BHXH bắt buộc cho chủ hộ kinh doanh từ 01/7/2025

Từ ngày 01/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (số 41/2024/QH15) đã mở rộng diện bao phủ an sinh xã hội, chính thức đưa chủ hộ kinh doanh cá thể vào diện tham gia BHXH bắt buộc.

>> Tham khảo: Tổng hợp những điểm mới về hóa đơn điện tử theo Nghị Định 70/2025/NĐ-CP.

Đây là bước đi lịch sử, giúp hơn 5 triệu chủ hộ kinh doanh – những người đang gồng gánh nền kinh tế tư nhân – được bảo vệ toàn diện trước rủi ro tuổi già, ốm đau, thai sản. Trước đây, theo Luật BHXH 2014, chủ hộ chỉ tham gia tự nguyện, dẫn đến tình trạng đa số không đóng, thiếu hụt quyền lợi dài hạn.

Giờ đây, với Nghị định 158/2025/NĐ-CP hướng dẫn thi hành, việc tham gia trở nên bắt buộc nhưng linh hoạt, mức đóng từ 690.300 đồng/tháng – một khoản đầu tư nhỏ cho tương lai lớn lao.

1. Ai thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc?

Theo khoản m Điều 2 Luật BHXH 2024 và điểm a khoản 2 Điều 3 Nghị định 158/2025/NĐ-CP, chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc từ 01/7/2025.

>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.

Điều này áp dụng cho:

• Chủ hộ kinh doanh cá thể (HKD) đã đăng ký tại UBND cấp xã/phường, có Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

• HKD nộp thuế GTGT và TNCN theo phương pháp kê khai (dự kiến bắt buộc từ 01/1/2026 theo Nghị quyết 198/2025/QH15, nhưng từ 01/7/2025 đã áp dụng cho những hộ kê khai sớm).

• Bao gồm cả chủ hộ mới đăng ký từ nay trở đi.

Ngoại lệ không bắt buộc: Chủ hộ đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng hoặc đã đủ tuổi nghỉ hưu (nam 62 tuổi 3 tháng, nữ 57 tuổi 9 tháng năm 2025, tăng dần theo lộ trình). Nếu HKD không có đăng ký kinh doanh hoặc nộp thuế khoán, vẫn tham gia tự nguyện.

Thống kê BHXH Việt Nam cho thấy, tính đến tháng 5/2023, chỉ 3.567 chủ hộ tham gia BHXH bắt buộc, với tổng đóng góp 113 tỷ đồng. Từ 2025, con số này dự kiến tăng vọt lên hàng trăm nghìn, góp phần đạt mục tiêu bao phủ BHXH 60% lực lượng lao động vào 2030.

>> Tham khảo: Hộ kinh doanh doanh thu vài chục triệu mỗi tháng có bắt buộc dùng hóa đơn điện tử?

2. Mức đóng BHXH bắt buộc: Linh hoạt, tối thiểu chỉ 690.300 đồng/tháng

Khác với người lao động làm việc theo hợp đồng, chủ hộ kinh doanh được tự chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng – một điểm tiến bộ lớn của Luật mới. Theo Điều 33 Luật BHXH 2024:

• Mức thấp nhất: Bằng mức tham chiếu tại thời điểm đóng (năm 2025: 2.340.000 đồng/tháng).

• Mức cao nhất: 20 lần mức tham chiếu (46.800.000 đồng/tháng).

• Tỷ lệ đóng: 25% mức thu nhập chọn (22% vào quỹ hưu trí và tử tuất; 3% vào quỹ ốm đau và thai sản). Không đóng BHTN (bảo hiểm thất nghiệp) và BHYT bắt buộc riêng (có thể tham gia tự nguyện).

Tính toán cụ thể năm 2025:

• Mức tối thiểu: 2.340.000 × 25% = 585.000 đồng/tháng (theo một số nguồn cũ), nhưng cập nhật theo Nghị định 158: 690.300 đồng/tháng (tính cả BHYT nếu kết hợp).

• Mức trung bình (thu nhập 10 triệu): 10.000.000 × 25% = 2.500.000 đồng/tháng.

• Mức tối đa: 46.800.000 × 25% = 11.700.000 đồng/tháng.

Phương thức đóng: Hàng tháng, 3 tháng/lần hoặc 6 tháng/lần, tùy nhu cầu. Nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH địa phương hoặc qua tài khoản ngân hàng liên kết. Không có doanh nghiệp "mẹ" khấu trừ, chủ hộ tự kê khai và nộp, nhưng hệ thống VssID sẽ nhắc nợ tự động.

>> Tham khảo: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.

3. Quyền lợi khi tham gia BHXH bắt buộc: Không chỉ hưu trí, mà toàn diện

Tham gia BHXH bắt buộc mang lại "lá chắn" an sinh vượt trội so với tự nguyện, với các chế độ:

• Hưu trí: Sau 20 năm đóng (nam/nữ), hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương + 2%/năm thêm. Ví dụ: Đóng 30 năm ở mức tối thiểu, lương hưu khoảng 2-3 triệu/tháng.

• Ốm đau: Nghỉ hưởng 75% tiền lương nếu ốm >14 ngày, hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh lên đến 30 tháng lương.

• Thai sản: Phụ nữ mang thai nghỉ 6 tháng (100% lương), nam hỗ trợ 5-14 ngày khi vợ sinh.

• Tử tuất: Một lần hoặc hàng tháng cho thân nhân (vợ/chồng/con dưới 18 tuổi).

• Tai nạn lao động: Bồi thường 30 tháng lương nếu mất khả năng lao động >81%.

Đặc biệt, từ 2025, thời gian đóng BHXH trước 01/7/2025 của chủ hộ (nếu đã tham gia tự nguyện hoặc bắt buộc địa phương) được ghi nhận toàn bộ theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tránh "mất trắng" đóng góp cũ. Ứng dụng VssID giúp tra cứu sổ BHXH điện tử, theo dõi đóng nộp mọi lúc.

>> Tham khảo: Thuế môn bài và lệ phí môn bài đối với hộ kinh doanh.

4. Thủ tục đăng ký và nộp BHXH: Dễ dàng online trong 30 ngày

Theo Điều 28 Luật BHXH 2024, chủ hộ phải đăng ký trong 30 ngày kể từ ngày thuộc diện (tức đến 31/7/2025 cho hộ hiện hữu). Các bước:

• Chuẩn bị hồ sơ: Tờ khai tham gia BHXH (mẫu TK1-TS), bản sao Giấy chứng nhận đăng ký HKD, CCCD chủ hộ.

• Nộp hồ sơ: Online qua Cổng BHXH Việt Nam (baohiemxahoi.gov.vn) hoặc app VssID; hoặc trực tiếp tại BHXH quận/huyện.

• Nhận sổ BHXH: Cấp trong 5 ngày, mã số BHXH đồng nhất với mã số thuế.

• Nộp tiền: Chậm nhất ngày cuối tháng, phạt 0,03%/ngày chậm nộp.

BHXH địa phương tổ chức tập huấn miễn phí từ tháng 6/2025, hỗ trợ hộ nhỏ lẻ qua Zalo OA hoặc hotline 1900558812.

>> Tham khảo: Bỏ thuế khoán từ 01/01/2026 – Tổng hợp những quy định cần lưu ý.

5. Lời khuyên thực tế: Làm ngay để hưởng lợi lâu dài

• Chọn mức đóng phù hợp: Nếu thu nhập thấp, chọn mức tối thiểu để "giữ chỗ" quyền lợi; nếu ổn định, chọn cao hơn để lương hưu lớn.

• Kết hợp BHYT tự nguyện: Thêm 4,5% mức thu nhập để khám chữa bệnh miễn phí.

• Theo dõi qua VssID: Tải app ngay, liên kết tài khoản ngân hàng để tự động trích nộp.

• Tư vấn miễn phí: Gọi BHXH tỉnh/thành (danh bạ trên website) hoặc tham gia webinar tháng 11/2025.

• Cân nhắc chuyển doanh nghiệp: Nếu HKD lớn, chuyển TNHH để đóng BHXH linh hoạt hơn, miễn môn bài.

>> Tham khảo: Xuất hóa đơn thay thế trong trường hợp nào?

Kết luận

Ngoài ra, quý độc giả có nhu cầu được tư vấn thêm về hóa đơn điện tử và đăng ký dùng thử phần mềm hóa đơn điện tử Einvoice, xin vui lòng liên hệ theo địa chỉ:

CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN

• Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội

• Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768

• Tel : 024.37545222

• Fax: 024.37545223

• Website: https://einvoice.vn/