Achterwehl-Afvoort
AchterwehlBuurtschap in Gelderland. Ook Achterweel, Achter-Weelalgemeen=in 1826 gelegen in het schoutambt Wehl en het hoofdschoutambt Doesburg [Gosselin, blz. 526]=In 1867 valt A. onder de gemeente Wehl.=In 1914 komt er een school.BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 526Graaf, Gerard M. van de, Van Achterwehl naar Nieuw Wehl: de geschiedenis van een dorp, 2000overige bronnenGoogle Boeken; Google Search plaats; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
Achterwetering Buurtschap in Utrecht. Ook Achter-Wetering. algemeen=Achterwetering is omstreeks de 16e eeuw ontstaan. Het maakte deel uit van het zogeheten Domproosten Gerecht. Dat bestond van zuid naar noord uit de polders Twaalf Hoeven (thans de Utrechtse wijk Tuindorp), Zes Hoeven (thans de Utrechtse wijk Overvecht), de Gelder Polder en de Achterweteringse Polder. =Achterwetering is een langgerekt en smal gebied met boerderijen en voorheen enkele voorname huizen, waarvan Huize Persijn, gebouwd in 1781, als enige is overgebleven.belastingenIn het oudschildgeld van 1585/1586 draagt Achterwetering, samen met Oostveen Voordorp, Oudewetering en Sint Maartensdijk "met Heruerschop, der Domproesten gerecht" 2337outs en 37 s. [BMHG 1881, blz. 30]gemeente=in 1826 deel van de gemeente Sint Maartensdijk [Gosselin, blz. 531]=In 1839 deel van de gemeente Sint Maartensdijk. Er zijn 113 inwoners. [Aa, Aard1, blz. 47]=In 1840 21 huizen met 121 inwoners.=In 1867 valt A. onder de gemeente Maartensdijk.=In 1913 valt Achterwetering onder de gemeente Maartensdijk [IJzerman].=Vanaf 2000 deel van gemeente De Bilt.=In 2014 deel van de gemeente Maartensdijk. Er zijn 80-90 inwoners in ongeveer 30 huizenBRONNENarchievengeraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 47Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 531overige bronnenGoogle Boeken; Google Search plaats; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AchterwijzendBuurtschap in Noord-Hollandalgemeen=in.... deel van de gemeente Noorder-KoggenlandBRONNENgeraadpleegde bronnenGenVer
Achter-ZieuwentBuurtschap in de gemeente Lichtenvoorde BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor
AchthoekPlaats in de Haarlemmerhout in Noord-Holland.algemeenRond 1748 treffen bepaalde personen elkaar daar om over staatkundige problemen te delibereren [Aa, Aard1, blz. 47]In 1823 wordt daar een monument opgericht ter viering van de 400e jaardag na de uitvinding van de boekdrukkunst [Aa, Aard1, blz. 47]BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; NNBW1911overige bronnenGoogle Search plaats; Google Boeken; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AchthoevenDorp in Zuid-Holland. Ook AchthovenalgemeenBij de watervloed van 18 november 1421 verdronken [Aa, Aard1, blz. 47; Kok1, blz. 195].BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 47Kok, Jacobus, Vaderlandsch woordenboek, Eerste deel [AA-AD], 2e druk, Amsterdam, Johannes Allart 1785, blz. 195overige bronnenGoogle Search plaats; Google Boeken; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AchthovenGemeente in Utrecht in het Land van Montfoort. Bij Montfoort, Heeswijk en Linschoten tegen de N228.algemeenbelastingenconsumptiegeld=Memorie van de jaarlijkse betaling van Heeswijk en Achthoven aan quotisatie, consumptie, logiesgeld en huisgeld, 1654. (Met concept). Met een staat betreffende de omslag van de quotisatie over de morgentalen in Kokkengen-Lokhorstgerecht, Portengen en Ruwiel, 1650familiegeldRestantcedulle van het haardstedengeld, familiegeld en oudschildgeld voor Achthoven, 1704haardstedengeldRestantcedulle van het haardstedengeld, familiegeld en oudschildgeld voor Achthoven, 1704huisgeld=Memorie van de jaarlijkse betaling van Heeswijk en Achthoven aan quotisatie, consumptie, logiesgeld en huisgeld, 1654. (Met concept). Met een staat betreffende de omslag van de quotisatie over de morgentalen in Kokkengen-Lokhorstgerecht, Portengen en Ruwiel, 1650logiesgeld=Memorie van de jaarlijkse betaling van Heeswijk en Achthoven aan quotisatie, consumptie, logiesgeld en huisgeld, 1654. (Met concept). Met een staat betreffende de omslag van de quotisatie over de morgentalen in Kokkengen-Lokhorstgerecht, Portengen en Ruwiel, 1650morgengeld=Annuaal van het morgengeld van Achthoven (ca. 1625)=In 1705 telt het gerecht Achthoven 300 contribuerende morgen "behoorende onder de Waterschappe van Byleveld" [Water, Placaatboek Utrecht, XLI]oudschildgeldRestantcedulle van het haardstedengeld, familiegeld en oudschildgeld voor Achthoven, 1704quotisatie=Extract uit de acte van repartitie van de dubbele verhoging der quotisatie over het gewest Utrecht in het jaar 1630 betreffende het land van Montfoort. =Memorie van de jaarlijkse betaling van Heeswijk en Achthoven aan quotisatie, consumptie, logiesgeld en huisgeld, 1654. (Met concept). Met een staat betreffende de omslag van de quotisatie over de morgentalen in Kokkengen-Lokhorstgerecht, Portengen en Ruwiel, 1650bestuurschout=Acte van bevestiging door Philips de Merode van de aanstelling van Henrick Cornelisz. tot schout van Achthoven en Heeswijk en tot heemraad van Bijleveld en de Meerndijk, 1630=Commissie voor Hendrick Cornelisz. van Maeslandt tot substituut-schout van Heeswijk en Achthoven met bevestiging zijner commissie als heemraad van Bijleveld en de Meerndijk d.d. 1630 door Anna Maria Sidonia van Bronkhorst-Batenburg, burggravin van Montfoort, 1642=Commissie voor Dirck Cornelisz. van Maeslandt tot schout van Heeswijk en Achthoven gedurende het leven van zijn broeder Hendrick Cornelisz. van Maeslandt, die uit zijn ambt is ontzet, door Anna Maria Sidonia van Bronkhorst-Batenburg, burggravin van Montfoort, 1642=Acte van aanstelling van Hendrick Cornelisz. van Maeslant tot schout van Heeswijk en Achthoven door Anthonis Carel Parmentier, heer van Heeswijk en Achthoven, 1654.gemeente=Op 1 januari 1812 deel van Linschoten=Op 1 januari 1818 is Achthoven een zelfstandige gemeente=In 1826 heeft Achthoven met Heeswijk 102 inwoners [Gosselin, blz. 4]=De gemeente omvat in 1839 de heerlijkheden Achthoven en Heeswijk. Groot 368 bunder met 100 inwoners [Aa, Aard 1, blz. 47]; de heerlijkheid Achthoven is in 1839 224 bunder groot. In 1839 eigendom van jkh Jan Carel Wendel Strick van Linschoten [Aa, Aard1, blz. 47]=In 1840 zijn er 105 inwoners in de gemeente A., verdeeld over de buurtschap Achthoven (7 huizen; 46 inwoners) en de buurtschap Heeswijk (9 huizen, 59 inwoners) en in het IJsselsteinse deel zijn 15 huizen en 113 inwoners=In 1851 gemeente 15 gezinnen met 120 inwoners in 15 huizen [Aa, Aard 13, blz. 514]=In 1851 polder groot 467 bunder met 22 huizen tesamen vormend de heerljkheid. Door twee molens bemalen [Aa, Aard13, blz. 514]=Tot 8 september 1857 deels een zelfstandige gemeente. Daarna deel van de gemeente Linschoten. Het andere deel is deel van IJsselstein tot en met 1988. =In 1867 valt A. deels onder de gemeente IJsselsteijn en deels onder de gemeente Linschoten.=In 1913 valt Achthoven onder de gemeente IJsselstein [IJzerman].=Op 1 januari 1989 worden beide delen onderdeel van de gemeente Montfoort=In 2014 deel van de gemeente Zederik, postcode 4128 [metatopos] Er zijn 60 huizen met rond 150 inwoners heerlijkheid de Merode=Acte van bevestiging door Philips de Merode van de aanstelling van Henrick Cornelisz. tot schout van Achthoven en Heeswijk en tot heemraad van Bijleveld en de Meerndijk, 1630=Verklaring uit 1648 van G. van Cortenes, dat Margaretha de Merode een hypotheek van fl. 2100 hoofdsom gevestigd heeft op 44 morgen land onder Achthoven=Stukken uit 1648-1649 betreffende de verkoop van de heerlijkheid Achthoven door Ferdinand Philips de Merode aan Anthonis Charles Parmentier.=Stukken uit 1649-1650 betreffende de verkoop van de heerlijkheden Achthoven en Heeswijk, van de visserij in de Wiericken en van 44 morgen land onder Achthoven door Ferdinand Philips de Merode aan Anthonis Charles Parmentier.Parmentier=Resolutie van Gedeputeerde Staten van Utrecht tot wijziging van de leenbrieven d.d. 31 Juli 1650 ten behoeve van Anthonis Charles Parmentier voor de heerlijkheden Heeswijk en Achthoven=Brieven uit de periode 1651-1653 van de dijkgraaf en hoogheemraden van de Lopikerwaard aan Carel Parmentier, heer van Heeswijk en Achthoven, als ambachtsheer in de Lopikerwaard, met het verzoek om in IJselstein de gemene landsrekening van de Lopikerwaard te komen afhoren.=Acte van aanstelling van Hendrick Cornelisz. van Maeslant tot schout van Heeswijk en Achthoven door Anthonis Carel Parmentier, heer van Heeswijk en Achthoven, 1654.=Acte, waarbij de hoofdmannen van de Montfoortse schutterij ten overstaan van de maarschalk van Montfoort de visserij in de IJsel, strekkende van het land van IJselstein af tot de negen viertelen in Hekendorp, aan Anthonis Carel Parmentier, heer van Heeswijk en Achthoven, in erfpacht geven, 1659=Publicatie van Charles Parmentier, heer van Heeswijk en Achthoven, waarbij verboden wordt de watervogels in de grachten van Montfoort te schieten of hen van eieren of jongen te beroven, 1662=Acte van Belening van Carel Parmentier door de Staten van Utrecht met het gerecht en de tins van Heeswijk en van Achthoven na dode zijns vaders Anthonis Charles Parmentier in 1666. Met latere acten van belening, 1728-1781=Pachtovereenkomsten tussen Carel Parmentier, heer van Heeswijk en Achthoven, en verschillende personen betreffende de visserij in de IJsel en de grachten van Montfoort, 1674-1722=Volmacht van Carel Parmentier, heer van Heeswijk en Achthoven, aan Johannes van Oudenallen om voor hem in het geheel of in percelen de visserij in de IJsel te verhuren, en ieder, die zonder Parmentiers' toestemming daarin vist, te beboeten, 1691=Brief van de schout, de burgemeesters en raden van Montfoort aan Carel Parmentier, heer van Heeswijk en Achthoven, betreffende het voldoen aan de voorwaarde van het geven en nemen van nieuwe erfpachtsbrieven in geval van vervreemding of versterf en met het verzoek om bewijsstukken voor het visrecht van Parmentier in de stadsgrachten van Montfoort, 1714van Utenhove=Leenroerig aan de provincie Utrecht. In 1760 door de Staten verlijd op jkh. Maurits Karel van Utenhove, heer van Bottestein [Aa, Aard1, blz. 47].=Brieven van Maximiliaan Louis van Utenhove uit 1799, waarbij hij zijn rechten op de heerlijkheden Heeswijk en Achthoven, op de tienden van Achthoven, op de tienden onder Achthoven aan de Meerndijk en op de krijtende tienden binnen stad en vrijheid van Montfoort aantoont, van welke rechten bij de Eerste Kamer van het Wetgevend Lichaam der Bataafse Republiek aangifte is gedaan.=Advies van H.M.A.J. van Asch van Wijck, dat in geval van vererving van landerijen onder de heerlijkheid Heeswijk en Achthoven het recht van naasting niet door de heer der heerlijkheid kan worden uitgeoefend, noch de bij accoord van 1656 daarvoor in de plaats gestelde betaling kan worden gevorderd, 1806Wendel Strick van LinschoteninfrastructuurVerklaring van Aryen Wyerden, herbergier in de Witte Swaen aan de Hoge Boom, ten overstaan van schout en schepenen van Achthoven, waarbij hij toestaat ten behoeve van het verkeer van zijn erf gebruik te maken en tevens belooft het voetpad bij zijn herberg te zullen onderhouden, 1652tienden=Hendrik de Rover is op 16 April 1282 in een conflict met de elect gewikkeld inzake het bezit van verschillende goederen in de omgeving van Montfoort. Op genoemd tijdstip doet Nicolaas van Cats als arbiter ten overstaan van de elect, de graaf en vele Stichtse edellieden uitspraak in dit geschil. Hij bepaalt o.m., dat de mannen, die van wijlen de burggravin goederen in leen hadden gehouden, deze eveneens van Hendrik de Rover zouden houden. Ten aanzien van bepaalde gerechten, tinsen en tienden te Heeswijk, Willescop, Rateles en Achthoven, waarvan het een twistpunt was of zij gewone lenen (bona homagia) dan wel dienstmanlenen (bona ministerialia) waren, verwees hij naar het oordeel der Stichtse leenmannen [BGN 1957, blz. 18].Achthoven wordt in 1375 vermeld.=Extract uit de eerste rekening van Nicolaes de Vogelaer van de inkomsten van de 7-de penning uit de tienden met betrekking tot Achthoven, Heeswijk en Kolenberg over het jaar 1588=Acte van verkoop van een aan het burggraafschap van Montfoort leenroerige tiend onder Achthoven aan de Meerndijk aan Pieter Leechburch door Elbert Assuerus, baron van Voorst, en Mechtelt Adriana van Renesse van Baer, echtelieden, 1679. Met een overzicht van de opbrengst van deze tiend over de jaren 1641-1680, een retroactum en stukken betreffende de uitoefening van het tiendrecht door de koper, 1683-1684=Acte van belening van Charles Parmentier door de Staten van Utrecht met de aan het burggraafschap van Montfoort leenroerige tiend onder Achthoven aan de Meerndijk, na opdracht door Pieter Leechburch, 1688. Met oudere acten van belening 1658-1680, en jongere acten 1728-1781, en een optekening betreffende de beleningen tot 1688=Stukken betreffende de verkoop van een aan het burggraafschap van Montfoort leenroerige tiend onder Achthoven aan de Meerndijk, welke is afgescheiden uit een tiend in het Lijnpadt onder Lubbenes en de Hoge Weide behorende aan Maria van Renesse van Baer, die ook de redemptie van deze tiend onder Achthoven aan de Merndijk tot haar last heeft, aan Charles Parmentier, heer van Heeswijk en Achthoven. door Pieter Leechburch en Clara van Lochem, echtelieden, 1688=Overzicht van de opbrengst der tienden uit Achthoven over de jaren 1694-1754.=Acte van belening van Hendrik van Utenhove door de Staten van Utrecht met de tienden van Achthoven na opdracht door Jacob Hyacint Dierout, heer van Ganswijk en Keulhorst, 1755. Met oudere acten van belening 1674-1751, en jongere acten 1768-1781, en andere stukken op deze beleningen betrekking hebbend, 1738-1745=Schatting van de waarde der tienden uit Heeswijk en Achthoven, berekend over de jaren 1762-1767=Brieven van Maximiliaan Louis van Utenhove uit 1799, waarbij hij zijn rechten op de heerlijkheden Heeswijk en Achthoven, op de tienden van Achthoven, op de tienden onder Achthoven aan de Meerndijk en op de krijtende tienden binnen stad en vrijheid van Montfoort aantoont, van welke rechten bij de Eerste Kamer van het Wetgevend Lichaam der Bataafse Republiek aangifte is gedaan.BRONNENarchievenUtrechts Archief 207 Heerlijkheden Heeswijk en AchthovenPanne-van Deuren, C.J.H.M. van de, Inventarissen van de archieven van de voormalige gemeenten Achthoven en Wulverhorst, 1818-1857.geraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 47Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 514Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 Rootselaar, Rekening, blz. 32 (1585-1586)overige bronnenGoogle Search plaats; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932; Navorscher 1851-1854; Gosselin
AchthovenDorp in Zuid-Holland in het Land van Vianen. Achthoven bestaat uit agrarische bebouwing aan de voet van de Lekdijk westelijk van Lexmond. Ook Achthehouen (1281), Achtehoeven (1296-1307), Achthoeven (1413)algemeen=In 1826 is Achthoven deel van de gemeente Lexmond [Gosselin, blz. 4]=In 1839 eigendom van mr. A.H. van den Bergh van Lexmond [Aa, Aard 1, blz. 48]=In 1867 valt A. onder de gemeente Lexmond=In 1913 valt Achthoven onder de gemeente Lexmond [IJzerman].belastingenheregeldenIn 1771 wordt remissie gevraagd van de extraordinaire verponding van de landerijen en huizen over 1770. Die is voor de polders Lexmond en Achthoven m.b.t. de landerijen gesteld op f 956, m.b.t. de huizen f 347, 3 stuivers, 3 penningen. Voorts remissie van de helft van de heregelden over 1769, voor de beide polders f 318 en 12 stuivers. Tenslotte verlenging van de remissie van de hoorn-, oor- en koehouderszoutgelden voor de tijd van twee jaar (april 1771-maart 1771) [Requeste]hoorngeldIn 1771 wordt remissie gevraagd van de extraordinaire verponding van de landerijen en huizen over 1770. Die is voor de polders Lexmond en Achthoven m.b.t. de landerijen gesteld op f 956, m.b.t. de huizen f 347, 3 stuivers, 3 penningen. Voorts remissie van de helft van de heregelden over 1769, voor de beide polders f 318 en 12 stuivers. Tenslotte verlenging van de remissie van de hoorn-, oor- en koehouderszoutgelden voor de tijd van twee jaar (april 1771-maart 1771) [Requeste]koehouderszoutgeldIn 1771 wordt remissie gevraagd van de extraordinaire verponding van de landerijen en huizen over 1770. Die is voor de polders Lexmond en Achthoven m.b.t. de landerijen gesteld op f 956, m.b.t. de huizen f 347, 3 stuivers, 3 penningen. Voorts remissie van de helft van de heregelden over 1769, voor de beide polders f 318 en 12 stuivers. Tenslotte verlenging van de remissie van de hoorn-, oor- en koehouderszoutgelden voor de tijd van twee jaar (april 1771-maart 1771) [Requeste]oorgeldIn 1771 wordt remissie gevraagd van de extraordinaire verponding van de landerijen en huizen over 1770. Die is voor de polders Lexmond en Achthoven m.b.t. de landerijen gesteld op f 956, m.b.t. de huizen f 347, 3 stuivers, 3 penningen. Voorts remissie van de helft van de heregelden over 1769, voor de beide polders f 318 en 12 stuivers. Tenslotte verlenging van de remissie van de hoorn-, oor- en koehouderszoutgelden voor de tijd van twee jaar (april 1771-maart 1771) [Requeste]verpondingIn 1771 wordt remissie gevraagd van de extraordinaire verponding van de landerijen en huizen over 1770. Die is voor de polders Lexmond en Achthoven m.b.t. de landerijen gesteld op f 956, m.b.t. de huizen f 347, 3 stuivers, 3 penningen. Voorts remissie van de helft van de heregelden over 1769, voor de beide polders f 318 en 12 stuivers. Tenslotte verlenging van de remissie van de hoorn-, oor- en koehouderszoutgelden voor de tijd van twee jaar (april 1771-maart 1771) [Requeste]bestuur=Lexmond heeft met Achthoven één gerecht. Jaarlijks verkiest men zeven schepenen, vijf uit Lexmond, twee uit Achthoven [Kok, Vaderlandsch, deel XXi, blz. 93]=In 1729 is Nicolaas van der Pijl schout van Lexmond en Achthovenheerlijkheid=Stukken over verschillende schulden voor de Soeverein van Vianen aangegaan door Lakerveld, Ameide en Tienhoven, Bolgerie en Autena, Leksmond en Achthoven, Heikop en Meerkerk, 1665-1717 [DDB]=In 1762 is Maurits Cornel de Waal heer van Lexmond, Achthoven en Lakerveld. Hij is kanonik van het Capittel van Oudmunster. Hij wordt 24 juni 1762 ingehuldigd [Temminck, Gelukwensch; Kok1, blz. 195]=In 1839 is mr A.H. van den Bergh van Leksmond eigenaar [Aa, Aard1, blz. 48]BRONNENarchievengeraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; DDB; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuur Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 48Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 overige bronnenKok, Jacobus, Vaderlandsch woordenboek, Eerste deel [AA-AD], 2e druk, Amsterdam, Johannes Allart 1785, blz. 195
AchthovenBuurtschap in Zuid-Holland bij LeiderdorpalgemeenIn 1913 valt Achthoven onder de gemeente Koudekerk en Leiderdorp [IJzerman].BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; GenVer; NNBW1911overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AchthovenBuurtschap in de provincie Utrecht algemeen=op 1 januari 1818 ontstaan uit Linschoten [gemeentegeschiedenis] [=zelfstandige gemeente tot 8 september 1857=op 8 september 1857 deel van Linschoten [gemeentegeschiedenis]=in 1913 valt Achthoven onder de gemeente Linschoten [GenVer]BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; Gemeentegeschiedenis; GenVer;
AchthovenBuurtschap in de provincie Utrecht algemeenIn 1913 valt Achthoven onder de gemeente IJsselsteinBRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer;
AchthoverwijkBuurt bij LeiderdorpalgemeenIn 1913 valt Achthoverwijk onder de gemeente Leiderdorp [IJzerman].BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; NNBW1911overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AchthuizenDorp in Zuid-Holland op Goeree-Overflakkee .algemeen=In 1826 deel van de gemeente Ooltgensplaat [Gosselin, blz. 4]=In 1839 deel van de gemeente Ooltgensplaat [Aa, Aard1, blz. 48] en van Den Bommel.=In 1851 gemeente ..... inwoners in 14 huizen [Aa, Aard 13, blz. 514]=In 1867 valt A. onder de gemeente Ooltgensplaat.=In 1913 valt Achthuizen onder de gemeente Ooltgensplaat [IJzerman].=Vanaf 1966 deel van de gemeente Oostflakkee=In 2004 zijn er 900 inwoners=Tot en met 2012 deel van de gemeente Nieuw-Lekkerland=Vanaf 2013 deel van de gemeente Goeree-Overflakkee, postcode 3256 [metatopos]. Er zijn acht huizen en rond 20 inwonersBRONNENarchievengeraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 48Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 514Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 overige bronnenGoogle Search plaats; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AchtkarspelenPlaats in Friesland. Ook Achtkerspelen, Achtzespel, Echtawerderadeijlalgemeen=Grietenij die de naam ontleend aan de 8 kerspelen van het decanaat Oldehove: Augustinusga, Buitenpost, Drogeham, Harkema Opeinde, De Kooten, Lutkepost, Surhuizum en Twyzel. De grietenij omvat tevens drie kerkdorpen Gerkesklooster, Surhuisterveen en Rottevalle. Haan Hettema1 voegt daar nog aan toe; Buweklooster.11=In 1361 bij de vernieuwing van het verbond van de Upstalboom wordt als "land" genoemd de preposituur Hummerke. Zij omvat de landschappen Langewold, Vredewold en Achtkarspelen [BGN 1953, blz. 11]belastingencijnzenIn het jaar 1398 weigerden de Achtkarspelers cijnsen te betalen aan de Graaf van Holland en zij alleen waren onbevreesd voor het dreigend gevaar. De Stellingwervers, Schooterlanders en andere Friezen die deze kloekmoedigheid zagen, werden daardoor aangevuurd om zich insgelijks tegen Hertog Albrecht van Beijeren, Graaf van Holland, te verzetten waardoor de Hollanders zich genoodzaakt zagen Friesland te ontruimen en de Friezen voor die tijd van hun dienstbaarheid te ontslaan [Aa, Aard1, blz. 49; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 4-5]floreenrente=Op 15 mei 1574 verklaart grietman Lieuwe Jelgersma liever te willen dat het onderhoud van de soldaten gefinancierd wordt door de floreenrente dan dat daarvoor een nieuwe belasting wordt ingevoerd.ontvanger=In 1630 is zoon Pieter van Boelens ontvanger van de grietenij.bestuur=In 1500 is Schelte Scheltinga uit Huizum grietman van Kollumerland, Achtkarspelen en Dantumadeel.=In 1506 is Botte Herbranda grietman. Onder de naam Botto Branda wordt hij genoemd onder de edelen van Achtkarspelen; in 1517 worden de goederen van Botte Herbranda verbeurd verklaard en aan Steffen van Wurtzo erfelijk geschonken.=In maart 1508 komt Lieuwe Lijeuwema voor als grietman=Op 12 februari 1517 stelt Floris van Egmond, stadhouder van Karel V, Sijth Allama aan als grietman.=In 1540 wordt Sittie Boelens grietman.=In 1549 is Lieuwe Jelgersma grietman. Hij woont in Augustinusga=In 1574 is Lieuwe Jelgersma nog steeds grietman. =In 1575 wordt Hector Jelgersma, de zoon van Lieuwe, de nieuwe grietman.=In 1581 wordt Haijo van Herbranda grietman. Hij is een kleinzoon van Botte.=In 1593 wordt Feijco van Herbranda grietman=Op 1 december 1618 wordt Tjerk van Boelens grietman. Ook Boelis.=Van 1637-1639 is Pieter van Boelens (1589-1639) grietman van A. Hij trouwt met Eelck van Haersma (1610-1643), dochter van =Arent van Haersma, grietman van Smallingerland (1625-1637).=Op 17 juli 1639 wordt Tjerk van Boelens na het overlijden van Pieter opnieuw grietman. Hij is ook gecommitteerde in de Rekenkamer. =Op 24 maart 1648 wordt Livius van Boelens grietman.=Op 5 maart 1653 wordt zoon Livius tot grietman benoemd. Hij overlijdt op 16 juni 1670=In 1670 wordt Tarquinius of Tjerk van Boelens grietman. Hij is wsch een zoon van Livius. Hij overlijdt op 29 april 1673 op State Boelens in Buitenpost.=Petrus van Mejontsma wordt op 31 juli 1673 verkozen tot grietman. Hij woont op State Mejontsma. Hij overlijdt op 30 januari 1677.=Op 10 augustus 1677 wordt Isaak de Schepper tot grietman aangesteld. Hij overlijdt op 9 mei 1688.=Van 31 augustus 1688- 1 februari 1712 is Eelco van Haersma [1667- 1712] grietman van Achtkarspelen, tevens Volmacht ten Landsdage, Gedeputeerde Staat van Friesland en Raad ter Admiraliteit op de Maze.=Van 19 februari 1712-16 september 1740 is Arent van Haersma [1695-1740] grietman van Achtkarspelen, tevens Volmacht ten Landsdage, Gecommitteerde Staat in het Mindergetal, Gecommitteerde ter Provinciale Rekenkamer en Raad ter Admiraliteit van Friesland en op de Maze.=Op 1 november 1740 wordt Aulus van Haersma benoemd tot grietman. Hij overlijdt op 29 november 1763. =Van 12 maart 1764-1795 is mr. Daniël de Blocq van Haersma [1732-1814] grietman van Achtkarspelen, Tonneboeier van Friesland (benoemd 6 juli 1752), tevens Volmacht ten Landsdage, Gecommitteerde Staat in het Mindergetal, Gedeputeerde Staat van Friesland, Monstercommissaris, Meesterknaap van ' t Jagtgerigt, Raad ter Admiraliteit van Friesland, West-Friesland en het Noorderquartier en op de Maze, curator der Academie te Franeker, Drost van Dantumadeel, Kollumerland en Achtkarspelen (1805). Hij overlijdt op 7 december 1814 [WP; Kok1, blz. 195]=Sybrand van Haersma (1766-1839), zoon van Daniël, is grietman van A.=Jan Minnema de With [1762-1827] is secretaris van Achtkarspelen.=Van 1816-1839 is Sybrand van Haersma [1766-1839], wonende te Buitenpost grietman van Achtkarspelen, tevens Ridder der orde van den Nederlandschen Leeuw, Volmacht ten Landsdage, Secretaris van Achtkarspelen, Drost van Leeuwarderadeel en Idaarderadeel, Vrederechter in het Kanton Buitenpost, lid der Vergadering van Notabelen, lid der Staten van Friesland.=In 1837 is F.J.M.M. Mulier uit Buitenpost secetaris van de grietenij.geestelijkheidIn de middeleeuwen behorend tot het bisdom Munster [Aa, Aard1, blz. 48; DDB]gemeente=op 1 oktober 1816 losgemaakt uit Augustinusga, Buitenpost en Surhuizum; zelfstandige gemeente tot heden=In 1826 wonen in de grietenij Achtkarspelen 5408 mensen [Gosselin, blz. 4]=In 1839 behoren behalve de acht genoemde nog drie andere plaatsen tot de grietenij nl. Gerkesklooster, Surhuisterveen en Rottevalle [Aa, Aard 1, blz. 48]. Er zij 1178 huizen met ruim 7000 inwoners waarvan 6600 hervormd. Men heeft vooral van landbouw en veeteelt. Er zijn drie jeneverstokerijen, twaalf smederijen, vier scheepstimmerwerven, een pelmolen, drie roggemolens en drie gortmolens [Aa, Aard1, blz. 48]=In 1840 omvat het de dorpen Augustinusga, Buitenpost, Buweklooster, Drogeham, Gerkesklooster, Harkema-Opeinde, Koten, Lutkepost, Rottevalle, Surhuizum, Surhuisterveen en Twijzel. [Aa, Aard1, blz. 48]Tezamen 7512 inwoners. Bestuurd door één grietman, 3 assessoren, 5 leden van de raad, een secretaris en een ontvanger [Haan Hettema1-2]=In 1851 gemeente 1315 huizen met 1477 gezinnen en 8000 inwoners. Groot 1321 bunder, 97 roeden en 55 ellen, waarvan 10.187 bunder 49 roeden en 13 ellen belastbaar land [Aa, Aard 13, blz. 514]=In 1867 valt A. onder de gemeente Achtkarspelen=In 1913 valt Achtkarspelen onder de gemeente Achtkarspelen. Er zijn 13.332 inwoners op 10.335 hectare [IJzerman]=in 1936 zijn er 16.070 inwoners [Lijst KNAG]-in 1968 zijn er 20.000 inwoners [Baert, Goor, blz. 14]=Op 1 mei 2014 zijn er 28.016 inwoners op 102,28 km2losrentenPetrus van Mejontsma wordt op 30 oktober 1669 aangesteld tot Ontvanger der Losrenten op een tractement van achthonderd guldens.oorlogIn 1415 vallen de Vetkopers in A. binnen en plunderen het [Aa, Aard1, blz. 49]BRONNENarchievenInventaris Oud Archief gemeente Achtkarspelen, Achtkarspelen 1950Boers, M., Inventaris van het archief van Waterschap Achtkarspelen Zuid, later Waterschap Lits en Lauwers 1957-1970Dröge, H./Timmermans, R., Inventaris van het archief van de gemeente Achtkarspelen, 1613-1918, en gedeponeerde archieven 1811-1984, Achtkarspelen 2001geraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; DDB; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911internethttp://www.hipnof.nl/achtkarspelen/literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 48-49Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 514Baerdt van Sminia, Jkhr. mr. H., Nieuwe naamlijst van grietmannen van de vroegste tijden af tot het jaar 1795 met eenige geschiedkundige aanteekeningen, Leeuwarden 1837.Baert, A.G.C. Van Goor’s Aardrijkskundig Woordenboek van Nederland, 3e druk, Van Goor Zonen 1968, Den Haag Brussel, blz. 14Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 Graaf, Douwe de, Achtkarspelen: mensen door de tijd, Kollum 2006Haan Hettema, Jhr. mr. M. de, Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie, Leeuwarden 1840, blz. 1-2Heerma van Voss, A.L., AchtkarspelenHietkamp, Han, Achtkarspelen e.o. 1700-1800, Drachten 1995 Hietkamp, H., De kerfstokjes van onze voorouders, verhalen opgetekend uit de dossiers van het Hof van Friesland, Drachten 1995-1997Hoekstra, Simon, Achtkarspelen rond de tweesprong van Lauwers en Oude Ried: De geschiedenis van Achtkarspelen, Leeuwarden 2012Kok, Jacobus, Vaderlandsch woordenboek, Eerste deel [AA-AD], 2e druk, Amsterdam, Johannes Allart 1785, blz. 196Nieuwland, P., De quotisatiekohieren van Achtkarspelen, Aengwirden, Baarderadeel, Barradeel, Het Bildt, Bolswaard, Leeuwarden 1980Roarda, R.S., Kriminaliteit yn Achtkarspelen, 1958Spahr van Hoek, J.J., Achtkarspelen oars as oars?, Ljouwert 1992Staat van de aan de Gemeente Achtkarspelen behoorende eigendommen op 1 januari 1901, Achtkarspelen 1901Veenen, G. van, Notulen Drost en Raad 187-1811, Buitenpost 1988Veenen, G. van, Achtkarspelen rond 1810, Buitenpost 1988Veenen, G. van, Quotisatie 1809, Buitenpost 1988Veenen, G. van, Achtkarspelen rond 1810, Achtkarspelen 1988Veenstra, Auke, ..."En werden tot mensen opgericht"...: ontstaan en ontwikkeling van de heidedorpen in het zuiden van de gemeente Achtkarspelen (ca 1800- ca 1920), 2009Veenstra, Douwe, Kloosters in Friesland en Achtkarspelen, Buitenpost 2001Veer, G. van der, Haersma State 1767-1911 te Buitenpost, Buitenpost 1999Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 4-5Vleer, W.T., Rare kostgangers in de gemeente Achtkarspelen door de eeuwen heen, 2e druk, Surhuisterveen 1981Wal, D. van der, Achtkarspelen toen en nu, Hulst 1990Wijnpersse, Statistiek, blz. 383 (1854)Wildeboer, D.R., Historisch allerlei, Stichting Oud-Achtkarspelen 2004Winkler Prins, A. Geïllustreerde Encyclopedie (H-IYNX), deel 8, Amsterdam 1876, blz. 22overige bronnenGoogle Search plaats; Navorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AchtmaalDorp in Noord-Brabant in de Baronie van Breda. Ook Achtmal (1295), Achtmale (1440; 1474)algemeen=In 1826 deel van de gemeente Zundert, district Prinsenhage [Gosselin, blz. 4]=in 1839 deel van de gemeente Zundert en Wernhout [Aa, Aard1, blz. 49]=In 1840 heeft Achtmaal 16 huizen met 100 inwoners=In 1851 gemeente 130 huizen met 720 inwoners. [Aa, Aard 13, blz. 514]=In 1867 valt A. onder de gemeente Zundert=In 1913 valt Achtmaal onder de gemeente Zundert c.a. [IJzerman].=In 2014 deel van de gemeente Zundert, postcode 4885 [metatopos]. Er zijn 700 huizen met ongeveer 1700 inwoners.BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 49Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 514-515Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 overige bronnenGoogle Search plaats; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AchtsehoekBuurtschap in de gemeente VeldhovenBRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor
AchttienhovenGemeente in Utrecht bij Sint Maartensdijk. Waarschijnlijk genoemd naar achttien boerderijen die daar hebben gestaan. Ook Attingoben, Everckesdorp.algemeen=Op 20 augustus 1539 bepaalde de landvoogdes Maria van Hongarije dat het gedeelte van de proosdijlanden waarin de Rode brug lag bij de stadsvrijheid moest worden gevoegd. De reden voor deze verandering is onbekend. Het kwam er op neer dat de Hoofddijk de nieuwe grens werd. Het deel van Achttienhoven dat bij Utrecht was gevoegd stond bekend als het gerecht Roode Brug.=In 1795 komt er een eind aan de heerlijke rechten en worden de gemeenten gevormd. Achttienhoven werd ook een zelfstandige gemeente tot en met 1811.bestuurIn 1751 is Maarten van Eyk schout en secretaris van Achttienhoven.Ghijsbertus Fredericus was schepen van Achttienhoven [Navorscher 1852, blz. 199]geestelijkheidBonifacius (8e eeuw), de tweede bisschop van Utrecht, heeft waarschijnlijk hier drie jaar verblijf gehouden. De ontginning aan de Vecht werd in 1085 door de bisschop van Utrecht geschonken aan het kapittel van Sint Jan te Utrecht. Het gebied sloot aan bij het bezit van het kapittel op het oude land langs de Vecht. Kapittelgoederen werden bestuurd door de proost van een kapittel, zodat de benaming proosdijlanden werd toegepast. De proost kreeg zelfs de hoge rechtsmacht in de ontginning, zodat Achttienhoven een van de weinige hoge heerlijkheden in Utrecht was. De ontginning had als basis de Hoofddijk. Haaks op de Hoofddijk werden sloten gegraven om het veen te ontwateren. De eerste nederzetting was waarschijnlijk langs de Hooffdijk. In de eerste fase werd het gebied tot de de Gageldijk ontgonnen. De huizen waren van hout en konden gedemonteerd worden om vervolgens verplaatst te worden naar de volgende dwarsdijk. Tijdens de tweede fase werd omstreeks 1300 de Kooijdijk bereikt en tijdens de derde fase omstreeks 1450 de Achttienhovense Dijk, de huidige Dr. Welfferweg.gemeente=Op 1 januari 1812 worden Westbroek en Achttienhoven samengevoegd onder de naam Westbroek. =Op 1 januari 1818 wordt de fusie ongedaan gemaakt en was Achttienhoven weer zelfstandig [gemeentegeschiedenis]=In 1826 zijn er in A. 297 inwoners [Gosselin, blz. 4]=In 1839 zijn er 370 inwoners en 715 bunder land [Aa, Aard1, blz. 49]=In 1840 zijn er 371 inwoners in 58 huizen. De gemeente omvat het dorp A. (38 huizen en 236 inwoners), Kooijdijk (3 huizen en 14 inwoners), Gageldijk (5 huizen en 36 inwoners) en Vechtdijk (huizen 12 en 85 inwoners.=A. heeft in 1851 een oppervlakte van 1080 bunder, 90 roeden, 31 ellen waaronder 1055 bunder, 74 roeden, 41 ellen belastbaar land; telt 51 huizen, bewoond door 71 huisgezinnen, ...eene bevolking van 380 inwoners [Aa, Aard 13, blz. 514]=In 1867 valt A. onder de gemeente Achttienhoven=In 1913 valt Achttienhoven onder de gemeente Achttienhoven. Er zijn 593 inwoners op 1082 hectare [IJzerman].=Bij de volkstelling van 1947 zijn er 898 inwoners, waarvan 397 in het dorp A..=Bij de gemeentelijke herindeling rond Utrecht op 1 januari 1954 werd het zuidelijk deel van de gemeente bij Utrecht gevoegd en het noordelijk deel met de Dr. Welfferweg bij Westbroek. De gemeente A. heeft 963 inwoners [gemeentegeschiedenis]=Met Westbroek werd Achttienhoven op 1 juli 1957 bij Maartensdijk gevoegd.=De laatste wijziging was op 1 januari 2001 toen Maartensdijk bij De Bilt werd gevoegd.=In 2010 zijn er 1285 inwoners in 475 huishoudens en 450 woningenheerlijkheid=Jacob Walichsz Proost is vanaf 1554 heer van Achttienhoven.=Willem van Montfoort (1564-...) is heer van Nieuwkoop, Noorden en Achttienhoven (1612-1615).=Richard van Montfoort is heer van Noorden, Waarden en Achttienhoven, heer in Vredesteyn.=Laurens Jansz Spiegel (1575-1623) wordt op 11 december 1620 door koop van Pieter Walichsz. Proost eigenaar van de heerlijkheid van Achttienhoven=De heerlijkheid Achttienhoven, aan Michiel Pauw ten huwelijk aangebracht door Hillegonda Spiegel, die ze weer geërfd had van haar moeder Neeltje Ouderogh.=Na het uitsterven van den tak van Michiel Pauw zijn de rechten op het familiefonds overgegaan op de familie van Heemskerk graven des H . R. Rijks, die ook den titel van heeren Achttienhoven voerden, als afstammende van den ambassadeur Coenraad van Heemskerck, gehuwd met de eenige dochter van Isaac Pauw van Achttienhoven.=Mr. Coenraad van Heemskerck, graaf des H .R. R., en van Cornelia Pauw, vrouwe van Achttienhoven en den Bosch, geboren te 's-Gravenhage 4 Januari, gedoopt aldaar in de Groote kerk 7 Januari 1691, overleden te 's-Gravenhage 13 September 1748.BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; Gemeentegeschiedenis; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911internethttp://www.genver.nl/zh/bs1303.htmhttp://www.vpnd.nl/zh/nieuwkoop_gaarder.htmlhttp://www.volkstelling.nl/nl/scans_1947/1947/Utrecht/Achttienhoven/index.htmliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 49Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 515Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 Kok, Jacobus, Vaderlandsch woordenboek, Eerste deel [AA-AD], 2e druk, Amsterdam, Johannes Allart 1785, blz. 197overige bronnenGoogle Search plaats; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
Achttienhoven Dorp in Zuid-Holland bij Zegveld. Een polder en buurtschap in de gemeente Nieuwkoop (provincie Zuid-Holland). Het ligt tussen Woerdense Verlaat en Zegveld, circa zeven kilometer ten noorden van Woerden. Ook Everikezdorp, Everckesdorp, Everikestorpealgemeenbestuurbaljuw en schout=In 1630 is mr. Cornelis van Sevenhoven, baljuw van Achttienhoven, baljuw en schout in den ban van Nieuwkoop en Noorden.=In 1661 is Cornelis van Dorp baljuw en schout van Nieuwkoop en Noorden en baljuw van Achttienhoven=In 1692 is Johannes Oudewater, baljuw en schout van Nieuwkoop en Noorden en baljuw van Achttienhoven=In 1707 is Gerrit Oudewater, baljuw en schout van Nieuwkoop en Noorden en baljuw van Achttienhovenschepen=Ghisbertus Fredericus is in 1519 schepen van Achttienhoven [Navorscher 1852, blz. 199; 1853, blz. 453].schout=In 1604 is Jan Jansz schout van Achttienhovenschout en secretaris=In 1695 is Cornelis van Vlierden schout en secretaris van A.geestelijkheid=In 1208 bestaat de Milandkerk al in Achttienhoven.=Rond 1300 is sprake van een bewoningskern om het Sint Maartens kerkhof.gemeente=Op 1 januari 1812 wordt A. toegevoegd aan de gemeente Nieuwkoop.=Tussen 1 april 1817 en 1 september 1855 is Achttienhoven een zelfstandige gemeente [gemeentegeschiedenis].=In 1826 heeft de gemeente A met den Bosch 124 inwoners [Gosselin, blz. 4]=A. heeft in 1851 een oppervlakte van 426 bunder, 10 roeden, 48 ellen waaronder 426 bunder, 8 roeden, 94 ellen belastbaar land; A. telt 17 huizen, bewoond door 26 huisgezinnen, en een bevolking van 140 inwoners [Aa, Aard13, blz. 515]=In 1855 wordt Achttienhoven bij Nieuwkoop gevoegd [gemeentegeschiedenis].=In 1867 valt A. onder de gemeente Nieuwkoop.=In 1913 valt Achttienhoven onder de gemeente Nieuwkoop [IJzerman].=Sinds de gemeentelijke herindeling van 1989, wordt ook een klein deel van de voormalige gemeente Zegveld, tot Achttienhoven gerekend.=In 2014 deel van de gemeente Nieuwkoop, postcode 3651 [metatopos]heerlijkheid=Jacob Walichsz Proost is vanaf 1554 heer van Achttienhoven.=Willem van Montfoort (1564-...) is heer van Nieuwkoop, Noorden en Achttienhoven (1612-1615).=Richard van Montfoort is heer van Noorden, Waarden en Achttienhoven, heer in Vredesteyn.=Laurens Jansz Spiegel (1575-1623) wordt op 11 december 1620 door koop van Pieter Walichsz. Proost eigenaar van de heerlijkheid van Achttienhoven=De heerlijkheid Achttienhoven, aan Michiel Pauw ten huwelijk aangebracht door Hillegonda Spiegel, die ze weer geërfd had van haar moeder Neeltje Ouderogh.=Na het uitsterven van den tak van Michiel Pauw zijn de rechten op het familiefonds overgegaan op de familie van Heemskerk graven des H . R. Rijks, die ook den titel van heeren Achttienhoven voerden, als afstammende van den ambassadeur Coenraad van Heemskerck, gehuwd met de eenige dochter van Isaac Pauw van Achttienhoven.=Mr. Coenraad van Heemskerck, graaf des H .R. R., en van Cornelia Pauw, vrouwe van Achttienhoven en den Bosch, geboren te 's-Gravenhage 4 Januari, gedoopt aldaar in de Groote kerk 7 Januari 1691, overleden te 's-Gravenhage 13 September 1748.=Daniel van Alphen [1713-1797] is griffier in Leiden [Kobus/Rivecourt1.32] en heer van Achttienhoven en den Bosch [Groot Charterboek deel 1 blz. 34; NNBW1911, blz. 84]=in 1785 bezit van mr. Dominicus Costerus, burgemeester van =In 1839 is de heerlijkheid in bezit van de wed. Cats-van Loon uit Woerden. Groot 426 bunder, 10 v. roeden en 49 v. ellen. Er zijn 140 inwoners. Ze leven van veenderij en landbouw [Aa, Aard1, blz. 49-50]BRONNEN geraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; Gemeentegeschiedenis; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 49Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 515Avis, Directe, blz. 82 (1493;1511), 83 (1552-1553), 115 (1457)Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 Helm, F.J.A.M. van der, Hoofdgeld Achttienhoven 1623, Hollandse Genealogische DatabankKok, Jacobus, Vaderlandsch woordenboek, Eerste deel [AA-AD], 2e druk, Amsterdam, Johannes Allart 1785, blz. 196-197Rootselaar, Rekening, blz. 30 (1585-1586), 59 (1574-1585), 94 e.v. (1586)Smidt/Rompaey, Chronologische III, blz. 341 (1538)overige bronnenGoogle Search plaats; Navorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AckerBuurtschap bij ZelzatealgemeenIn 1826 deel van de gemeente Zelzate, district Eecloo, provincie Oost-Vlaanderen [Gosselin, blz. 4]BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 49Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 overige bronnenGoogle Search plaats; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
Ackersdijk Buurtschap in Zuid-Holland bij Pijnacker. Ook AkkersdijkalgemeenEr is een vogelreservaat van 28 hectare, eigendom van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Vogels. Verkregen met financiële steun van de Levensverzekeringmaatschappij Olveh [Baert, Goor, blz. 14]bestuur=Er zitten twee welgeboren mannen van Ackersdijk in de vierschaar van Rijnsburg (Aa Aard1, blz.50).=In 1553 is Jan Jansz Broeck schoutgeestelijkheidVrouwenrecht is omstreeks 1140 ontstaan uit een schenking door gravin Petronella, de weduwe van graaf Floris II, aan het door haar gestichte klooster Rijnsburg [Kok1, blz. 197]heerlijkheidgemeente=Van 1795 tot en met 1798 is de vroegere ambachtsheerlijkheid Ackersdijk en Vrouwenregt een municipaliteit=Ackersdijk en Vrouwenregt is vanaf 1798 tot en met 1811 een gemeente=Op 1 januari 1812 wordt de gemeente opgeheven; het grondgebied wordt toegevoegd aan Pijnacker en Delft=Op 1 april 1817 worden Ackersdijk en Vrouwenrecht opnieuw een zelfstandige gemeente [gemeentegeschiedenis].=In 1826 en in 1836 heeft de gemeente Ackersdijk 116 inwoners [Gosselin]=In 1839 deel van de gemeente Ackersdijk en Vrouwenregt. Het is een vrije heerlijkheid van het domein, groot 344 bunder en ruim 150 inwoners. Het omvat de Ackersdijkse polder met twee molens , de Zwet en een deel van de Rotterdamseweg [Aa, Aard1, blz. 50].=Op 1 september 1855 wordt de gemeente opgeheven en het gebied toegevoegd aan de gemeente Vrijenban [gemeentegeschiedenis].=In 1867 valt A. onder de gemeente Vrijenban.=Aan het gemeentebestuur van Vrijenban wordt bij Koninklijk besluit van den 10 Juli 1885 een eigen wapen toegekend. De heerlijkheid Vrijenban is vroeger tot eene gemeente, vereenigd met de heerlijkheden Ackersdijk , Vrouwenrecht en Abtsrecht. Vandaar bestaat het wapen uit een gevierendeeld schild. Het eerste kwartier (heerlijkheid Vrijenban): van zilver, beladen met een paal van lazuur, en een golvenden dwarsbalk mede van lazuur, loopende over ' t geheel. Het tweede kwartier (heerlijkheid Ackersdijk): van goud, beladen met een fasce van sabel, waarop een liggende wassende maan van zilver, vergezeld van drie leeuwenkoppen van keel, staande twee boven en een onder. Het derde kwartier (heerlijkheid Vrouwenrecht): van goud, beladen met een burcht van keel. Het vierde kwartier (heerlijkheid Abtsrecht): van zilver, beladen met twee kruislings geplaatste bisschopsstaven van sabel, waarover een bisschopsmijter van keel, geboord en gesierd met vijf ruiten van goud.heerlijkheid=Vanaf 1477 is sprake van het geslacht Ackersdijk=Het ambacht Ackersdijk maakte deel uit van de hoge heerlijkheid Vrouwenrecht. =in 1785 groot 377 morgen en 89 roeden [Kok1, blz. 197]BRONNENarchievengeraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; Gemeentegeschiedenis; GenVer; NNBW1911internethttp://genver.nl/zh/dtb1304.htmhttp://zoekakten.nl/plaatsen.php?id=ZH%7C1304%7CliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 50Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 515Baert, A.G.C. Van Goor’s Aardrijkskundig Woordenboek van Nederland, 3e druk, Van Goor Zonen 1968, Den Haag Brussel, blz. 14Hoeven, P. van der, 10e penning Akkersdijk 1553, Hollandse Genealogische Databank. Eveneens 1557 en 1561Kok, Jacobus, Vaderlandsch woordenboek, Eerste deel [AA-AD], 2e druk, Amsterdam, Johannes Allart 1785, blz. 197Vorm, Teun van der, Transporten etc,. Akkersdijk en Vrouwenrecht 1633-1664 [GA Delft - Ambacht Akkersdijk en Vrouwenrecht inv. nrs. 284-286overige bronnenGoogle Search plaats; Navorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AckerslootZie Akersloot
AckmarijpZie Akmarijp
AcmontBuurt in Henegouwen bij Chapelle à WattinesalgemeenIn 1826 is A. deel van de gemeente Chapelle à Wattines, district Doornik in de provincie Henegouwen [Gosselin, blz. 4]BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1;literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AcosseEen plaats in de provincie Luikalgemeen=In 1826 telt de gemeente Acosse, district Waremme in de provincie Luik, 341 inwoners [Gosselin, blz. 4]=In 1831 zijn er 244 inwoners [de Bouge]=op..... deel van de stad Wasseiges [GenVer]BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; GenVer; NNBW1911literatuurBouge ...de Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AcozEen plaats in Henegouwen.algemeen=In 1826 heeft de gemeente Acoz, district Charleroi, provincie Henegouwen 395 inwoners [Gosselin, blz 4]=In 1831 zijn er 369 inwoners [de Bouge]=op 2 september 1913 wordt in een bos langs de steenweg van Beernem naar Wyngheene gevonden het lijk van de kasteeleigenaar Henri d'Udekem d'Acoz van het kasteel Laeke-Bosschen (Ruddervoorde bij Beernem}=op....deel van de gemeente Gerpinnes [GenVer]BRONNEgeraadpleegde bronnenAaBio1; NNBW1911literatuurBouge ...de Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AcquoyDorp in Gelderland bij Culemborg. Zie ook Ackooy, Ackooij, Ackoij, Acquoi, Akkooi, Ackoye (1340)algemeen=Eertijds behorend tot het graafschap Leerdam.bestuur=Mr. Cornelis Frans Adolph Knijff [1743-1810] is drossaard, dijk- en Lingegraaf der Baronie en Dorpe van Acquoy.=Mr. Francois Willem de Virieu [1710-1790], Rentmeester van 's Landschaps Domeinen in Boemel, Thielre en Boemelrewaarden, s'ampt Beest, Rhenoy en Acquoy, mitsgaeders Ontfanger van het Monopolium over de dirstricen des Tielscheen Boemelsche Comptoirs en Landschrijver der Ampten van Boemel, Thielre en Boemelwaarden=Bij resolutie van het Quartier van Nijmegen in dato 30 november 1708 wordt hem op verzoek, bij de resignatie van het rentmeestersampt van het district van Bommel, =Tieler- en Bommelerweerden, sampt Beest, Renoy en Acquoy (de overdracht) op desselfs oudsten soon Johan Gey geaccordeerd. Daarna volgt op 20 april 1709 diens benoeming door de Staten en wordt deze Johan G., na vrijwilligen afstand, op 29 april 1719 vervangen door Johan Duymaer (hieruit Duymaer van Twist).=Mr. Arend Raven Schuyl, Drossaard en Dijkgraaf der Stad en Graafschappen van Leerdam en Baronie van Acquoy, overleden vóór 11 Aug. 1742.=In 1781 is du Sart baljuw van Acquoygemeente=In 1826 is A. deel van het schoutambt Beest in het hoofdschoutambt Buren en Kuilenburg [Gosselin, blz. 4]=In 1839 een baronie eigendom van koning Willem I; er zijn 563 inwoners [Aa, Aard1, blz. 50]=In 1867 valt A. onder de gemeente Beesd=In 1965 zijn er 608 inwoners=In 1993 zijn er 615 inwoners=Op 1 januari 2006 telt Acquoy 617 inwoners=In 2014 deel van de gemeente Geldermalsen, postcodes 4150-4151 [metatopos]heerlijkheid=In 1140 door Jan VIII, heer van Arkel, A. gesticht [Aa, Aard1, blz. 50; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 9; Kok1, blz. 198]=In 1305 is A. in bezit van de heren van Voorne=In 1364 verpandde Catherina van Voornenburgh haar huis met de burcht van Acquoy voor 10 jaar aan Otto van Arkel en later kocht hij het. Vanaf toen hoorde Acquoy net als Arkel zelf en Gellicum tot de Heerlijkheid van Arkel. =Nadat Acquoy enige malen in andere handen is overgegaan, werd het in 1513 gekocht door Floris van Egmond, graaf van Buren=Petrus Francois van Son, heer van Renoy, Acquoy en GellicumBRONNENarchievenRA Rivierenland, 2109 Oud Rechterlijk Archief van de baronie Acquoygeraadpleegde bronnenAaBio1; Baert, Goor; GenVer; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 50Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 515Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 4 Keijzer, B. de, 10e penning Ackoy 1553, Hollandse Genealogische DatabankKok, Jacobus, Vaderlandsch woordenboek, Eerste deel [AA-AD], 2e druk, Amsterdam, Johannes Allart 1785, blz. 198Kort, J.C., Repertorium op de lenen van de hofstede Acquoy, 1300-1804Maanen, R.H.C. van, Bestuurders in Acquoy 1610-1811, Hollandse Genealogische DatabankMaanen,R.H.C. van , Aanslagen in de 20e penning in de baronie Acquoy tussen 1804-1811, Hollandse Genealogische DatabankVerwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 9overige bronnenGoogle Search plaats; Navorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AcremontPlaats in LuxemburgalgemeenIn 1826 deel van de gemeente Jehonville, kwartier Neufchateau, groothertogdom Luxemburg [Gosselin, blz. 5] BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; NNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
Acren- St-Geréon en Acren-St-MartinPlaats in Henegouwen. Ook les deux Acrens, Akren-Sint-Gereonus, Klein-Akren, Akren-Sint-Maarten Twee Akrenalgemeen=In 1831 zijn er 2576 inwoners [de Bouge]=In 1795 elk een zelfstandige gemeente=In 1804 opheffing Saint Geréon (364 inwoners) en samenvoeging met Saint Martin; nieuwe naam Twee-Akrren=In 2018 delen van de gemeente Lessen geestelijkheid Abt Johannes von K. (J. d. gr. in abbatem monasterii Indensis electus et confirmatus) erkennt an, daß er eine Jahresrente von 40 Pfund Albus, die der Prior und die Brüder seines Klosters (monasterii) dem Jakob (Jacobo) und dessen derzeitiger Ehefrau, Bürgern von Tournai (civibus Tornacensibus), zu Lasten der Konventsgüter zu Acren (bonis de Acrinia ad conventum Indensem specialiter pertinentibus) angewiesen haben, als eigene Schuld jährlich zwischen Aachener Kirchweih (dedicatio Aquensis = Juli 17) und St. Remigiustag (festum beati Remigii = Oktober 1) aus den Opfergaben (oblaciones) des St. Cornelius Altars auszuzahlen hat, wie es nach dem Zeugnis seines Onkels, des Schatzmeisters (patruus n. thessaurarius), mit dem verstorbenen Abt vereinbart war [september 1264] [DDB] heerlijkheid=aanvankelijk onderdeel van het land van Havré=via diverse adellijke families in handen van de heren van Edingen=in de 16e eeuw via ruil bezit van Henri de Croy=in 1787 wordt de heer van Petegem-aan-de-Schelde eigenaarBRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; DDB; NNBW1911
Ade, OudBuurtschap in Zuid-Holland. Ook Ouder Ade, Oud-Aa, Adealgemeen=in 1826 deel van gemeente Alkemade [Gosselin, blz. 5]=In 1839 zijn er 100 inwoners en is A deel van Alkemade [Aa, Aard1, blz. 52]=In 1867 valt A. onder de gemeente Alkemade.=In 1913 valt Oud Ade onder de gemeente Alkemade [IJzerman].BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; GenVer; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 52Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AdegeestPlaats met adellijk huis in Zuid-Hollandalgemeen=het dorp dateert van voor 1100 [Aa. Aard1, blz. 52]In 1913 valt Adegeest onder de gemeente Voorschoten [IJzerman].heerlijkheid=Eertijds bezit van de familie van Wassenaar =Op 14 februari 1394 voor de schepenen van Leiden opgedragen door Dirk van den Bossche aan hertog Albrecht van Beijeren [Aa, Aard1, blz. 52]=Johan van der Meer (1639-1689) is heer van Adegeest [Leeuw 1896, blz. 78; 1899, blz. 67]=in 1839 is Dirk Dorrepaal heer van Adegeest [Aa, Aard1, blz. 52]=Agneta Jacoba van der Meer is vrouwe van Adegeest, gehuwd met mr. Pieter van den Bergh (Leeuw 1903, blz. 3) =Op 5 augustus 1850 overlijdt dr. Paulus Godfried van Hoorn op Adegeest [Bio8, blz. 1228]=De letterkundige Paul Theodore van Hoorn woont er met Brigitta Amarantha d’Engelbronner. Ze verhuizen in 1862 naar Den Haag. Hij overlijdt in dat jaar [Nieuw Ned. Bio3, blz. 612]BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; NNBW1911overige bronnenAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 52Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 516overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AdegemDorp in Oost-Vlaanderen bij Eeklo. Ook Addingahem (840), Addingem (1019-1030). algemeen=In 1826 heeft Adegem c.a. 3169 inwoners [Gosselin, blz. 5]=In 1831 zijn er 3356 inwonersheerlijkheidDe heer Steven van Adegem komt voor in de Spiegel Historiael onder het jaar 1241 [DBNL]BRONNENgeraadpleegde bronnenAaBio1; NNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AdegemDorp in België in de provincie Antwerpen. Ook Hedeghem (1220), Adenghem (13e e)
BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911overige bronnen
BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911overige bronnen
AdelaarshofBuurtschap in GelderlandalgemeenIn 1913 valt Adelaarshof onder de gemeente Epe [IJzerman].BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911overige bronnen
AdelheimZie AlemBRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911internethttp://archiver.rootsweb.ancestry.com/th/read/gen-benelux/2001-01/0979488099overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
Adelin, St.Zie Hadelin
AdelreZie Aarle
AdelricheimBenaming uit 800. Zie Erlecomalgemeen..in 800 nog Adelricheim, misschien de buurschap Erlecum in de Overbetuwe of liever de Duffel [blz. 198].BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurBergh, Handboek, blz. 198overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AdewardDorp in Groningen. Ook Aerdwerth (1264), Adewert (1313), Adewerd, Adewerth. Zie AduardBRONNENgeraadpleegde bronnenGenVer; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 52Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 516overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AdinkerkeDorp in België in West-Vlaanderen.Ook Adenckerka (1123), Odecherca (1132-1133; 1157), Adenkerke (1123), Odenkercha (1159), Odenkerka (1159; 1219), Odecherca (1132)algemeen=In 1826 heeft de gemeente A., district Veurne, provincie West-Vlaanderen samen met Kerkepanne 732 inwoners [Gosselin, blz. 5]=In 1831 zijn er 673 inwoners [de Bouge].=op.... deel van de gemeente De Panne [GenVer]BRONNENarchievengeraadpleegde bronnenGenVer; NNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AdolfslandOude naam voor OoltgensplaatBRONNENgeraadpleegde bronnenGenVer
Adorp Gemeente in Groningen in Hunsingo. Ook Artharpe (1371), Ardorpe (1398)algemeengemeente=In 1826 heeft de gemeente Adorp c.a. 898 inwoners [Gosselin, blz. 5]=In 1839 omvat A. de dorpen Adorp, Wierum, Dorkwert, Sauwert en Wetsinge met de buurtschappen Hekkum en Harsens. Er zijn in de gemeente rond 1000 inwoners. A. heeft zelf met Hekkum en Harsens 280 inwoners [Aa, Aard 1, blz. 53].=In 1851 zijn er 156 huizen met 198 gezinnen en 1100 inwoners; oppervlakte 2209 bunder 28 roeden en 3 ellen waarvan 2168 bunder 22 roeden en ellen [Aa, Aard13, blz. 517]=In 1867 valt Adorp onder de gemeente Adorp=In 1913 valt Adorp onder de gemeente Adorp. Er wonen 1255 inwoners op 2209 hectare [IJzerman].=op 1 januari 1936 zijn er 1474 inwoners [Lijst KNAG]=in 1968 zijn er 1500 inwoners. De gemeente omvat Sauwerd, Adorp, Wetsinge, Harsens, Hekkum, Paddepoel, Adorpermeeden, Arwerd, Groot Wetsinge, Hammen, Klein Wetsinge, Koningsplaagte, Sauwerdermeeden, Wetsingermeeden, Wetsingerzijl, W/ierum [Baert, Goor, blz. 14] =op 1 januari 1990 deel van de gemeente Winsum [GenVer]=In 2014 deel van de gemeente Winsum, postcode 9774 [metatopos]BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 53Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 517Baert, A.G.C. Van Goor’s Aardrijkskundig Woordenboek van Nederland, 3e druk, Van Goor Zonen 1968, Den Haag Brussel, blz. 14Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AdorpermeedenBuurtschap in de provincie GroningenBRONNENgeraadpleegde bronnenGenVer
Adriaan, SintBuurt in de gemeente HaechtalgemeenIn 1826 deel van de gemeente Haecht, arrondissement Leuven, provincie Zuid-Brabant [Gosselin, blz. 5]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5
Adriaan Pietersz AmbachtGemeente in Zuid-Holland in de Zwijndrechtse Waard. Zie ook Sandeling-Ambacht [Aa, Aard1, blz. 54]algemeen=in 1826 zelfstandige gemeente met 357 inwoners [Gosselin, blz. 433]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 54Fruin, Informacie, blz. 593-594 (1515)Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 433overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932;
AdrichemAdellijk huis in Noord-Holland bij Wijk aan Zee. Zie ook Adelrikesheem, Adrichaim, Arkumalgemeen=Kasteel van de heren van Adrichem uit het huis van Brederode=De hofmeier Karel (Martel) schenkt in de periode 719-739 aan Willibrord de villa Adrichem in Kinheim [Muller/Bouman, Oorkondenboek I. nr. 29, blz. 22].=In de periode 719-739 schenkt hofmeier Karel Martel de villa Adrichem aan Willibrord (Oorkondenboek HZ, nr. 3)=Huidige huis gebouwd in de 16e eeuw door Antonij van der Burg. Gesloopt in 1810 [Aa, Aard 1, blz. 54; Aa, Aard13, blz. 517]BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert,Goor; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 517
AdseuxPlaats in de provincie LuikalgemeenIn 1826 deel van de gemeente Louveignez in het district Luik, provincie Luik [Gosselin, blz. 5]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5
AduardGemeente in Groningen in het Westerkwartier. Ook Aedtwerth, Adiwerth, Adwarth, Adewarth, Adwerth, Adwirth, Aetwerth en Auwerth, Aduart (1800), Adeward (1936)algemeen=Een kerspel is pas bekend na 1594.=In 1800 behoort Aduard tot één van de elf gemeenten binnen de 4e ring van het Departement van de Eems. Er wonen 2906 personen verdeeld over 6 grondvergaderingen (Zuidhorn 1, Oostum, Fransum en Den Ham , Aduard en Leege Mieden 1, Wierum, Dorquert en Hogemieden 1, Garnwert 1, Hoogkerk en Leegkerk) [Covens, blz. 126].=In 1826 heeft de gemeente Aduard c.a. 1593 inwoners [Gosselin, blz. 5]=In 1839 omvat A de dorpen Aduard, Fransum, den Ham en Leeger Meeden, alsmede de buurtschappen Aduarder Voorwerk, Fransumer Voorwerk, Hooge Meeden, den Horn, de Knijp en Wierum. Er zijn 1800 inwoners. Aduard zelf heeft rond 500 inwoners [Aa, Aard1, blz. 54, 56].=In 1851 zijn er 299 huizen mt 346 gezinnen en 1850 inwoners; oppervlakte 3062 bunder, 35 roeden en 40 ellen, waarvan 2989 bunder, 51 roeden en 25 ellen belastbaar land [Aa, Aard13, blz. 518]=In 1867 valt A. onder de gemeente Aduard.=In 1913 valt Aduard onder de gemeente Aduard. Er wonen 1888 inwoners op 3062 hectare [IJzerman].=in 1968 zijn er 2500 inwoners in de gemeente; in het dorp zelf 1050. De gemeente omvat verder Den Ham, Den Horn, Hoogemeeden, Lagemeeden, Fransum, De Poffert, Aduardervoorwerk, Altenauw, Fransummervoorwerk, Gaaikemadijk, Nieuwklap, Wierum en deels Wierumerschouw [Baert, Goor, blz 14]=op 1 januari 1990 opgegaan in de gemeente Zuidhorn [GenVer]=In 2014 deel van de gemeente Zuidhorn, postcode 9830-9831 [metatopos]bestuurschoutIn 1820 is H.J, Boelens schout in Aduard [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. IX]economieAduard heeft in 1839 een rogmolen en een steenbakkerij [Aa, Aard1, blz. 56]geestelijkheid=Op 5 juni 1192 wordt een aan St. Bernard gewijde abdij in A. gesticht. Haar grondbezit verschaft de abdij invloed in wereldlijke aangelegenheden, zoals in de rechtspraak en ook in zaken van zuiver bestuurlijke aard als waterstaatsaangelegenheden [BGN 1955, blz. 289-290; Aa, Aard1, blz. 55; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 8]=De abdij der Bernardinen werd zo rijk dat de bestaande, te kleine kerk in 1240 werd vervangen door een kopie van de kerk van de abdij van Clairvaux (Klaarvalle) met vier torens. Tweehonderd lekebroeders werkten er 23 jaar aan [Aa, Aard1, blz. 55]=In 1342 werd de -in steeds groter welstand verkerende- geestelijkheid bij plakkaat verboden om nog meer land te kopen. De abdij verzorgde het recht in A en de zes dorpen [Aa, Aard1, blz. 55; Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 8]=Op 3 september 1492: Wolter, Abt von Aduard, und Ritter Johannes Rengers stimmen einem zwischen Johannes von Elen, bischöflicher Steuerbeamter, und Johannes Vredewolt, Pastor in Bedum, ausgehandelten Kompromiss zu. Ebenfalls zugestimmt haben Schotten den Beuer, bischöflicher Generalvikar, Jasper von Schedelick, Gerichtsmann des Steuerbeamten, Germen Allema, Bürgermeister von Groningen, sowie Heinrich Ulgers, Propst von Loppersum. Wolter und Rengers ist es nicht gelungen, den Abt von Marienfelde zu bewegen, dem Kompromiss zuzustimmen. Johannes van Elen wird beauftragt, die Zustimmung und Siegel der Äbte von Rottum, Wittewierum und Stitswerd (Selwert), sowie von Hajo Ripperda, Propst von Farmsum (Fermessum), und der Stadt Groningen einzuholen [DDB]=Op 13 mei 1511 schrijft Albert, de Abt van het Klooster Aduard, ...vermutlich dem Fürstbischof von Münster, dass das Zisterzienserkloster Grijzemonniken (bei Termunt und Appingedam), über das Albert das Visitationsrecht ausübt, aufgrund der Überschwemmung durch die Ems verarmt sei, so dass es die Abgabe ”munus benedictionis“ (Weiheabgabe) an den Abt von Aduard nicht zahlen kann, obwohl er ein Recht auf das Geld hat. Er bittet den Bischof, die Zahlung dieser Abgabe des Klosters Grijzemonniken zu veranlassen [DDB]=Uit een bepaling van 1520, voorkomende in de Kroniek van het klooster Aduard (uitg. Brugmans, B.M.H.G. dl. XXII, blz. 129), volgt dat de meiers van dit klooster in het kerspel Zuidhorn naar ouder gewoonte zullen blijven onder de redger van Aduard. =In dit jaar verliezen ze de rechtsmacht en het patronaatsrecht over Zuidhorn, Wierum en de Kapel op Gaickingadijk vanwege een moord door enige kloosterlingen op twee broers uit het geslacht Gaickinga [Aa, Aard1, blz. 55]=In 1555 bezit het klooster 335 hectare aan corpuslanden en geeft het 2800 hectare in pacht uit [Baert, Goor, blz. 14]=In 1561 wordt de abdij bij bul van Pius IV aan de nieuw benoemde bisschop van Groningen, Joannes Knijf, als bruidschat gegeven. De monniken verzetten zich [Aa, Aard1, blz. 55]=In 1568 raakt een toren van de abdij door blikseminslag in brand .[Aa, Aard1, blz. 55]=Er is een verslag uit 1570 van een visitator van de Cisterciensers die het mannenklooster in Aduard heeft bezocht. De conclusie is weinig bevredigend [BGN 1952, blz. 263].=In 1576 komt een verdrag tot stand volgens welk de abdij van A. de bisschop jaarlijks f 6.000 zal betalen [Aa, Aard1, blz. 55]=In 1580 nadert Rennenberg A. De abdij wordt door soldaten van de Staten in brand gestoken. Het archief en de boeken gaan verloren [Aa, Aard1, blz. 55]=De positie van de abdij in seculiere zaken gaat na 1594 over aan de Staten van Groningen, die uit dezen hoofde ook over het redgerambt beschikken. De wijze waarop deze beschikking wordt uitgeoefend, leidt tot het ontstaan van borg en heerlijkheid Aduard, waartoe ook het hoogstwaarschijnlijk eerst sedert het einde der 16de eeuw gegroeide dorp Aduard behoort [BGN 1955, blz. 290]. De geestelijke goederen worden in beslag genomen. De abdij wordt geslecht. De stenen worden in de periode 1608-1624 gebruikt voor het versterken van de stad Groningen [Aa, Aard1, blz. 55]heerlijkheid=Van oudsher een heerlijkheid, toebehorend aan de abdij van Aduard [Aa, Aard1, blz. 54]=De Staten nemen de heerlijkheid in bezit [Aa, Aard1, blz. 54].=In 1659 wordt de heerlijkheid verkocht aan het geslacht van Lewe [Aa, Aard1, blz. 54]..=In 1814 wordt de heerlijkheid verkocht door Jkhr Carolus Justus Lewe en mw Margaretha Josina Lewe-Bloemersma. Het huis wordt gesloopt. [Aa, Aard1, blz. 54]=Evert Joost Lewe is heer van Aduard. Hij is Gedeputeerde ter Vergadering van Hoog Mogende Heren Staten Generaal der Verenigde Nederlanden.=Aduard maakt in 1839 met Garnwert, Oostum, Fransum, den Ham, Wierum en Hooge Meeden een heerlijkheid uit [Aa, Aard1, blz. 54]BRONNENgeraadpleegde bronnenBMHG; Baert, Goor; DDB; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 54Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 518Baert, A.G.C. Van Goor’s Aardrijkskundig Woordenboek van Nederland, 3e druk, Van Goor Zonen 1968, Den Haag Brussel, blz. 14Brugmans, H., De Kroniek van Aduard, in: Bijdragen Historisch Genootschap Utrecht, deel XXIII, blz. 54Brugmans, H.. De kroniek van het klooster Aduard, in: BMHG 1902, blz. 1-188 Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5Nanninga Uitterdijk, J., Geschiedenis der voormalige Abdij der Bernardijnen te Aduard, Groningen 1870Nieuwenhuis, G., Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen deel 1, A-B, Thieme, Zutphen 1820, blz. IXVerwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 8overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AduardervoorwerkEen buurtschap bij Aduard. Ook Adewardervoorwerk [1936]algemeen=Vormde één van de versterkingen voor de Aduarder abdij.=In 1826 deel van de gemeente Aduard [Gosselin, blz. 5]=In 1839 wonen er 30 mensen [Aa, Aard1, blz. 56].=In 1867 valt A. onder de gemeente Aduard.=In 1913 valt A. onder de gemeente Aduard [IJzerman].economieMen leeft in 1851 vooral van het sjouwen en optrekken van schepen langs het Reitdiep [Aa, Aard13, blz. 518].BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 56Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932;
AduarderzijlBuurtschap in Groningen bij Ezinge. Ook Adewarderzijl [1936]algemeenIn de 14e eeuw wordt de sluis aangelegd [Aa, Aard1, blz. 56]De Saksers bouwen er in 1501 een sterk blokhuis om de scheepvaart naar Groningen te belemmeren [Aa, Aard1, blz. 56] In 1515 ingenomen door de Groningers en gesloopt Herbouwd en in 1593 namens de Spanjaarden door graaf Willem van den Berg. In 1594 heroverd op de Spanjaarden door graaf Willem van Nassau [Verwoert, Handwoordenboek 1, blz. 8]financiënIn 1813 werd hier een schip met Fransen, die het land wilden verlaten, waaronder 32 meest gewapende douaniers door negen schippers onder leiding van Roelof Schenkel aangehouden en naar Groningen opgebracht. Het vele geld aan boord werd in de rijkskas gestort [Aa, Aard1, blz. 57]gemeenteIn 1826 deel van de gemeente Ezinge [Gosselin, blz. 5]In 1851 wonen er 120 mensen, 25 gezinnen in 14 huizen [Aa, Aard13, blz. 518].In 1867 valt A. onder de gemeente EzingeIn 1913 valt A. onder de gemeente Ezinge [IJzerman].In 2014 deel van de gemeente Winsum, postcode 9892 [metatopos].oorlogDe Groningers belegerden de schans in 1515. Op 17 maart 1515 belegeren de Groningers de schans en vernietigen die. Nadien wordt de schans weer opgebouwd [Aa, Aard1, blz. 56]Op 14 augustus 1580 door troepen van Rennenberg veroverd, maar kort daarna door de Staatsen heroverd.Op 23 mei 1581 door Rennenberg stormenderhand veroverdIn 1593 wordt de met Staatse troepen bezette schans door graaf Willem van den Berg overmeesterd en de bezetting vermoord [Aa, Aard1, blz. 57]. In 1594 herovert graaf Willem van Nassau de schans [Aa, Aard1, blz. 57]Op 25 juli 1672 wordt een troep van de bisschop van Munster vernietigend verslagen.BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 56Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 518Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 8overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AduardswoudeZie Hazerswoude.
Ae, DeBuurtschap in Drenthe bij Ruinerwold.algemeenIn 1867 valt A. onder de gemeente RuinerwoldBRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911
Ae, BinnenBuurtschap in Groningen.algemeen=In 1826 deel van de gemeente Termunten [Gosselin, blz. 5]=In 1839 deel van de gemeente Termunten [Aa, Aard 1, blz. 57]=In 1867 valt A. onder de gemeente Nieuwolda . BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 56Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AegumBuurtschap in Friesland bij Roordahuizen in Idaarderadeel. Zie ook Egum, Eagumalgemeen=In 1826 deel van grietenij Idaarderadeel [Gosselin, blz. 5]=In 1839 wonen er 50 mensen [Aa, Aard1, blz. 57-58]=in 1840 beschikt Aegum over 9 stemd. pl [HaanHettema2=In 1867 valt A. onder de gemeente Idaarderadeel.belastingen=In 1840 betaald aan florenen f 103.16.00 [Haan Hettema2]BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 518Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5Haan Hettema, Jhr.mr. M. de, Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie, Leeuwarden 1840, blz. 2overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AekampBuurtschap in Groningen bij Finsterwolde. Ook Eekamp of Ekamp.algemeen=In 1826 gedeeltelijk onder gemeente Finsterwolde, deels onder Oostwold binnen de gemeente Midwolde [Gosselin, blz. 5]=in 1839 deel van Midwolde [Aa, Aard1, blz. 58]=In 1867 valt A. onder de gemeente MidwoldeBRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 58Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 518Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AekingaPlaats in Friesland ten oosten van Appelscha. Ook Aeckinga, Akingaalgemeen-in 1840 deel van Ooststellingwerf [HaanHettema2]-in 2014 deel van Ooststellingwerf, postcode 8426 [metatopos]BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; NNBW1911literatuurHaan Hettema, Jhr. mr. M. de, Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie, Leeuwarden 1840, blz. 2overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AelbergZie Aalburg
Aelheim
Zie Alem
Zie Alem
AeltreDorp in Oost-Vlaanderen.algemeenIn 1831 zijn er 4231 inwoners [de Bouge]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911
AemburenBuurtschap in Friesland bij Parrega.algemeen=In 1839 deel van de grietenij Wonseradeel=In 1867 valt A. onder de gemeente WonseradeelBRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 58overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AengehorrenBuurtschap in Groningen.algemeenIn 1867 valt A. onder de gemeente Ten Boer.BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 519
AengterpBuurtschap in Friesland. Ook Angterp.algemeenIn 1867 valt A. onder de gemeente WonseradeelBRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 519
AengwierumDorp in Friesland in Oostdongeradeel. Ook Engwierum.algemeen=in 1840 florenen 23 stemd. pl [Haan Hettema2]belastingen=in 1840 florenen f 715.26.4 [Haan Hettema2]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 58Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 519Haan Hettema, Jhr. mr. M. de, Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie, Leeuwarden 1840, blz. 2
AengwirdenPlaats in Friesland in Zevenwolden. Ook Angwird, Angwirden, Aengwerden, Aengwierden en Anjewier, Engwirden, Aijnvijerd, Eijnghwirdalgemeen=in 1812 gewijzigd in Tjalleberd=op 1 oktober 1816 gewijzigd in Aengwirden=Op 5 februari 1825 richt een watervloed voor f 15.700 schade aan [Aa, Aard1, blz. 59]=In 1826 een grietenij met 1918 inwoners [Gosselin, blz. 5]=In 1839 omvat de grietenij de dorpen Gersloot, Tjallebert, Luinjert, Terband en het noordelijk deel van Heerenveen. Groot rond 6500 bunder met circa 2500 inwoners [Aa, Aard1, blz. 58]=in 1840 zijn er 2716 inwoners [Haan Hettema2]=In 1851 eene oppervlakte van 4064 bunder, 83 roeden, 71 ellen waaronder 4042 bunder, 27 roeden en 20 ellen belastbaar land; en telt 405 huizen bewoonde door 540 huisgezinnen,...een bevolking van 2800 inwoners [Aa, Aard13, blz. 519]=In 1867 valt A. onder de gemeente Aengwirden.= op 1 juli 1934 deel van de gemeente Heerenveenbestuur=Tjaard van Andringa is in 1509 grietman van Utingeradeel en van Aengwirden (Aa, Bio I, blz. 296)=Petrus Greidanus [1747-1814] is vanaf 1804 lid van het gemeentebestuur van Aengwirden, in 1811 provisioneel waarnemende de functie van Maire der gemeente van Tjalleberd, te Heerenveen (eerst Schoterland, daarna Aengwirden).=In 1820 is J. Pontsma uit Heerenveen secretaris van de grietenij Aengwirden [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. XXIII]=in 1840 bestaat het bestuur uit een grietman, twee assessoren, vier leden van de raad, een secretaris en een ontvanger [Haan Hettema2]BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; NNBW1911Nieuwenhuis, G., Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen A-B, Thieme, Zutphen 1820. blz. XXIIIliteratuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 58-59Aa, A.J. van der, Biographisch Woordenboek der Nederlanden, deel I, Haarlem 1852, blz. 296Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 519Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5Haan Hettema, Jhr.mr. M. de, Oud en nieuw Friesland, of aardrijkskundige beschrijving van die provincie, Leeuwarden 1840, blz. 2Roo van Alderwerelt, Reis, blz. 12 (1845)overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AerdenburgDorp in GelderlandalgemeenIn 2014 deel van de gemeente Rijnwaarden, postcode 6913 [metatopos]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AerdenhoutDorp in Noord-Holland. algemeenIn 2014 deel van de gemeente Bloemendaal, postcodes 2110-2111 [metatopos]BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; DDB; NNBW1911literatuurDas Landhaus Kareol in Aerdenhout, in: Innen-Dekoration XXV. Jahrgang, Darmstadt, juli 1914 [DDB]overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AerdewegBuurt bij MichelbekealgemeenIn 1826 deel van de gemeente Michelbeke in het district Oudenaarde, provincie Oost-Vlaanderen [Gosselin, blz. 5]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5
AerdtDorp in Gelderlandalgemeen=Het richterambt Herwen en Aerdt, dat door het Pannerdens kanaal rechts van de Rijn is komen te liggen, heeft altijd aan de rand van de Overbetuwe gelegen, en kon daardoor lang een eigen karakter behouden. Het heeft niet behoord tot het gebied.=In 1558 wordt voor het Hof van Gelderland een proces gevoerd tussen de stad Nijmegen en het gericht van Herwen en Aerdt aangaande een jurisdictiegeschil [BGN 1955, blz. 106] van de banken van EIst en Bemmel, die in 1721 verenigd zijn, doordat het oude kerspelgericht, dat elders onder de hertogelijke ambtmannen kwam, er bleef voortbestaan. Pas toen in 1734 het gerecht van Herwen met dat van EIst werd verenigd, zijn de boeren er van de rechtspraak uitgesloten [BNG 1957, blz. 356]. =In 1867 valt A. onder de gemeente Herwen en Aerdt=In 2014 deel van de gemeente Rijnwaarden, postcode 6913 [metatopos].belastingenin de schatting van 1547 droeg Aerdt bij f 170 en 5,75 penningen [Kok1, blz. 103]heerlijkheid=Van oudsher een heerlijkheid=Godert van Steenhuys is heer van Aerdt [....-1663]BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; NNBW1911literatuurBlink, Geschiedenis I, blz. 132 (1340)Kok, Jacobus, Vaderlandsch woordenboek, Eerste deel [AA-AD], 2e druk, Amsterdam, Johannes Allart 1785, blz. 103Sasse van IJsselt, Jkhr mr. A.F.O. van, Beschrijving van de Heerlijkheid Aerdt, 's-Hertogenbosch 1897W.D.B.I.U.A. 17 oktober 1874, blz. 3Wijnpersse, Statistiek, blz. 381 (1854)overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AersenOok Aerssen en Arssen
AertBuurtschap bij GheelalgemeenIn 1826 deel van de gemeente Gheel arrondissement Turnhout provincie Antwerpen [Gosselin, blz. 5]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5
AertPlaats in Vlaanderenalgemeen=plaats binnen de gemeente Herdersem, district Aalst [Gosselin, blz. 5]RONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5
Aert, terBuurtschap bij Assen. Ook Ter Aard en Ten Aarthalgemeen=In 1851 zijn er 4 met ruim 30 inwoners [Aa, Aard13, blz. 519]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 59Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 519
AertsbergenSlot gelegen bij Bergambachtalgemeenheerlijkheid=Willem van Zuylen van Nyevelt is heer van Bergambacht en Aertsbergen [BMHG 1905, blz. 254]=Alexander van der Capellen (....-1656) is heer van AertsbergenBRONNENgeraadpleegde bronnenBMHG; NNBW1911literatuurKobus/de Rivecourt, Biographische A-H, blz. 326 Oudenhoven, Jacob, Out-Hollandt nu Zuyt-Hollandt, vervangende....overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AerzeeleDorp in VlaanderenalgemeenIn 1826 telt de gemeente Aerzeele, district Thielt in de provincie West-Vlaanderen 3192 inwoners [Gosselin, blz. 5]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5
AeulPlaats in Luxemburg algemeenIn 1826 deel van de gemeente Tillet in het kwartier Bastogne in het groothertogdom Luxemburg [Gosselin, blz. 5]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5
AffelgemDorp in België in Oost-Vlaanderen. Zie ook Afflingem (1086)algemeenBRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911
AfferdenDorp in Limburg bij Gennep. Ook Aefferdenalgemeen=er is een slot Bleijenbeek [DDB]=in de periode 1548-1555 zijn er Verhandlungen über die Grenze zwischen Afferden, Middelaer (Geldern) und den klevischen Ämtern Gennep und Goch [DDB]=in juli 1686 is de grens tussen Afferden en Heijen vastgesteld. "Figurative Karte der strittigen Limiten zwischen der Herrschaft Afferden und dem klevischen Dorf Heyen zwischen der geldr. Herrl. Afferden u. der klev. Herrl. Heyen. .....Angewiesen von Schöffen, Gemeinsmannen und dem Schultheiß von Afferden, gemessen und aufgestellt mit Johann Siebert von Seenhem, klev. Landmesser, von Hermann Jansen, geschworenem Landmesser" [DDB]gemeenteIn 1826 deel van de gemeente Bergen in het arrondissement Roermond [Gosselin, blz. 5]In 1839 zijn er 1000 zielen in de parochie; deel van gemeente Bergen [Aa, Aard1, blz. 59]In 1867 valt A. onder de gemeente BergenIn 1913 valt Afferden onder de gemeente Bergen [IJzerman].In 2014 deel van de gemeente Bergen, postcodes 5850-5851 [metatopos]heerlijkheid=Erzbischof Friedrich bekundet 10 August 1395, daß Heinrich Schenk von Nideggen ihm 2 Teile der Herrlichkeit Afferden (Aforden) zu Lehen aufgetragen habe, mit der Bitte seinen Sohn Wynand zu belehnen. Die Belehnung erfolgt [DDB]=Dietrich Schenck von Nideggen [1407-1487] is heer van Afferden en Walbeck. Hij übergibt den 1. Juni 1443 mit Rat und Konsent seines Kaplans Johann Ghetaghen dem Kloster Gaesdonck das Hasen-Gut zu Baerl im Kirchspiel Weeze mit der Last an den Vicar des Altars U. l. Frauen zu Afferden (jetzt Ghetaghen) jährlich 6 Malter Roggen, 4 alte Flämsche, 2 Capaune und 2 Hühner zu liefern [DDB]=in 1450 is Hinrick van Blitterswick heer van Afferden en ambtman te Hatendonck [DDB]=Anteil der Herren von Afferden an der Gocher Heide, 1555 [DDB]=in 1567 is Jaspar von der Lipp, gen. Hoen, heer te Grubbenvorst Afferden, Elrenbeck, etc [DDB]=Verhandlungen in Bezug auf die Grenzen zwischen der geldrischen Herrlichkeit Afferden und der klevischen Jurisdiktion Heyen, 1772-1777 [DDB]BRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; DDB; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 59Ferber, ..., Geschichte der Familie Schenk von Nydeggen, insbesonders des Kriegobristen Martin Schenk von Nydeggen, Köln/Neuss 1860Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5Maasgouw 1879-1881, blz. 458 (1548)overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AfferdenDorp in Gelderland. Ook Afrithon (11e e), Afreden (1165), Offerden, Aferden (1176), Aferdhen (1225), Affrida (13e e), Afferden (1260)algemeen=op 1 januari 1818 deel van Druten=In 1826 deel van het schoutambt Druten in het hoofdschoutambt Maas en Waal [Gosselin, blz. 5]=In 1839 zijn er 650 inwoners [Aa, Aard1, blz. 59].=In 1867 valt A. onder de gemeente Druten=In 1913 valt Afferden onder de gemeente Druten [IJzerman].=In 2014 deel van de gemeente Druten, postcode 6654 [metatopos]BRONNENarchievengeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; Lijst KNAG; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 59Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AffligemDorp bij Hekelgem. Ook Hafnegen (1096), Haffligeniensis (1100; 1117; 1133; 1135; 1140; 1145; 1147; 1148; 1175; 1176; 1188; 1207; 1214), Affliginiensis (1100; 1108; 1123; 1129; 1139; 1146), Haflengeint (1105), Haffligenium (1105-1113), Affligiensis (1110), Haffliginiensis (1117), Haffligeis (1125), Haffligensis (1125; 1128; 1144), Affligeniensis (1127, 1133, 1188), Affligem (1130; 1146; ca 1148), Affligensis (1130), Haffligem (1145; 1176), Affligeis (ca 1147), Hafflengen (1153), Hafligem (1187), Afflingem (1187), Afflinghem (1187), Afflenghiem (1203), Hafflengem (1207; 1214), Afflighem (1211), Haffligensis (1125)algemeengeestelijkheid=De abdij A. wordt door Hendrik III gesticht in 1086.=De hertog schenkt aan de abdij Affligem een bos dat zich uitstrekt van Asse tot Affligem=De abdij van Groot-Bijgaarden, rond 1133 gevestigd op een allodium van de hertog bij Brussel, wordt door de hertog onder gezag van de abt van Affligem geplaatst .=Van 1135 dateert een oorkonde van Diederik van de Elzas voor Affligem.=In 1148 vervaardigt een monnik in Affligem een bewerking en voortzetting van de beroemde wereldkroniek van Sigebert van Gembloers.=De invloed van de abdij van Affligem geldt overwegend in Hekelgem, Essene en Asse (-Crokegem); samen met de eveneens belangrijke deelname van de bisschop van Gent in het grondbezit rond Zellik was zij individueel de grootste grondeigenares van die westhoek [BGN 1964, blz. 102]=Het uitgestrekte domein van de abdij van Affligem te Hekelgem vormde zo bv. een westgrens voor liet Brusselse gebied. Ook de grenzen tussen provincies of tussen administratieve onderdelen ervan speelden een rol [BGN 1964, blz. 115].=De schaarsheid van de vrijkomende grond in de gebieden waar grote landelijke domeinen gevestigd waren, kon een prijsverhoging verwekken, zo bv. in de nabijheid van Hekelgem, onder invloed van de abdij van Affligem [BGN 1964, blz. 120].=In de 14e en 15e eeuw is Affligem voor de "servitia communia" getaxeerd op 900 fl.=In 1519 verkapte commende op Affligem ten voordele van Willem van Croy.=Granvelle is in de 16e eeuw aartsbisschop van Mechelen, kardinaal en kandidaat abt van Affligem. =Rond 1568 heeft de abij 90.000 florijnen inkomsten [BGN 1964, blz. 179]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurDescamps, J.B., Reise durch Flandern und Brabant, in Absicht auf die Malerey, Leipzig 1771overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AffnaijPlaats in de provincie LuikalgemeenIn 1826 deel van de gemeente Neufchateau in het district Verviers, provincie Luik [Gosselin, blz. 5]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 5
AfhangBuurtschap in Limburg bij HorstBRONNENgeraadpleegde bronnenBaert, Goor; GenVer; Lijst KNAG
AfschedBuurtschap in Overijssel bij Genemuiden. Ook Asched, Afschedt, Afzet, Assched (1826), Aan den Dijk, Kamper Zeedijk, Bij de Venerijterzijlalgemeengemeente=In 1826 deel van de gemeente Genemuiden, kwartier Salland [Gosselin, blz. 6]=In 1839 is de naam Aan den Zeedijk, gemeente Genemuiden [Aa, Aard1, blz. 60]=In 1851 telt men er 29 huizen en 150 inwoners [Aa, Aard 13, blz. 519]=In 1867 valt A. onder de gemeente GenemuidenBRONNENgeraadpleegde bronnenBaert,Goor; GenVer; NNBW1911literatuurAa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, 1e deel (A), Gorinchem, Jacobus Noorduyn 1839, blz. 60Aa, Abraham Jacob van der, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden, deel 13, Aanhangsel, Gorinchem 1851, blz. 519Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 6T.S. Overijssel II, blz. 56 (17e e)overige bronnenNavorscher 1851-1854; BGN; De Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AfsneeDorp in België in Oost-Vlaanderen. Ook Afsnis (707), Absna (941), Afsna (964), Afsné (1826)algemeen=In 1826 behoort de gemeente Afsnee tot het district Gent in de provincie Oost-Vlaanderen. Er wonen in Afsnee c.a. 395 mensen [Gosselin, blz. 6] =In 1831 zijn er 378 inwoners [de Bouge]BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911literatuurGosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. 6Potter, Frans de/Jan Broeckaert, Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, Eerste Reeks, Arrondissement Gent, Eerste deel , Gent 1864-1870overige bronnenDe Nederlandsche Leeuw 1883-1932
AfvoortBuurtschap bij MaarnalgemeenIn 1913 valt Afvoort onder de gemeente Maarn [IJzerman].BRONNENgeraadpleegde bronnenNNBW1911
20 bladzijden