TR85

MỪNG PHẬT ĐẢN (11)

+ + +

Đã mang danh là người con Phật

Ai lại chẳng rạo rực trong lòng

Đợi chờ giây phút Đản sanh

Của Thế tôn giữa ngày rằm tháng tư ?

Ngài có mặt, ngay từ khi ấy

Cả nhân gian cảm thấy lạ thường

Cuộc đời như đáng yêu hơn

Cuộc sống như được tăng cường niềm vui.

Ngài đã đến thay thời, đổi vận

Chỉ cho người thấy đặng nguyên nhân

Vì sao quanh quẩn,quẩn quanh

Trong bốn cái khổ tử, sanh, bệnh, già ?

Vì sao trong Ta bà thế giới

Chưa một ai vượt khỏi, ái hà(1)

Mà chỉ có mỗi mình ta

Từ nay duy nhất đến mà nghìn sau,

Không còn phải khổ đau sanh tử

Không còn bị hai chữ dục, tình

Nó cám dỗ dẫn dụ mình

Cột trói, giam nhốt,mặc tình sử sai !(2)

Bao nhiêu nỗi đọa đày từ đó

Ái khởi sinh,khổ sở trăm đường(3)

Ái tình thì kết oan ương

Ái vật, ba nẻo sáu đường xuống lên !

Chưa thỏa mãn khiến nên tiếp tục

Làm mối,mọt khoét đục hòm rương

Cắn tan nát chẳng tiếc thương

Nếu còn,thì cũng hết phương dùng xài.

Cứ như thế, kéo dài đau khổ

Như lủ vòi ở chỗ tanh hôi

Tranh nhau giành giựt miếng mồi

Của thiên hạ đã dùng rồi thảy ra !

Huân tập toàn oan gia tham ái

Thì làm sao nhận thấy, biết gì

Nghe đến đạo lý bỏ đi

Nói đên Phật pháp xầm xì chê bai !

Khiến khổ não càng dai,càng dẳng

Khổ nầy chồng lên gánh khổ kia

Tam khổ, bát khổ thậm đa

Hoại khổ mất hết,mới là hoàn lương !

Khổ quá,muốn tìm phương giải thoát

Nhưng chẳng ai dẫn dắt chỉ đường

Hùa nhau,làm phước,cúng dường

Lễ lạy, sám hối ; khổ buông tha à ?

Như vậy thì hóa ra Tứ Đế

Phật tìm ra là để chơi sao ?

Khổ nầy do nguyên nhân nào

Đạo Đế theo đó bới đào rễ căn.

Căn rễ đứt, cây không sanh lại

Khổ chẳng còn tồn tại nếu như

Đúng theo Bát Chánh công phu

Ba bảy Trợ đạo phẩm trừ tuyệt căn.

Thuyết pháp gì cũng(nằm)trong Đạo Đế

Hành pháp gì, cũng để giải trừ

Hết khổ mới là tối ưu

Thánh Đế, Diệu Đế quá ư tuyệt vời !

Đế lý vốn muôn đời vẫn thế

Không Phật nào có thể đổi thay

Cũng chẳng có pháp thứ hai

Ngoài Tứ Đế, diệt tận ngay khổ sầu .

Mừng Đản sanh là đầu đề chánh

Con lại không vào thẳng thân bài

Cứ nói vòng do, dong dài

Tứ Đế, Bát Chánh, thế nầy thế kia !

Mỗi lần con nhắc về đức Phật

Là liền nhớ bài học vở lòng

Tứ Đế nếu chẳng tinh thông

Thì với khổ đế khó mong giải trừ.(4)

Là người tu không trừ khổ đế

Vậy thì tu cốt để làm gì

Chẳng lẽ để làm trụ trì

Người ta cúng bái,mình thì thu gom ?

Nếu không vậy,phải thông Kinh,Luật

Chỉ dẫn người biết được đúng sai

Tuân thủ giáo pháp Như lai

Phải nhìn xem thế giới nầy như không.(5)

Chẳng có cái gì trong thiên hạ

Vĩnh miên trường mà chả đổi thay

Chẳng có gì ở hôm nay

Tồn tại hằng hữu đến ngày hôm sau ?

Nên sống chẳng bám vào vật chất

Chẳng tranh giành cố chấp hơn thua

Cũng chẳng toan tính so đo

Vì biết, chẳng có gì là của ta .

Sống ở giữa Ta bà kham khổ

Mà vẫn như tịnh thổ Niết bàn

Nếu chẳng phải Phật ấn tâm (6)

Truyền đăng tục diệm,hỏi rằng mấy ai ?

Nhớ ơn Phật,nhớ ngày Khánh đản

Con luôn nhớ căn bản lời Ngài

Tất cả đều do tâm nầy

Không tu tâm,lại hướng ngoài ích chi ?

Nên phải thu nhiếp thì tâm thức

Chẳng để cho cảnh vật khiến sai

Suốt đời lẩn quẩn lay hoay

Rốt rồi tay trắng,trắng tay kiếp nghèo !(7)

Hãy tinh cần làm theo chánh pháp

Đức Phật không lừa gạt chúng ta

Hãy tịnh chỉ Xa ma tha

Tập khí xấu dứt, hết mà khổ ngay .

----------

(1)-“Ái hà thiên xích lãng

Khổ hải vạn trùng ba

Dục thoát ái hà khổ

Tảo cấp xuất tam gia”.

( Ngu Ý )

(2)-“Sử nhơn ngu tệ giả

Ái dữ dục dã”.

Kinh Tứ thập nhị chương

(Chương thứ 3)

(3)-“Nhơn tùng ái dục sanh ưu,

tùng ưu sanh bố,

Nhược ly ư ái,

hà ưu, hà bố ?”.

Kinh Tứ thập nhị chương

(Chương thứ 32)

(4)-“Nhơn hoài ái dục,

bất kiến đạo giả.

Ái dục cấu tận,

Đạo khả kiến hỷ”.

Kinh Tứ thập nhị chương

(Chương thứ 16)

(4)-“Thế gian vô thường

quốc độ nguy thúy

tứ đại khổ không

ngũ ấm vô ngã

sanh diệt biến dị

hư ngụy vô chủ

tâm thị ác nguyên

hình vi tội tẩu

như thị quán sát

tiệm ly sanh tử”.

Bát Đại Nhân Giác

(Đệ nhất giác chi)

(5)-“Ta có chánh pháp nhãn tàng

Niết bàn diệu tâm

thật tướng phi tướng

nay trao lại các ông.”

(6)-“Lang thang làm kiếp phong trần khách

Ngày hết quê xa vạn dặm trường !”.

(Trần Thái Tông)

---o---

Gia Thất Am 07.05.2020-15.04.Canh Tý.(2273)

MỪNG PHẬT ĐẢN (39)

+ + +

Ngày Đản sanh !

Ôi ! Ngày Đản sanh !

Ca Tỳ La Vệ, Hoàng thành hoan ca !

Lâm Tỳ Ni rợp sắc hoa

Vô Ưu rộ nở

Sĩ Đạt Ta chào đời !

Rời bụng mẹ,bước thời bảy bước

Bảy đóa sen đã được đỡ chân

Điềm lành ứng hiện nhân thân

Bậc Giảỉ thoát đã chẳng còn nhiễm ô !

-Tay chỉ trời miệng hô to bảo

Trong nhân gian chỉ lão Cồ Đàm

Chẳng còn dục ái, dục tham

Chẳng còn sanh tử ngay trong hiện đời !

-Tay chỉ đất, bảo thời thiên hạ :

Chỉ có ta là đã vượt qua

Khổ thân, khổ tâm, khổ hà

Và đã nhổ tận gốc mà khổ căn !

-Lời của Ngài đã thành hiện thực

Khi lớn lên đã được nhốt giam

Cẩn thận giữa chốn đền vàng

Cung vi bao phủ,muôn ngàn thú vui.

-Ngỡ là đã tàn đời bậc Thánh

Nào ngờ đâu sức mạnh tinh thần

Khiến Ngài giữa đêm vượt thành

Bỏ lại tất cả,chẳng cần thứ chi.

-Sáu năm chẳng ngại gì khổ cực

Quyết gắng công,gắng sức khổ tầm

Cho ra cái lý thậm thâm…

Tìm được chìa khóa tháo gông,mở cùm.

-Nhưng tất cả đã không như ý

Ngài bắt đầu thối chí nản lòng

Có thầy mà cũng như không

Vì thầy chẳng thể đả thông cho mình !

-Ngài rời khổ hạnh lâm trở lại

Khi thân tàn ma dại xác xơ

May nhờ cô gái chăn bò

Hiến dâng bát sữa giúp cho mạng toàn.

-Sức khỏe Ngài hiện đang hồi phục

Lần đến bên dòng nước Ni Liên

Tắm rữa gột sạch não phiền

Xếp chân thiền tọa,rồi tuyên bố rằng :

-Không ngộ đặng lý chân thề chẳng

Dở chân lên dời cẳng bước đi

Và sau một tuần tư duy

Ngài đã nếm trải những gì ước mong.

-Tiếp tục,đến khi xong nguyện ước

Ngài đã đứng dậy bước chân đi.

Những gì Ngài đã liễu tri

Ngài đã truyền đạt không chi ẩn tàng.

-Bốn lăm năm Tăng đoàn thành lập

Ngài chưa từng khuất lấp điều chi

Thắc mắc thưa hỏi những gì

Ngài đều giải đáp đến khi tỏ tường.

-Ngài đến để mở đường, dẫn lối

Chớ chẳng phải để cứu rỗi, ban ơn.

Muốn ăn, hãy tự nấu cơm

Chớ Ngài chẳng thể nấu dùm cho ai.

-Trên bước đường hoằng khai giáo hóa

Ngài đã để lại cả công trình

Mấy ngàn pháp thoại thuyết minh

Về sau đã chép thành Kinh lưu truyền.

-Trở lại những ngày đầu tiên

Khi Ngài mới chứng Tứ thiền,Tam minh.

Liền vì nhân loại, chúng sinh

Đem giáo pháp ấy diễn trình khắp soi.

-Cả dân chúng Ấn đương thời

Dẫn độ chẳng phân hạng người thấp cao.

Ai đủ duyên thì bước vào

Tăng đoàn bình đẳng như nhau tánh người.

-Ngài đã giáo hóa khắp nơi

Từ thành thị đến những nơi quê mùa.

Không nơi nào Ngài chưa dẫm bước

Không nơi nào Ngài chẳng vượt qua.

-Độ khắp cả trẻ già, lớn nhỏ,

Từ Vương gia, nghèo khó thứ dân

Chẳng phân Quốc thích,Hoàng thân

Chẳng phân phú hộ,cùn bần,gia đinh.

Nếu như họ có lòng tin

muốn giải thoát,

Ngài chứng minh bằng lòng.

-Tăng đoàn ngày càng đông Tăng lữ

Ngài dẫn đoàn đệ tử du hành

Cơm ngàn nhà,

vườn rừng nghỉ chân,

Không tự viện,

không già lam trú xứ.

Không tích cóp,

không riêng tư chứa giữ

Đúng nghĩa với hai chữ xuất gia.

-Rời thế gia,

sống với nghĩa không gia.

Để thân tâm tránh khỏi sự phiền hà

Cái ăn, cái mặc cùng là tiếp giao

-Đêm tham thiền,

ngày thuyết rao giáo pháp .

khiến mọi người vân tập,đến vấn tham .

cả thảy đều nhận được sự bình an

trước oai lực của Tăng đoàn thanh tịnh.

-Dù vô ngã,vô thường,vô tự tính

Dù duyên sanh,duyên kết dính với nhau

Cuộc đời nầy tựa như giấc chiêm bao

Chưa từng có cái nào là hiện thực.

-Lại khởi sanh ta người,

sanh tham chấp,

khiến ngập tràn,

tràn ngập khổ đau !

Muốn hết khổ thì sẽ phải làm sao ?

Xổ hết độc,chẳng thêm vào độc chất.

-Bốn Đế Lý, là giáo pháp chân thật

Khổ cỡ nào cũng nhổ bật gốc ngay

Khổ cỡ nào,Đạo cũng chẳng bó tay

Nếu ai đó thực hành ngay Chánh đạo.

-Tứ Đế là diệu phương thâm áo

Sản sanh muôn pháp giáo,pháp môn

Không giải khổ,

thì chẳng phải diệu ngôn .

Không chứng Thánh,

chẳng phải Chơn Đế Lý !

-Dù đã trải qua bao thế kỷ

Vẫn giữ nguyên hương vị ngọt ngào

Vẫn tuyệt vời trước cũng như sau

Vẫn chữa hết nỗi khổ đau nhân loại.

-Cuộc đời Ngài bao khó khăn nếm trải

Là để thẩm định lại các pháp tu

Thân nầy dù có nỗ lực công phu

Cố khổ luyện,rồi cũng hư cũng hoại ?

-Còn tâm ý nếu xích xiềng chúng lại(1)

Chẳng nghĩ suy,thì chỉ hại thêm thôi(2)

Định vô tưởng,Định diệt tận để rồi

Thành gỗ đá,rút chui nơi hang động.(3)

-Ngài cương quyết đổi thay cách sống .

rời thầy dạy và bạn đồng tu

Một mình,giữa chốn không người,

một mình một bóng giữa nơi núi rừng.(4)

-Nếu như Ngài tham sanh,úy tử

không kiên trì tham cứu đến nơi

thì không có Thích Ca tuyệt vời

cũng không có đạo Phật ở nơi Ta bà .

-Nay Đản sanh,ngợi ca đức Phật

Ngài là người duy nhất trong đời

Đến để chỉ dẫn loài người

Phương pháp thoát khổ

Chẳng rời thế gian .(5)

--------

(1)-“Khéo khéo lúc dụng tâm.

Khéo khéo không tâm dụng.

Không tâm khéo khéo dụng.

Thường dụng khéo khéo không”.

(Vĩnh Gia Tập-Huyền Giác)

(2)-“Ý thức thường hiện khởi

Trừ sanh vô tưởng thiên

Cập vô tâm nhị định

Thùy miên dữ muộn tuyệt”.

Duy Thức Tam thập tụng

(Thế Thân Bồ Tát)

(3)-“Thùy vô niệm, thùy vô sanh

Nhược thực vô sanh vô bất sanh

Hoán thủ cơ quan mộc nhân vấn

Cầu Phật thi công tảo vãng thành ?”.

(Chứng Đạo Ca-Huyền Giác)

(4)-“Thường độc hành thường độc bộ

Đạt giả đồng du Niết bàn lộ

Điệu cổ thần thanh phong tự cao

Mạo tụy cốt cang nhân bất cố”.

(Huyền Giác-Chứng Đạo Ca)

(5)-“Phật pháp tại thế gian

Bất ly thế gian giác

Ly thế mích Bồ đề

Kháp như cầu thố giác”.

(Pháp Bảo Đàn)

---o---

MỪNG PHẬT ĐẢN

(Phật Đản 2593-PL 2513)

TXTTGV Mùng tám tháng tư năm Kỷ Dậu 1969.(2274)

(Có chỉnh sửa)

Nguyễn Bá

THANH THỦY-THANH SƠN

+ + +

Lăn tăn mặt nước hồ thu

Nếu chẳng gió gợn,hỏi từ đâu ra ?

Vậy gió đây mới chính là

Tác nhân khiến mặt nước mà lao xao.

Thế nên ta chớ nhìn vào

Hiện tượng để đánh giá nhau đủ điều.

Nếu chẳng cơn gió hiu hiu

Lùa qua, mặt hồ thu chiều lặng trong.

Bản thể vốn tự rỗng không

Hiện tượng chỉ xảy ra trong nhất thời.

Nước trong tự thể muôn đời

Đục, do thời tiết, con người tạo ra.

Đục trong, trong đục chỉ là

Hai mặt tương tác thông qua sắc trần.

-Sừng sững giữa trời nghìn năm

Thiên hạ vẫn bảo nhau rằng núi non.

Duy chỉ có ngọn tuyết sơn

Quanh năm tuyết phủ vẫn luôn bạc đầu.

Bạc đầu do tuyết chớ đâu

Phải do núi chẳng còn màu rêu xanh.

Đừng nhìn nhau qua vách ngăn

Hãy nhìn nhau qua lý chân cuộc đời .

Tướng hình chỉ là giả thôi

Thật tướng,vốn chẳng có thời tướng chi.(1)

Non xanh, núi thẳm xanh rì

Bạc đầu ấy chỉ do vì tuyết che .

Bản thế vốn chẳng ngộ mê

Tướng dụng bề bộn,bộn bề,trăm phương.(2)

Hãy cứ xem nhau bình thường

Bình thường nhất như ta thường thấy nhau.

-------------

Cảm hứng khi đọc xong 2 câu đối :

-----

-“Thanh thủy bản vô ưu,

nhân phong tằng diện.

-Thanh sơn giai bất lão,

vị tuyết bạch đầu”.

-o-

(1)-“Ta có chánh pháp nhãn tàng Niết bàn

diệu tâm,thật tướng phi tướng…”.

(Kinh Niết Bàn)

(2)-“Quy nguyên tánh vô nhị

Phương tiện hữu đa môn

Thánh tánh vô bất thông

Thuận nghịch giai phương tiện”.

(Kinh Lăng Nghiêm)

---o---

Gia Thất Am 16.05.2020-24.04.Canh Tý.(2275)

Ả O Ả N H (5)

+ + +

Có cái chi chẳng là ảo ảnh

Dù chúng hiện ở cạnh bên ta

Ta còn chẳng thật cơ mà

Hà huống có cái của ta thật à !?

Đã không thật, sao mà ham hố

Không thật,sao phải khổ phải đau

Khi đối mặt, lúc rời nhau

Thành bại, đắc thất, héo xào ai bi !

Đã là ảo, cái chi chẳng ảo

Trong các kinh Phật bảo quán tri

Như mộng huyễn pháp hữu vi (1)

Đến Phật đạo,chẳng khác gì không hoa !(2)

Quán như thế vẫn chưa tỉnh ngộ

Vẫn đua nhau cũng cố dựng xây

Có cái gì ở hôm nay

Bền vững tồn tại trải thời gian sau ?

Mộng huyễn (quán),tránh nỗi đau hoại diệt

Quán mộng huyễn khô kiệt muốn ham

Nhờ vậy thân ổn, tâm an

Không mộng mị cảnh vĩnh hằng xa xôi .

Có cảnh nào muôn đời tồn tại

Mà nhất là cảnh ngoại hữu vi

Nhẫn đến cảnh trạng tưởng tri

Vô vi há có thật thì hay sao ?

Tưởng là vọng, tưởng nào thật có

Mộng tưởng thời dẫu có như không

Vậy là ta đang sống trong

Ảo ảnh, mộng mị, mà không ai ngờ !

Nên người xưa phát lờ sự thế

Xem như tuồng dâu bể huyễn hư

Đến đi, đi đến vô tư

Chẳng buồn hỏi sự thế như thế nào .

Mắt xanh xem lao xao người thế (3)

Mây trắng hỏi đường để bay cao

Không gian có đường hay sao

Nhân thế tùy nghiệp ra vào sáu nơi.

Không phải mộng, gọi thời chi vậy (4)

Mộng chỉ là thế đấy mà thôi

Bọt bèo trôi nổi, nổi trôi

Phồng lên, xẹp xuống, rốt rồi như không.

-----------

(1)-“Nhất thiết hữu vi pháp

Như mộng huyễn bào ảnh

Như lộ diệc như điển

Ưng tác như thị quán”.

(Kinh Kim Cang Bát Nhã)

(2)-“Ngô thị Phât đạo như nhãn tiền hoa”.

Kinh Tứ thập nhị chương

(Chương thứ 42)

(3)-“Thanh mục đổ nhân thiểu

Vấn lộ bạch vân đầu”.

(Bố Đại Hòa Thượng)

(4)-“Liễu liễu kiến vô nhất vật

Diệc vô nhân,diệc vô Phật

Đại thiên sa giới hải trung âu

Nhất thiết thánh hiền như điển phất”.

(Chứng Đạo Ca-Huyền Giác)

---o---

Gia Thất Am 11.06.2020-20.04n.Canh Tý.(2276)

THAY LỜI KẾT

(ẢO ẢNH 2)

+ + +

Vẫn hãy còn đây, vẫn viết thơ

Vẫn nhìn thế sự đẹp như mơ

Vẫn thấy bài viết và người viết

Đang mộng trông mộng vẫn không ngờ !

Ảo ảnh mà cứ mộng với mơ

Mộng trong quá khứ đến hiện giờ

Mộng hướng tương lai đầy những mộng

Thành tựu, thăng hoa, vượt bến bờ…

Bờ bến, bến bờ dụ trẻ thơ

Cố gắng,nếu không chẳng kịp giờ

Bờ bến ở đâu, vô trú xứ

Cõi còn chẳng có, có chi bờ ?

Mơ mộng tạm thời làm động cơ

Trái nổi cho người chưa biết bơi

Bệ phóng cho người còn e thẹn

Ngại ngùng chưa dám bước ra khơi.(1)

Cứ ngỡ thế nầy hoặc thế kia

Đó là ảo tưởng nên xa lìa

Tất cả chỉ là cơn ác mộng (2+3)

Một ngày nào đó chợt tỉnh ra !

Chợt tỉnh ra dù tuổi đã già

Đã già song còn tỉnh ngộ ra

Vẫn hơn tuổi trẻ luôn ngờ nghệch

ỷ lại sức tài sống bê tha !

Ảo ảnh tạm thời thơ diễn ca

Để cùng ai đó dễ ngâm nga

Quán không,quán giả chẳng bền chắc

Thô tế tương dung,quán trung hòa.(4)

Ảo mộng chúng thường ảnh hiện ra

Chợt có, chợt không trong sát na

Thuộc nhóm vô thường sanh diệt pháp

Cũng là đồng loại với không hoa .

Nói chung, tất cả thảy đều là

Vô thường,vô chủ, vốn không ta

Có đó, nhưng mà không thật có

Bởi vì thoáng chốc đã phôi pha.

Nhận biết để không phải xót xa

Khi gặp cảnh trần chúng diễn ra

Thuận nghịch,vui buồn cùng tắng ái

Nào khác như thành Càn thát bà.(5)

Dẫn dụ nhiều,nhưng chắc chắn ta

Mai kia, mốt nọ chẳng nhớ ra

Nếu nhớ, thì hãy cùng chung niệm

Ma ha Bát nhã Ba la mật đa .

Ngũ uẩn giai không chẳng dối ngoa

Cho dù có khổ não thậm đa

Hãy nhớ, năm uẩn vốn không thật

Uẩn vốn không thật, khổ thật à ! ?

Nói tới, nói lui cũng chỉ là

Bảo đừng lầm chấp ngũ Ấm ma

Ấm ma không chấp,không lầm nhận

Thì khổ từ đâu lại có ra ?

Tạm kết trăm bài thơ diễn ca

Vẫn là ảo ảnh, vẫn không hoa

Vẫn là vĩnh đoạn trầm luân khổ

Thực tế ngay nơi cảnh thế gia .

----------

(1)-“Nam nhi tự hữu xung thiên chí

Hưu hướng Như lai hành xứ hành”.

(Thiền Sư Quảng Nghiêm VN)

(2)”Niết Bàn cơn ác mộng”.

(Oso)

(3)-“Dù cho ai có nói pháp nào cao hơn

Niết Bàn,ta cũng nói như huyễn,như

mộng”.(Tu Bồ Đề)

Kinh Bát Đại Niết Bàn

(Phẩm Sư Tử Hống)

(4)-Thô tế (Quảng hiếp) tương dung an

lập môn.(Một trong Thập huyền duyên

khởi).

Thập Huyền Môn

(Kinh Hoa Nghiêm)

(5)-Thành xây bằng mây khói, luôn thay

đổi hình dạng.

---o---

Gia Thất Am 14.06.2020-23.04n.Canh Tý.(2277)

LỜI MỞ ĐẦU

(ẢO ẢNH 2)

+ + +

Tu Bồ Đề khi xưa tuyên bố

Nếu như có ai đó hỏi rằng

Pháp nào cao hơn Niết bàn

Ngài đều khẳng khái bảo rằng là không,

Vì Niết bàn vốn đồng mộng ảo

Nên ta chẳng ngại bảo các ông

Nếu có pháp nào cao hơn

Niết bàn,ta cũng bảo rằng huyễn hư.(1)

Nương kinh văn,giải trừ kiến thức

Đã hằn trong ký ức mọi người

Cứ nghĩ vạn vật ở đời

Luôn tồn tại chẳng chuyễn dời đổi thay.

Nên không ngại đêm ngày toan tính

Làm sao cho vững mạnh muôn đời

Nhưng đã sai, đã lầm rồi

Vì có ai đã còn hoài mãi đâu ?

Người đã thế, cõi nào có khác

Thảy đều do bốn chất mà ra (2)

Nên chúng đều là không ta

Và thân người cũng trải qua bốn kỳ.(3)

Thế là chẳng có chi tồn tại

Nên cũng đừng mưu hại lẫn nhau

Hoặc là thấy cảnh sang giàu

Sanh tâm tham đắm quơ quàu vét vơ.

Hoặc là tranh hơn thua phải trái

Tranh nhau từ lời nói, việc làm

Tranh nhau từng cái cốc, am

Từng cảnh Tịnh,Viện,Gìa lam,Phật đường.

Tranh tín đồ,tranh vườn,tranh ruộng

Chẳng có ai thụ hưởng dài lâu

Cuộc đời dâu bể, bể dâu

Thế thời, thời thế bạc đầu, trắng tay !(4)

Nam Kha tỉnh giấc, quay đầu bước

Trước Phật tiền mong được ăn năn

Sám hối lỗi lầm tự thân

Ngưỡng nhờ chư Phật hồng ân thùy từ !

Đấy là mộng,nhưng người đâu biết

Vẫn hết lòng tha thiết cầu xin

Có ai đâu, để cho mình

Có chi đâu, ngoài lòng tin khù khờ !

Tất cả chỉ là mơ với mộng

Mộng thì cũng như bóng trong gương

Thật có đâu mà vui buồn

Thật có đâu,mà tiếc thương mong cầu ?

-“Phật bất kiến thân tri thị Phật” (5)

“Kiến thân vô thật tức Phật thân” (6)

“Liễu tức nghiệp chướng bổn lai không”(7)

“Nhất thiết Thánh Hiền như điển phất”.(8)

Ảo ảnh là những gì không thật

Có, nhưng liền ẩn khuất đó ngay

Nên Bát nhã dụ sau đây

Như mộng,huyễn,như sương mai,ảnh,bào…

Người viết chỉ dựa vào kinh điển

Nói luận ra nhiều chuyện cho vui

Đến khi đã quen dần rồi

Chỉ còn sót lại nụ cười ngây ngô !

Tạm khép lại đề thơ “Ảo Ảnh”

Tập thứ hai cơ bản đã xong

Một năm qua lúc vô công

Rỗi việc, cầm bút dài vòng cho vui .

----------

(1)-Chư Thiên hỏi : “ Đại Đức nói Phật đạo

như ảo,như mộng. Niết bàn Đại Đức cũng

nói như ảo,như mộng chăng ?”.

-Ngài Tu Bồ Đề đáp :”Tôi nói Phật đạo như

ảo, như mộng. Tôi nói Niết bàn cũng như

ảo,như mộng. Nếu còn pháp nào hơn Niết

bàn,tôi cũng nói như ảo,như mộng.Tại sao

vậy ? Vì ảo mộng và Niết bàn không hai,

không khác vậy”.

(Kinh Ma Ha Bát Nhã Ba La Mật,

phẩm Thiên vương và Ảo nhơn

thính pháp. - Bản dịch của Hòa

Thượng Trí Tịnh).

*-“Ngô thị Phật đạo như nhãn tiền hoa”.

Kinh Tứ thập nhị chương

(Chương 42)

(2)-Bốn chất : Đất-Nước-Gió-Lửa .

(3)-Sanh-Già-Bệnh-Chết . (Sanh-Trụ-

Dị-Diệt . Thành-Trụ-Hoại-Không)

(4)-“Nhật vãng nguyệt lai,

tạp nhiên bạch thủ”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

(5)-“Phật bất kiến thân tri thị Phật

Nhược thực liễu tri biệt vô Phật

Trí giả năng tri tội tánh không

Thản nhiên bất bố ư sanh tử”.

Đức Phật Ca La Tôn Đại

(Phật Tổ Thiền Uyển Kế Đăng Lục)

(6)-“Kiến thân vô thật tức Phật thân

Liễu tam như huyễn tức Phật huyễn

Liễu đắc thân tâm bản tánh không

Tư nhân dữ Phật hà thù biệt”.

Đức Phật Câu Na Hàm Mâu Ni

(Phật Tổ Thiền Uyển Kế Đăng Lục)

(7)-“Liễu tức nghiệp chướng bổn lai không

Vị liễu ưng tu hoàn túc trái”.

(Chứng Đạo Ca-Huyền Giác)

(8)-“Đại thiên sa giới hải trung âu

Nhất thiết thánh hiền như điển phất”.

(Huyền Giác-Chứng Đạo Ca)

---o---

Gia Thất Am,mùa An Cư năm Canh Tý 2020.(2278)

MÙA AN CƯ(1)

+ + +

Sau lễ Phật đản mỗi năm

Hạ trường khai mở vào rằm tháng tư.

Chuẩn bị kiết hạ an cư

Tăng Ni trú xứ ở từ xa xôi

Đồng câu hội về một nơi

Lục hòa cộng trụ, lục thời tiến tu.

Ba tháng bổ túc, bù trừ

Thêm vào chín tháng công phu không đều.

Đồng thời được sự dắt dìu

Của chư Thiền đức có nhiều phước duyên

Bồi dưỡng đạo lý thâm uyên

Trao nhau kinh nghiệm giáo truyền phát huy.

“Nội cần khắc niệm” tu trì (1)

“Ngoại hoằng bất tránh”giúp khi người cần.(2)

Phước duyên tích lũy,vun trồng

Giác trí bồi đấp tinh cần phát huy.

Thân giới, tâm tuệ hành trì

Giới thân trong sạch,tuệ tri sáng bừng.

Ba tháng nỗ lực tinh cần

Ngoài thầy hướng dẫn,trong tâm thừa hành.

Cơ hội một năm một lần

Đàn na tin tưởng,mình không chuyên cần

Trai tăng, vật dụng bốn phần

Thọ dụng có thấy thẹn thầm hay chăng ?

Tín thí họ cứ nghĩ rằng

Cúng dường là để Ni Tăng tu hành.

Ba tháng thúc liễm thân tâm

Ít nhất phải có chỗ phần thắng ưu.(3)

Hơn hẳn những người lu bu

Bận bịu nhiều việc, công phu lỡ làng.

Mình nay thân được ở an

Tâm không nhiếp phục thì càng đáng chê !

An cư phải vẹn đôi bề

Lợi tha, tự lợi đề huề cả hai.(4)

Kiết hạ, kiết tường chẳng sai

Xuất gia, tại gia ngày ngày huân tu.

Tăng Ni nỗ lực công phu

Thiện tín thọ hưởng phước từ chúng tăng.

Lệ xưa trải mấy nghìn năm

Vẫn còn gìn giữ thừa hành đến nay.

Lợi ích quả thật không sai

Nhìn Tăng tướng nhận biết ngay tâm hồn.

Bụi trần chẳng vướng gót chân

An lạc hiện rõ lên trên mặt mày.

Ba tháng mà đã thế nầy

Ba năm chắc hẳn đổi thay hoàn toàn ?

Trọn đời thì còn chi bằng

Không La Hán cũng là hàng Vô sanh !

----------

(1)-“Nội cần khắc niệm chi công

Ngoại hoằng bất tránh chi đức”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

(2)-“Thật tế lý địa bất thọ nhất trần

Vạn sự môn trung bất xả nhất pháp”.

(Quy Sơn Linh Hựu)

(3)-“Sanh sanh nhược năng bất thối

Phật giai quyết định khả kỳ”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

(4)-“Tài pháp lưỡng thí

Đạo mầu như ý”.

( ? )

---o---

Gia Thất Am 28.05.2020-06.04n.Canh Tý.(2279)

MÙA AN CƯ(2)

+ + +

Chín tháng qua,quá nhiều duyên sự

Dù dã cố tranh thủ thời gian

Để được giây phút an nhàn

Hít thở thư giản,phản quan việc mình.

Các nghiệp dù vô tình, cố ý

Khi đã gieo khó thể nằm yên

Duyên sinh,sinh khởi thêm duyên

Các duyên sinh khởi,khó thiền khó tu !

Nhân ba tháng an cư kiết hạ

Là cơ may để xả, để buông

Duyên sự,Phật sự đảm đương

Bạt độ, chẩn tế cô hồn khoa nghi.

Cùng chăm sóc Tăng Ni, tự viện

Cùng ứng phú thăm viếng lại qua

Với hàng cư sĩ tại gia

Quan hôn tang tế suốt mà tháng năm.

Đã nhập chúng vào trong trường hạ

Mượn cớ duyên tránh cả mọi điều

Kiét hạ thì phải tuân theo

Môn quy pháp chế, giới điều Phật gia.

Được ba tháng tránh xa duyên sự

Là cơ may để tự mỗi người

Bổ xung năng lực bù trừ

Vào những tháng chẳng chuyên tu miệt mài.

Vào Hạ trường, có thầy có bạn

Có môi trường sách tấn cho nhau

Có bậc Lạp trưởng niên cao

Đủ đầy giới đức, tinh sâu lý thiền.

Giúp cởi mở chướng duyên,ái nghiệp

Dễ vui đã tạo kết không hay

Cứ ngỡ xuất gia làm thầy

Là chẳng còn dính thứ nầy, thứ kia !

Kiết hạ, quả thật là hữu ích

Nhờ đại chúng giới luật nghiêm trì

Đạo lực nhân đó phát huy

Giảm duyên sự, giảm bớt đi não phiền.

Nên chẳng phải vô duyên,vô cớ

Mà Phật xưa đã chế đặt ra

Riêng cho Tăng Ni xuất gia

Có cơ hội thúc liễm mà thân tâm.

Đã trải mấy nghìn năm Phật sử

Truyền thống xưa tăng lữ giáo đoàn

Mùa hạ hành đạo khó khăn

Dừng chân,tạm kiết Hạ tràng tĩnh tu.

Sau kiết hạ an cư lại đến

Tự tứ tăng,kiểm điểm tăng già

Một năm hành đạo vừa qua

Tam nghiệp có trong sạch mà hay không ?

Cơ hội chư tăng đồng có mặt

Thánh phàm cùng hòa hợp tịnh thanh

Thiện nam,tín nữ cúng dâng

Được hưởng pháp lạc trăm phần hỷ hoan !

Tóm lại, Tăng Ni càng tu tiến

Đàn việt càng khởi niệm kính tin

Ủng hộ tứ sự tận tình

Chỉ sợ ta chẳng tu hành chánh chơn !

Người thế gian họ còn nhận thức

Muốn lạc nghiệp phải được an cư

Còn chúng ta là người tu

Không an cư, khó thể tu đặng gì ?

Xin vài lời kính ghi, kính bạch

Chư Tăng Ni phát túc siêu phương

Tâm hình dị tục, khác thường(+)

Nên kiên trì giữ lập trường xuất gia.

---------

(+)-“Phù xuất gia giả,phát túc siêu

phương,tâm hành dị tục, thtệu

long Thánh chủng, chấn nhiếp

ma quân,dụng báo tứ ân,bạt tế

tam hữu”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

---o---

Gia Thất Am 29.05.2020-07.04n.Canh Tý.(2280)

MÙA AN CƯ (3)

+ + +

Bốn năm có một tháng nhuần

Năm nay nhuần lại rớt nhằm tháng tư

Thế là mình lại có dư

Thêm một tháng để công phu tu hành.

Thời gian rất quý, rất cần

Với chúng ta,hạng chưa thông chưa rành

Huệ Năng“Thể bổn vô sanh”

“Liễu tức vô tốc” với hàng thượng cơ

Như Huyền Giác lúc bây giờ

Còn chúng ta đứng bên bờ tử sanh

Cây bờ,dây giếng mong manh

Tỉnh đằng,ngạn thọ phải cần phải chuyên.(1)

Phải nhờ phương tiện,thuận duyên

Phải nhờ thầy sáng, bạn hiền đỡ nâng

Dắt dìu, dạy dỗ, cân phân

Từng bước hành trạng,từng phần công phu.

Ngũ hạ dĩ tiền phải như (2)

Pháp học luật giới, tiếp thu bốn phần (3)

Phải cần “tiến đạo nghiêm thân

Tam thường bất túc”thanh bần giản đơn.(4)

Thờ thầy chẳng ngại sớm hôm

Lời thầy dạy bảo phải luôn vâng làm.

Thầy gởi mình vào Hạ tràng

An cư thì phải sẵn sàng tiếp thu.

Chỉ dạy của Giáo thọ sư

Của ban tổ chức, khóa tu Hạ trường .

Các Ngài chính là tấm gương

Để ta noi dấu, soi đường tương lai

Cũng là kinh nghiệm sau nầy

Để ta đền đáp ân thầy năm xưa.

Nếu như ai đó đã chưa

Nếm được hương vị đề hồ An cư.

Thì hãy thỉnh cầu bổn sư

Cho mình được một lần như pháp hành.

Kiết hạ dù chỉ một lần

Được cùng đại chúng sống chung Lục hòa.

Có thầy, có bạn gần xa

Các bậc Thạc đức cùng là Cao nhân.

Giáo lý uyên bác tinh thâm

Giới luật thông suốt, giới thân vẹn gìn.

Chỉ cần ba tháng tắm mình

Trong trường Hạ,trông tâm hình khác xưa.

Nếu được an cư bốn mùa

Lo gì đạo Phật chẳng thừa Thánh tăng .

-------------

(1)-“Ngạn thọ tỉnh đằng,

khởi năng trường cửu”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

(2)-Ngũ hạ dĩ tiền tinh chuyên giới luật.

Ngũ hạ dĩ hậu văn kinh,thính pháp,

tham thiền.

(Sa Di Luật Giải)

(3)-1/-Tỳ Ni.2/-Sa Di.3/-Oai Nghi.4/-Cảnh Sách.

(4)-“Tiến đạo nghiêm thân,

tam thường bất túc”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

---o---

Gia Thất Am 30.05.2020-08.04n.Canh Tý.(2281)

MÙA AN CƯ (4)

+ + +

Với những ai sống đời cô lẻ

Nơi cốc am quạnh quẻ không người

Đạo lý chẳng được tài bồi

Thì Hạ trường chính là nơi giúp mình.

Được sống chung trong tình pháp lữ

Hòa hợp nhau trong sự hỷ hoan

Tất cả đều là tăng thân

Kiến hòa đồng giải, đồng huân lợi hòa.

Đại chúng sẽ giúp ta sáng mắt

Vì mỗi người có đặc tính riêng

Người thì giỏi về tham thiền

Người thì đạt lý chỉ chuyên thuyết trình.

Có người thì tụng kinh bậc nhất

Còn người thì niệm Phật Ba la

Nói chung tất cả đều là

Những người hướng Phật,khác mà cách tu.

Nhưng vẫn cùng công phu bái sám

Hòa hợp nhau chẳng phạm môn quy

Có chăng là cách hành trì

Mỗi người mỗi khác,sau thời khóa chung.

Nhiều bông hoa cắm chung một lọ

Hoa nào cũng rực rỡ sắc hương

Lọ hoa càng giá trị hơn

Vì sự tương tác nhau trong các loài .

Trong Hạ trường có thầy, có bạn

Thầy dạy ta trưởng dưỡng đạo tâm

Bạn giúp ta giữa giới thân

Bạn thầy,thầy bạn đều cần như nhau.

Thầy là người trên cao ngó xuống

Chỉ cho ta đường hướng thoát ra

Còn bạn gần gũi bên ta

Đỡ đần những lúc sa đà trợt chân.

Trong cuộc sống rất cần trợ giúp

Nhất là trong những lúc yếu mềm

Nếu được thắng nhân,thắng duyên

Sẽ vượt thoát nghiệp oan khiên dẽ dàng.

Nên thành lập Tăng đoàn là thế

Không gia đình,phải có bạn thầy

Nương nhau trong cuộc sống nầy

Giúp nhau thoát khỏi vũng lầy tanh nhơ.

Trong Hạ trường khỏi lo ăn mặc

Chỉ chuyên tu miên mật tinh cần

Đàn na họ luôn quan tâm

Bốn phần hỗ trợ như trong một nhà.

Vì thê nên gọi là Thất chúng

Cùng chung lo xây dựng bảo tòa

Đồng cộng“Trụ pháp vương gia”

“Trì Như lai tạng” giác tha hữu tình.

Hạ trường sẽ giúp mình nhiều việc

Ngoài chuyên môn thi thiết tu hành

Đến việc tiếp vật lợi sanh

Cho đến những việc ở ăn hợp thời.

Hãy nhập hạ đi, rồi sẽ biết

Lời người nói có thiệt hay chăng

Nếu như xảo trá dối gian

Thì hãy nguyền rủa không cần bận tâm.

Bằng thật sự không gian,không dối

Thì hãy nên tìm tới Hạ trường

Xin được theo chúng tựa nương

Ba tháng sẽ thấy con đường tương lai.

Khác hẳn với tháng ngày cô độc

Tu mà không được học,được hành

Cứ ngỡ xa lánh thế nhân

Cốc am trầm mặc là hành đạo cao !

Xưa Đạt Đa đi vào rừng thẩm

Khổ hạnh lâm,trải lắm cách tu

Vô tưởng, diệt tận công phu

Sức khỏe cạn kiệt,mạng như chỉ mành .

Sau khi Ngài đắc thành đạo quả

Liền chủ trương chẳng ngã hai bên

Thái quá, bất cập không nên

Trung đạo từ đó làm nền tảng chung.

Ngài du hóa khắp vùng đất Ấn

Tùy thời tiết,mưa nắng bốn mùa

Tùy trình độ, tùy căn cơ

Ngài đều thu nhận,độ cho mỗi người.

Mùa nắng thì nơi nơi du hóa

Mùa mưa thì kiết hạ an cư

Nay đã hai nghìn năm dư

Tăng đoàn vẫn giữ cũng như thuở nào.

An cư phải làm sao an ổn

Thân và tâm chẳng tổn hại nhau

Thân giới cần mẫn giồi trau

Tâm định,tuệ giác bay cao sáng ngời.

Đến khi ấy, tùy thời giải kiết

Vì chẳng còn sinh diệt, diệt sinh

Sinh vô sinh sống an bình

Đã an bình, là tự mình an cư ?

---------

Gia Thất Am 31.05.2020-09.04n.Canh Tý.(2282)

MÙA AN CƯ (5)

+ + +

Nhắc đến mùa an cư mới nhớ

Thuở xa xưa cũng đã ở chùa

Theo sư ông lúc ấu thơ

Cho nên có biết chi là an cư.

Đến khi được làm sư cũng thế

Chẳng ai nhắc giáo chế pháp quy

Cứ ngỡ đã làm Tăng Ni

Già lam, tịnh viện ở thì đã an .

Mãi đến lúc vào trường Phật học

Mới biết mình đánh mất thời gian

Chạy theo học thuyết bình dân

Triết lý tiến hóa không còn thích nghi.

Trong tạng Kinh có ghi bốn loại

Chúng sanh thân,từ ái mà sinh

Lại trong Bốn sáng thế kinh

Loài người vốn đã định hình từ lâu.

-Sau đó mình bắt đầu học lại

Thời gian hơn bốn bảy năm rồi

Ba tạng giáo điển không rời

Nay thì cũng đã quen hơi thấm dần.

Tạm nhận ra được phần ứng dụng

An cư âu chuyện cũng bình thường

Mưa thì đường xá trợt trơn

Đi lại bất tiện, nên không du hành.

Ở một chỗ phải cần xắp xếp

Thế nào cho thích hợp việc tu

Tăng đoàn ngoài giờ công phu

Còn phải giải quyết các nhu yếu cần…

Để trao đổi hai phần qua lại

Người xuất gia cần phải tự tri

Tu sao Đàn việt kính vì

Tu sao tứ sự khỏi thì phải lo .

Vì thế phải tu cho thật tốt

Chẳng để phải mai một phí đời

Do đó Tăng đoàn người người

Đều chứng Thánh,nhờ hạ thời công phu.

Nay cũng lại vào mùa hạ kiết

Cũng an cư,nhưng tiếc lắm thay

Chưa từng nghe đến một ai

Có hiện tượng lạ, sau ngày an cư ?

May là có Giới sư, Giáo thọ

Hướng dẫn từng hơi thở,bước đi

Đường hoàng trong bốn oai nghi

Trang nghiêm trong mỗi hành vi việc làm.

Thế mà gốc xan tham chưa dứt

Sân, si luôn túc trực đợi chờ

Hết thời, hết khóa, hết giờ

Đã nư một trận,vẫn chưa thỏa lòng.

Ngoài an cư, trong không an ổn

Chờ có dịp làm tổn thương nhau

An cư như thế làm sao

Có thể an lạc ra vào Phật môn ?

Tuy an cư nhưng lòng khốn đốn

Nên nhờ vào đại chúng tựa nương

Giáo thọ giải thích tận tường

Giới sư chỉ rõ con đường thoát nguy.

Phải nương vào Tỳ Ni luật tạng

Giới giải hòa bảy khoảng điều sau:

“Tảo địa phú thảo”cùng nhau

Niệm Phật khõa đất ngập đầu cỏ non.

Khiến cho chúng vô phương trổi dậy

Dặp tắt lòng ngã ái chấp ta

Không ta, há có người à !

Ta người không có,(lấy)ai mà thua hơn ?

Cũng nhờ vào Hạ trường tu tập

Nhờ các bậc Thạc đức cao nhân

Giải thích lẽ đạo, lý chơn

Dần dần thấm nhập vào xương tủy nầy !

Nên an cư, pháp đây rất quý

Giúp cho hàng tu sĩ bán chuyên

Có cơ hội kết thêm duyên

Với Phật pháp tiến bước lên vững vàng.

Còn những ai hoàn toàn ly xuất

Có đủ đầy phước đức,phước duyên

Hạ lạp trưởng, lại cao niên

Là rường cột,nắm mối giềng hậu lai.(+)

Có an cư, đổi thay ý tưởng

Sống độc cư chẳng muốn nhờ ai

Nhưng kìa, lữ, địa, pháp, tài

Người tu chẳng biết việc nầy hay sao ?

Xin giới thiệu nhằm vào tăng lữ

Chưa một lần tham dự Hạ trường

Nếu như muốn được lãm tường

Thì hãy đến xin làm thường trú tăng.

Để có thể tự thân nếm trải

Cách hành đạo Bắc phái Tăng già

Sống trong Tam tụ, Lục hòa

An cư kiết hạ cùng mà tiến tu .

----------

(+)”Tâm kỳ Phật pháp đống lương,

dụng tác hậu lai quy cảnh”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

---o---

Gia Thất Am 01.06.2020-10.04n.Canh Tý.(2283)

MÙA AN CƯ (6)

+ + +

An cư đâu có chi mới lạ

Với những người từng đã an cư

Lạ chăng là với những người

Đã an cư lại đứng ngồi bất an.

Chẳng phải là do ban tổ chức

Cũng chẳng do các bậc giáo sư

Mà do họ chẳng lo tu

Cứ lo toan tính tóm thu lợi quyền.

Thấy lợi thì họ liền xúm lại

Còn việc công e ngại, lánh xa

Chẳng tịnh chỉ Xa ma tha

Chỉ lo moi móc như là chuột chim.(1)

Vào hạ, chẳng tri tìm đạo lý

Chỉ đợi chờ tín thí Đàn na

Trai tăng,thăm viếng tặng quà

Bốn phần phẩm vật,nhất là (tịnh ngân).

Thì làm sao tâm an cho được

Đang trong hạ,tính trước mọi điều

Sau khi giải chế, tiền nhiều

Sẽ đi mua xắm thêm nhiều tiện nghi…

Vào hạ trường chỉ vì ham lợi

Cũng ngồi thiền,nhưng đợi hết giờ

Cũng bái sám,nhưng đẩy đưa

Cũng chấp tác,nhưng làm cho có làm.

Chẳng phải ai cũng ham danh lợi

Nhưng có người chốt đợi thời cơ

Lợi dụng lòng tốt nhà chùa

Có chỗ sơ hở, họ hùa ăn theo .

Họ đâu biết mình gieo nghiệp xấu

Thì sẽ gặt quả báo tương lai

Nghèo nàn,bệnh tật,không may

Khốn khó,bất hạnh, ăn mày, ăn xin.

Còn lợi dụng lòng tin tín ngưỡng

Của thí chủ cung dưỡng Tăng Ni

Những người giới luật nghiêm trì

Đạo hạnh,đức độ khác chi Thánh hiền.

Họ đại diện cho hàng Tăng bảo

Nêu gương lành bổn đạo tín đồ

Là hạng đáng kính,đáng thờ

Mình mạo phạm,khổ hình chờ đợi kia !

Tuy là chẳng có chi quan trọng

Nhưng phải biết thừa nhận lỗi lầm

Tự sám hối, tự ăn năng

Âm thầm sửa đổi khẩu,thân,ý mình.

Cùng hòa nhập vào sinh hoạt chúng

Thức đúng giờ, thiền đúng thời gian

Đúng pháp chế của Tăng đoàn

Oai nghi tế hạnh,siêng năng tinh cần.

Đã vào hạ, phải tùng phục chúng

Phải tuân thủ hành đúng nội quy

Không để khinh xuất điều gì

Làm tổn hại đến Tăng Ni hạ trường .

Ba tháng hạ, thời gian quá ngắn

Nên chuyên tâm cố gắng công phu

Cần mẫn học hỏi tiếp thu

Kinh nghiệm từ những chân sư giáo truyền.

Biết đâu,nhờ những duyên phước ấy

Khi về chùa ta lại ngộ ra

Chỗ mà ngôn ngữ cách xa

Chỗ mà Ca Diếp nhìn hoa mỉm cười !

Đã từng đi khắp nơi tham vấn

Lại mù mờ chẳng nhận ra tâm

Đến khi tới chùa Bửu Lâm

Tào Khê tắm gội,trăng rằm hiện ra !(2)

Hoặc là ngay sau ba tháng hạ

Từ không quen,nay đã thân quen

Cùng nhau sách tấn trui rèn

Giới thân,tuệ mạng mối giềng thắng ưu.

Nhờ kiết hạ được như thế đấy

Nhờ an cư cảm thấy bình an

Nếu như chẳng đủ duyên lành

Làm sao thanh tịnh sống trong Lục hòa ?

----------

(1)-Điểu thử tăng.

(Sa Di Luật Giải)

(2)-“Du giang hải thiệp sơn xuyên

Tầm sư phỏng đạo vị tham thiền

Tự tùng nhận đắc Tào khê lộ

Liễu tri sanh tử bất tương can”.

(Chứng Đạo Ca-Huyền Giác)

---o---

Gia Thất Am 02.06.2020-11.04n.Canh Tý.(2284)

MÙA AN CƯ (7)

+ + +

Pháp an cư có từ thời Phật

Chớ chẳng phải mới lập sau nầy

Lý do tồn tại lâu dài

Là do tác động bên ngoài tạo nên…

Đạo Phật vốn chủ trương bất động

Nhưng vẫn luôn tùy thuận các duyên

Lập trường chẳng ngã,chẳng nghiêng

Chẳng xu hướng,cố chấp riêng pháp nào.

Đi,đứng,nằm,ngồi sao cũng được

Cần nhất là giữ được tâm an

Mệt thì ngủ, đói thì ăn (1+2)

Nực cởi áo, lạnh ngự hàng mặc vô.(3)

Nắng, thì đi chu du hoằng hóa

Mưa, thì tạm nương gá một nơi

Kiết hạ cũng như thế thôi

Thời tiết,tùy thuận,tùy thời,tùy duyên.

Có khi ở nơi miền hoang dã

Có khi vào làng xá độ dân

Có khi dạy dỗ ân cần

Có khi chẳng nói,dù rằng một câu.

Hằng tùy thuận,không sao chi cả

Vô duyên, có nói chả ai nghe (4)

Chớ đừng tự phụ,tự khoe

Ta là tối thượng,hầu che mắt người.

Đạo Phật luôn thức thời,hợp lý

Không bảo thủ riêng chỉ có mình

Là đấng sáng tạo tối linh

Mà do duyên kết,duyên sinh vô thường.

Đã vô thường nên luôn vô ngã

Chẳng có gì là chả gá nương

Vào nhau để mà sinh tồn

Không ai chủ tể ở trong cuộc đời ?

Không chọn lấy một nơi an trú

Mà luôn luôn thay đổi thích nghi

Chẳng có ta, thì làm gì

Có của ta để duy trì tư riêng?

Nên du sĩ không tiền không bạc

Ngoài ba y chẳng chất chứa chi

Đơn giãn nên chẳng ngại gì

Đó đây, đây đó phát huy đạo Thiền.

Thời tiết đến,luân phiên mưa nắng

Mưa nên đi chẳng đặng, an cư

Tăng thêm giờ giấc công phu

Thay vì đi khất thực như mọi ngày.

Đàn na thấy các thầy khó nhọc

Cùng nhau đem phẩm vật hiến dâng

Nhờ có lương thực uống ăn

Nên sinh hoạt của chư tăng bình thường.

Từ đó việc cúng dường kiết hạ

Đã trở thành thông lệ đến nay

Chư tăng càng tu giỏi hay

Tín chủ càng ủng hộ tài vật cao.

Đó là lý do sao tồn tại

Khi thời tiết cứ mãi thế kia

Nên sự tu cũng phân chia

Hợp với thời tiết xảy ra bên ngoài.

Việc tu vẫn không thay,không đổi

Dù thời tiết có đổi, có thay

Đó là học thuyết không hai

Của Phật giáo vốn xưa nay thường dùng.

Có kiết hạ hay không cũng được

Nhưng tăng già sau trước,trước sau

Bất luận là người tu nào

Không an ổn,không thể vào Phật môn !

An cư lẽ sinh tồn cửa đạo

Không an cư, lai đáo thế gia

Rồi điều gì sẽ xảy ra

Cho một tu sĩ bê tha tu hành ?

An,cũng chẳng chuyên cần tu niệm

Cư, cũng chẳng thúc liễm thân tâm

Thì kiết hạ cũng như không

Vì hạ kiết để Ni Tăng hành trì .

Chớ chẳng phải chỉ vì pháp chế

Tổ chức ra là để Hạ trường

Tăng Ni có chỗ tựa nương

Tín đồ có chỗ cúng dường trai tăng.

Hoặc là để cầu an, cầu lộc

Cầu phước duyên,cầu được bình an

Cầu siêu độ cho vong nhân

Cửu huyền thất tổ, lục thân bảy đời .

Chút nghĩ suy của người cầm bút

Ghi lại chút hiện thực trải qua

Mong rằng kiết hạ phải là

An cư, an lạc cả mà thân tâm .

----------

(1)-“Cơ tắc xan hề khốn tắc miên”.

(Trần Nhân Tông)

(2)”Cơ xan khát ẩm tùy thời hóa

Thạch thượng sơn đồng thùy chánh nồng”.

Thập mục ngưu đồ(Tranh Đại Thừa)

(Thiền Sư Phổ Minh)

(3)-“Nực thì cởi áo ở trần

Lạnh thời lấy áo ngự hàn mặc vô”.

(Tuệ Trung Thượng Sĩ)

-“Nực thì đổ mồ hôi

Lạnh thì phát rét”.

(Thiền luận SuZuKi)

(4)-“Năng tri nhất thiết chúng sanh tánh

cập ức kiếp sanh tử sự, nhi bất năng

hó độ vô duyên”.

(Tam năng tam bất năng)

---o---

Gia Thất Am 03.06.2020=13.04n.Canh Tý.(2285)

MÙA AN CƯ (8)

+ + +

An cư là một trong bốn pháp

Luật Tứ phần giải đáp rõ ràng

Là lời của đức Thế Tôn

Quy định,giáo chế chung cho Tăng đoàn.

Tu mà chẳng ở an mùa hạ

Trước sau cũng rước họa vào thôi

Mưa gió mà phải tới lui

Vô tình làm khó cho người tại gia.

Khiến cho họ xót xa trước cảnh

Các Thầy phải ướt đẫm áo y

Trơn trợt té ngã trong khi

Khất thực vất vả chỉ vì cái ăn .

Cho nên sự an toàn trước nhất

Chư Tăng Ni đỡ mất thời gian

Mọi sự sinh hoạt ở ăn

Đều có Đàn Việt lo toan giúp giùm.

Cũng là lúc họ chung sức lại

Hùn phước nhau chẳng ngại ít nhiều

Chén cơm,bát cháo tùy theo

Khả năng có được,trồng gieo phước lành.

Chư Tăng Ni lòng thanh, ý tịnh

Chứng minh cho sự kính tin nầy

Có được phước tuệ đủ đầy

Giàu sang,hạnh phúc,mắn may mạnh lành.

Nhờ lòng tin dễ sanh thiện nghiệp

Và an cư là dịp để hành

Tăng Ni nhờ đấy tinh cần

Tu tập để chẳng hổ danh Tăng đoàn.

Tài,pháp cùng tương quan qua lại

Cả hai chẳng chướng ngại gì nhau

Xem như một cuộc đổi trao

Sòng phẳng,chẳng có người nào nợ mang.

Đạo Phật vốn chủ trương bình đẳng

Mỗi người đều có sẵn Phật tâm

Chỉ cần giác ngộ sai lầm

Giải thoát phiền não là đồng tánh chơn.

Nhân mùa hạ côn trùng sanh khởi

Làm cách nào tránh khỏi dẫm đây

Khiến trở ngại cho các thầy

Đi lại, nên đấy cũng là lý do.

Khiến Tăng đoàn phải co cụm lại

Không du hành, thì phải an cư

Làm cách nào để sự tu

Không trở ngại bởi do từ cảnh duyên.

Do vì chẳng chấp riêng một pháp

Nên chẳng vướng,chẳng mắc pháp nào

Tùy thời, tùy xứ khác nhau

Đạo Phật có thể đi vào mọi nơi .

Như Bồ đề, giống thời chẳng mất

Nhưng tùy theo vùng đất gieo trồng

Có thể thay đổi đôi phần

Như lá của chúng chẳng còn dài đuôi .

Nói tóm lại tùy nơi, tùy lúc

Tùy thời tiết có lúc nắng mưa

Mưa thì tạm ở lại chùa

Nắng,thì hành hóa giúp cho mọi người.

Nên kiết hạ hợp thời, hợp lý

Và an cư là phải vậy thôi

Nếu không yên ổn, an vui

Thì nào có khác với người thế gian ?

Cũng lao xao rộn ràn phức tạp

Cũng hơn thua tranh chấp uống ăn

Cũng mưu tính chuyện giàu sang

Cũng bàn tán chuyện vua quan thế quyền.

Nên cửa thế, cửa thiền có khác

Thiền gia không khoát lát ba hoa

Không dòm ngó chuyện người ta

Không quan tâm dù đó là chuyện chi .

Khiến tâm ý thường khi tĩnh lặng

Và luôn khi thiền quán tư duy

Hành động kiểm soát thường khi

Nên nói làm giảm bớt đi lỗi lầm.

Tu, không tu đã phân định rõ

Nên người nào đã có duyên lành

Thân cận những bậc chân tăng

Tín tâm khởi phát,thiện căn nảy mầm.

Mùa an cư đã gần sắp đến

Ngày hạ kiết cũng chẳng còn xa

Nhắc nhau xắp xếp việc nhà

Hạ trường mở cửa, trẻ già cùng tu.

----------

Gia Thất Am 04.06.2020-13.04n.Canh Tý.(2286)

MÙA AN CƯ (9)

+ + +

An cư chẳng phải đợi chờ

Vào hạ rồi mới giả vờ ngồi yên.

Mà trong lòng luôn não phiền

Vì các duyên sự, sự duyên chưa rời.

An cư như thế cả đời

Không an,huống chi tạm thời vài hôm.

An cư phải xả, phải buông

Dù chuyện chi cũng chẳng buồn bận tâm.

Huống là chuyện của thế nhân

Thành bại gì cũng xí phần chen vô.

Luôn đến cả chuyện am,chùa

Đập phá,xây dựng quy mô nhất miền.

Thì phải chạy lo bạc tiền

Dụ dỗ thiên hạ kết duyên, kết tình.

Tam bảo, Bồ tát chứng minh

Long thần hộ pháp hiển linh hộ trì.

Nợ nần tứ phía bao vây

Tăng chúng trở thành thợ xây,thợ hồ.

Tội cho những người mới vô

Nản lòng thối chí, đổ xô ra về .

Chưa thấy được đạo Bồ đề

Đã thấy ngao ngán não nề thối tâm !

Có khi chùa cất chưa xong

Trụ trì đã sớm mạng vong qua đời.

Chưa kịp phó chúc trao ngôi

Khiến kẻ kế vị đứng ngồi không yên.

Làm sao có nhiều bạc, tiền

Thay người tiền nhiệm giải duyên nghiệp nầy !

Hoặc tiếp tục để dựng xây

Cho công trình được đến ngày hoàn công.

Thế là khó được an lòng

Nếu như ta cứ làm xong cái nầy

Lại tiếp dựng, lại tiếp xây

Chùa chiền đầy dẫy chẳng thầy trông nôm.

Chẳng có vị nào ra hồn

Ra dáng, ra vẻ đáng làm đạo sư .

Đền ơn chư Phật thùy từ

Hậu lai tiếp dẫn đúng như giáo truyền !(1)

Nếu muốn an cư, trước tiên

Phải chịu khó dứt các duyên xa, gần.(2)

Muốn tiến đạo,phải nghiêm thân

Chịu khó tuân thủ bốn phần luật nghi.(3)

Nghiêm túc giới luật hành trì

Thiện hữu trí thức thường khi cận kề.

Như người đi trong đêm khuya

Sương mù thấm ướt áo kia bao giờ ?

Có ai nghĩ, có ai ngờ

Đến khi buốt lạnh bấy giờ mới hay.

Gần người đạo đức hiền tài

Sẽ kết quả tốt một ngày không xa. (4)

An cư là dịp để ta

Ôn Kinh, Luật,Luận đã qua học hành,

Nhưng vốn chẳng hề quan tâm,

Trau giồi, khai triển, tri tầm lý chân.

Mãi mê bội giác hiệp trần

Lao vào thế sự, tưởng rằng Phật môn.(5)

Việc nầy chỉ là một trong

Những lý do khiến cho lòng bất an.

Vậy sự kiện kiết hạ tràng

Thật là bổ ích cho hàng xuất gia.

Nếu như ai cũng nhận ra

Sự ích lợi của Lục hòa cộng tu.

Thì Phật giáo được xem như

Ngôi nhà hòa hợp, giải trừ chiến tranh.

Xuất gia tinh tấn tu hành

Tại gia tin kính,gieo mầm phước duyên.

An cư đem lại bình yên

Chung cho tất cả,không riêng người nào.

An cư thật đáng tự hào

Là ngọn đuốc sáng nêu cao Hòa bình.

----------

(1)-“Tiếp dẫn hậu lai,

báo Phật ân đức”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

(2)-“Ngoại tức chư duyên

Nội tâm vô đoan

Tâm như tường bích

Khả dĩ nhập đạo”.

Bồ Đề Đạt Ma

(Thiếu thất lục môn)

(3)-1/-Tỳ Ni. 2/Oai Nghi. 3/-Da Di. 4/-Cảnh Sách.

(4)-“Thân phụ thiện giả,như vụ lộ trung hành,

tuy bất thấp y,thời thời hữu nhuận…”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

(5)-“Thật tế lý địa bất thọ nhất trần.

Phật sự môn trung bất xả nhất pháp”.

(Quy Sơn Linh Hựu)

---o---

Gia Thất Am 05.06.2020-14.04n.Canh Tý.(2287)

MÙA AN CƯ (10)

+ + +

Hạ xong, xong hạ thế nào

Phải chăng ra hạ, làm sao thì làm ?

Vẫn oán kiết, vẫn kết thân

Nhiều hơn trước nữa,bù phần hụt hao.

Ba tháng cấm túc gắt gao

Chẳng được thoải máy ra vào tới lui.

Hạ trường,chuyện trò vui cười

Tự nhiên như là ở nơi chùa nhà.

Không ly, thì khó thoát ra

Dù ở chùa như ở nhà khác chi ?

Chỉ khác màu áo, sắc y

Nhưng y, áo có cái gì lạ đâu ?

Chỉ là thời trang nhu cầu

Làm cho lạ mắt với nhau vậy mà .

Một mãnh vuông,gọi Ca sa

Bảy mánh ghép lại thành ra áo tràng.

Tăng,Ni thì nhuộm màu vàng

Cư sĩ thì màu nhẹ nhàng thiên thanh.

Còn những người chẳng tu hành

Họ mặc gì hoặc là không thì tùy

Như những người chẳng mặc chi

Đạo Kỳ Na, họ chẳng thì tu sao ?

Quan trọng là tu thế nào

Chớ chẳng phải là dựa vào áo, y .

Tuy nhiên đã quen mắt, khi

Thấy ai khoát áo vàng thì gọi sư.

Lắm khi lầm với những người

Tâm thần,bệnh hoạn,mặc trừ tà ma ?

Lại nữa trong dân gian ta

Có câu, chiếc áo không là thầy tu.

-Quay lại kiết hạ, an cư

Của Phật giáo,chẳng giống như đạo nào.

Thiết lập luật giới làm rào

Phát huy giáo pháp dựa vào điển kinh.(1)

Trước là giác ngộ chính mình

Sau là giác ngộ chúng sinh muôn loài.

Ngộ giác không riêng một ai

Ai biết được gốc khổ nầy do đâu

Và biết được cách giải trừ

Là người sáng mắt, hết mù hết đui.

Hết vô minh, là minh rồi

Hết mê mờ, là giác ngộ đời thế thôi !

Hết khổ thì gọi là vui

Vui do hết khổ, trò chơi vô thường.

Người trí liễu ngộ tỏ tường

Không đoạn vọng cũng chẳng buồn cầu chân.(2)

Nếu chẳng học hỏi thâm huân

Chuyên cần ôn tập tinh thuần làm sao,

Có thể kết hợp với nhau

Ứng dụng trong khi bệnh đau khốn nàn ?

Như xưa Trần Thánh Tông Hoàng…

Bệnh sắp chết nhưng vẫn an ốn nằm .

Nhân Tông đứng cạnh thưa rằng

Phụ vương còn nhớ những vần kệ thơ

Của Huyền Giác lúc bấy giờ

Nếu không,con sẽ nhắc cho phụ hoàng ?

Thánh Tông nhịp chân ngâm rằng:

“Tỏ rõ suốt thây vốn không vật gì”.(3)

Ngay đó liền thở cái khì

Gĩa từ như chẳng việc gì xảy ra .

Người cũng đã cho biết qua

Cái đau trước phút chết là gớm ghê.

Nhưng Ngài bình tỉnh chẳng hề

Nao núng, còn để lại thơ mấy vần :

“Viêm viêm thử khí hản thông thân

Hà tằng oán đắc nương sanh khố”.

(Nóng bức ướt đẫm mồ hôi

Nhưng chiếc khố mẹ sanh thời vẫn khô.)

Đọc Thánh Đăng Lục, năm xưa

Trần triều cũng có các Bồ tát sinh

Trần Nhân Tông, là điển hình

Tuệ Trung Thượng sĩ,quả tình hiếm hoi !

Nhân mùa an cư, còn đây

Tôi xin đóng góp một vài ý thô

Để cùng xây dựng tiền đồ

Tương lai Phật giáo quy mô hơn nhiều.

----------

(1)-“Nhược hữu trung lưu chi sĩ,vị năng

thả ư giáo pháp lưu tâm,ôn tầm bối

diệp,tinh sưu nghĩa lý,truyền xướng

phu dương,tiếp dẫn hậu lai…”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

(2)-“-Bất cầu chân, bất đoạn vọng

Liễu tri nhị pháp không vô tướng

Vô tướng,vô không,vô bất không

Tức thị Như lai chân thật tướng”.

(Chứng Đạo Ca-Huyền Giác)

(3)-“Liễu liễu kiến vô nhất vật

Diệc vô nhân,diệc vô Phật

Đại thiên sa giới hải trung âu

Nhất thiết thánh hiền như điển phất”.

(Huyền Giác-Chứng Đạo Ca)

---o---

Gia Thất Am 06.06.2020-15.04n.Canh Tý.(2288)

THIỆU LONG THÁNH CHỦNG

(Phát huy giống Thánh)

+ + +

Giáo pháp đó, Từ Bi đạo đó

Trải nghìn năm đã có vạn người

Xuất gia đạo hạnh tuyệt vời

Sử kinh Phật giáo bao đời còn ghi.

Hãy nỗ lực phát huy Thánh giống

Hạnh Sa môn từ tốn khiêm nhường

Đơn sơ giản dị bình thường

Tứ y,bát chánh muôn phương du hành.

Nối Thánh chủng,trưởng thành Thánh quả

Ngộ tánh chơn, truyền bá lý chơn

Nói làm hạnh giải tương ưng

Không gây mâu thuẫn làm thương tổn người.

Đem giống thánh gọi mời khắp chốn

Mong mọi người ứng dụng thực thi

Giải ba độc tham, sân, si

Nơi đây Thánh cảnh,cần chi ngoại cầu .

----------

(*)-“Thiệu long Thánh chủng”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

---o---

Gò Vấp 29.10.2011- 03.10.Tân Mão.

-Trích Kết Hạt Bồ Đề 3 – 2011.(2289)

CHẤN NHIẾP MA QUÂN

(Thu phục chúng ma)

+ + +

Ma quân cấu kết quân ma

Sẵn sàng truy sát chẳng tha người nào.

Nếu không tin nhận tựa vào

Như Lai thần lực tỏa hào quang minh.

Soi thấu năm uẩn, bảy tình

Ấm,nhập,xứ,giới,duyên sinh vô thường.

Thảy đều giả lập gá nương

Phiền não,thiên,tử ma thường tới lui.

Khi đã nhận ra chúng rồi

Chẳng còn gì phải bồi hồi lo toan .

Nội ma chúng sẽ phục hàng

Ngoại ma thấy đó tự dang xa dần.

Thiện hữu,pháp lữ,tăng thân

Thương Tổ thầy,chớ đồng hành với ma !

Hoặc là thỏa hiệp ngoại tà

Vì chút lợi dưỡng vinh hoa bọt bèo.

Hùa theo hoặc là ăn theo

Ma đạo, ma giáo tự thiêu hủy mình !

Đừng lầm rối rắm nhân sinh

Bại hoại đạo lý, tội tình khó dung !

----------

-“Chấn nhiếp ma quân”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

---o---

Gò Vấp 30.10.2011- 04.10.Tân Mão.

-Trích Kết Hạt Bồ Đề 3 – 2011.(2290)

MÙA VU LAN (1)

+ + +

Mùa Vu lan vốn không hứng thú

Vì quá nhiều duyên sự,sự duyên

Nào là lễ “ Giải đảo huyền ”

Nào cầu siêu độ Tổ tiên bảy đời.

Lại còn thêm vẽ vời bày biện

Thờ Cửu huyền là chuyện dị đoan

Tử,Tôn,Tằng,Huyền,Kỷ thân

Là ai mà lại đem lên bàn thờ ?

“ Kỷ thân ”, là ta sờ sờ đó

Tằng,Huyền,chắc chít nó chưa sanh

Thờ cúng, lạy bái van xin

Có hợp lý, có hợp tình hay không ?

Đã vậy còn đánh đồng Phật đạo

Với các thứ tôn giáo phương Đông

Thờ cúng ông bà tổ tông

Tro tàn cốt rụi đầy trong các chùa !

Biến Vu lan thành mùa thu hoạch

Bỏ Vu lan, thất sách kinh tài

Đã thành cổ lệ xưa nay

Vì thế nên chẳng còn ai nghi ngờ.

Tin tưởng vào chuyện xưa có thật

Có cái bà thất đức Thanh Đề

Có cái chậu máu gớm ghê

Có cơm hóa lửa,thảm thê vô cùng !

Dưới đít có bàn chông sắt nhọn

Chung quanh đầy những bọn quỷ ma

Chúng chẳng để yên dù là(Vô gián)

Phút giây thư thả cho bà nghỉ ngơi.

Chuyện bịa đặt răn đời, triết lý

Nhưng mọi người lại nghĩ đó là

Chuyện thật trong kinh chép ra

Nên cứ như vậy đó mà truyền rao.

Lại rủ rê cùng nhau tổ chức

Lễ hội như đã được mọi người

Chấp nhận,quy định sẵn rồi

Cứ như thế cúng bái thời mỗi năm.

Có kết quả hay không chẳng biết

Người chết có siêu thiệt hay chăng

Nếu thật sự được siêu thăng

Thì người ở dưới cõi âm chẳng còn ?

Chư Tăng Ni luôn thường cầu nguyện

Năm châu cùng bốn biển thái bình

Mưa hòa gió thuận,khương ninh

Thiên tai, dịch họa có dừng lại đâu ?

Cõi dương đã không sao chuyển đặng

Cõi âm lại khác hẳn cõi dương

Chẳng thể giao tiếp thông thường

Làm sao chỉ lối dẫn đường về Tây ?

Lại nhân quả chẳng ai tránh được

Nếu được, thì tội phước sợ chi

Hãy cứ tạo nghiệp ác đi

Rồi sau đó nhờ sư thầy cúng cho.

Phật còn bị Đề Bà lăn đá

Chạm ngón chân để trả nghiệp xưa

Kim thương,mã mạch để cho

Đệ tử lấy đó mà ngừa, mà ngăn.

Phật còn thế, ta đang tu học

Sao có thể bỏ luật quả nhân

Bái lạy, đọc tụng vang rân

Kinh nào siêu độ vãng sanh,kiết tường ?

Trong bốn bộ A Hàm để lạị

Chưa từng thấy Phật dạy kinh chi

Tụng rồi Ngài sẽ hộ trì

Cầu an, cầu thọ hoặc thì cầu siêu ?

Bái lạy cũng là điều rất quý

Lạy là để xả kỷ hạ mình

Chớ chẳng phải để cầu xin

Được chút ân sủng,chút tình xót thương.

Vu lan là con đường nhân đạo

Biết kính thờ hiếu thảo mẹ cha

Chớ chẳng phải để người ta

Dẫn vào mê lộ quỷ ma hoang đường.

Đạo Phật không chủ trương hiếu thảo

Vì đó là lễ giáo nghĩa nhân

Bước đầu huấn tập nhân luân

Cho những người còn vợ chồng cháu con.

Thế nên chớ phát ngôn Đạo Phật

Là đạo hiếu, quả thật lầm sai

Thích Ca Cồ Đàm trước đây

Có nói với phụ vương Ngài như sau:

Bệ hạ dòng sang giàu vua chúa

Thì hãy giữ lấy đó trị cai

Còn dòng họ tôi khác Ngài

Ba đời chư Phật,Như Lai xuất triền.

Giải thoát là con đường duy nhất

Của Sa môn họ Thích Ca văn

Xa rời quyến thuộc lục thân(2)

Đạo hiếu chúng chỉ nằm trong nhân thừa.

Chớ cho đạo Phật là đạo hiếu

Vì hiếu đạo là của Khổng gia

Khi xưa các Tổ Trung hoa

Muốn cho hai đạo cùng hòa quyện nhau.

Đưa đạo Phật đi vào cuộc thế

Xuất gia, chẳng xuất thể tục gia

Cho nên lắm chuyện xảy ra

Trong đạo Phật,khó thể mà can ngăn !

Khiến đạo Phật ngày càng sụp lún

Sâu vào trong đại chúng quyền thừa

Bởi vì dễ tu nếu chưa

Dứt khoát chọn lấy Phật thừa tối tôn !

Chỉ chuyện Vu lan bồn quá khứ

Đã sinh ra lắm sự việc rồi

Nói là nói cho vui thôi

Chớ thân ai thì tự người ấy lo !

-----------

(1)-Cửu Huyền :

1/-Cao. 2/-Tằng. 3/-Tổ. 4/-Phụ. 5/-Kỷ thân.

6/-Tử. 7/-Tôn. 8/-Tằng. 9/-Huyền.

(Ông Sơ,Ông Cố,Ông Nội,Cha,Mình,Con,

Cháu,Chắc,Chít.)

Toàn Tập Văn Học Phật Giáo V.N.

(Lê Mạnh Thát)

(2)-“Phụ mẫu bất cung cam chỉ,

Lục thân cố dĩ khí ly”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

---o---

Gia Thất Am 19.08.2020-01.07.Canh Tý.(2291)

MÙA VU LAN (2)

+ + +

Vu Lan Bồn vốn không có thật,

Phật thuyết trong kinh luật Nam truyền

Mà do các bậc tiền hiền

Trung hoa Đông độ soạn biên kết thành.

Tuy chẳng phải đích danh Phật nói

Nhưng đã trải qua mấy nghìn năm

Mọi người tín ngưỡng thâm căn

Nên đã chính thức thành văn bản rồi .

Vu Lan Bồn tuyệt vời, thích hợp

Với tầng tầng, lớp lớp bình dân

Tưởng rằng sẽ được Phật ân

Chứng tri hộ độ cho lòng thiết tha.

Hiếu kính với mẹ cha tiên tổ

Với những người quá cố qua đời

U minh thống khổ, đơn côi

Lỗi lầm sai trái,có Trời Phật thương !

Sẽ giải cứu thoát đường khổ nạn

Sanh về nơi bảo tạng đủ đầy

Hoặc là trong kiếp hiện nay

Nhờ phúc con cháu mắn may sang giàu.

Nên họ rủ rê nhau làm phước

Nhưng lăng xăng chỉ được ba ngày

Cúng Phật,cúng vong,cúng thầy

Hương,đăng,hoa,quả,tiền tài kính dâng.

Nghĩ rằng sẽ được phần công đức

Và được nhờ thần lực sư thầy

Khiến vong nhân ở hiện nay

Và cha mẹ trong bảy đời được siêu.

Thật là họ quá liều, quá lỉnh

Tin tưởng thầy chẳng tính,chẳng toan

Thầy dù có giỏi, có giang

Cũng chỉ thuyết giảng ủi an tín đồ ?

Thầy sẽ chẳng bao giờ có thể

Vô ra nơi thế giới vô hình

Huống là đưa đón vong linh

Vượt ngục,tránh khỏi tội hình khảo tra ?

Bởi nhân quả vốn mà tự động

Nên chẳng ai hy vọng đổi dời

Dù cho đó là ông Trời

Hết phước,phải đọa làm người thế gian.(1)

Nhân quả quá rõ ràng, xin hãy

Đừng muội mê mà phải đọa sa

Ông già chồn, đã nghe qua

Không nhờ Bách Trượng,khó mà thoát thân !

Chớ cầu khẩn, chớ lầm nhân quả

Nhân không quả, khi chả trồng gieo

Hoặc là ta chẳng tưới tiêu

Không thêm duyên kết,thêm nhiều trợ nhân.

Lâm Tế xưa có lần khuyên bảo

Bằng lòng trả, nghiệp báo sẽ tiêu(2)

Nghiệp tội do mình tự chiêu

Tự mình phải trả,là điều đương nhiên.

Chẳng thể nào dùng tiền, dùng bạc

Nhờ người khác gánh vác chịu thay

Hoặc là nhờ vả sư thầy

Kinh kệ đọc tụng vài bài là xong.

Lẽ thật thì người không đón nhận

Dọa hù, gạt gẫm lại cả tin

Trình độ bất đồng phải đành…

Quan điểm sai khác trở thành Bắc,Nam.

Nói là nói, để tham để khảo

Chớ chẳng phải khuynh đảo với nhau

Nhưng nếu cần sửa, cần trau

Thì cứ trau sửa, ai nào cản ai .

Xưa,cũng đã thường hay thuyết giảng

Tiếc ! chẳng hiểu biết đặng bao nhiêu

Nay có thay đổi ít nhiều

Thấy biết ra được những điều lầm sai !

Sai, thì tự sửa ngay tức khắc

Bằng cách nào, bằng cách nói ra

Để cho người khác biết mà

Khéo tránh,để khỏi xảy ra lỗi lầm.

Cũng là cách ăn năn sám hối

Lỗi lầm xưa, tránh lỗi lầm nay

Việc qua rồi, không tái lai

Để chẳng hối tiếc,một mai nếu còn…

---------

(1)-“Trụ tướng bố thí sanh thiên phước

Du như ngưỡng tiễn xạ hư không

Thế lực tận, tiễn hoàn trụy

Chiêu đắc lai sinh bất như ý”…

(Chứng Đạo Ca-Huyền Giác)

(2)-“Tùy duyên(trả nghiệp)tiêu cựu nghiệp,

nhậm vận trước y xiêm”.

(Lâm Tế Ngữ Lục)

---o---

Gia Thất Am 20.08.2020-02.07.Canh Tý.(2292)

MÙA VU LAN (3)

+ + +

Vu Lan Bồn kể ra quá sốc

Nhưng chẳng nói,thì thật là đau

Song nói ra được chi nào

Khi thiên hạ đã tin vào người xưa.

Thương cho kẻ a dua hám lợi

Chờ thời cơ xúm lại ăn theo

Chẳng biết rằng mình đang gieo

Hạt giống bất thiện,khi mê hoặc người ?

Ân cha mẹ dưỡng nuôi, phải trả

Nghĩa sanh thành một dạ đáp đền

Làm con phải hiểu điều trên

Những gì cha mẹ cần, nên sẵn lòng.

Còn như chuyện quạt nồng,đắp lạnh

Là khi nào cha bịnh, mẹ đau

Sức khỏe kém, tuổi già cao

Phận làm con chẳng khi nào lãng quên.

Con cái phải gần bên cha mẹ

Luôn luôn cùng chia sẻ ngọt bùi

Làm cho cha mẹ được vui

Nhất là hướng họ vào nơi Phật đường.

Nghe kinh kệ tâm hồn thanh thoát

Quên đắng cay đen bạc cuộc đời

Phước lành,thiện nghiệp vun bồi

Kết duyên bạn đạo cùng người hiền lương.

Tập bố thí, cúng dường Tam bảo

Học Tăng Ni cởi tháo nghiệp duyên

Buông dần danh lợi tình tiền

Xa lần ân ái oan khiên buộc ràng.

Tập niệm Phật giữ tâm thanh tịnh

Lòng chẳng còn bịn rịn vấn vương

Khi biết cuộc thế vô thường

Trước sau gì cũng đôi đường rẽ chia.

Thương cho lắm, xa lìa càng khổ

Hận thù nhau,tương ngộ xót xa

Chẳng như ý muốn lòng ta

Mất ăn, mất ngủ phiền hà dẵng dai !

Năm thứ trong hằng ngày ứng dụng (*)

Giảm bất thường,tăng trọng bất thường

Cũng là một thứ tai ương

Chúng làm nhũng nhiễu,khôn lường khổ đau !

Học cho biết nhiệm mầu đạo Phật

Là hoàn toàn lẽ thật, lý chân

Chẳng có pha trộn chơn ngôn

Mật ngữ hay là thần thông, bí truyền.

Cũng chớ nên bảo quyền là thật

Thật là thật, còn quyền là quyền

Chớ có luận giải đảo điên

Hàng hậu học,họ không quen kiểu nầy.

Chớ bảo rằng Phật bày phương tiện

Rồi mình lại kiếm chuyện làm càn

Mình làm, mình chịu đã đành

Nhưng thương kẻ khác lạc lầm chạy theo !

Kinh nào có đặt điều bày chuyện

Mục Kiền Liên xuống viếng Thanh Đề

Rồi sau đó lại quay về

Bạch trình cùng Phật chốn kia mẹ mình,

Bị quỷ sứ giam cầm đánh đập

Tra khảo đến dập nát thịt xương

Bỏ đói chẳng có cháo cơm

Đầu đội chậu máu,bàn chông thân ngồi !

Giam nhốt tận cùng nơi hắc ám

Chắng lấy chút ánh sáng chiếu soi

Chen chúc cùng với lũ giòi

Tồi tàn bẩn thỉu,trông thời thảm thương !

Nếu chẳng giải cho tường, cho tận

Để mọi người lầm nhận chuyện trên

Họ sẽ mê tín nhiều hơn

Phát tâm cúng kiến càng thêm dồi dào .

Họ lợi lạc chỗ nào chẳng thấy

Chỉ thấy toàn tác hại mà thôi

Đèn nhang cúng vái khắp nơi

Vàng mã chất đốt ngập trời bụi bay !

Nếu ta chẳng tiếp tay với họ

Bày ra thêm lễ nọ, lễ kia

Hô hào Phật đạo không lìa

Nhân đạo, nên cứ thế kia mà làm !

---------

(*)-Ngũ uẩn xí thạnh khổ.

---o---

Gia Thất Am 21.08.2020-03.07.Canh Tý.(2293)

MÙA VU LAN (4)

+ + +

Lại vẫn là mùa Vu Lan

Ngày xưa, tôi cũng rộn ràng như ai.

Nào là ngực áo hoa cài

Nụ hồng khi mẹ chưa đầy bốn mươi.

Còn cha, năm ba qua đời

Riêng tôi,đang ở cái thời xuân xanh.

Đến khi khôn lớn trưởng thành

Hoa vàng tôi được kết trên y vàng.

Cảm thấy vui vẻ bình an

Đến sau nầy,khi sang trang cuộc đời.

Tôi mới cảm thây hết vui

Khi biết mình đã qua thời trẻ thơ.

Hồi tưởng lại thời gian xưa

Khi ấy đạo lý mình chưa thấm nhuần.

Do sự bảo thủ phái tông

Nên dù đã ở lâu trong cửa chùa.

Vẫn cứ đưa đẩy, đẩy đưa

Xây dựng,tôn tạo hơn thua với người.

Kiến thiết,phát triển cơ ngơi

Nên chuyện kiến đạo,tạm thời để bên.

Chẳng ai chê, chỉ ngợi khen

Nhà sư trẻ, quá giỏi giang tuyệt vời.

Trẻ tuổi đã giác ngộ rồi

Ngộ không chẳng biết,(pháp)thuyết thời quá hay.

Cũng từ chỗ khen tặng nầy

Nên khiến cái ngã sư thầy càng to !

Đang là sư, khó làm trò

Nên đành ôm cái nhà kho to đùn.

Quẩn quanh sống chung,chết chung

Chớ chẳng khai phá bảo tàng Như lai !

Bây giờ thì đã đổi thay

Đổi thay khi cuộc trần ai chuyển dời.

Tuổi tác nay đã già rồi

Cái thấy biết cũng khác thời xa xưa.

Mười bảy tuổi đã vào chùa

Ba mươi, thì lại “ bán đồ phế nhi”.

Bốn tám, đắn đo nghĩ suy

Năm mươi, tiếp tục học kỳ dở dang.

Bảy ba, thơ vịnh ca ngâm

Móc moi những việc sai lầm đã qua.

Ghép thành những vần thi ca

Để ai đồng điệu ngâm nga chơi cùng.

Ngâm chơi thôi nhé,xin đừng

Chuyện người chớ để vào trong lòng mình.

Ai đã niên cao lão thành

Mà chẳng qua tuổi xuân xanh thiếu thời ?

Thầy cô đỗ đạt nên người

Có ai không qua cái thời học sinh ?

Sai lầm là chuyện thường tình

Nếu như ai đó chưa từng kinh qua.

Chỉ ngại là khi chúng ta

Đã qua tu học lại mà lầm sai .

Ảnh hưởng đến hàng hậu lai

Tác hại không nhỏ, một mai mịt mờ !

Đạo Phật không tôn,không thờ

Linh hồn, linh vật, xương khô, tro tàn…

Chết rồi, bốn đại rả tan

Nghiệp thức theo duyên nghiệp đang hiện hành(1)

Thọ sanh cõi dữ, cõi lành

Tiếp tục tạo tác theo hành nghiệp riêng.(2)

Tử sanh, sanh tử triền miên

Chớ đâu ở đó mà yên ổn ngồi ?

Chỉ lo, là lo cho người

Sống đây mà chẳng biết thời lý chơn .

Hận hiềm,tranh chấp thua hơn

Nhân quả bất chấp,nghĩa ơn chẳng hoài.

Làm ác chẳng biết gớm tay

Phước thiện chẳng cứu giúp ai bao giờ.

Đạo lý nghe qua phớt lờ

Lòng dạ đen tối, chực chờ hại nhau.

Đây là địa ngục trần lao

Rơi vào là khó thể nào thoát ra.

Đó là những hạng cần ta

Độ thoát,chớ chẳng phải ma quỷ nào.

Nên cần người đức trí cao

Tuệ giác soi sáng lối vào nẻo ra.

Khi chịu hết nỗi khảo tra

Hồi đầu sẵn có lối mà thoát thân !

Độ là độ kẻ đang cần

Họ cần được độ, ta không chối từ.

Nhất là đối với loài người

Kẻ có thể làm Phật nơi Ta bà.

Làm được Phật,làm được ma

Nên kẻ cần độ nhất là người thôi.

Phật, ma cũng chỉ là người

Tìm chi ma quỷ ở nơi huỳnh tuyền ?

----------

(1)-“Tác hữu nghĩa sự thị tỉnh ngộ tâm.

Tác vô nghĩa sự thị cuồng loạn tâm.

Cuồng loạn tùy tình niệm,

lâm chung bị nghiệp khiên.

Tỉnh ngộ bất do tình,

lâm chung năng chuyển nghiệp.”

(Khuê Phong Tông Mật)

(2)-“…Lâm hành huy hoắc, phạ bố chương

hoàng,hộc xuyên tước phi.Thức tâm tùy

nghiệp,như nhơn phụ trái,cường gỉa tiên

khiên, tâm chữ đa đoan, trọng xứ thiên

trụy…”

(Quy Sơn Cảnh Sách)

---o---

Gia Thất Am 22.08.2020-04.07.Canh Tý.(2294)

MÙA VU LAN (5)

+ + +

Vu Lan Bồn dành cho hàng Phật tử

Ở tại gia còn phụng sự gia đình

Nên hiếu đạo cần phải được giữ gìn

Như là lời ở trong kinh Phật dạy.

Thi Ca La Việt, vâng hành lễ bái

Cả sáu phương,chớ chẳng phải một phương

Luôn trân trọng và lễ lạy cúng dường

Khác Tam tùng,Tam cương của Khổng giáo.

Quan trọng nhất,hướng mẹ cha biết đạo

Sẽ cởi mở với con cháu trong nhà

Luôn sẵn lòng,luôn thông cảm thứ tha

Không cao có, không chửi la rủa mắng.

Luôn thương yêu và bằng lòng chấp nhận

Hoàng cảnh nào cũng vui sống chan hòa

Cơm cháo gì cũng nuốt vội cho qua

Không trách móc,không phiền hà con cháu.

Phận làm con phải giữ tròn hiếu đạo

Luôn vâng lời chỉ bảo của mẹ cha

Không chống đối,không cự cải kêu ca

Dù cha mẹ có chửi la quát mắng .

Việc uống ăn phải lo cho đều đặn

Còn áo quần phải lành lặn sạch thơm

Ngoài hai bữa sáng cháo với chiều cơm

Cần theo dõi bồi bổ thêm dưỡng chất.

Cha mẹ già đôi khi hay sanh tật

Mình phải biết,chớ cố chấp trả treo

Luôn ủi an, tìm lời lẽ nuông chìu

Xoa dịu, chớ gợi khêu về dĩ vãng.

Tuổi cao rồi, đôi khi hay quên lãng

Cơ thể chẳng còn mạnh dạn như xưa

Có khi nắng không thích,mưa chẳng ưa

Thường bệnh hoạn dây dưa hoài chẳng dứt.

Chăm người già bệnh quả là rất cực

Nhưng so với chăm trẻ nít ngày xưa

Chắc hẳn là sự nhọc mệt không thua

Hoặc có thể hơn bây giờ đằng khác ?

Còn khi ta đã quy y cửa Phật

Phải kính trọng với hai bậc sanh thành

Là đại thí chủ, là đại ân nhân

Đã cho ta được sắc thân hoàn cụ .

Dù đáp đền bao nhiêu cũng không đủ

Chỉ ngoại trừ tu thành tựu Vô sinh

Và Mục Liên là bằng chứng điển hình

Được tôn tặng với đạo danh Đại hiếu.

Quả thật vậy, nếu ta tu không liễu…

Thì phải cam gánh chịu lấy tội tình (1)

Vì thọ nhận quá nhiều của chúng sinh

Như điểu thử ẩn mình trong cửa Phật !(2)

Ngày qua ngày cứ sống lây sống lất

Mượn kệ kinh tụng đọc cho qua ngày

Không làm gì có ích lợi cho ai

Cũng chẳng nghĩ đến tương lai hậu vận.

Mình chẳng thể tự lo cho mình đặng

Thì làm sao lo cho bá tánh vạn dân

Mình còn chưa giải thoát cho tự thân

Thì làm sao giúp cộng đồng xả hội .

Tu chưa thành đạt thì đừng có nói

Độ được ai ngay ở cõi đời nầy

Huống là độ được kẻ khuất mặt mày

Ở tại đâu, cũng chẳng ai biết đến ?

Nên đạo Phật không thể nào chấp nhận

Kiểu dối lừa và đánh lận con đen

Không thể nào vì chút lợi nhỏ nhen

Mượn Phật Thánh làm ố hoen cửa đạo !

Núp sau lễ Tự tứ tăng Phật giáo

Lại bày ra thêm hiếu đạo nhân luân

Cứu độ ai ? ai ở chốn Diêm cung ?

Đưa đón ai ? đâu Thiên đường để ở ?

Đức Phật xưa tìm ra cách giải khổ

Cho loài người ngay ở tại chỗ nầy

Cho loài người ngay ở thân tâm đây

Chớ chẳng phải là ở ngoài sự sống .

Sống luôn biết cõi đời như ảo mộng

Không đắm chìm trong khát vọng nhuốc nhơ

Không hành động thiếu lý trí,mê mờ

Không vì lợi, làm hại cho nhân loại .

Không có lời nào bằng lời Phật dạy

Rất rõ ràng trong bộ Đại tạng kinh

Sao chẳng lấy đó làm đèn quang minh

Mà lại vay mượn đồ hình kẻ khác ?

Nhiều lễ hội, đạo Phật càng tan tác

Lợi danh quyền làm thối nát đời tu

Không tinh cần,không nỗ lực công phu

Lo làm thiện cũng như người thế tục !

Đạo Phật đặt nặng vấn đề giáo dục

Giải mê lầm, nhổ tận gốc vô minh

Chận đứng không cho tà kiến phát sinh

Dứt tham ái,cạn nguồn tình tham dục.

Sẽ hết khổ, sẽ không còn địa ngục

Sẽ chẳng cần hình thức Mục Kiền Liên

Thanh Đề sẽ chẳng còn bị xích xiềng

Địa tạng sẽ được thoát miền âm cảnh.

Giải thoát khổ,mới chính là Phật hạnh

Khổ nếu còn, là Phật chẳng Niết bàn

Chẳng giải khổ, lại cứ mãi buộc ràng

Là ta đã phụ phàng ân đức Phật !

-----------

(1)-“Liễu tức nghiệp chướng bản lai vô

Vị liễu ưng tu hoàn túc trái”.

(Chứng Đạo Ca-Huyền Giác)

(2)-“Điểu thử tăng”.

(Sa Di Luật Giải)

---o---

Gia Thất Am 23.08.2020-05.07.Canh Tý.(2295)

MÙA VU LAN (6)

+ + +

Đã viết nhiều về Vu Lan

Tuy nhiên chẳng phải hoàn toàn tin đâu.

Chỉ thương cho những người sau

Cả tin, nên đã lọt vào mê cung .

Cúng vái, cầu khẩn lung tung

Cùng đem hết họ hàng trong gia đình

Nhờ thầy khuya sớm tụng kinh

Siêu độ cho những vong linh ông bà

Đã chết trong thời gian qua

Và cầu an cho cả nhà hiện nay.

Làm ăn luôn được phát tài

Bán buôn luôn được mắn may hơn người.

Được không,thầy chẳng trả lời

Cứ ghi danh đó, hạ hồi giải phân.

Cúng ít thì sợ không linh

Cúng nhiều,thì phải gồng mình móc thêm.

Kinh kệ tụng đọc vang rền

Thầy mệt, thì có máy bên thế giùm.

Bảo rằng dị khẩu đông âm

Nhiều người tụng sẽ được công đức nhiều

Cầu siêu thì sẽ được siêu

Cầu an thì sẽ được điều bình an.

Nhất là mùa hạ chư tăng

Tu hành tinh tấn có năng lượng nhiều.

Tín đồ có thể trồng gieo

Phước lành sẽ tùy thuận theo ý mình.

Thế là nhiều kẻ cả tin

Lễ vật mua sắm linh đình cúng dâng.

Vu Lan nay đã đến gần

Chuẩn bị làm đủ trăm phần thức ăn,

Tứ sự, hoa quả hương đăng

Phẩm vật cần thiết,chư tăng cúng dường

Nhờ trên Tam bảo mười phương

Chư Phật, Bồ tát xót thương tận tình

Độ cho tất cả chúng sinh

Nhất là quyến thuộc gia đình của ta.

Tai bay, họa gởi tránh xa

Cửu huyền, Thất tổ ông bà siêu thăng.

Cứ thế lễ mễ hằng năm

Song người chết có được ân huệ gì,

Hay không, thì chẳng ai tri

Vì cõi địa ngục âm trì khó vô .

Chỉ riêng những kẻ tội đồ

Quá nặng mới bị nhốt vô chỗ nầy.

Thông thường như chúng ta đây

Làm gì có chuyện đọa đày như trên .

Biết nương đạo đức tảng nền

Biết hướng Tam bảo,ác hành tránh xa.

Thiện nghiệp chẳng phút lơ là

Đạo tâm luôn giữ gìn mà tịnh thanh.

Tam quy,Ngũ giới trọn hành

Có chăng là sẽ thọ sanh Thiên đường.

Chớ chẳng có chuyện tai ương

Dạ xoa, quỷ sứ, Diêm vương hỏi đòi.

Không lo tu niệm dưỡng bồi,

Đạo đức lại cứ hỏi đòi phước duyên

Không làm lại muốn có tiền

Nếu chẳng trộm cướp cũng chuyên gạt lừa.

Đã phạm pháp vẫn còn chưa

Hối cãi, thì phải chịu thua hạng nầy !

Độ làm sao, cứu sao đây

Nếu chẳng muốn bị vạ lây vào mình ?

Nhân quả rất là phân minh

Không ai có thể vì tình cảm riêng

Hoặc là cậy thế ỷ quyền

Ếm trù,chú thuật,phép Tiên đổi dời.

Thần Tiên xưa ở trên trời

Hết phước thì cũng đọa thời súc sanh.

Làm lành thì sẽ gặp lành

Làm dữ gặp dữ,quả nhân không rời.(1)

Chưa đến do chưa đúng thời,

Đúng lúc, chủ nợ chưa đòi đấy thôi .

Trong kinh có kể chuyện vui

Phật bảo các vị sư thời lắng nghe

Thí dụ như cái giếng kia

Người ta bỏ một viên bi nặng vào

Rồi các thầy hãy cùng nhau

Tụng niệm,trì chú,cách nào tùy nghi

Nếu chẳng người vớt lên thì

Viên bi có thể nổi thì hay không ?

Tất cả e thẹn ngại ngần

Làm sao có thể, Thế Tôn thưa Ngài !

Câu chuyện thí dụ trên đây

Đơn giản quá,sao chẳng ai hiểu giùm ?

Cúng kiến,cầu khẩn tùm lum

Mà không tu niệm,nói chung được gì ?

Cái lệ xưa hãy giảm đi

Lời kinh Phật dạy,nên thì hành theo !

----------

(1)-“Tích thiện phùng thiện

Tích cá phùng ác”.

-“Thiện hữu thiện báo

Ác hữu ác báo

Nhược hoàn bất báo

Thời thần vị đáo”.

(Minh Tâm Bửu Giám)

---o---

Gia Thất Am 24.08.2020-06.07.Canh Tý.(2296)

MÙA VU LAN (7)

+ + +

Đôi lúc cũng muốn im đi

Không nói gì nữa đến khi qua đời.

Vì nếu không khéo mở lời

Thì khó tránh khỏi miệng người mỉa mai.

Hoặc là khen tặng giỏi hay

Hoặc là bình phẩm thế nầy, thế kia

Nhưng đời là như vậy mà

Có chi lại khiến cho ta bận lòng ?

Thế là tiếp tục tay cầm

Bút lên để viết,nhưng lòng không yên

Chẳng hay thầy Mục Kiền Liên

Khi xưa đã chết do duyên cớ gì ?

Phải chăng thầy chẳng nghĩ suy

Chính chắn khi dám bước đi một mình

Vào xóm ngoại giáo thuyết minh

Đạo lý chân chính khiến sinh phật lòng ?

Những kẻ, cá kỷ, cá nhân

Khiến họ bực tức nhẫn tâm hại thầy !

Nhắc lại câu chuyện trên đây

Mới biết, khó thể chuyển lay lòng người

Khi họ đã chấp chặt rồi

Thì dù ta có nói lời chánh chơn

Họ vẫn đem dạ oán hờn

Và cái kết quá đau thương phủ phàng !

Có lẽ do ta chủ quan

Cứ nghĩ ngoại đạo chẳng can dự gì

Đến những người đang tu trì

Đang sinh hoạt,đang sống thì bên ta.

Nhưng gốc mê tín dại tà

Nên tuy thờ Phật,nhưng ma cũng thờ.

Khi nào hội đủ thời cơ

Họ sẽ trở mặt, phất cờ, quay lưng.

Cho nên ta phải dè chừng

Chớ có nhẹ dạ cả tin vào người .

Chớ làm cho họ không vui

Lợi quyền có thể làm người đổi thay

Chẳng còn nghĩ đến Tổ thầy

Nên phải khéo tránh,chớ gây hận hiềm.

Kinh văn chớ nên bớt thêm

Giới luật dù đúng, cũng nên nhẹ lời.

Vu Lan đã đến bên rồi

Từ Bi Hỷ Xả, cho đời thêm vui.

Ai thích ba hoa bải buôi

Thì cứ hoạt náo cho vui cửa nhà.

Còn ai thích múa, thích ca

Thì cứ ca hát cho bà con xem.

Ai thích trống phách đờn kèn

Thì hãy đánh trống,đánh phèn phát loa.

Còn ai thích ý, thích a

Thì cứ a ý, ý a hát tuồng.

Ai thích cửa Phật tuyên dương

Thì hãy pháp thuyết cúng dường Như lai.

Đạo Phật bát nháo thế nầy

Dù có chấn chỉnh,cũng hoài công thôi !

Hai mươi bộ phái đương thời

Mười tông sau đó có thì sao đâu.

Ai thích tông nào, phái nào

Thì hãy theo đó mà trao, mà truyền.

Như Tôn giả Mục Kiền Liên

Thần thông đệ nhất,chỉ chuyên pháp nầy.

Còn chư Tôn giả sau đây

Cũng là đệ nhất như thầy Mục Liên.

Mỗi vị giỏi một pháp riêng

Đều là đệ tử thâm niên, lão thành

Luôn làm rở mặt, rạng danh

Thích Ca Từ phụ ngay trong hiện đời.

Sau khi Phật Niết bàn rồi

Mỗi người mỗi ngã,mỗi nơi đạo hành.

Ai cũng cho mình đích danh

Được Phật ký phép thông hành truyền lưu.

Mỗi người truyền một pháp tu

Thiền,Tịnh,Giáo,Mật kể từ đó sanh.

Có Tông đang rất thạnh hành

Có Tông nay chỉ còn danh hư truyền !

Các pháp tùy theo nhân duyên,

Sanh khởi và cũng theo duyên rả rời.

Việc đạo cũng như chuyện đời

Vẫn chẳng ngoại lệ,thế thời thế thôi !

Hiểu được định lý đó rồi

Thì cũng chớ có buồn vui làm gì .

Hãy tu và hãy tu đi

Tu đến khi chẳng còn gì để tu .

-----------

Gia Thất Am 25.08.2020-07.07.Canh Tý.(2297)

MÙA VU LAN (8)

+ + +

Sao ta chẳng nghĩ về triết lý

Mục Liên,Thanh Đề ấy không hai

Cùng sống trong cuộc đời nầy

Mang hai gương mặt với hai môi trường.

Địa ngục khổ,Thiên đường hạnh phúc(1)

Điều nầy phải có thực vậy không

Nếu thật vậy thì các ông

Bồ tát nọ chắc sẽ không dám vào ?

Vì thế nên ông nào ông nấy

Đều phát tâm xuống đấy độ sanh

Lại còn dõng dạc nguyện rằng

Hết chúng sanh khổ,mới hoàn nguyện trên.

Sau đó mới trở lên cõi Phật

Cùng các hàng Bồ tát bạn lành

Tâm sự, trao đổi, giải trình

Cõi Phật khác cõi chúng sinh chỗ nào ?

Nếu khác nhau, tại sao không khổ

Như mọi người than thở,thở than

Muốn về cảnh giới Tây phang

Không dám nhìn lại thế gian Ta bà !

Chẳng hay khi vào ra cõi ấy

Lòng các Ngài có thấy gì không

Có chờ đợi, có ngóng trông

Phật đến đón,hay đằng vân trở về ?

Có ngao ngán ê chề cõi ấy

Hay là có cảm thấy khổ đau

Nếu có, thì cớ làm sao

Các Ngài lại nguyện cùng vào ngục môn ?

Nhất là chuyện của ông Điều Đạt

Bảo địa ngục chẳng khác Thiên đàng

Chẳng hề buồn chán thở than

Không trông Đức Phật Niết bàn gọi tên.

Ngài A Nan chẳng quên tuyên bố

Hư không kia dù có hữu chung

Nguyện Ngài đã phát vẫn không

Thay đổi và vẫn vô cùng, vô biên.

Và tiếp nối Mục Liên tôn giả

Vào địa ngục tìm mẹ của mình

Khiến địa ngục cũng giống in

Cửa chùa, sư thầy mặc tình vào ra.

Sao không nghĩ địa là cõi nước

Ngục là chỗ giam nhốt con người

Ba đường, sáu nẻo tới lui

Thương yêu,hiềm hận,buồn vui,khổ sầu.

Không ai nhốt mình vào cõi ấy

Chính tự mình xô đẩy nhau vào

Tự mình oán kết, hận sâu

Tự mình giam nhốt mình vào ngục môn.

Ân ái nặng tình thâm huyết nhục

Cột trói nhau đến suốt cuộc đời (2)

Cay đắng cố nuốt cho trôi

Mưu cầu hạnh phúc,đứng ngồi không yên !

Tham công danh,bạc tiền,phúc lợi

Dù có dư vẫn nói mình nghèo

Gian manh, xảo trá đủ điều

Cố chiếm, cố đoạt cho nhiều sản gia.

Lúc nào cũng than là mình khổ

Sợ người ta dòm ngó phanh phui

Giả khờ, giả điếc, giả đui

Lạnh lùng xa lánh những người chung quanh.

Cứ như thế sống trong lãnh ngục

Tự mình vui với những dục tham

Chăm chút bồi dưỡng xác thân

Hưởng thụ lạc thú tình phàm đọa sa.

Bất như ý, xảy ra sự cố

Sân hận như lửa đổ thêm dầu

Hậu quả bất kể ra sao

Manh động đốt phá giết nhau chẳng từ !

Mê muội cứ khư khư bảo thủ

Những sai lầm tồn trữ nghìn năm

Tín ngưỡng tà kiến dân gian

Chỉ vì lợi lộc phục hàng quỷ ma !

Chỉ tóm lược dẫn ra vài điểm

Trong muôn ngàn diễn biến khổ luân

Do tham, sân, si nói chung

Đã hóa thành ngọn lửa hừng đốt thiêu.

Trong nhân gian có nhiều cảnh khổ

Thảy đều do ham hố sanh ra (3)

Vợ chồng, con cháu, mẹ cha

Trong số ấy có mặt ta chung phần .

Chính nhân gian sanh thân Bồ tát

Nhờ khổ đau mà giác ngộ ra

Nên Thanh Đề là mẹ cha

Còn Mục Liên đó chính là người tu.

Đã nhận ra khổ từ đâu đến

Chẳng phải do một đấng nào sinh

Mà khổ là do tự mình

Tạo tác,nhưng chẳng chịu nhìn lầm sai.

Nếu ai đó mắn may gặp được

Đạo Phật và đủ phước đủ duyên

Thì ngay giây phút hiện tiền

Sẽ cởi tháo được oan khiên ba đời.(4)

Mục Kiền Liên là người may mắn

Nhờ nương Phật lực đặng thần thông

Tự giải nghiệp của bản thân

Cùng giải nghiệp tội chúng sanh tam đồ.

Đó là cách hành Bồ tát đạo

Của các hàng uyên áo thâm sâu

Giáo lý phát triển tối cao

Bắc truyền chẳng ngại bước vào thế gian.

Giúp người là đền ơn chư Phật

Cứu Thanh Đề(là)độ thoát chúng sanh

Phật từ chúng sanh mà thành

Mục Liên từ Thanh Đề sanh ra thầy.(5)

Mục Liên độ Thanh Đề siêu thoát

Chúng sanh thành Phật khác chi nhau

Kẻ ác giác ngộ quay đầu

Trở thành người thiện,lẽ nào chẳng tin ?

Tất cả đều phân minh trong sáng

Chớ phải đâu dị dạng, dị hình

Lại bày nhiều thứ siêu linh

Địa ngục, quỷ sứ, thiên đình, diêm la ?

Giải Đảo Huyền cũng là cách nói

Với những người thấp thỏi phước duyên

Sống trong bát đảo, thất điên

Chẳng nghĩ gì đến tổ tiên ông bà.

Chẳng hiểu gì nẻo tà đường chánh

Chẳng kể gì Phật Thánh Hiền Tiên

Đảo lộn pháp tắc kỷ cương

Bất kể đạo lý, luân thường thế gia.

Vài ba đoạn gọi là thơ diễn

Với vài ba ý kiến cũ xưa

Nếu ai đó có thời giờ

Đọc qua nghiền ngẫm thấy ưa thì dùng.

Còn ai đó nếu không cùng hướng

Thì cũng nên niệm tưởng thông qua

Pháp là phương tiện đó mà

Thuyền nào cũng bỏ,khi qua khỏi bờ.

----------

(1)-“Tri túc chi nhơn,tuy ngọa địa thượng

du dư an lạc.

-Bất tri túc giả,tuy xứ thiên đường,

diệc bất xứng ý “.

(Kinh Phật Di Giáo).

(2)-“Nhơn hệ ư thê tử,xá trạch thậm ư

lao ngục; lao ngục hữu tán thích chi

kỳ,thê tử vô viễn ly chi niệm. Tình ái

ư sắc, khởi đạn khu trì, tuy hữu hổ

khẩu chi hoạn, tâm tùng cam phục!

Đầu nê tự nịch, cố viết phàm phu.

Thấu đắc thử môn,xuất trần La Hán”.

Kinh Tứ thập nhị chương

(Chương thứ 24)

(3)-“Đa dục vi khổ,sanh tử bì lao

tùng tham dục khởi,

thiểu dục vô vi

thân tâm tự tại”.

Bát Đại Nhân Giác

(Giác ngộ 2)

-“Nhơn tùng ái dục sanh ưu,

tùng ưu sanh bố.

Nhược ly ư ái

Hà ưu hà bố ?”.

Kinh Tứ thập nhị chương

(Chương thứ 32)

(4)-“Chứng thật tướng vô nhân pháp

Sát na diệt khước tam kỳ nghiệp”…

(Chứng Đạo Ca-Huyền Giác)

(5)-Ý tưởng của 50 năm trước trong bài

“Lá Thư Vu Lan” (1970).

---o---

Gia Thất Am 26.08.2020-08.07.Canh Tý.(2298)

VIẾT TIẾP

+ + +

Lại tiếp tục, lại cầm bút viết

Trong phạm vi hiểu biết của mình

Như là thơ chuyển các kinh

Nắm rõ đạo lý để mình dễ tu.

Có phân tích ngôn từ,chương cú

Cùng tánh tướng, lý sự hữu vô

Để khi nhìn vào bản đồ

Biết được bao nhiêu đường vô nội thành.

Xe cũng đến, bộ hành cũng đến

Ngã nào cũng dẫn đến thủ đô

Chỉ là sai khác ngày giờ

Đường tắt hay là quanh co dong dài.

Nếu ta cứ xem hoài lễ hội

Hoặc là cứ chờ đợi bạn bè

Thì dù đường chẳng phải xa

Nhưng ta cũng khó thể mà đến nhanh.

Càng lẩn quẩn lanh quanh dòm ngó

Càng hỏi nầy, hỏi nọ, hỏi kia

Càng tính toán,càng phân chia

Hoàng hôn chợt tắt,quê xưa dăm ngàn ! (1)

Càng gánh vác đeo mang càng nặng

Thì lại càng khó đặng đi nhanh

Càng nhiều lợi dưỡng,lợi danh

Thì bước giải thoát du hành khó đi .

Đường vẫn thế,không chi ngăn trở

Đường cũng không giãn nở dài ra

Nhưng càng ngày lại càng xa

Là do ta chẳng chịu mà dời chơn.

Nhiều mắc mứu ở trong cuộc sống

Nhiều cám dỗ ở chốn cuộc đời

Mà ta vốn là con người

Con người thì lại dễ vui đấy mà.

Muốn đi đến lại qua thư thả

Thì cho dù kẻ lạ người quen

Cũng đừng chào đón hỏi han

Thản nhiên mà bước,thì càng đến nhanh.

Chuyện đến đi rõ rành như thế

Nếu ai muốn có thể tự mình

Y theo đường hướng,lộ trình

Bản vẽ đó, mà tiến hành thử đi. (2)

Bao nhiêu người đã đi rồi đó

Chớ chẳng phải chỉ có mình ta

Đã thành Sư ông, Sư bà

Sư phụ, sư Tổ trải qua nhiều đời.

Chỉ ngại ta ham vui,chóng chán

Vài ba hôm bỏ hẳn không đi

Hoặc có ai thách thức thì

Cố chạy vài bước,tứ chi rả rời .

Do ta chẳng vun bồi đạo hạnh

Cứ mãi mê gồng gánh chuyện người

Hiệp trần bội giác,rong chơi

Cho dù vật đổi sao dời, chẳng lay.

Mình chẳng đi thì ai vào đó

Thay thế mình, họ chẳng phải mình

Họ đi thì lẽ thường tình

Họ đến,chớ có phải mình đến đâu ?

Việc tu hành trước sau như nhứt

Mình tu thì quả kết cho mình

Chớ chẳng phải không tu hành

Lại nhờ kẻ khác tu giùm, tu thay.

Giác, thì ở tại ngay đây giác

Chớ chẳng hẹn một lát nữa đây

Hoặc là mai mốt, sau nầy

Sẽ giác ở chốn trời tây xa vời !

Đường không đi,lại thời đòi đến

Đó là một thứ bệnh nan y

Đọc rành các nẻo đương đi

Chỉ chỏ người khác,mình thì ngồi chơi.

Làm bảo vệ, ấy thời mới chết

Tiếc cho ai đọc hết sách kinh

Mà chẳng ứng dụng cho mình

Một chút lợi lạc tâm hành chánh chơn !

Mình chẳng viết cũng không thể được

Vì chuyện đang diễn trước mắt mình

Nên tạm thố lộ lòng mình

Gọi là một chút tâm tình cho vui !

-----------

(1)-“Vĩnh vi lãng đãng

phong trần khách

Nhật viễn gia hương

vạn lý trình”.

-(Lang thang làm khách phong trần

Nắng chiều chợt tắt,dặm ngàn quê xưa !”.

(Trần Thái Tông)

(2)-“ Bản đồ tu Phật “.

(Thích Thiện Hoa)

---o---

Gia Thất Am 28.07.2020-08.06.Canh Tý.(2299)

T R Ò Ả O

+ + +

Cái gì có tướng, có hình

Thảy đều thay đổi theo từng phút giây.

Cái gì có mặt hôm nay

Chẳng ai dám chắc ngày mai sẽ còn ?

Kìa là,nước chảy đá mòn

Nọ thời lấp biển, dời non, bãi bồi.

Không gì bền vững muôn đời

Không gì là chẳng chuyển dời đổi thay ?

Điển hình như thân xác nầy

Xuân xanh mới đó, giờ đây đã già !

Hoặc chuyện thế giới bao la

Khí hậu,thời tiết diễn ra bất thường.

Thiên tai,dịch họa nhiễu nhương

Virus chủng lạ khắp phương hoành hành !

Còn các Tôn giáo tự sanh

Ra nhiều giáo phái cạnh tranh tín đồ.

Chánh phái, tà phái xô bồ

Vô vấn tự thuyết, tự hô, tự hào .

Cái trước đây như thế nào

Để xác định cái về sau, hiện giờ ?

Đổi thay,thay đổi cuộc cờ

Cờ thay, cờ đổi, bàn(cờ)trơ mắt nhìn.

Ô hay, tự tính duyên sinh

Duyên sinh như huyễn,huyễn in như là

Bào,ảnh,dương diệm,không hoa

Như điển,(như)thành Càn thát bà phù vân.

---------

-Dẫn :

(*)-“Nhữ đẳng Tỳ kheo thường đương

nhất tâm cần cầu xuất đạo.Nhất thiết

thế gian,động bất động pháp,giai thị

bại hoại bất an chi tướng”.

Kinh Phật Di Giáo

(Phẩm thứ 16)

(**)-“Thế gian vô thường,quốc độ nguy

thúy,tứ đại khổ không,ngũ ấm vô ngã,

sanh diệt biến dị,hư ngụy vô chủ…”

Bát Đại Nhân Giác

(Giác ngộ 1)

---o---

Gia Thất Am 03.08.2020-14.06.Canh Tý.(2300)

HỮU VI PHÁP QUÁN

+ + +

Hữu vi pháp, là pháp chi

Phải chăng do pháp có gì làm ra ?

Như nhân,như duyên cùng là

Vật chất, sắc thể chung mà tạo nên.

Vật sắc thay đổi không bền

Chúng nhân duyên kết,không quyền cá nhân.

Vô ngã, vô chủ, vô căn

Như mộng,như ảo,như thành khói mây.

Như ráng chiều,như sương mai

Như bèo, như bọt sóng mòi nổi trôi.

Như sóng nắng lượn giữa trời

Như bóng trăng rụng chìm nơi đáy hồ.

Hữu vi pháp cũng như đồ

Ảo mộng tạm giã, là trò huyễn hư.

----------

Gia Thất Am 06.08.2010-17.06.Canh Tý.(2301)

XẢ NIỆM THANH TỊNH

+ + +

Thanh tịnh là cái quái chi

Cái chi không tịnh ? Cái gì không thanh ?

Không có một vật, ai sanh ,

Ra động và tịnh,trược thanh thế nầy ?

Động tịnh là để hiển bày

Cái tướng uế tịnh ở ngay chính mình.

Không trược thì có chi thanh

Không động là tịnh,lập thành thứ chi ?

Phân biệt để rồi quên đi

Cái tánh ấy không có gì tịnh thanh.(1)

Lại bo bo cho rằng mình

Đã được thanh tịnh,rán gìn rán trông.

Cái gì tịnh, ai người trông ?

Há lại có cái lòng vòng ấy sao ?

Ngã không thật,vậy pháp nào

Là pháp có thật, hô hào thắng ưu ?(2)

Vô ngã, lấy gì để tu

Do chấp ngã, mới công phu giải trừ.

Đã giải, phải giải trơn tru

Ly ưu – Xả lạc . Hai từ giản đơn .

Ưu – Lạc, cả hai chẳng còn

Chưa thanh tịnh sao, lại toan giữ gìn,

Cái thanh tịnh và cái mình

Đang thanh tịnh,khiến bịnh tình nặng thêm !

Câu “Xả niệm thanh tịnh”trên

-Nhiều người lý giải, bảo nên hiểu rằng :

Xả, là xả niệm lăng xăng

Để được thanh tịnh,tin rằng chẳng sai.

Nhưng người ấy quên điều nầy

“Ngã pháp câu vong” cả hai cùng trừ.(2)

Ai niệm, niệm phải có người

Vậy người niệm,có phải thời ngã không ?

Thanh tịnh cũng là một trong

Muôn ngàn vạn pháp duyên sanh ở đời.(3)

Ngã - Pháp cả hai rõ rồi

Chúng đều không thật, giữ thời làm chi .

Tại sao lại chẳng bỏ đi

“Thanh tịnh niệm” lự sau khi bệnh lành ?

-----------

-Cảm hứng khi ngẫm lại câu :

“XẢ NIỆM THANH TỊNH”

(1)-“Vô tánh tự tánh không”

(Nhị thập không-Đại Bát Nhã)

(2)-“Nhữ đẳng Tỳ kheo ! Thường đương

nhất tâm cần cầu xuất đạo.Nhất thiết

thế gian,động bất động pháp, giai thị

bại hoại bất an chi tướng”.

Kinh Phật Di Giáo

(Phẩm 16)

-“Nội ngoại chư pháp,tận tri bất thật,

tùng tâm biến khởi,tức thị giả danh”.

(Quy Sơn Cảnh Sách)

(3)-“Nhơn ngưu bất kiến yểu vô tung

Minh nguyệt quang hàn vạn tượng không

Nhược vấn kỳ trung đoan đích ý

Dã hoa phương thảo tự tùng tùng ”.

Thập mục ngưu đồ Đại thừa

(Phổ Minh Thiền Sư)

-(Người,trâu chẳng thấy dấu chân

Trăng soi lạnh cả trời không vật gì

Chẳng ý chi, hỏi làn chi (5)

Cỏ tự sinh trưởng,hoa thì tự thơm.)

o0o

-“Phản bổn hoàn nguyên dĩ phí công

Tranh như trực hạ nhược manh lung

Am trung bất kiến am tiền vật

Thủy tự mang mang, hoa tự hồng”.

Thập mục ngưu đồ Thiền tông

(Quách Am Thiền Sư)

-(Phí công tìm cội, tìm nguồn

Hãy như đui điếc trước muôn sắc trần.

Trong am chẳng thấy ngoài sân

Khe đá nước chảy, hoa hồng thắm tươi).

(4)- Như Thế tôn ngôn :

“Nhất thiết pháp vô ngã”.

(Thế Thân-Duy Thức)

-“Như Phật mật ý thuyết

Nhất thiết pháp vô ngã”.

(Duy Thức Tam thập tụng)

-“Nhân duyên sở sanh pháp

Ngã thuyết tức thị không”…

(Trung luận-Long Thọ)

(5)-HN: Không có ý thì ai đang phân biệt ?

HG: Phân biệt cũng chẳng phải ý.

Cuộc đối thoại giữa

Huệ Năng Và Huyền Giác.

(Pháp Bảo Đàn)

---o---

-(Viết nhân cùng Học giả Nguyễn Tấn Lộc

(Hoiminh Nguyen)bàn luận về những thuật

ngữ thiền trong Phật giáo hai ngày trước.)

oOo

Gia Thất Am 31.08.2020-13.07.Canh Tý.(2302)