Lithium
ยาทำให้อารมณ์คงที่ Mood stabilizers
ยารักษา bipolar disorders โดยเฉพาะในระยะ mania และป้องกันการกลับเป็นซ้ำของโรค
ในกลุ่มนี้มี 2 ตัว Lithium และ ยากันชักบางตัว เช่น valpoate, carbamazepine
Lithium tab,cap 300mg od pcm
กลไกการออกฤทธิ์
ยังยั้งการทำงาน IMP(inositol monophosphate phosphatase) และ GKS-3-beta ทำให้การส่งสัญญานผ่านระบบ diacylglyceral/protein kinase C เปลี่ยนแปลงไป
เภสัชจลนศาสตร์
ละลายน้ำได้ดี ไม่จับกับโปรตีน ระยะในซีรั่มสูงสุด 1.5-2 ชั่วโมง ค่า T1/2 20-24 hr ระดับยาในร่างกายจะคงที่หลังให้ยาไปประมาณ 5-7 วัน
ไม่มีการ metabolism ของยาในร่างกาย
95% กำจัดผ่านไต สัมพันธ์กับ GFR
การให้ยา thiazide เพิ่มระดับยา 30-50% , furosemide มีผลน้อย
ผลข้างเคียง
1.ปัสสาวะบ่อย ปากแห้ง กระหายน้ำ 40% เนื่องจากยาไปลดการตอบสนองของไตต่อ ADH
รักษา ลดขนาดยา หรือให้ HCTA 50mg/day และลดขนาด lithium 50% และอาจให้ K ร่วมด้วย
2.tremor 30-60%
รักษา อาจปรับยาแบ่งครั้งต่อวัน , propanolol 40-120mg/day
3.ปวดท้อง คลื่นไส้ มักเป็นตอนยา peal level
รักษา การเพิ่มขนาดยาอาจต้องค่อยๆเพิ่ม หากเป็นมากเจาะดูระดับ lithium ว่าเป็นพิษหรือไม่
4.อ่อนเพลียไม่มีแรง จะดีขึ้นเมื่อลดขนาดยา
5.อาการผิวหนัง: acneiform eruption, MP e., follicular e.,hair loss, exfoliative dermatitis
รักษา ดีขึ้นเมื่อลดยา หายได้เอง หรืออาจเปลี่ยนรูปแบบยา อาการรุนแรงให้ใช้ยาตัวอื่นแทนlithium ถ้าผมร่วงเจาะดู hypothyroidism
6.หัวใจ: T wave แบน, กด sinus node, QT prolong
รักษา หายได้เองเมื่อหยุดยา ห้ามใช้ใน sick sinus syndrome
7.น้ำหนักเพิ่ม พบบ่อย ให้ออกกำลังกาย คุมอาหาร หรือเปลี่ยนยา
8.หน้าบวม ข้อเท้าบวม อาการดีขึ้นเอง ไม่หายให้ยาขับปัสสาวะ spironolactone 50 mg/day หาสาเหตุ เจาะระดับ lithium ด้วยว่าเกินไหม
9.Thyroid: simple goiter, euthyroid, clinical hypothyroid, TSH สูง, T4 สูง
รักษา ขนาดโตขึ้น ให้รักษาด้วย L-thyroxin 50-100mcg/day, ถ้า hypothyroid ยากินทดแทนหรือหยุด lithium
T4 ,TSH สูงไม่ต้องรักษาหายได้เอง