Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân 2025

Khấu trừ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một cơ chế quan trọng trong hệ thống thuế Việt Nam, nhằm đảm bảo việc thu thuế từ thu nhập của cá nhân được thực hiện hiệu quả và minh bạch.

Tại Việt Nam, khấu trừ thuế TNCN được áp dụng chủ yếu đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công, kinh doanh, và một số loại thu nhập khác. Bài viết này trình bày chi tiết về khấu trừ thuế TNCN, bao gồm cơ sở pháp lý, đối tượng áp dụng, phương pháp tính, quy trình thực hiện, và các quy định mới nhất tính đến tháng 8/2025.

1. Cơ sở pháp lý

Khấu trừ thuế TNCN được điều chỉnh bởi các văn bản pháp luật sau:

• Luật Thuế TNCN 2007, sửa đổi bởi Luật 26/2012/QH13 và Luật 71/2014/QH13.

• Nghị định 70/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ 01/07/2025), quy định về chứng từ khấu trừ thuế TNCN điện tử và quản lý thuế đối với kinh doanh thương mại điện tử.

• Nghị định 123/2020/NĐ-CP về hóa đơn và chứng từ điện tử.

• Thông tư 111/2013/TT-BTC, Thông tư 92/2015/TT-BTC, và Thông tư 80/2021/TT-BTC, hướng dẫn chi tiết về khấu trừ và kê khai thuế TNCN.

• Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.

2. Khái niệm và ý nghĩa của khấu trừ thuế TNCN

Khấu trừ thuế TNCN là việc tổ chức hoặc cá nhân chi trả thu nhập (gọi là tổ chức khấu trừ) giữ lại một phần thu nhập của người nhận trước khi thanh toán, để nộp vào ngân sách nhà nước thay cho người nộp thuế. Cơ chế này giúp:

• Đảm bảo thu thuế kịp thời: Ngăn ngừa thất thoát thuế từ các khoản thu nhập.

• Giảm gánh nặng cho người nộp thuế: Cá nhân không phải tự kê khai và nộp thuế hàng tháng/quý.

• Tăng tính minh bạch: Các giao dịch thu nhập được ghi nhận rõ ràng thông qua chứng từ khấu trừ.

>> Tham khảo: Thuế TNCN cho kinh doanh trên sàn thương mại điện tử.

3. Đối tượng áp dụng khấu trừ thuế TNCN

Khấu trừ thuế TNCN áp dụng cho:

• Cá nhân cư trú: Có thu nhập từ tiền lương, tiền công (ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên hoặc không ký hợp đồng), kinh doanh, trúng thưởng, chuyển nhượng bất động sản, v.v.

• Cá nhân không cư trú: Có thu nhập chịu thuế phát sinh tại Việt Nam, như tiền lương, tiền công, hoặc thu nhập từ kinh doanh.

• Tổ chức chi trả thu nhập: Doanh nghiệp, tổ chức trả lương, hoa hồng, hoặc các khoản thu nhập khác cho cá nhân, bao gồm cả sàn thương mại điện tử (từ 01/07/2025).

>> Tham khảo: Tổng hợp quy định cần tuân thủ về kế toán thuế.

4. Các khoản thu nhập chịu khấu trừ thuế TNCN

Theo Điều 3, Luật Thuế TNCN 2007, các khoản thu nhập chịu khấu trừ thuế TNCN bao gồm:

• Thu nhập từ tiền lương, tiền công, kể cả phụ cấp, trợ cấp (trừ các khoản miễn thuế như trợ cấp khó khăn, phụ cấp đặc thù ngành nghề).

• Thu nhập từ kinh doanh (bao gồm kinh doanh trên sàn thương mại điện tử từ 01/07/2025).

• Thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, trúng thưởng (trừ trúng thưởng xổ số).

• Thu nhập từ bản quyền, nhượng quyền thương mại, thừa kế, quà tặng.

Các khoản thu nhập miễn khấu trừ bao gồm: lãi tiền gửi ngân hàng, tiền lương làm thêm giờ cao hơn giờ làm việc bình thường, và thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở duy nhất (theo Thông tư 111/2013/TT-BTC).

>> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.

5. Phương pháp khấu trừ thuế TNCN

5.1. Khấu trừ theo biểu thuế lũy tiến từng phần

Áp dụng cho cá nhân cư trú ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên. Công thức:

• Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế - Giảm trừ gia cảnh - Các khoản đóng bảo hiểm bắt buộc (BHXH, BHYT, BHTN) - Quỹ hưu trí tự nguyện, từ thiện.

• Giảm trừ gia cảnh (theo Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14): 11 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc.

• Thuế TNCN = Thu nhập tính thuế × Thuế suất theo biểu thuế lũy tiến (từ 5% đến 35%).

Ví dụ: Một cá nhân có thu nhập 20 triệu đồng/tháng, đóng BHXH 1,5 triệu đồng, có 1 người phụ thuộc. Thu nhập tính thuế = 20 - 11 - 4,4 - 1,5 = 3,1 triệu đồng. Thuế TNCN = 3,1 triệu × 5% = 155.000 đồng.

5.2. Khấu trừ theo thuế suất cố định

• Cá nhân không ký hợp đồng hoặc hợp đồng dưới 3 tháng: Khấu trừ 10% trên thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên, trừ khi cá nhân làm cam kết (Mẫu 08/CK-TNCN) chứng minh thu nhập chưa đến mức chịu thuế.

• Cá nhân không cư trú: Khấu trừ 20% trên thu nhập chịu thuế, không được áp dụng giảm trừ gia cảnh.

• Kinh doanh trên sàn TMĐT (từ 01/07/2025): Khấu trừ 1-5% trên doanh thu (theo phương pháp trực tiếp) hoặc 10% nếu không cung cấp mã số thuế/định danh cá nhân.

>> Tham khảo: Tổng hợp biểu mẫu mới về hóa đơn, chứng từ điện tử tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP.

6. Quy trình khấu trừ thuế TNCN

Quy trình khấu trừ thuế TNCN bao gồm các bước sau:

• Xác định thu nhập chịu thuế: Tổ chức chi trả xác định thu nhập chịu thuế của cá nhân dựa trên hợp đồng lao động, hóa đơn, hoặc giao dịch kinh doanh.

• Tính thuế TNCN: Áp dụng phương pháp lũy tiến hoặc cố định như trên.

• Khấu trừ tại nguồn: Trừ số thuế phải nộp trước khi chi trả thu nhập cho cá nhân.

• Lập chứng từ khấu trừ: Từ 01/07/2025, chứng từ khấu trừ thuế TNCN phải là điện tử, bao gồm thông tin như mã số thuế/định danh cá nhân, số tiền thu nhập, thuế suất, và chữ ký số (theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP).

• Nộp thuế: Tổ chức chi trả nộp số thuế khấu trừ cho cơ quan thuế trước ngày 20 của tháng tiếp theo (hoặc ngày 30 của tháng đầu quý sau nếu kê khai theo quý).

• Cung cấp chứng từ cho cá nhân: Gửi chứng từ khấu trừ thuế TNCN điện tử cho cá nhân để sử dụng khi quyết toán thuế.

>> Tham khảo: Thủ tục phát hành hóa đơn điện tử.

7. Quy định mới từ 01/07/2025

Từ ngày 01/07/2025, theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, một số thay đổi quan trọng trong khấu trừ thuế TNCN bao gồm:

• Sử dụng số định danh cá nhân: Số định danh cá nhân (12 chữ số trên CCCD) thay thế mã số thuế trong các giao dịch khấu trừ thuế.

• Chứng từ khấu trừ điện tử: Tất cả chứng từ khấu trừ phải được lập dưới dạng điện tử, truyền trực tiếp đến hệ thống của Tổng cục Thuế.

• Khấu trừ thuế cho kinh doanh TMĐT: Các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, v.v.) phải khấu trừ thuế TNCN (1-5% hoặc 10% tùy trường hợp) và nộp thay cho cá nhân kinh doanh.

8. Trách nhiệm của các bên

• Tổ chức chi trả thu nhập:

  • Xác định đúng thu nhập chịu thuế và áp dụng thuế suất phù hợp.

  • Lập và gửi chứng từ khấu trừ điện tử cho cá nhân.

  • Nộp thuế đúng hạn và báo cáo thuế TNCN (Mẫu 05/KK-TNCN) theo quy định.

• Cá nhân nhận thu nhập:

  • Cung cấp mã số thuế/định danh cá nhân để được áp dụng thuế suất ưu đãi.

  • Kiểm tra chứng từ khấu trừ để đảm bảo số liệu chính xác khi quyết toán thuế.

• Cơ quan thuế:

  • Quản lý dữ liệu khấu trừ thông qua hệ thống điện tử.

  • Thanh tra, kiểm tra việc khấu trừ và nộp thuế của tổ chức chi trả.

>> Tham khảo: Mẫu phụ lục ưu đãi thuế TNDN trong quyết toán thuế.

9. Lưu ý khi thực hiện khấu trừ thuế TNCN

• Cam kết 08/CK-TNCN: Cá nhân có thu nhập dưới ngưỡng chịu thuế (sau giảm trừ) có thể làm cam kết để không bị khấu trừ 10%. Cam kết này chỉ áp dụng nếu cá nhân có mã số thuế và dự kiến thu nhập cả năm không vượt ngưỡng.

• Hạn nộp thuế: Tổ chức chi trả phải nộp thuế đúng hạn để tránh bị phạt chậm nộp (0,03%/ngày).

• Quyết toán thuế: Cá nhân có thể ủy quyền cho tổ chức chi trả quyết toán thuế TNCN hoặc tự quyết toán trước ngày 31/3 của năm sau.

10. Dự kiến sửa đổi trong tương lai

Dự thảo sửa đổi Luật Thuế TNCN (dự kiến trình Quốc hội tháng 10/2025, thông qua tháng 5/2026) sẽ mang lại một số thay đổi:

• Tăng mức giảm trừ gia cảnh: Lên 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 50% mức này cho người phụ thuộc.

• Giảm bậc thuế lũy tiến: Từ 7 bậc xuống 5 bậc, giúp đơn giản hóa tính toán.

• Tự động hóa khấu trừ và quyết toán: Từ năm 2026, hệ thống thuế điện tử sẽ hỗ trợ tự động hóa quy trình khấu trừ và quyết toán.

Kết luận

Mọi thắc mắc hay muốn được tư vấn muốn được tư vấn về phần mềm hóa đơn điện tử E-invoice hoàn toàn miễn phí, Quý doanh nghiệp vui lòng liên hệ:

CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN

• Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội

• Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768

• Tel : 024.37545222

• Fax: 024.37545223

• Website: https://einvoice.vn/