TT and Verorab
Tetanus toxoid and rabies
Quick: Tetanus toxoid, tetanus antitoxin และ rabies vaccine ร่วมกัน
ควรฉีด tetanus antitoxin เข้ากล้ามเนื้อต้นแขน ด้านตรงข้ามกับ tetanus toxoid
และฉีด rabies vaccine ซึ่งเป็นวัคซีนเชื้อตาย (inactivated vaccine) ข้างเดียวกับ tetanus toxoid
Detail:
tetanus toxoid (T.T.) คือ วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักที่ใช้เพื่อการสร้างเสริมหรือกระตุ้นภ ูมิคุ้มกันโรคบาดทะยัก (active immunity) ผลิตจากพิษ (toxin) ของเชื้อ Clostridium tetani แล้วทำให้หมดพิษ และผ่านกระบวนการทำให้บริสุทธิ์ ส่วน tetanus toxoid absorbed คือ tetanus toxoid ชนิดที่ absorbed ใน aluminium salts เช่น aluminium hydroxide, aluminium phosphate เป็นต้น บริหารยาโดยการฉีดเข้ากล้ามเนื้อ1 โดยภูมิคุ้มกันจะเกิดดีที่สุดเมื่อฉีดเข้ากล้ามเนื้อต้นแขน (deltiod)2
tetanus antitoxin (TAT) คือ วัคซีนชนิด passive immunity3 ที่ให้เพื่อไปทำลาย tetanus toxin ในกระแสเลือดและบริเวณแผลที่ยังไม่ไปจับที่ระบบประสาท แต่จะไม่สามารถทำลายพิษที่จับอยู่ในระบบประสาทได้ บริหารยาโดยการฉีดเข้ากล้ามเนื้อต้นแขน (deltiod)1
rabies vaccine คือวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า เป็นวัคซีนชนิดเชื้อตาย (inactivated vaccine) ที่บริสุทธิ์ มีความแรงสูง โดยวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าที่ใช้ในประเทศไทยในปัจจุบัน มี 4 ชนิด ได้แก่ human diploid cell rabies vaccine (HDVC), purified chick embryo cell rabies vaccine (PCECV), purified vero cell rabies vaccine (PVRV) และ purified duck embryo cell rabies vaccine (PDEV) ซึ่งมีความแตกต่างกันที่สายพันธุ์ของเชื้อที่นำมาผลิต แต่มีคุณภาพและความปลอดภัยใกล้เคียงกัน สามารถใช้ทดแทนกันได้ วัคซีนทั้ง 4 ชนิดสามารถบริหารโดยการฉีดเข้ากล้ามเนื้อต้นแขน (deltiod) หรือถ้าเป็นเด็กเล็กฉีดเข้ากล้ามเนื้อหน้าขาด้านนอก (anterolateral) ห้ามฉีดเข้ากล้ามเนื้อสะโพกเพราะวัคซีนจะดูดซึมช้า ทำให้กระตุ้นภูมิคุ้มกันไม่ดี นอกจากนี้วัคซีนชนิด HDVC, PCECV, PVRV ยังสามารถฉีดเข้าในผิวหนังบริเวณต้นแขนได้อีกด้วย4
การบริหารยา tetanus toxoid และ tetanus antitoxin ควรฉีด tetanus antitoxin เข้ากล้ามเนื้อต้นแขน ด้านตรงข้ามกับ tetanus toxoid และไม่ผสมปนในกระบอกฉีดเดียวกันเนื่องจากจะเกิดการหักล้างฤทธิ์ กันของวัคซีน แต่สามารถให้ tetanus antitoxin ข้างเดียวกับวัคซีนชนิด tetanus toxoid absorbed ได้ นอกจากนี้ tetanus toxoid และ tetanus toxoid absorbed ยังสามารถให้พร้อมกันกับวัคซีนเชื้อตาย (inactivated vaccine) ได้1
ดังนั้น เมื่อต้องฉีด tetanus toxoid, tetanus antitoxin และ rabies vaccine ร่วมกัน ควรฉีด tetanus antitoxin เข้ากล้ามเนื้อต้นแขน ด้านตรงข้ามกับ tetanus toxoid และฉีด rabies vaccine ซึ่งเป็นวัคซีนเชื้อตาย (inactivated vaccine) ข้างเดียวกับ tetanus toxoid1
เอกสารอ้างอิง
1.McEvoy GK, editor. AHFS drug information 2001. Bethesda (MD): American Society of Health-System pharmacists; 2001.
2.บาดทะยัก [homepage on the Internet].ปัญญา วุฒิฒิโก, สาทริยา
ตระกูลศรีชัย: กรุงเทพฯ; date unknown [date unknown; cited 2005 Mar 23]. Available from: http://www.thai-emergencymed.org/modules.php?name=Content&am p;pa=showpage&pid=9
3.Tetanus antitoxin [homepage on the Internet]. Kasilo OJ, Nbachi CFB: Zimbabwe; date unknown [revised 1990 Apr; cited 2005 Mar 22]. Available from: 4.http://www.inchem.org/documents/pims/pharm/tetatox.htm