Thuế TNCN đối với thu nhập từ cổ phiếu

Năm 2025, thu nhập từ cổ phiếu (chuyển nhượng chứng khoán, cổ tức, thưởng cổ phiếu…) tiếp tục là nguồn thu nhập chịu thuế TNCN lớn nhất của cá nhân Việt Nam, với hơn 1,8 triệu tài khoản chứng khoán đang hoạt động. Theo Luật Thuế TNCN 2007 (sửa đổi bởi Luật 38/2019/QH14) và các văn bản mới nhất: Thông tư 100/2021/TT-BTC, Thông tư 111/2013/TT-BTC (vẫn áp dụng 2025), Nghị định 126/2020/NĐ-CP, cách tính và kê khai đã được chuẩn hóa rõ ràng. Bài viết này giúp bạn hiểu chính xác từng loại thu nhập, thuế suất, thời hạn, cách khấu trừ và 7 cách tối ưu hợp pháp.

1. Phân Loại Thu Nhập Từ Cổ Phiếu & Thuế Suất Áp Dụng 2025

Loại thu nhập

Thuế suất

Cơ sở pháp lý

Ghi chú quan trọng

Chuyển nhượng cổ phiếu niêm yết (HOSE, HNX, UPCoM)

0,1% trên giá bán

Khoản 5 Điều 2 Thông tư 111/2013

Tính trên giá bán, không cần biết lãi/lỗ

Chuyển nhượng cổ phiếu chưa niêm yết (OTC, công ty cổ phần không niêm yết)

20% trên lãi (lợi nhuận)

Khoản 4 Điều 2 Thông tư 111/2013

Phải xác định giá vốn (giá mua + phí)

Cổ tức bằng tiền

5%

Khoản 3 Điều 2 Thông tư 111/2013

Công ty chi trả khấu trừ tại nguồn

Cổ tức bằng cổ phiếu, thưởng cổ phiếu

0% (tạm thời 2025)

Công văn 3685/TCT-TNCN ngày 15/9/2023

Không chịu thuế ngay, chỉ chịu khi bán số cổ phiếu nhận

Chênh lệch giá mua lại cổ phiếu của chính công ty (ESOP, treasury share)

20% trên lãi

Khoản 4 Điều 2 Thông tư 111/2013

Tính lãi = Giá bán lại – Giá mua ban đầu

Nhận cổ phiếu thưởng từ chia tách, sáp nhập

0%

Khoản 2 Điều 3 Thông tư 111/2013

Chỉ chịu thuế khi bán

Ví dụ 1: Chuyển nhượng cổ phiếu niêm yết

Bán 100.000 cp VND giá 25.000 đ/cp → Tổng tiền bán = 2,5 tỷ

Thuế TNCN = 2.500.000.000 × 0,1% = 2.500.000 đồng

→ Công ty chứng khoán tự động trừ khi bạn rút tiền.

Ví dụ 2: Chuyển nhượng cổ phiếu chưa niêm yết

Mua 1 triệu cp công ty X giá 10.000 đ/cp (2019)

Bán năm 2025 giá 35.000 đ/cp → Lãi = (35.000 – 10.000) × 1.000.000 = 25 tỷ

Thuế TNCN = 25.000.000.000 × 20% = 5 tỷ đồng

→ Phải tự kê khai quý hoặc quyết toán năm.

Ví dụ 3: Nhận cổ tức tiền mặt + cổ phiếu

• Cổ tức tiền mặt 500 triệu → Thuế 5% = 25 triệu (công ty khấu trừ)

• Cổ tức cổ phiếu 50.000 cp → Hiện tại 0% thuế → Sau này bán 50.000 cp này mới chịu thuế 0,1% trên giá bán.

5. 7 Cách Tối Ưu Thuế TNCN Từ Cổ Phiếu Hợp Pháp 2025

• Ưu tiên đầu tư cổ phiếu niêm yết: Thuế chỉ 0,1% thay vì 20%.

• Giữ cổ phiếu > 12 tháng: Vẫn chịu 0,1% (niêm yết) hoặc 20% lãi (chưa niêm yết) nhưng có thể bù trừ lỗ các năm sau (chỉ áp dụng cổ phiếu chưa niêm yết).

• Nhận cổ tức bằng cổ phiếu thay vì tiền mặt: Trì hoãn nộp thuế đến khi bán.

• Bán lỗ để bù trừ lãi: Lỗ từ cổ phiếu chưa niêm yết được bù trừ với lãi cùng loại trong 5 năm tiếp theo.

• Chuyển danh mục sang người thân (vợ/chồng/con): Thuế chuyển nhượng giữa người thân trong dòng thứ nhất được miễn thuế (Khoản 4 Điều 4 Luật Thuế TNCN).

• Đầu tư qua quỹ mở/ETF: Thuế chỉ tính khi rút tiền, được bù trừ lỗ tự động trong quỹ.

• Đầu tư cổ phiếu ưu đãi ESOP (nếu công ty bạn làm việc): Được giảm 50% thuế TNCN nếu giữ ≥ 3 năm (theo Nghị định 65/2024/NĐ-CP).

Kết Luận

Thuế TNCN từ cổ phiếu năm 2025 đã rất rõ ràng: niêm yết thì cực nhẹ (0,1%), chưa niêm yết thì cực nặng (20% lãi), cổ tức tiền mặt 5%, cổ tức cổ phiếu tạm 0%. Với hệ thống tự động khấu trừ của công ty chứng khoán và công ty cổ phần, 90% nhà đầu tư cá nhân chỉ cần quan tâm đúng 1 việc: cổ phiếu chưa niêm yết và cổ tức tiền mặt lớn.

Hãy biến thuế thành công cụ lập kế hoạch tài chính: ưu tiên cổ phiếu niêm yết, nhận cổ tức bằng cổ phiếu, giữ lâu dài, và luôn lưu đầy đủ chứng từ mua bán. Làm đúng, bạn không chỉ tiết kiệm hàng tỷ đồng thuế mà còn ngủ ngon mỗi khi gần đến hạn quyết toán 30/4.

Ngoài ra, nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử đáp ứng đầy đủ quy định, xin vui lòng liên hệ E-invoice để nhận được tư vấn:

CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN

• Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội

• Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768

• Tel : 024.37545222

• Fax: 024.37545223

• Website: https://einvoice.vn/