Khấu trừ thuế TNCN áp dụng khi nào?

Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là cơ chế quan trọng giúp cơ quan thuế thu đúng, thu đủ và giảm gánh nặng hành chính cho người nộp thuế.

Đây là việc tổ chức, cá nhân trả thu nhập khấu trừ một phần hoặc toàn bộ số thuế TNCN phải nộp trước khi chi trả cho người nhận.

>> Tham khảo: Tổng hợp một số quy định về chữ ký số trên hóa đơn.

Năm 2025, quy định khấu trừ TNCN được cải tiến mạnh mẽ nhờ Nghị định 70/2025/NĐ-CP và Thông tư 32/2025/TT-BTC, tập trung vào chứng từ điện tử 100% và minh bạch hóa quy trình.

Những thay đổi này không chỉ giúp doanh nghiệp dễ dàng tuân thủ mà còn hỗ trợ người lao động nhận đúng mức thu nhập ròng.

1. Khái niệm và cơ sở pháp lý khấu trừ thuế TNCN

Theo Điều 25 Thông tư 111/2013/TT-BTC (vẫn hiệu lực 2025) và Luật Thuế TNCN 2007 (sửa đổi), khấu trừ TNCN là trách nhiệm của tổ chức trả thu nhập (doanh nghiệp, cơ quan nhà nước, cá nhân có thu nhập từ hai nơi trở lên).

>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.

Mục tiêu là đảm bảo thuế được thu ngay tại nguồn, tránh tình trạng trốn thuế hoặc quyết toán cuối năm phức tạp.

Cơ sở pháp lý chính:

Luật Thuế TNCN 04/2007/QH12 (sửa đổi 2012, 2014): Quy định nguyên tắc khấu trừ tại nguồn.
Nghị định 70/2025/NĐ-CP (hiệu lực 01/06/2025): Sửa đổi Nghị định 123/2020/NĐ-CP, bắt buộc sử dụng chứng từ khấu trừ TNCN điện tử.
Thông tư 32/2025/TT-BTC: Hướng dẫn chi tiết về mẫu chứng từ và quy trình điện tử.
Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14: Về giảm trừ gia cảnh, ảnh hưởng trực tiếp đến số thuế khấu trừ.

Từ 01/06/2025, chứng từ khấu trừ phải ghi rõ khoản đóng BHXH bắt buộc, và ngừng sử dụng mẫu cũ để chuyển sang hệ thống điện tử hoàn toàn.

>> Tham khảo: 5 rủi ro thường gặp khi kê khai thuế GTGT đầu vào cần đặc biệt lưu ý.

2. Các loại khấu trừ thuế TNCN phổ biến năm 2025

Khấu trừ TNCN được phân loại theo loại thu nhập và đối tượng:

A. Khấu trừ từ tiền lương, tiền công (phổ biến nhất)

Đối tượng: Cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên.
Cách tính: Theo biểu thuế lũy tiến từng phần (5–35%), sau khi trừ giảm trừ gia cảnh (11 triệu đồng/tháng bản thân + 4,4 triệu đồng/người phụ thuộc) và bảo hiểm bắt buộc (BHXH 8%, BHYT 1,5%, BHTN 1%).
Tần suất: Hàng tháng hoặc tạm tính hàng quý.
Ví dụ: Ông B lương gross 20 triệu/tháng, 1 người phụ thuộc, đóng BHXH 2,1 triệu. Thu nhập tính thuế = 20 - 11 - 4,4 - 2,1 = 2,5 triệu → Thuế bậc 1: 2,5 × 5% = 0,125 triệu (khấu trừ 125.000 đồng).

>> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.

B. Khấu trừ từ hợp đồng lao động dưới 3 tháng hoặc không ký hợp đồng

Mức khấu trừ: 10% trên thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên (Điểm i Khoản 1 Điều 25 Thông tư 111/2013/TT-BTC).
Áp dụng: Freelancer, tiền thưởng, thù lao hội nghị.
Lưu ý: Nếu tổng thu nhập cả năm chỉ từ nguồn này và ≤ 10 triệu/tháng sau giảm trừ, có thể được hoàn lại khi quyết toán.

C. Khấu trừ từ thu nhập không phải tiền lương (kinh doanh, đầu tư)

Chuyển nhượng chứng khoán: 0,1% trên giá chuyển nhượng.
Trúng thưởng: 10% trên thu nhập vượt 10 triệu đồng/lần.
Thu nhập từ kinh doanh: Theo phương pháp khoán (0,5–2% trên doanh thu) hoặc tỷ lệ (1–5%).
Từ 01/01/2026: Sàn TMĐT khấu trừ thay 0,5% TNCN cho người bán (Nghị định 117/2025/NĐ-CP).

>> Tham khảo: Chi tiết quy định hoàn thuế GTGT.

D. Khấu trừ cho cá nhân không cư trú

Thuế suất cố định 20% trên thu nhập chịu thuế từ Việt Nam, không áp dụng giảm trừ gia cảnh.

3. Quy trình khấu trừ và nộp thuế TNCN năm 2025

Quy trình 4 bước:

Tính toán: Cuối tháng, bộ phận nhân sự/lương tính thu nhập chịu thuế, áp dụng biểu lũy tiến.
Khấu trừ và chi trả: Trừ thuế vào lương gross, trả net cho nhân viên.
Cấp chứng từ: Gửi chứng từ điện tử cho người nhận (trước 31/01 năm sau).
Nộp và khai báo: Nộp thuế trước ngày 20 tháng sau; khai tờ khai 05/KK-TNCN hàng quý.

Ví dụ minh họa: Chị C làm freelance, nhận 5 triệu/lần từ 3 hợp đồng/tháng. Mỗi lần khấu trừ 10% = 500.000 đồng. Tổng năm: 18 triệu khấu trừ. Nếu quyết toán cuối năm chứng minh chỉ có nguồn này và thu nhập thấp, chị được hoàn lại toàn bộ.

>> Tham khảo: Quy định về thuế TNCN đối với thu nhập từ kinh doanh.

4. Lưu ý thực tế và rủi ro khi khấu trừ TNCN

Giảm trừ gia cảnh: Đăng ký người phụ thuộc qua etax để giảm thuế ngay từ tháng đầu.
Thu nhập từ hai nơi: Bên thứ hai khấu trừ 10%, quyết toán cuối năm điều chỉnh.
Phạt vi phạm: Chậm nộp: 0,03%/ngày; không cấp chứng từ: 4–8 triệu đồng.
Dự thảo Luật mới 2026: Đề xuất khấu trừ tự động qua AI, miễn khấu trừ cho thu nhập dưới 10 triệu/tháng.
Mẹo tối ưu: Sử dụng phần mềm tự động tính thuế để tránh sai sót; kiểm tra chứng từ hàng quý.

>> Tham khảo: Hóa đơn VAT; Hóa đơn thay thế.

Kết luận

Ngoài ra, quý độc giả có nhu cầu được tư vấn thêm về hóa đơn điện tử và đăng ký dùng thử phần mềm hóa đơn điện tử Einvoice, xin vui lòng liên hệ theo địa chỉ:

CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN

Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
Tel : 024.37545222
Fax: 024.37545223
Website: https://einvoice.vn/