Insulin

Insulin

แบ่งตามการออกฤทธิ์

1.Rapid acting insulinน้ำใส [onset 15-30min>Peak30-90min>duration3-5hr]

Aspart = Novorapid®

Lispro = Humalog®

วิธีใช้ ฉีดก่อนอาหาร 15 นาที แต่หลังอาหารไม่เกิน 15 นาที

2.Short acting insulin น้ำใส [30-60min>1-2hr>5-8hr]

Regular insulin = Humurin R®, Gensulin R®, Actrapid R®

วิธีใช้ ฉีดก่อนอาหาร 30 นาที

3.Intermediate active insulin น้ำขุ่น

NPH หรือ isophane = Humulin N®, Gensulin N®, Insulatard®[2-4hr>6-10hr>10-16hr]

Lente = Monotard®[3-4hr>6-12hr>12-18hr]

วิธีใช้ ฉีดก่อนอาหาร วันละครั้งตอนเช้า(ร่วมกับกินยา) หรือ เช้าและก่อนนอน(คุมทั้งวันแบบ basal)

*NPH ย่อจาก neutral protamine hagedorn ใช้ protamine ทำให้ insulin ออกฤทธิ์นานขึ้น

*Lente ใช้ Zn

4.Long acting insulinน้ำขุ่น

Glargine = Lantus insulin®. Apidra®[1-2hr>คงที่>24hr]

Detemir = Levemir® [1-2hr>คงที่>20-22hr]

วิธีใช้ ฉีดวันละครั้ง

5.สุดท้ายแบบผสม

RI30%+NPH70% = Mixtard30,Humulin70/30®,Gensulin M30®[30-60min>Dual>10-16hr]

Protaminate Lispro75%+Lispro25% = Humalog mix 25®[15-30min>Dual>10-16hr]

Protaminate Aspart70%+Aspart30% = Novomix 30®[15-30min>Dual>10-16hr]

ลักษณะการทำงานของอินซูลิน

1.Basal insulinหมายถึง อินซูลินที่หลั่งออกมาจากตับอ่อนตลอดเวลา เพื่อรักษาระดับกลูโคสในเลือดให้คงที่

มีที่ใช้ 3 กลุ่ม คือ

-Intermediate acting insulin: NPH หรือ Lente ให้ตอนเช้า และ ก่อนนอน

-Long acting insulin: insulin glargine และ detemir ให้วันละครั้ง หรือ 2 ครั้ง

-CSII ฉีดอินซูลินใต้ผิวหนังตลอดเวลา

*CSII=continuous subcutaneous insulin injection

2.Prandial insulinหมายถึง insulin ที่หลั่งออกมาจากการกระตุ้นของกลูโคสที่ดูดซึมจากทางเดินอาหาร

อินซูลินที่ใช้ได้แก่ regular insulin, insulin lispro หรือ insulin aspart

การให้ในกลุ่มนี้ วิธีที่ดีที่สุดคือ ให้ก่อนอาหารทุกมื้อ

3.Correction dose insulinควบคุมระดับน้ำตาลที่มีการเปลี่ยนแปลงจากภาวะอื่นๆ เช่นการได้ยา steroid,TPN, หรือ disease ต่างๆ

วิธีการบริหาร

1.วันละครั้ง สำหรับเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ยังได้ยากินรักษาเบาหวานอยู่

2.แบบผสมแบ่งฉีด วันละ 2 ครั้ง

Intermediate+RIหรือinsulin analogue ฉีด sc acเช้าเย็น

3.หลายครั้งตามสบาย

RI หรือ insulin analogue ก่อนอาหารทุกมื้อ และ intermediate เช้ากับก่อนนอน

4.แบบผสมแบ่งฉีด ร่วมกับ intermediate ก่อนนอน

ฉีดตามข้อ 3 ร่วมกับ intermediate ก่อนนอน

จะช่วยคุมระดับน้ำตาลก่อนอาหารเช้าได้ดีขึ้น และลดโอกาสน้ำตาลต่ำกลางคืน

5.ให้ตลอดเวลา CSII หรือ insulin pump therapy

ใช้ rapid acting insulin analogue

6.IV insulin infusion ใช้ short acting หรือ insulin analongue

เฉพาะกรณีพิเศษเช่น ระหว่างผ่าตัด, DKA, septic shock, acute MI, ภาวะวิกฤตต่างๆ

Shock, labor pain เป็นต้น

7.inhaled insulinคือ Exubera ปัจจุบันเลิกผลิตแล้ว

ตารางวิธีการให้อินซูลิน

ภาพที่ 1. ระยะเวลาการออกฤทฑิ์ของอินซูลินแต่ละชนิด

ปล.

Insulin analogueเป็น human insulin ที่มีการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างให้ออกฤทธิ์สั้นลงหรือยาวขึ้น ได้แก่

Rapid acting : Insulin Lispro(ค.ศ.1996), insulin Aspart(2000)

Long acting : insulin Glargine(2000), insulin Detemir(2005)

Ref.

http://med.mahidol.ac.th/med/sites/default/files/public/pdf/medicinebook1/insulin.pdf