Hedel-Hellum

Hedel

Dorp in Gelderland

algemeen

oorlog

=in 16e eeuw door de Spanjaarden veroverd [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 287]=op 5 februari 1587 belegerd en ingenomen door schutters van Den Bosch [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 287]=in 1590 verdrijft prins Maurits de Spanjaarden [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 287]
BRONNENliteratuurAlberts, Geschiedenis, p. 151 (814)Nijhoff, Oud, p. 44 (1449)W.D.B.I.U.A. 1874, 15 augustus, p. 3; 3 ok.tober, p. 4Zuylen, Inventaris I, pp. 116, 181-183, 509, 743-747; II, pp. 961, 1194-1196

Hedikhuizen

algemeen


heerlijkheid

in 1814 is mr. Justus Hendrik Ludovicus d'Aulnis de Bourouill heer van Bijma en Hedikhuizen [Adel1925, blz. 6]

oorlog

Boukens Kerkhof in Hedikhuizen is bekend door de onverwachte aanval van de Heusenaars op de Geldersen die onder aanvoering van Boudewijn in 1497 van een strooptocht met buit beladen terugkeerden en door de Heusenaars geheel verslagen werden [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 80]
BRONNENliteratuurFruin, Informacie, pp. 439 e.v. (1514) Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 80Wijnpersse, Statistiek (1854)

Heegeconomie...vermits van Workum, Gaastmeer en in het bijzonder van Heeg, in welker omstreken zeer veel paling wordt gevangen, jaarlijks vele duizenden ponden van deze vis naar Londen worden gevoerd [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. 2] BRONNENliteratuurNieuwenhuis, G., Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen A-B, Thieme, Zutphen 1820. blz. 2

HeelsumgeestelijkheidKerkje op de Heuvel=in 1517 legde Frederick van Rechteren van Voorst, heer van Doorwerth, de eerst steen. In 1519 was de bouw voltooid =tot in de 17e eeuw bleef het een katholieke kerk=de kerk werd gesloten toen het aantal praktiserende gemeenteleden sterk afnam.=na jaren strijd ging de kerk in 1657, onder druk van het Hof van Gelre, weer open.=in 1859 werd een zuidvleugel bijgebouwd in opdracht van Johanna Henriëtte Gabriëlle van Schuijlenburch, de weduwe van J.A.P. baron van Brakell=in de kerk bevindt zich de grafkelder van de heren en vrouwen van Doorwerth=in 1919 werd de kerk bezit van een vereniging tot behoud van historische panden=in 2021 kwam de kerk in bezit van Geldersch Landschap & Kasteelen 

Heemsbeek

Bort, Alle (Leenrecht), p. 307 (1538)

Heemse

Een dorp in Overijssel bij Hardenberg

algemeen

=de havezathe Kollendoorn is bezit van de van Rechterens [Buesching, Nieuwe, deel VI, blz. 74]

bestuur

=Heemse valt onder het schoutambt Hardenberg [Buesching, Nieuwe, deel VI, blz. 74]

heerlijkheid

=er is een havezathe bewoond Isaak Reinder, baron van Raasfeld =in 1750 is Isaak Reinder van Raesveld heer van Heemse en Alerdinck [Navorscher 1852, blz. 212]
BRONNENliteratuurMolhuysen, Gerrit, p. 75 (17e e)

Heemskerk

algemeen

heerlijkheid

Johan Wuitiers is heer van Assemburg en Heemskerk
BRONNENliteratuurChalmot, Biogrphisch, deel 2, blz. 32-33Fruin, Informacie, pp. 28-30 (1514)    In de Informacie 1514 is onderscheiden in "welgeboren luyden" en "huysluyden"Chijs, Munten, blz. 43 (m.e.), 45 (id)Fruin, Informacie, blz. 28-30 (1514), 35 (id)Gosses, Welgeborenen, pp. 42 (1343),  114 (1494; 1514), 182(1343-44) W.D.B.I.U.A. 1872, 19 oktober, p. 2 Woude, Noorderkwartier, p. 314 (1674) Wijnpersse, Statistiek, p. 382 (1854)

Heemstede

algemeen

bestuur

schepenTibbe Jacobsz is in 1639 en 1644 schepen 

heerlijkheid

In 1618 is mr. Adriaan Pauw heer van Heemstede, Bennebroek, Nieuwerkerk, Hoogersmilde, Rietwijk [Adel1925, blz. 152]Daniel de Hartaing is heer van Heemstede (Aa, Bio I, blz. 111)In 1888 is mr. C.A. Beels van Heemstede uit Amsterdam ambachtsheer van Heemstede [ARA, Verslagen 1888, blz. 140]
BRONNENliteratuurAa, A.J. van der, Biographisch Woordenboek der Nederlanden, deel I, Haarlem 1852, blz. 111Avis, Directe, p. 9 (14e-15e e)Fruin, Informacie, blz. 9 (1514), 13 (id), 46-48 (id)Moll, Gemeentearchieven 1919, p. 140 (17e e)
Heen, de Dorp in de gemeente Steenbergen.algemeenToen in 1610 de polder van De Heen werd bedijkt besliste de eigenaar van de toenmalige gorsingen, Philips Willem van Nassau, prins van Oranje, dat het bedijkte land bij opbod zou worden verkocht, met uitzondering van een strook ter grootte van 20 gemeten, gelegen naast het haventje van Den Heen. Binnen die strook werd ruimte gemaakt voor woningen en zo ontstond het dorp De Heen. De eigenaren ervan dienden aan de prins een jaarlijkse cijns te betalen. De belangstelling om er te bouwen viel tegen. Sommige erven bleven onbebouwd en daardoor onvercijnsd. De rentmeester van de prins verhuurde die erven en incasseerde de cijns. Het cijnsrecht was erfelijk. Na het overlijden van Philips Willem van Nassau in 1618 ging het over op de opvolger [Kastelijns, Voorouders, blz. 197]BRONNENliteratuur

Kastelijns, Bep, De voorouders van Neeltje Lucus in Steenbergen, in: Gens Nostra jrg 78, 2023/4, blz. 196-207


Heendonk

Uytven, Vorst, p. 109 (1559)

Heenvliet

Stad  in Zuid-Holland.

algemeen

=onrust in 1787 [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 289]

archieven

Streekarchief Voorne Putten

belastingen

ontvanger Nicolaas Anthony Roelants [1771-.......] is ontvanger in Zwartewaal, Heenvliet, Geervliet en Vierpolders [Roelants, Gulden, blz. 195]
ontvanger van 's Rijks belastingenFr. Beudt is ontvanger in Heenviet en Zwartewaal [Nav1870]
tolIn 1860 is Jacob Smit tolgaarder in Heenvliet.
.......M.S. is in 1819 in ambtsbetrekking en vindt in het kohier der belastingen de naam Hendrik de Valois als grondeigenaar. Hij spreekt hem en hoort dat de man verwant is met het Franse koningshuis [Navorscher 1852, blz. 27]

heerlijkheid

=In .... is Maximiliaan van Cruijningen. heer van Heenvliet [ARA1888.30]=Petrus Scriverius schrijft een gedicht voor Johan van den Kerckhoven [....-1660], heer van Kerkhoven en Heenvliet, kort nadat deze houtvester van Holland en West-Friesland was geworden en op 18 juni 1633 op weg was naar de Prins in het leger voor Rijnberk [Navorscher 1852, blz. 155]=Karel Hendrik van den Kerckhoven is in 1659 heer van Heenvliet en baron van Rupa [Navorscher 1852, blz. 220]
BRONNENliteratuurARA, Verslagen, 1888, bl. 30Gelder, Nederlandse, p. 36 (16e e)Goes, Register IV, p. 179 (1555); V, pp. 58 (1557), 125 e.v. (id) Poel, Sijmen, blz. 68 (1640)W.D.B.I.U.A. 1874, 22 augustus, p. 2

's Heer HendrikskinderenbestuurburgemeesterFrancois Nicolaas van der Bilt [1786-1862] is maire van ‘s Heer Hendriks Kinderen [NNBW 1911, blz. 354]

Heer  HuigenwaardZie Heerhugowaard BRONNENliteratuurGosses, Welgeborenen, pp.  52 (1301), 53 (1297)

Heeraertsberg

Fruin, Informacie, pp. 393-395 (1514) 

Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, p.398 (1527)


Heeraertsheiningen

heerlijkheid

Diederik Buisero [1641-1721] is heer van H [Verwoert, Handwoordenboek I. blz. 104]BRONNENliteratuurVerwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 104

's-Heerabtskerke

Plaats in Zeeland. Ook Abskerke, Serabskerke, Heer Abtskerke

algemeen

=in 1785 groot 1362 gemeten en 230 roeden [Kok1, blz. 148]

's- Heerarendskerke

algemeen

heerlijkheid

Johannes Bartholomeus Jonas [1841-1900] is heer van 's-Heerarendskerke [Roelants, Gulden, blz. 206]
BRONNENliteratuurLemmink, Staten, p. 105 (1453) Smidt/Rompaey, Chronologische III, pp. 145 (1534), 314 (1537)

Heer Ogiersambacht

Heeraetheiningen

Kobus/de Rivecourt, Biographisch, blz. 284   

Diederik Buisero (1640 Middelburg - 1721) is heer van Heeraetheiningen (blz. 284)

Heerde

Dorp in Gelderland

algemeen

financiën

In het archief bevindt ich een rekeningenboek van de verponding in Heerde [ARA, Verslagen 1888, blz. 106]

literatuur

Heringa, Tijnsen, p. 35 (m.e.)

Hoefer, Vesting, pp. 71 (1530), 106 (15e-16e e), 115 (1409) 

W.D.B.I.U.A. 1873, 20 september, p. 3 

Wijnpersse, Statistiek, p. 381 (1854)

Heerde, ten 

heerlijkheid

Josef Ignatius de Hooghe [....-1795]is heer van Gauguerie  en Ten Heerde [Nav1870]BRONNENliteratuurNavorscher 1870, blz. 218

's-HeerenbergalgemeenGeroward schenkt 7 februari 828 aan de St. Maartenskerk in het Oude Trecht het goed Heze bij 's Heerenberg en andere goederen en hoorigen [Muller/Bouman, Oorkondenboek I. nr. 59, blz. 65]. belastingencommiesIn 1820 is J.H. Haan commies van de 2de klasse der in- en uitgaande rechten te 's Heerenberg [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. XIV]BRONNENliteratuurAlberts, Geschiedenis, p. 151 (828) Becht, Statistische, p. 140 (1624)Nieuwenhuis, G., Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen A-B, Thieme, Zutphen 1820. blz. XIV

's-Heerenwege

bestuurburgemeesterDirck Berck is in 1652 burgemeester van ‘s Heeren wege [NNBW 1911, blz. 307]
raadDirck Berck is in 1638 raad van ‘s Heeren wege [NNBW 1911, blz. 307]
schepenDirck Berck is in 1643 schepen van ‘s Heeren wege  [NNBW 1911, blz. 307]
HeerenveenStad in Friesland.algemeenIn 1800 behoort Heerenveen tot één van de tien gemeenten binnen de eerste ring van het Departement van den Ouden Yssel. Er wonen 4146 personen, verdeeld over 9 grondvergaderingen (Heerenveen en 't Meer 3, 's Jansga 1, Delstrahuizen, Rostergaast, Rottum en Nijeschoot 1, Oldeschoot en Katlijk 1, Beneden Knijpe 1, Boven Knijpe 1, Nieuwehorne en Mildam 1)  [Covens, blz. 130]belastingenIn 1876 wonen er rond 5000 inwoners [WP8.203]In 1934 worden Schoterland en Engwirden samengevoegd tot één gemeente Heerenveen [Oudsten, blz. 51]economiein 1551 wordt een aanvang gemaakt met turgraven [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 289-290]oorlogin 1622 aanval door de Spanjaarden[Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]in 1672 word t de plaats versterkt met een wal; de Munstersen vallen in de nacht van 18 op 19 augustus aan zonder succes [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]rechtspraakraad van beroep=In 1820 is J. van Haeften  lid van de rechtbank te Heerenveen [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. XV=Halbe Binnerts is van 1893-1899 voorzitter van de raad van beroep voor de vermogensbelasting te Heerenveen. BRONNENliteratuurWie is dat, blz. 22 [1893]Covens, blz. 30Nieuwenhuis, G., Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen A-B, Thieme, Zutphen 1820. blz. XVOudsten, Bas den, Friesland. It bêste Lân fan d'Ierde, Haren 1972, blz. 51Winkler Prins, A. Geïllustreerde Encyclopedie (H-IYNX) deel 8, Amsterdam 1876, blz. 2-3

Heerewaarden

Dorp in 

algemeen

-bij Heerewaarden ligt de schans Sint Andries. In 1599 aangelegd op een eilandje in de Waal door de admiraal van Aragon. Op 8 mei 1600 veroverd door prins Maurits. In 1637 pogen de Spanjaarden vergeefs de schans te heroveren. Na 1648 in verval geraakt. In 1672 hersteld [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 17]


BRONNENliteratuurNiermeyer, Over, p. 26 (14e e) Sloet, Brieven, pp. 330-332 (1386)Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 17

 

ANF 1885, p. 301 (1607)

Heerhugowaard

W.D.B.I.U.A. 1873, 14 juni, p. 2

Heerjacobswoude

Fruin, Informacie, pp. 292-293 (1514)

Heerjansdam

Dorp in Zuid-Holland. Ook Heeren Heijen Ambocht


BRONNENliteratuurFruin, Informacie, pp. 585-586 (1515), 598 (id) Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, pp. 137-138(1514)

Heerlen

Eversen, Bijdragen, p. 154 (Rep)

Nuyens, Inventaris, p. 145 (1817) 

W.D.B.I.U.A. 1873, 26 april, p. 3

Heerlerheide

W.D.B.I.U.A. 1872, 23 november, p. 4

Heeroudelans Ambocht

Fruin, Informacie, pp. 587-588 (1515)

Hees

algemeen

In 1062 sloot de abdij van Sint Servaas een overeenkomst met Adela, dochter van de H. Oda en kleindochter van graaf Lambrecht van Leuven en echtgenote van Otto van Thuringen. Hierbij werd bepaald dat de abdij aan laatstgenoemden in praecaria of levenslang genot de vier dorpen of banken Mechelen, Meeswijk, Oyen en Hees. Na hun dood zouden de vier banken terugkeren naar de kerk van Sint Servaas plus hun eigen goed of praedium en de kerk te Dilsen en te Weert met alle rechten en afhankelijkheden [Gorissen, Ledebos, blz. 65]BRONNENliteratuurGorissen, M., Geschiedenis van het Maasland. Het Ledebos, in: Het Oude Land van Loon, Jaarboek van de Federatie der Geschied- en Oudheidkundige Kringen van Limburg, jaargang XI-1956, blz. 61-77Schevichaven, Organisatie, pp. 21 (1555), 22 (1686-91),24(1797) W.D.B.I.U.A. 1874, 4 april, p. 3

Heesbeen

Dorp in Noord-Brabant bij Heusden

algemeen

oorlog

er was een kasteel  dat in 1589 door de Fransen in brand is gestoken [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]in 1672 geplunderd door de Fransen [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]
BRONNENliteratuurFruin, Informacie, pp. XXIX (1514), 431 (id),  448-449 (id) Fruin/Colenbrander,  Geschiedenis,  p.  52 (1515)

Heessel

algemeen

heerlijkheid

In 1822 is jhr Otto van Randwijck heer van Beek, Rossum en Heessel [Adel1925, blz. 167]
BRONNENliteratuurHeeswijk algemeen
heerlijkheid=Walraven van Bentheim is in 1284 heer van Heeswijk [NNBW 1911, blz. 291]=in 1674 koopt de heer van Heeswijk 12 morgen land op de Rijsbrug onder Bunnik.=mr. Jacob van der Houven is heer van Heeswijk en Dinther [Roelants, Gulden, blz. 334]=mr. Cornelis Jacob Speelman is heer van Heeswijk en Dinther [Adel1925, blz. 205]
oorlog=in 1398 in de as gelegd [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]=op 26 januari 1512 geheel platgebrand  [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]
BRONNENliteratuurNijenhuis, Bibliographie (Toevoegsel), p. 19 Nijhoff, Is.An., Gedenkwaardigheden uit de Geschiedenis van Gelderland, door onuitgegevene oorkonden opgehelderd en bevestigd, derde deel, Willem en Reinald IV, hertogen van Gelre uit het huis van Gelre, Arnhem 1839, blz. VIJan van Benthem, heer van Heeswijk (1371)Rootselaar, Rekening, p. 33 (1585-86) W.D.B.I.U.A. 1872, 15 december, p. 3 Wijnpersse, Statistiek, p. 380 (1854)

Heetvelde 

Kobus/de Rivecourt, Biographisch A-H, blz 366 

Pierre Colins (1554 Enghien - 1646) was heer van Heetvelde

Heeze

algemeen

belastingen

Registers van taxaties voor de collaterale successie 1658-1806, met Leende en de Zes Gehuchten [ARA, Verslagen 1888, blz. 65]

domein

Bij brief van 6 april 1536 staat graaf Maximiliaan van Hoorne, heer van Heeze en Leende , de heide voor 16 jaar in gebruik af aan de ingezetenen tegen een huur van 6000 Carolus guldens, voor een deel op te brengen aan de kerkfabrieken van Heeze, Leende en Geldrop, onder vaststelling van enige keuren en met bepaling dat schout en schepenen met de Oude Gezworenen der Zeven Gehuchten van Heeze en Leende twee notabele personen zullen aanstellen om verdere ordonnantiën op het gemeen gebruik van de heide te maken [ARA, Verslagen 1888, blz. 50]Op 15 mei 1553 is het gebruik van de heide op enigszins andere vooorwaarden verlengd [ARA, Verslagen 1888, blz. 50]

heerlijkheid

=Willem van Hoorn is heer van Heeze. Hij wordt op 8 november 1580 in Quesnoy onthoofd omdat hij de zijde van de Staten-Generaal koos [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]In 1814 is Jan Diederik van Tuyll van Serooskerken heer van Heeze en Leende [Adel1925, blz. 224]

oorlog

in 1506 geplunderd door hertog Karel van Gelre [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]in 1528 leiden de Geldersen er een gevoelig verlies [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]in 1543 brandschatte Maarten van Rossum het dorp [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 290]
BRONNENliteratuurBaelde, Domeingoederen, p. 91 (1551) Navorscher XLI, p. 89 (1536) W.D.B.I.U.A. 1873, 14 maart, p. 3

Heffen

In de Wetsteen der Vernuften van ca 1648 komt een opdracht voor aan Joachim van Wickevort "Ridder, Raadt en Rezident van hare Hoogheit van Heffen" 


BRONNENliteratuurDe Navorscher 1851, blz. 13 [1648]Henne, Histoire V, blz. 141 (1531)

Heijthuizen

W.D.B.I.U.A. 1872, 29 juni, p. 3

Heiligerlee

Dorp in Groningen

oorlog

op 23 mei 1568 vindt een slag plaats tussen graaf Lodewijk van Nassau voor de Nederlanders en graaf van Aremberg, stadhouder van Friesland [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 307]

Heikop

Willem van Montfoort wordt beleend met de tiende van Heikop.

Heilgelo 

 Zie Heiloo 


HeiloPlaats in Noord-Holland. Ook Heyloo en Heiloo.
algemeenHeilo vormde tesamen met Oosdom één dorp. 
belastingenontvanger Caspar Jacob Ouwens is in 1812 ontvanger  [ANF1888, blz 35]
bestuurburgemeesterPieter Lucius Wentholt is in 1883 burgemeester en secretaris van de gemeenten Heilo en Limmen [ANF deel 1, 1883-1884, nr. 2, 5 juli 1883, blz. 8]
heerlijkheid=Theophilus van Cats is heer van Heilo en Coulster [Navorscher 1852, blz. 131]=In 1822 is mr. Gijsbert Fontein Verschuir heer van Heilo, Oesdom en ter Coulster [Adel1925, blz. 229]
BRONNENliteratuurAndreae, Recht, p. 438 (1422)Engels, Geschiedenis, pp. 14 (m.e.), 32 (1108)Fruin, Informacie, pp. 37-38 (1514)Gosses, Welgeborenen, p. 53 (1395)Kosters, Oude, p. 49 (1108)Kruisheer, Oorkonden, pp. 245 (1108), 334 (1276) Navorscher XVIII, p. 446 (1798) Smidt/Strubbe,   Chronologische  I,  p.  465 (1501) Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, p. 29(1505) Wijnpersse, Statistiek, p. 382 (1854)

Heimonde

In 1203 schenkt graaf Dirk VII de smaltiende op Heimonde aan het klooster Marienweerd [1].

BRONNENliteratuur[1] Enklaar, D.Th., De opkomst van den grafelijken raad in Holland, in: BGN 1946, deel 1, blz. 18

Heinekenszand

Dorp in Zeeland. Ook Heinkenszand.

.....................BRONNENliteratuurLemmink, Staten, p. 105 (1453) Smidt/Rompaey, Chronologische III, p. 145 (1534)overige bronnen

Heinenoord

Dorp in Zuid-Holland

algemeen

financiën

heerlijkheid

In 1445 is Willem van Besoyen ambachtsheer van Heinenoord [Regt, blz. 56].In 1813 is mr. Hendrik baron Collot d'Escury, heer van Heinenoord [Steur, November 1813, blz. 204; Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 130]

onderwijs

In 1582 wordt in Heinenoord een schoolmeester aangesteld [Kleyn, Mededeelingen, blz. 296]. De bezoldiging was in het algemeen laag. In 1628 waren er in de Classis van Dordrecht nog diverse schoolmeesters die minder dan f 100 per jaar verdienden. Ze verdienden o.m. bij als secretaris van de gemeente, als gerechtsbode of in de landbouw [Kleyn, Mededeelingen, blz. 305]
BRONNENliteratuurFruin, Informacie, pp. 583-584 (1515) Kleyn, H.G., Mededeelingen uit de Handelingen der Classis van Dordrecht, omtrent den toestand van het onderwijs binnen hare grenzen in den eersten tijd der Hervorming, in BMHG 1889, blz. 296 [Acta 24 april 1582]; 305 [Acta 7 november 1628]Steur. J., November 1813, een handschrift van mr. Hendrik baron Collot d'Escury, heer van Heinenoord, in: BMHG 1963, blz. 203-205Verwoert, Hermanus, Handwoordenboek der vaderlandsche geschiedenis volgens de nieuwste en beste bronnen bewerkt, deel 1 [A-K], Nijmegen 1851, blz. 130W.D.B.I.U.A. 1874, 7 maart, p. 3 Wijnpersse, Statistiek, p. 382 (1854)overige bronnenBMHG

Heino

Dorp in Overijssel.

bestuur

scholtusIn 1786 is Joh. Bannier jr. scholtus in Heino [Chalmot1, blz. III]
BRONNENliteratuurBuesching, Nieuwe, deel VI, blz. 81T.S. Overijssel II, pp. 65 (17e e), 191 (1582), 251 (1602), 272(1611) W.D.B.I.U.A. 1874, 4 april, p. 2overige bronnen

Heinsberg

Plaats in Limburg. Ook Hensberch [1542], Heynsberch [1543], Enisbergh[1543].

belastingen

tollen"Item ter selver tyt gegeven den here van Heynsberch van beveel myns genedigen heren 100 nye guldens valent 42 sc. 88 gr. gelresch". Betaald uit de tolopbrengsten [1]BRONNENliteratuur[1] Alberts, W. Jappe, De tolrekeningen van Lobith over de jaren 1404/1405 en 1408/1409, in: BMHG 1967, blz. 106overige bronnenBMHG

heerlijkheid

Hertogin Johanna was na het overlijden van Wenzel in december 1383 volledig van haar geldschieters afhankelijk geworden. De meeste ambten en domeingoederen in de Landen van Overmaze kwamen als pand in het bezit van inheemse of Rijnlandse edelen zoals o.m. Jan van Loon, heer van Heinsberg [1]In de Maastrichtse rekening over 1399/1400 komen uitgaven voor wegens een reis van die van Maastricht naar de heer van Heinsberg [2].In een Arnhemse stadsrekening van 1447/1448 komt een "jonker van Heynsberch" voor [3]. BRONNENliteratuur[1]   Koreman, J., De stadsrekening van Maastricht over het jaar 1399/1400, in: BMHG 1968, blz. 76[2]  Koreman, J., De stadsrekening van Maastricht over het jaar 1399/1400, in: BMHG 1968, blz. 71[3]  Alberts, W. Jappe, De Arnhemse stadsrekening van 1447/448, in: BMHG 1965, blz. 139overige bronnenBMHG

oorlog

In de jaren 1542-1543 tijdens de Gelderse oorlogen verovert de prins Heinsberg [1][2]

BRONNENliteratuur[1]  Muller Fzn, S. Gedenkschriften van Jhr Herberen van Mijnden, in: BMHG 1888, blz. 63[2] Brom, Gisbert, Een Italiaansch bericht over den laatsten Gelderschen oorlog, in: BMHG 1914, blz. 149overige bronnenBMHGMaasgouw 1879-1881, p. 100(1807) Nuyens, Inventaris, p. 180 (19e e)

Hekelingen

Overvoorde, Oude (16e-17e e)

Hekendorp

belastingen

Op 25 oktober 1811 worden o.a. in Hekendorp 10 paarden gevorderd "om dezen dag paarden naar Montfoort te bezorgen ten dienste van H.H.K.K.M.M." [1]. Bedoeld worden de "Keyzerlijke Majesteiten" [1]. 

Rond 3 december 1813 wordt geëist van die van Hekendorp, Honkoop, Roozendaal en Linschoten, om gedurende enige dagen paarden en wagens hier te bezorgen, hetwelk door vele boeren goedwillig is gedaan, terwijl de burgemeester deze bij anderen door gewapende burgers heeft moeten laten halen [2] . 

BRONNENliteratuur[1]  Stukken uit het archief van Oudewater, in: BMHG 1884, blz. 365[2] Stukken uit het archief van Oudewater, in: BMHG 1884, blz. 371

heerlijkheid

De Hollandse raadpensionaris Johan de Witt is heer van Hekendorp. Hij dient als ambachtsheer zorg te dragen voor de veiligheid van goed en leven van zijn onderdanen, voor het beperken van de bedelarij op het platteland en het tegengaan van de tussen de steden onderling bestaande conflicten [1]. Gouda wil compensatie voor de verplegingskosten gemaakt binnen het in 1612 gebouwde tuchthuis voor opgenomen gevonnisten, gevangen bedelaars en vagebonden van buiten de stad. Johan de Wit gaat als heer van Hekendorp akkoord met de regeling [2]. 

BRONNENliteratuur[1]  Hallema, A., De verhouding van stad en platteland inzake de kosten der tuchthuisverpleging ten tijde van de Republiek, in: BMHG 1931, blz. 3[2] Hallema, A., De verhouding van stad en platteland inzake de kosten der tuchthuisverpleging ten tijde van de Republiek, in: BMHG 1931, blz. 4
Fruin, Informacie, pp. 257-258 (1514) Kerckhoffs-de Hey, Grote (Bio), p. 11 (1523)Smidt/Strubbe/Rompaey, Chronologische II, p.403 (1527)
Helchterenalgemeen=in Helchteren bezat de abt van Sint-Truiden  een zomerverblijf, het kasteel De Dool
BRONNENliteratuurMartens, M., De schutterijen van Helchteren , in: Het Oude Land van Loon, Jaarboek van de Federatie der Geschied- en Oudheidkundige Kringen van Limburg, jaargang XI-1956, blz. 265-271


Helden

Plaats in Limburg

Nuyens, Inventaris, p. 180 (19e e)

Helder, Den

Plaats in Noord-Holland. Ook Aan de Helder

algemeen

in 1583 wordt een schans aangelegd bij Huisduinen [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 294]in 1793 worden kustbatterijen gebouwd [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 294]Napoleon noemt het "het Gibraltar van het Noorden" [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 294]

economie

In 1876 zijn er scheepstimmerwerven, een ijzergieterij, een kopergieterij, een houtzaagmolen.etc [WP8.136]

gemeente

notaris=in 1826 is K.L. Kluppert notaris  [Gosselin, blz. XIII]raadslid=in 1826 is J. Dogger raadslid [Gosselin VIII]secretaris=in 1826 is C. Jongkees, secretaris van de gemeente Den Helder [Gosselin, blz. XII]

waterstaat

In 1610 is de zware Zanddijk aangelegd [WP8.136] In 1750 wordt de Zanddijk verstrekt [WP8.136] In 1817 wordt de polder Koegras drooggemaakt [WP8.136] In 1876 zijn er ongeveer 20.000 inwoners [WP8.136]
BRONNENliteratuurBecht, Statistische, p. 141 (1592) Boer, Stukken (19e e) Gosselin, J.J., Alphabetische naamlijst der gemeenten en derzelver onderhoorigheden ...etc, Amsterdam 1826, blz. VIII, XIIW.D.B.I.U.A. 1874, 17 januari, p. 3 Wijnpersse, Statistiek, p. 396 (1854)Winkler Prins, A. Geïllustreerde Encyclopedie (H-IYNX), deel 8, Amsterdam 1876, blz. 236 [WP]

Heligwerde 

Zie Helwert

Hellegat

Een water dat het Hollands Diep met het Volkerak verbindt. Ook de benaming voor het vaarwater dat het Hulsterambacht scheidt van het land van Neuzen en dat de verbinding vormt tussen Hulst en de Westerschelde [1].

BRONNENliteratuur[1]  Beelaerts van Blokland, Jhr.mr. F., Met gecommitteerden uit den Raad van State op reis in 1691, in: BMHG 1934, blz.190-192

Baelde, Domeingoederen, pp. 87 (1551), 113 e.v. (id)

Hellendoorn

Plaats in Overijssel ten noordoosten van Deventer. Ook Helderen

algemeen

-door een storm op 12 december 1747 stort de Sint Sebastiaankerk volledig in [Buesching, Nieuwe, deel VI, blz. 77]-er waren vier havezates: Schuilenburg [ook Schulenburg en eerder Ter Moolen], in 1790 bezit van Johannes Adolf graaf van Rechteren tot Rechteren; Ten Dam in 1790 bezit van graaf Leopold Casimir; Rhaan in 1790 bezit van Augustus Hendrik Christiaan; Egede, bezit van de familie van Haarsolte [Buesching, Nieuwe, deel VI, blz. 77-78]
BRONNENliteratuurDoorninck, Tijdrekenkundig V, p. 13 (1496)Formsma, Nieuwe, p. 124 (1585)T.S. Overijssel II, pp. 65 (17e e), 191 (1582), 251 (1602), 272(1611) W.D.B.I.U.A. 1874, 4 april, p. 2
HellevoetsluisGemeente op Voorne met een havenalgemeen=in 1696 vesting gebouwd [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 294]=in 1787 binnenlandse twisten [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 294]economie=Reeds in 1668 was Hellevoetsluis de gewone plaats van afvaart van de pakketboot naar Harwich [Kernkamp, Bengt, blz. 497]=In 1783 begint de scheepvaart in Den Briel en Hellevoetsluis weer aan een bloeiperiode als voorheen [Lintum, Een, blz 108].gemeenteburgemeesterIn 1820 is P. E. Kolij president van het gemeentebestuur te Hellevoetsluis [Nieuwenhuis, Algemeen, A-B, blz. XVIII]oorlog=Willem van Oranje zeilt in 1688 van hier met 50 schepen en 14.000 man naar Engeland. =Hellevoetsluis wordt in 1795 ingenomen door de Fransen. Hellevoetsluis wordt in 1813 door de Engelsen bezet. Hellevoetsluis telt in 1876 rond 4000 inwoners [WP8, blz 245].=op 5 december 1813 verdrijft de bezetting van Brielle de Fransen [Verwoert, Handwoordenboek I, blz. 294]BRONNENliteratuurANF 1889, p. 97(1718-1811)Jong, Hellevoeterland, pp. 59-62 (16e- 19e e)Kernkamp, G.W.,  Bengt Ferrner's dagboek van zijne reis door Nederland in 1759, in: BMHG 1910, blz. 497Lintum, C. te, Een Rotterdamsch gedenkschrift uit den Patriottentijd en de dagen der revolutie in: BMHG 1910, blz. 108Nieuwenhuis, G., Algemeen woordenboek van kunsten en wetenschappen A-B, Thieme, Zutphen 1820. blz. XVIIIW.D.B.I.U.A. 1873, 15 maart, p. Winkler Prins, A. Geïllustreerde Encyclopedie (H-IYNX), deel 8, Amsterdam 1876, blz. 245

Hellum

Plaats in Groningen

godsdienst

De kerk dateert uit de tweede helft van de 11e eeuw. [1]

BRONNEN[1] Boersma, J.W., Oudheidkundig bodemonderzoek in de Nederlands Hervormde Kerk te Hellum, Groningen. Bijdrage tot haar oudste bouwgeschiedenis, in: Berichten van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig  Bodemonderzoek 1967, blz. 141-155

Engelsman, Ontstaan, p. 95 (1810)