THUA-HƠN
+ + +
Một cộng với một là hai
Học trò kết hợp với thầy, tăng đôi.
Chớ chẳng phải chỉ bằng thôi
Nếu bằng thầy, thua thầy thời quá xa.
Còn học trò nếu vượt qua
Sư phụ thì mới đáng mà thụ phong
Truyền trao pháp ấn Tổ tông
Mồi đèn nối đuốc khai thông mạch nguồn.(1)
--------
Cảm hứng khi đọc lại 2 câu :
-“Kiến dữ sư tề giảm sư bán đức
Kiến quá ư sư phương kham truyền thọ”.
(Thiền sư Hoàng Bá)
(1)-“Tông diệc thông thuyết diệc thông
Định huệ viên minh bất trệ không
Phi đản ngã kim độc đạt liễu
Hằng sa chư Phật thể giai đồng”.
(Chứng đạo ca-Huyền Giác)
---o---
Gia Thất Am 13.10.2023-29.08.Quý Mão (2548)
CHẲNG CHUNG HƯỚNG
+ + +
Làm sao chung một hướng đi
Khi ta, người chẳng có gì giống nhau.
Chẳng qua vì buổi ban đầu
Do tham ái, nên kết nhau vợ chồng.
Khi chẳng ý hợp, tâm đồng
Mới biết mình đã vướng vòng lao lung !
Dù muốn ngảnh mặt, quay lưng
Nhưng đâu phải dễ gì dừng lại ngay.
Dù biết rằng càng kéo dài
Là càng xiết chặt đến ngày tàn hơi.
Dù biết mình đã sai rồi
Nhưng đành phải trả nợ đời cho xong.
Chỉ riêng lòng dặn lấy lòng
Quyết chẳng gây tạo nợ nần về sau.
---------
Gò Vấp những ngày cuối thu Quý Mão.(2549)
TUỔI BẢY BẢY
(03.03.Mậu Tý 1948-
03.03.Giáp Thìn 2024.)
+ + +
Mới đó đã bảy bảy rồi
Bảy bảy còn sống quả thời quá may.
Bảy bảy vẫn còn miệt mài
Sưu tầm nghĩa lý, diễn bày ý kinh.(1)
Bảy bảy nhưng vẫn thấy mình
Còn nặng nợ, còn nặng tình chúng sanh.
Vẫn còn chưa báo Phật ân
Tổ, thầy, pháp lữ, nhân quần, Đàn na.
Nên dù đang ở tại gia
Vẫn quan tâm cởi mở mà nghiệp duyên.
Vẫn không quên kết pháp thuyền
Ta, người cùng đến bình yên bến bờ.
Cuộc đời như một giấc mơ
Nhưng biết tận dụng thời cơ sẵn dành
Chỉ cần một niệm chẳng sanh
Thì các pháp sẽ tan tành tiêu ma.(2)
Học đạo lý nếu như mà
Không thông lý đạo như gà quẩn quanh (3)
Cối xoay với mớ thức ăn
Tưởng rằng đầy đủ thiện căn sâu dầy.
Bảy bảy năm đi đó đây
Giờ thì cũng đã đến ngày dừng chân.
Xác bỏ lò thiêu là xong
Tâm theo duyên nghiệp lòng vòng quẩn quanh.
Ái chưa dứt, là còn sanh (4)
Tùy theo tuệ nghiệp tác thành hiện nay
Sẽ chiêu thiện cảnh vị lai
Gặp thiện nhân kết duyên ngày xa xưa
Sớm cùng dẫn nhau vào chùa
Hiện thân Phật Ấn giúp cho bạn hiền.
Được vậy đã quá hữu duyên
Hữu phước rồi còn trách phiền chi chi ?
Vãng lai tam giới là khi
Cấu ái đã tận, ngại gì tới lui.(5)
Bảy bảy năm vẫn chưa rồi
Chỉ thấy cái đạo lý nơi phương ngoài.
Còn cái nội chứng ”không hai
Duy Ma” phải đợi Như lai mật truyền.
Bảy bảy, đủ đầy phước duyên
Cho nên mới chẳng điên điên, khùng khùng.
Biết nhận ra cái nghiệp chung
Và cái nghiệp riêng, không cùng quả nhân.
Mọi người tự lo lấy thân
Không ai có thể tu giùm cho ai.
Các pháp vốn dĩ xưa nay
Như thị, như thị, chớ hoài phí công.
Một mình tự tại thong dong
Đến đi, qua lại như không chuyện gì.
Các duyên tạm viễn, tạm ly (6)
Chẳng cùng phàm thánh, cớ chi đồng triền.(7)
--------
(1)-“Nhược hữu trung lưu chi sĩ, vị năng đốn
siêu thả ư giáo pháp lưu tâm, ôn tầm bối
diệp, tinh sưu nghĩa lý, truyền xướng phu
dương, tiếp dẫn hậu lai, báo Phật ân đức”.
(Quy Sơn Cảnh Sách)
(2)-“Nhất tâm bất sanh
Vạn pháp câu tức”.
(Quy Sơn Linh Hựu)
(3)-“Học đạo bất thông lý
Phục thân hoàn tín thí”.
(Sa Di Luật Giải)
(4)-“Hạo hạo tam tàng bất khả cùng
Uyên thâm thất lãng cảnh vi phong
Thọ, huân, trì chủng, căn, thân, khí
Khứ hậu, lai tiền tác chủ ông”.
Bát Thức quy củ tụng
(Trang chú)
(5)-“Nhơn hoài ái dục bất kiến đạo giả.
Ái dục cấu tận đạo khả kiến hỷ”.
Kinh Tứ thập nhị chương
(Chương 16)
(6)-“Ngoại tức chư duyên
Nội tâm vô đoan
Tâm như tường bích
Khả dĩ nhập đạo.
-Minh Phật tâm tông
Đẳng vô sai ngộ
Hành giải tương ưng
Danh chi viết Tổ”.
(Bồ Đề Đạt Ma)
(7)-“Diệc bất đổ ác nhi sanh hiềm
Diệc bất quán thiện nhi cần thố
Diệc bất xả trí nhi cận ngu
Diệc bất phao mê nhi tựu ngộ.
-Đạt đại đạo quá hề quá lượng
Thông Phật tâm hề xuất độ
Bất dữ phàm thánh đồng triền
Siêu nhiên danh chi viết Tổ”.
(Bồ Đề Đạt Ma)
---o---
Gia Thất Am 03.03.2024-23.01.Quý Mão.
Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang (2550)
V U I G Ì
+ + +
Các hành luôn luôn đổi thay
Là pháp sanh diệt xưa nay, muôn đời.
Diệt sanh, sanh diệt thế thôi
Không sanh, không diệt mới thời quái chiêu.
Diệt sanh chẳng khổ mới siêu
Sanh diệt đau khổ là điều hẳn nhiên.
Nếu chẳng nhờ vào tham thiền
Thì làm sao thoát cái điên đảo nầy ?
Sanh, lão, bệnh, tử hằng ngày
Cũng là cái lẽ đổi thay vậy mà. (1)
Sanh diệt chẳng động lòng ta
Vì sanh diệt cũng chỉ là mộng thôi.
Mộng, thì chẳng có gì vui
Không mộng, cũng vẫn vậy thời, chẳng hơn.(2)
----------
Cảm hứng khi đọc lại bài kê :
-“Chư hạnh vô thường
Thị sanh diệt pháp
Sanh diệt diệt dĩ
Tịch diệt vi lạc”.
(Kinh Niết Bàn)
(1)-“Sanh, lão, bệnh, tử
Lý chi thường nhiên”...
(Ni sư Diệu Nhân)
(2)-“Sanh diệt ký diệt
Tịch diệt hiện tiền”.
(Kinh Lăng Nghiêm)
---o---
Gia Thất Am 16.10.2023-02.09.Quý Mão.(2551)
THÂN TRÂU (2)
+ + +
Trâu chở nặng qua đầm lầy lội
Vướng bùn sình khó nỗi bước nhanh
Dù cố hết sức bình sanh
Nhưng lực đã bất tùng tâm người rồi !
Dù có ai đem mồi bẹo nhữ
Chẳng muốn gì ngoài sự bình an
Dù chung quanh đầy cỏ non
Thử hỏi lòng dạ nào còn muốn ăn ?
Chỉ mong được đôi chân thật vững
Để cố gắng đến tận bờ kia
Nếu ai cũng biết nghĩ về
Nỗ lực vượt khỏi ứ nê đầm lầy.
Hy vọng trong một ngày gần nhất
Sẽ có được giây phút lạc an
Vượt khỏi bể ái tình phàm
Quyết chẳng trở lại làm thân trâu bò !
---------
Cảm hứng khi đọc lại bài Phật ngôn :
-“Phật ngôn: Phù vi đạo giả như
ngưu phụ trọng, hành thâm nê trung,
bì cực bất cảm tả hữu cố thị, xuất ly
ứ nê nãi khả tô tức. Sa môn đương
quán tình dục thậm ư ứ nê, trực tâm
niệm đạo, khả miễn khổ hỷ”.
Kinh Tứ thập nhị chương
(Chương 41)
---o---
Gia Thất Am 20.10.2023-06.09.Quý Mão.(2552)
TIỄN ANH HÙNG
+ + +
Anh Hùng, một thuở hùng anh
Giờ thì anh đã dừng chân quay đầu.
Gởi anh một lời kinh cầu
Về với Thiên chúa, đứng hầu Jésu.
Tin vui mang đến mọi người
Tình Bác ái rưới, nơi nơi ấm lòng.
Cùng hướng về với lý chân
Ba ngôi kính ngưỡng, một lòng tựa nương.
----------
Nguyễnbá2023.(2553)
V Ô M I N H (4)
+ + +
Vô minh theo ngài Thái Hư
Định nghĩa trong giáo khoa thư rõ ràng.(1)
Một, là chẳng biết cái thân
Giả huyễn nầy do bốn phần hợp sanh.(2)
Nên chúng vô ngã, vô nhân.
Hai, là chẳng biết rõ rành, các duyên
Sanh khởi ba nghìn đại thiên
Sum la vạn tượng, vô biên cảnh đời.
Thành, trụ, hoại, không thế thôi.(3)
Ba, là chẳng hiểu pháp nơi Ta bà
Thảy đều giả huyễn, không ta. (4)
---------
Cảm hứng khi đọc lại học cũ :
-“Vô minh giả, bất minh bạch giả.
-Nhất bất minh bạch thân thể vô ngã.
-Nhị bất minh bạch vạn vật giai không.
-Tam bất minh bạch nhất thiết pháp giả.
(Thái Hư Đại Sư)
(1)-Phật học giáo khoa thư.
(2)-“Giả tá tứ đại dĩ vi thân
Tâm bản vô sinh nhân cảnh hữu”...
Đức Phật Tỳ Xá Phù
(Phật Tổ Thuyền Uyễn Kế Đăng Lục)
(3)-“Chư pháp tùng duyên sanh
Diệc tùng nhân duyên diệt
Ngã Phật đại Sa môn
Thường tác như thị thuyết”
(Tỳ kheo Mã Thắng)
(4)-“Như Thế tôn ngôn: Nhất thiết pháp vô ngã”.
(Thiên bộ Luận sư Thế Thân)
-“Như Phật mật ý thuyết
Nhất thiết pháp vô ngã”.
(Duy thức Tam thập tụng)
-“Nhân duyên sở sanh pháp
Ngã thuyết tức thị không
Diệc vi thị giả danh”...
(Trung Luận Long Thọ)
---o---
Gia Thất Am 23.10.2023-09.09.Quý Mão.(2554)
TẦM TRÂU
+ + +
Đã tìm được dấu chân rồi
Chắc chắn là trâu chẳng rời đây xa.
Thấy dấu thì sẽ tìm ra
Thời gian mau chậm, tùy mà ta thôi.
Học đạo phải thông thời lý đạo (1)
Bằng không thông, bát đảo thất điên !(2)
Chỉ cần thực tại hiện tiền
Chẳng niệm gì khác, các duyên tự trừ.(3-4)
Cũng có thể nói như người trước
Chẳng để tâm trước phược sáu trần
Hay là để cái tâm không (5-6)
Không chứa, không chấp, không mong, không cầu.
Đạo giải thoát khỏi tìm đâu ?
-------
Cảm hứng khi đọc lại bài kệ thi :
-“Tầm ngưu tu phỏng tích
Học đạo phỏng vô tâm
Tích tại ngưu hoàn tại
Vô tâm đạo dị tầm”.
Long Nha
(Cảnh Đức Truyền Đăng Lục)
(1)-“Sơn cư phong vật tự thiên nhiên
Dại đạo chiêu chiêu tại mục tiền
Bất thức tổ tông thâm mật chỉ
Đồ lao niệm Phật dữ tham thiền”.
(Thiền Sư Tông Bổn)
(2)-Bát đão :
A/-Phàm phu
1/-Quán thân bất tịnh, cho là tịnh.
2/-Quán thọ thị khổ, cho là lạc.
3/-Quán tâm vô thường, cho là thường.
4/-Quán pháp vô ngã, cho là ngã.
B/-Nhị thừa
1/-Thường, cho là vô thường.
2/-Lạc, cho là bất lạc.
3/-Ngã, cho là vô ngã.
4/-Tịnh, cho là bất tịnh.
-Thất điên : (Thất tình)
1/-Mừng. 2/-Giận. 3/-Buồn. 4/-Vui.
5/-Thương. 6/-Ghét. 7/-Sợ.
(Hỷ, nộ, ái, ố, ai, lạc, cụ)
(Phật học pháp số)
(3)-“Nhãn nhược bất thùy
Chư mộng tự trừ”...
(Tín Tâm Minh-Tăng Xán)
(4)-“Niệm khởi tâm tâm khởi
Tâm vong niệm vong”...
(Tuệ Trung Thượng Sĩ)
(5)-“Tâm cảnh câu quyên
Mạc ký mạc ức
Lục căn di nhiên
Hành trụ tịch mặc
Nhất tâm bất sanh
Vạn pháp câu tức”.
(Quy Sơn Linh Hựu)
(6)-“Tông diệc thông thuyết diệc thông
Định tuệ viên minh bất trệ không
Phi đản ngã kim độc đạt liễu
Hằng sa chư Phật thể giai đồng”.
(Chứng đạo ca-Huyền Giác)
---o---
Gia Thất Am 28.10.2023-14.09.Quý Mão.(2555)
NHẬM VẬN
+ + +
Thân nầy cũng ví như làn điện chớp
Mới nhá lên liền vội chợt mất đi (1-2)
Vận vật ở đời cũng chẳng khác chi
Xuân tươi tốt, thu đến thì tàn héo.
Gẫm sự đời như trò hề dâu bể (3)
Vẫn an nhiên trước sự thế thăng trầm.(4)
Chẳng có gì tồn tại mãi nghìn năm
Như năng sớm, tan dần sương ngọn cỏ.
-----------
Cảm hứng khi đọc lại bài kệ thi :
-“Thân như điện ảnh hữu hoàn vô
Vạn mộc xuân vinh thu hựu khô
Nhậm vận thạnh suy vô bố úy
Thạnh suy như lộ thảo đầu phô”.
(Thiền Sư Vạn Hạnh)
(1)-“Huyễn thân mộng trạch
Không trung vật sắc”...
(Quy Sơn Linh Hựu)
(2)-“Đời người gẫm ví như vần trăng tỏ
Lại cũng hoa nở tỏa hương lan
Nhưng trải qua thời gian chưa mấy độ
Rồi phôi pha trăng lặn, đóa hoa tàn”...
(Giấc mộng tàn)
(3)-“Kìa biển rộng mênh mông đầy sóng vỗ
Lượng hải triều dũng mãnh cuốn nước sâu
Sức hùng vĩ tưởng ngàn năm kiên cố
Mà bao lần bãi bể hóa nương dâu”...
(Giấc mộng tàn)
(3)-“Phóng tứ đại mạc bã tróc
Tịch diệt tánh trung tùy ẩm trác”...
(Chứng đạo ca-Huyền Giác)
---o---
Gia Thất Am 26.10.2023-12.09.Quý Mão.(2556)
LY TỊCH DIỆT
+ + +
Nếu chưa tịch diệt thì đừng
Nói đến tịch diệt, coi chừng mắc quai.
Sanh diệt, tịch diệt không hai
Bây giờ muốn nói hưu nai mặc tình.
Sinh tử chẳng khác tử sinh
Vô sinh ngay giữa muôn nghìn sự duyên.(1)
Không tham, sân, si, đảo điên
Không nhiễm dục, ái, cái, triền sự sinh.
Nam nhi phải tự thắng mình
Trượng phu điều ngự phàm tình thế nhân.
Tự thân vượt qua lục phàm
Tam tôn, tứ thánh vào hàng đẳng siêu...(2)
Tại sao lại phải chạy theo
Dấu chân trên cát đã nhiều đổi thay ?
Kho tàng khai thác trước đây
Chắc gì của báu ngày nay vẫn còn ?
---------
Cảm hứng khi đọc lại bài kệ ngôn :
-“Ly tịch diệt phương ngôn tịch diệt
Sanh vô sanh hậu thuyết vô sanh
Nam nhi tự hữu xung thiên chí
Hưu hướng Như lai hành xứ hành”.
(Thiền Sư Quảng Nghiêm V.N)
(1)-“Du giang hải thiệp sơn xuyên
Tầm sư phỏng đạo vị tham thiền
Tự tùng nhận đắc Tào khê lộ
Liễu tri sanh tử bất tương can”.
(Huyền Giác-Chứng đạo ca)
(2)-“Ngã kim phát tâm bất vị tự cầu nhân,
thiên phước báu Thinh văn, Duyên giác,
nãi chí quyền thừa chư vị Bồ tát, duy y
tối thượng thừa”.
(Văn Sám Hối)
---o---
Gia Thất Am 02.11.2023-19.09.Quý Mão.(2557) N H Ư (6)
+ + +
Mượn Như khai mở đầu bài
Như, là Như thể, Như lai ba đời.
Vạn pháp thiên lưu chuyển dời
Vốn là như vậy, muôn đời xưa nay.
Riêng Như chẳng đổi, chẳng thay
Vì Như vốn vượt ra ngoài ngữ ngôn.
Như thị nhân quả lưu tồn
Như thị tánh tướng vốn luôn song hành.
Như thị thể lực tương sanh
Nhân duyên như thị, mối manh trùng trùng.
Như thị là mẫu số chung
Tất cả bình đẳng đều cùng vậy thôi.
Như thị, là quá đủ rồi
Như thị, chớ hỏi lôi thôi làm gì.
Như thị mở đầu tập thi...
--------
Thập như thị :
1/-Như thị tướng.
2/-Như thị tánh.
3/-Như thị thể.
4/-Như thị lực.
5/-Như thị tác,
6/-Như thị nhân.
7/-Như thị duyên.
8/-Như thị quả.
9/-Như thị báo.
10/-Như thị bổn mạc cứu cánh.
(Kinh Diệu Pháp Liên Hoa)
---o---
Gia Thất Am 16.11.2023-04.10.Quý Mão.(2558)
TỊNH NGŨ CĂN (2)
+ + +
Ngũ nhãn để tạm phân cấp độ
Người tu hành giác ngộ thấy ra
Pháp nhãn, tuệ nhãn chỉ là
Sự thành tựu nhờ thông qua định, thiền.
Ngũ lực chẳng tương liên ngũ nhãn
Chỉ ngại là cái đám năm căn
Năm dục chúng luôn cận thân
Xua đuổi là phải, chống ngăn là vừa.
Sợ là ta không thừa đạo lực
Tịnh ngũ căn trước sức mê ly
Ngũ duc cám dỗ dắt đi
Vào nơi hắc ám, A tỳ tối tăm(1)
Thắng, là chiến thắng năm thứ dục
Lực, là lực nhiếp phục ngũ căn (2)
Cớ chi lại phải lăng xăng
Tịnh ngũ nhãn, có ăn nhằm vào đâu ?(3)
-----------
Cảm hứng khi đoc lại bài kệ thi :
-“Tịnh ngũ nhãn đắc ngũ lực (2)
Duy chứng nãi tri nan khả trắc
Kính lý khán hành kiến bất nan
Thủy trung tróc nguyệt tranh niêm đắc”.
(Chứng đạo ca-Huyền Giác)
(1)-A tỳ = Vô gián.(không có thời gian
gián đoạn).
(2)-“Ngũ căn tặc họa ương cập lụy thế,
vi hại thâm trọng, bất khả bất thận !
Thị cố trí giả chế nhi bất tùy.”
Kinh Phật Di Giáo
(Tiét thứ 4)
(3)-Tịnh ngũ căn đắc ngũ lực (gợi ý)
---o---
Gia Thất Am 17.11.2023-05.10.Quý Mão.(2559)
TIỄN NGƯỜI (2)
(Hòa Thượng Tuệ Sỹ)
+ + +
Người đi rồi, tôi cũng đi
Người đi hôm trước, tôi thì hôm sau.
Dù là cùng đi như nhau
Tuy nhiên chỗ đến chẳng bao giờ đồng.
Sanh giả không, tử giả không
Làm gì có chuyện việc xong lại về.
Bất ưng, nơi nào là quê ?
Bất nhập, thị danh Bồ đề chiếu soi.
Tịnh Danh không chốn, không nơi
Duy Ma ngậm miệng, nửa lời cũng không.
Phương trời miên viễn thong dong
Dạo chơi ba cõi, một vòng tử sanh.
Tục loại tùy hình ứng thân
Tha phương thử giới, pháp phần diễn dương.
----------
Gia Thất Am 25.11.2023-13.10.Quý Mão.
Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang (2560)
PHẬT HOÀNG
+ + +
Người trong Hoàng tộc xuất gia
Thành đạo nên được ngợi ca Phật hoàng.
Đó là con cháu nhà Trần
Chớ Nhân tông đâu có cần thứ chi.
Trước khi từ giã ra đi
Vương vị ngài đã trao thì cho con
Ngai vàng, xả tắc, giang sơn
Ngài đã dứt khoát chẳng còn vấn vương.
Đầu đà, chiếc bóng, thân đơn
Đỉnh cao trúc biếc, mây phong tím trời.(1)
Trong am chẳng thấy chi ngoài (2)
Huống là nghe ngóng chuyện nầy, việc kia ?
Nếu như các duyên chẳng lìa (3)
Làm sao Điều ngự, hoặc là Trượng phu ?
Người không tu khác người tu
Gọi gì cũng được, ngoại trừ Phật vua.
----------
(1)-(Trúc lâm - Yên tử)
(2)-“Am trung bất kiến am tiền vật
Thủy tự mang mang, hoa tự hồng”.
(Thiền Sư Quách Am)
(3)-“Ngoại tức chư duyên
Nội tâm vô đoan
Tâm như tường bích
Khả dĩ nhập đạo”...
(Bồ Đề Đạt Ma)
---o---
Gia Thất Am 13.12.2023-01.11.Quý Mão.
Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang (2561)
NGƯỜI CHẾT-CHẾT NGƯỜI
+ + +
Sanh chẳng có gì mang theo
Chết chẳng có gì để lại
Chớ nghe lời xúi dại
Bày cúng kiến vong linh
Lập thất tuần thiết đải.
Người chết theo nghiệp duyên (1)
Thiện lành hay ác quấy
Nghiệp dẫn liền sanh thân (2)
Cõi lành hay cãnh dữ.
Chẳng có ai ở đó
Lại bày trò ma sự.
------
(1)-“Tác hữu nghĩa sự
Thị tỉnh ngộ tâm.
Tác vô nghĩa sự
Thị cuồng loạn tâm
Cuồng loạn tùy tình niệm
Lâm chung bị nghiệp khiêng.
Tỉnh ngộ bất do tình
Lâm chung năng chuyển nghiệp”.
(Khuê Phong Tông Mật)
(2)-“Hạo hạo tam tàng bất khả cùng
Uyên thâm thất lãng cảnh vi phong
Thọ huân trì chủng căn thân khí
Khứ hậu lai tiền tác chủ ông”.
Bát thức quy củ tụng
(Trang chú)
---o---
Gia Thất Am 15.12.2023-03.11. Quý Mão.(2562)
Nhớ Ngày
THÍCH CA THÀNH ĐẠO
(2024-1)
+ + +_
Sắp đến ngày Thích Ca thành đạo
Con vẫn chưa đến Bảo sở thành
Cứ chạy lòng vòng, lanh quanh
Tán dương, ca tụng, xưng danh hiệu Ngài.
Ngài đâu có bảo ai ca tụng
Chỉ cần hành đạo đúng pháp Ngài
Thì giải thoát tòa Như lai
Có người kế vị tương lai sau nầy.
Đã trải hơn hai mươi thế kỷ
Vẫn chưa thấy dù chỉ một người
Hé lộ nhận được tin vui
Niết bàn tọa thị, dạo chơi Ta bà .
Phật đâu thể nhìn qua thân xác(1-2)
Vì sắc thân do hợp chất thành
Hợp chất đâu phải Phật thân
Chúng chỉ là một trong năm thành phần.
Ngũ uẩn vốn là không cỏ thật
Có, nhưng vì tánh chất huyễn hư
Uẩn hợp, thì gọ là người
Uẩn tan, thì tạm gọi thời là không.
Có và không lòng vòng mãi thế
Như cuộc đời dâu bể, bể dâu
Lở, thì gọi là sông sâu
Bồi, thì lại gọi bãi dâu, tang điền.
Gọi gì cũng như nhiên, như vậy
Vì muôn đời vẫn hãy còn đây
Cho dù có đổi, có thay
Thay đổi vì phải đổi thay, vô thường.
Pháp thân vốn tựa nương lý pháp
Không tướng hình, biến khắp nơi nơi
Ở đâu có mặt loài người
Đều có pháp Phật đồng thời hiện ra.
Pháp thân vốn chính là thân Phật
Không gì làm diệt mất giác tâm
Dù ở ba cõi, lửa hầm
Tâm giác ngộ vẫn trong ngần chiếu soi.
Phật tâm làm đổi thay, chuyển hóa
Tâm mê mờ của cả chúng sinh
Hãy nương Phật tánh lòng mình
Giác ngộ, giải thoát muôn nghìn khổ duyên.
Dù Ngài ở Tây thiên thành Phật
Nhưng danh Ngài vang khắp mười phương
Dù xa cách vạn dặm trường
Nhưng con vẫn thấy Ngài thường bên con.
Nay soi lại tấm gương ngày trước
Khi Ngài tìm ra được lý chơn
Chẳng phải ở nơi cao sơn
Hoặc ở khổ hạnh lâm trường luyện tu.
Chơn lý vốn như như thế đấy
Tại ta chẳng tìm thấy đó thôi
Định tâm, tỉnh trí phản hồi(3)
Nhận ra chơn lý tại nơi chốn nầy.
Tại nơi chỗ có đầy sinh vật
Có loài người, có đất, có trời
Có tất cả phương, xứ, thời
Đạo lý duyên kết thành nơi Ta bà.
Duyên hợp, thì sanh ra các thứ
Duyên tan, thì mọi sự hoàn không
Giả ngã, giả pháp, giả chân (4)
Thong dong, tự tại giữa lòng chúng sinh..
Con xin kính cẩn nghiêng mình
Lạy Ngài với cả lòng thanh kính tôn
Chơn lý thật quá giản đơn
Con chẳng nhận được, bỡi còn vô minh !
-----------
(1)-“Phật bất kiến thân tri thị Phật
Nhược thực liễu tri biệt vô Phật
Trí giả năng tri tội tánh không
Thản nhiên bất bố ư sanh tử”.
Ca La Tôn Đại Phật ngôn
(Phật Tổ Thiền Uyển Kế đăng lục)
(Cảnh Đức Truyền đăng lục)
(2)-“Kiến thân vô thật tức Phật thân
Liễu tâm như huyễn tức Phật huyễn
Liễu đắc thân tâm bản tánh không
Tư nhân dữ Phật hà thù biệt”.
Câu Na Hàm Mâu Ni Phật ngôn
(Phật Tổ Thiền Uyển Kế đăng lục)
(Cảnh Đức Truyền đăng lục)
(3)-“Phản quan tự kỷ bổn phận sự”...
(Thiền Sư Thường Chiếu)
(4)-“Nhất thiết vô hữu chơn
Bất dĩ kiến ư chơn
Nhược kiến ư chơn giả
Thị kiến tận phi chơn”.
(Pháp Bảo Đàn)
---o---
Gia Thất Am 11.01.2024-01.12.Quý Mão niên.(2563)
THÍCH CA THÀNH ĐẠO
(2024-2)
+ + +
Mỗi năm khí sắp đến ngày
Thích Ca thành đạo con đây tủi lòng !
Ngài tu sao, được thành công ?
Còn con tu mãi vẫn không ra gì.
Phải chăng, con quá ngu si
Sắc, tài, danh, lợi mãi thì vấn vương ?
Chẳng như Ngài trong một đêm
Tất cả bỏ hết, quyết tìm cho ra
Phương pháp hàng phục ấm ma
Đạo lý giải thoát Ta bà khổ đau.
Phần con chẳng hề lãng xao
Hai thời sớm tối, làu làu kệ kinh
Một lòng tha thiết kính tin
Sổ châu niệm Phật, trì danh chú thần.
Thường theo các chùa phóng sanh
Thiện nghiệp vun quén, phước lành trồng gieo.
Đêm ngày chăm chút, chắt chiu
Hồi hướng phước báu, nguyện siêu độ về
Tây phương cực lạc hương quê
Có Phật, Bồ tát cận kề sớm hôm
Chẳng còn sợ nỗi cô đơn
Đạo quả sẽ đến, lý chơn khỏi tìm.
Đâu ngờ con đã chết chìm
Trong cảnh giới ảo, trong niềm mê si.
Muốn đến, mà chẳng chịu đi
Muốn hưởng quả ngọt, hạt thì chẳng gieo.
Phật đạo chẳng thể ăn theo
Tự mình, còn phải cần nhiều trợ duyên.
“Hãy tự mình đốt đuốc lên” (1)
Đuốc đâu sẵn có ? mồi lên bằng gì ?
Phải tự giác, ngộ, liễu, tri
Bằng những thứ có mặt thì chung quanh.(2-3)
Nếu chẳng tìm ra mối manh
Là do chẳng đúng nguyên nhân, cội nguồn.
Hãy không dừng, quán chiếu luôn
Chắc chắn sẽ có con đường hiện ra.
Bằng chứng, đức Phật Thích Ca
Thất nhật Ngài đã tìm ra đạo vàng.
Đạo Ngài không cao, không sang
Riêng cho quý tộc hoặc hàng vương gia.
Đạo Ngài đơn giản, dung hòa
Ai hành cũng được, dẩu là tiện nhân.
Chỉ cần chuyển hóa cái tâm
Cái tâm chuyển được là xong mọi điều.(4)
Đạo Ngài không cần nói nhiều
Chỉ cần làm được những điều giản đơn.
Đạo Ngài chẳng thích thua hơn
Khổ đau dứt được là tôn chỉ Ngài.
Con xin phát nguyện từ nay
Hành theo giáo pháp mà Ngài giải minh
Thành đạo là một công trình
Thiền đạo là một pháp hành, không hai
Xa ma tha, buông thõng tay
Tam ma bát đề, ngày ngày chiếu soi.
Thiền na con nguyện gương noi
Ly dục, ly ác pháp nơi chính mình.
Hiện tiền nếu chẳng Vô sanh
Thì chắc chắn cũng dự phần Nhập lưu.
Vào dòng Thánh rồi từ từ
Nhất lai, Bất lai cũng như các ngài.
Giáo pháp Như Lai chỉ bày
Con nguyện thực hiện đến ngày thành công.
Còn bây giờ xin ngưỡng mong
Thế tôn minh chứng tấm lòng của con !
----------
(1)-“Hãy tự mình thắp đuốc lên mà đi”
(Thích Ca Phật ngôn)
(2)-“Chẳng dùng vô tướng thấy
Chẳng dùng vô tường quán
Chẳng ở nơi vô tướng
Mà quán là vô tướng”.
(Kinh Đại Bảo Tích)
(3)-“Chẳng ở không thấy không
Chẳng rời không thấy không
Người thấy được như vây
Đó gọi là thấy không”.
(Kinh Đại Bảo Tích)
(4)-“Ngộ tâm dung dị tức tâm nan
Tức đắc tâm nguyên đáo xứ nhàn”...
(Minh Châu Hương Hải)
---o---
Gia Thất Am 12.01.2024-02.12.Quý Mão niên.(2564)
Nhớ ngày
THICH CA THÀNH ĐẠO
(2024-3)
+ + +
Con cảm thấy nôn nao trong dạ
Khi đức Ngài đạo quả viên thành
Xin tán dương và vinh danh
Ngoài Ngài, chưa có một nhân vật nào.
Có cái nhìn thẳng vào sự vật
Có tiếng nói trung thực, chân thành
Tất cả đều do duyên sanh
Duyên sanh thì chẳng có nhân vật nào.
Có cái quyền tối cao, tối thượng
Chen vào trong cuộc sống người ta
Có hình, có tướng đều là
Như huyễn, như mộng, có mà thật đâu ?(1)
Luôn thay đổi cho dù không muốn
Luôn đổi thay thích ứng hợp thời
Nên luôn co sự đổi dời
Đổi dời, dời đổi, muôn đời đổi thay.
Nhận ra được điều nầy do bởi
Trước mắt ta chuyển đỏi vô thường
Vật có hình tướng luôn luôn
Bị sự chi phối do nương tựa vào.
Duyên sanh khởi làm sao tồn tại ?
Duyên nầy luôn chống trái duyên kia (2)
Cho nên vừa hợp, vừa ly
Đến khi duyên rả mới thì hãi kinh !
Nhờ học Phật nảy sanh hiểu biết
Biết những gì sanh diệt, diệt sanh
Đều do uẩn, ấm hiện hành (3)
Thật sự là vậy, chẳng sanh não phiền.
Thuyết duyên sanh chỉ riêng đạo Phật
Chủ trương, không phải vật, phải tâm
Hội đủ yếu tố, thành phần
Chúng sẽ phát triển khởi sanh trùng trùng.
Biết các duyên chẳng cùng tính chất
Nhưng khi cần phối hợp nhịp nhàng
Đến khi thiếu duyên, rả tan
Mới biết vừa hợp vừa đang bất đồng.
Cuộc đời vốn lòng vòng như thế
Hiểu ra chẳng để mắc sai lầm
Không có gì phải bân tâm
Dù còn hay mất, thăng trầm vẫn vui.(4)
Nhờ đức Phật vào đời chỉ dạy
Giáo pháp Ngài mãi mãi thích nghi
Muốn giải quyết mối ngu si
Người tu học Phật làm gì, lắng nghe:(5)
Ngày thành đạo đang kề, đang cận
Con chỉ viết vài đoạn văn thơ
Giải tỏa một ít nghi ngờ
Tán dương đức Phật đáng thờ, đáng tôn.
----------
(1)-“Phàm sở hữu tướng, giai thị hư vọng.
Nhược kiến chư tướng phi tướng tức
kiến Như Lai”.
(Kim Cang Bát Nhã)
(2)-“Tuy nãi tứ đại phò trì, thường tương
vii bội”.
(Quy Sơn Linh Hựu)
(3)-“Chiếu kiến ngũ uẩn đều không thật”.
(Bát Nhã Tâm Kinh)
(4)-“Thân như điện ảnh hữu hoàn vô
Vạn vật xuân vinh thu hựu khô
Nhậm vận thanh suy vô bố úy
Thạnh suy như lộ thảo đầu phô”.
(Vạn Hạnh Thiền Sư)
(5)-“Ngu si sanh tử, người trí thường niệm
quảng học đa văn, tăng trưởng trí tuệ,
thành tựu biện tài, giáo hóa nhất thiết,
tất cánh đại lạc”.
(Bát Đại Nhân Giác)
---o---
Gia Thất Am 13.01.2024-03.12.Quý Mão niên.(2565)
Nhớ ngày
THÍCH CA THÀNH ĐAO
(2024-4)
+ + +
Ngài thành đạo không riêng thụ hưởng
Lại rộng đem ý tưởng siêu phàm
Sẻ chia cho cả nhân gian
Đừng mang ý tưởng Niết bàn là vui.(1)
Hoặc ngược lại, cho đời bể khổ
Khổ hay vui, từ thuở nào ra
Niết bàn, sanh tử, không hoa (2)
Khổ vui, vui khổ sao mà định phân ?
Thế gian chỉ về phần vật chất
Vật chất thì đâu có biết gì
Tất cả do ta ngu si
Tưởng vật là thật, nên thì đắm say.
Ra sức quyết tranh tài chiếm hữu
Được thì vui, mất tự khổ đau
Có ai gây cho ai nào
Tại sao lại trút cả vào thế gian ?
Con người ta quá ngang, quá ngược
Mình tạo ra lại buột tội đời
Lại trách cứ vào Phật, Trời
Không công bằng đối với người thế gian.
Phá hủy hết không gian, không phận
Khoang, xới, đào xuống tận đia cầu
Bảo sao không lộn, không nhào
Địa chấn, bão tố, lửa tràu núi phun.
Chỉ có những người khùng làm bậy
Hại mọi người, trong ấy có mình
Chớ đổ thừa cho thần linh
Mà tất cả tự chính mình làm ra.
Khổ cũng thế, do ta làm khổ
Chớ địa cầu đâu có biết gì
Chiến tranh cũng tự mình gây
Chế tạo vũ khí, loại nầy loại kia.
Rồi tự mình phân chia địa vực
Rồi tự mình ra sức tóm thu
Được, nhiều kẻ oán, người thù
Không được thì lại bày mưu, lập đàn.
Do con người gian tham, tạo ác
Chớ thần minh và các thiên thần
Các ngài đâu có dã tâm
Bởi chẳng có thể uống ăn được gì.
Tóm lại, mọi sự chi có mặt
Do con người sắp đặt bày ra
Muốn cho thế giới an hòa
Trước hết mỗi người phải mà tự tu.
Nói , là giả sử như thế đấy
Chớ làm gì thế giới an hòa
Con người vốn dĩ sanh ra
Đã chẳng đồng nhất, sao mà đồng tâm ?
Người có nữ, có nam, cao, thấp
Có người ốm, người mập, người lùn
Trắng, đen, tiếng nói không cùng
Văn minh, văn hóa, miền, vùng khác nhau.
Còn ý tưởng lúc nào cũng vậy
Cũng luôn luôn chống trái với nhau
Cho nên chớ có dựa vào
Thần lực nào đó mà cầu bình an. (3)
Nhân quả quá rõ ràng thế đấy
Không cấy trồng, gặt hái là sao
Chẳng thể người nầy bệnh đau
Người kia uống thuốc, làm sao mạnh lành ?
Niết bàn cũng giả danh không thật
Ở đâu là thành quách Niết bàn ?
Nếu có, cũng như nhân gian
Sẽ bi hoại diệt, dù ngàn năm sau.
Nếu có tướng, tướng nào chẳng hoại
Nên đức Phật đã dạy như sau
Chẳng nên chấp vào tướng nào
Tất cả các tướng phải mau giải trừ.(4)
Nay nhân ngày Bổn sư thành đạo
Con ba hoa khoát láo vài câu
Gọi là đền đáp ân sâu (5)
Thế tôn đã chẳng ngại vào thế gian.
---------
(1)-“Nhất thiết vô Niết bàn
Vô hữu Niết bàn Phật
Vô hữu Phật Niết bàn
Viễn ly giác sở giác”...
(Kinh Lăng Già)
(2)-“Tùy thuận chúng duyên vô chướng ngại
Niết bàn sanh tử đẳng không hoa”.
(Chương Chuyết)
(3)-Hãy đọc câu chuyện “Bình thiên hạ” giữa
Khổng Tử và Hạng Thác (13 tuổi) sẽ thấy
thú vị hơn.
(4)-“Phàm sở hữu tướng
Giai thị hư vọng.
Nhược kiến chư tướng phi tướng
Tức kiến Như Lai”.
(Kim Cang Bát Nhã)
(5)-“Nhược hữu trung lưu chi sĩ, vị năng
đốn siêu, thả ư giáo pháp lưu tâm,
ôn tầm bối diệp, tinh sưu nghĩa lý,
truyền xướng phu dương, tiếp dẫn
hậu lai, báo Phật ân đức”.
(Quy Sơn Linh Hựu)
---o---
Gia Thất Am 14.01.2024-04.12.Quý Mão niên.(2566)
Nhớ ngày
THÍCH CA THÀNH ĐẠO
(2024-5)
+ + +
Sắp đến ngày Thích Ca thành đạo
Lòng con luôn dặn bảo lòng rằng
Cố gắng nỗ lực tinh cần
Tu sao chóng được thành công như Ngài.
Ở tại thế gian nầy giác ngộ
Chớ chẳng phải vào khổ hạnh lâm
Sáu năm chẳng ngủ, không ăn
May là còn được xác thân tồi tàn,
Mang về xóm, về làng, về xứ
Ngồi thở ra mà tự nghĩ rằng
Giác ngộ là phải còn thân
Ngay đây giác ngộ, chẳng cần đi đâu.
Sau năm tháng mưa dầu, nắng dải
Lưng không nằm, rau trái qua loa
Thân chỉ còn xương với da
Hơi tàn, sức kiệt, thấy mà chi đâu ?
Giác ngộ nào phải vào rừng thẩm
Cũng chẳng phải ngậm đắng, nuốt cay
Bất kể cái xác thân nầy
Trần truồng chẳng thẹn mặt mày được chi ?
Không ở chốn cung vi rực rở
Lại vào rừng là dễ ngộ sao ?
Từ bỏ cửa rộng, nhà cao
Am tranh vách đất, tưởng mau ngộ à ?
Ngộ, là thấy được ra cái dốt
Chứng, là tự gột hết cái ngu
Thì ở đâu lại chẳng tu
Thích Ca ngài có lộng dù chi đâu ?
Giác, là giác cái đầu, tâm, ý
Giác, là giác cái trí tuệ sanh
Giác, là thấy rõ ngọn ngành
Động, bất động pháp duyên sanh vô thường.(1)
Đừng có trụ có nương chi hết
Vì kẻ trí bất trước hữu, vô (2)
Chỉ nương thuyền để qua bờ
Đến nơi thuyền bỏ, bến bờ cũng buông.
----------
(1)-“Nhữ đẳng Tỳ kheo thường đương
nhất tâm cần cầu xuất đạo, Nhất
thiết thế gian động bất động pháp,
giai thị bại hoại bất an chi tướng”,
(Kinh Phật Di Giáo)
(2)-“Định vô tắc trước đoạn
Định hữu tắc trước thường
Thi cố hữu trí giả
Bất ưng trước hữu vô”.
(Trung Quán-Long Thọ)
---o---
Gia Thất Am 15.01.2024-05.12.Quý Mão.(2567)
Nhớ ngày
THÍCH CA THÀNH ĐẠO
(2024-6)
+ + +
Nhớ ngày Phật đạo thành viên mãn
Con nôn nao muốn đặng như Ngài
Được điểm danh thọ ký ngay
Để tương lai về sau nầy khỏi lo.
Hầu đêm ngày giữ cho tròn đạo
Lời của Ngài Di giáo trong kinh
Lấy giới luật làm tảng nền
Xem như báu vật ở trên cuộc đời.(1)
Cố gắng gìn những lời Ngài dạy
Không cưa, đốn, chặt phá cỏ cây (2)
Không đào xới, không cấy cày (3)
Không sát hại, dù những loài nhỏ nhen.
Không kinh doanh, đua chen mua bán (4)
Không chăn nuôi, lợi dưỡng thú cầm (5)
Không bói quẻ, không đoán xâm (6)
Kiết, hung đều có quả nhân sẵn dành.
Không tham gia lợi danh, thế sự (7)
Không thân cận gia chủ giàu sang (8)
Không gần những kẻ điếm đàng
Không giao hảo với các hàng quyền uy.
Không làm chuyện lạ kỳ, huyễn hoặc (9)
Không bày điều hù nhát người ta
Chuyện kinh dị, chuyện quỷ ma
Chuyện sấm ký, tiên tri và thiên cơ.
Lời Phật dạy ngàn xưa còn đó
Nhưng ít ai dòm ngó quan tâm
Họ sợ đến tai thế nhân
Thiên hạ sẽ giãm đi phần trọng tăng !
Đức Phật ơi ! Lời răn, lời dạy
Của đức Ngài để lại trong kinh
Hậu sanh chỉ biết giữ gìn
Giữ kín không thể ai nhìn được ra !
Con may mắn qua loa được đọc
Vài ba câu khi học vở lòng
Nay nhân tiện lúc ở không
Ghi lại để nhớ đến công đức Ngài.
Hoặc là với những ai còn nhớ
Lời di ngôn thì chớ bỏ qua
Một vài lỗi nhỏ tránh xa
An lạc chắc chắn đến mà lớn lao.
Lời kinh không lồng vào đây hết
Bởi chẳng phải bản dịch đơn thuần
Tôi chỉ trích đoạn dẫn trưng
Ai có thiện chí, xin cùng đọc thêm.
Nếu có thể cũng nên nhìn lại
Đức Thế tôn đã phải hy sinh
Một thân, một bóng, một mình
Tìm ra cái lý duyên sinh vô thường.
Không có ai, đừng nương ai hết
Không có Phật, Phật chết lâu rồi (10)
Cái ta, cái ngã, cái tôi
Cái danh, cái sắc mây trời hòa tan. (11)
Không thấy, nhưng chúng đang có mặt
Không hình, vì hình sắc huyễn hư
Khi cần người, thì có người
Khi cần Hiền Thánh, có thời Thánh nhân.(12)
Con có chút duyên phần học đạo
Dù chẳng đặng thâm áo như người
Song với cuộc sống hiện thời
Cũng tạm đủ để vung bồi đạo tâm.
Xin kính nhận ân thâm trời bể
Ngài đã vì nhân thế hiện thân
Lời dạy tuyệt diệu, tuyệt luân
Niết bàn, trần thế không gần, không xa.(13)
Một tâm ấy tạo ra tất cả
Nhiếp tâm nầy tất cả gồm thu (14-15)
Cứ thế lặng lẻ công phu
Lo gì quả giác không từ đây sanh.(16)
----------
(1)-“Thí như bần nhân đắc bảo”.
(2)-“Bất đắc trảm phạt thảo mộc”.
(3)-”Bất đắc khẩn thổ quật địa”...
(4)-“Bất đắc phản mại mậu dịch,
an trí điền trạch”.
(5)-“Bất đắc xúc dưỡng nhân dân,
nô tỳ, súc sanh”.
(6)-“Bất đắc chiêm tướng kiết hung,
ngưỡng quang tinh tú, thối bộ
doanh hư, lịch số, toán kế”.
(7)-“Bất đắc tham dự thế sự, thông tri,
sứ mạng, chú thuật, tiên dược”.
(8)-“Bất đắc kết hảo quý nhơn, thân
hậu tiết mạng”.
(9)-“Bất đắc bao tàng hà tỳ hiển dị
hoặc chúng”.v...v...
-(Tất cả những điều cấm kỵ ở trên
đều nằm trong phẩm Trì giới đệ
nhất- Kinh Phật Di Giáo)
(10)-“Liễu liễu kiến vô nhất vât
Diệc vô nhân diệc vô Phật
Đại thiên sa giới hải trung âu
Nhất thiết thánh hiền như điển phất”,
(Chứng đạo ca-Huyền Giác)
(11)-“Tuy không diệc bất đoạn
Tuy hữu diệc bất thường
Nghiệp quả báo bất thất
Thị danh Phật sở thuyết”.
(Trung Luận-Long Thọ)
(12)-“Thiên bá ức hóa thân Thích Ca Mâu
Ni Phật”.
(13)-“Hằng sa cảnh thị Bồ đề cảnh
Nghĩ hướng Bồ đề cách vạn tầm”.
(Thiền sư Từ Đạo Hạnh)
(14)-“Nhiếp tâm nhất xứ
Vô sự bất biện”.
(Kinh Phật Di Giáo)
(15)-“Nhất tâm bất sanh
Vạn pháp câu tức”.
(Quy Sơn Linh Hựu)
(16)-“Sanh sanh nhược năng bất thối,
Phật giai quyết định khả kỳ”.
(Quy Sơn Cảnh Sách)
---o---
Gia thất Am 16.01.2024-06.12.Quý Mão.(2568)
Nhó ngày
THÍCH CA THÀNH ĐẠO
(2024-7)
+ + +
Nhớ đến ngày Phật thành đạo quả
Lòng con đây hối hả nôn nao
Tự hỏi vì sao, tại sao
Con tu nhiều kiếp mà sao không thành ?
Nhớ Từ thị cầu danh ngày trước
Chắc là con đạp bước của ngài
Cho nên tu mãi, tu hoài
Mà vẫn là kẻ ăn mày cửa không !
Con cũng cố gắng công thủ chí
Vẫn bền lòng, châm chỉ công phu
Ngoài ra con chẳng chối từ
Chấp tác, phục dịch lau chùi vệ sinh.
Trong chánh điện, chung quanh am thất
Mà con đây quên mất một điều
Trong con chất chứa quá nhiều
Bụi, rác dơ bẩn, thối thiêu bốc mùi.
Con chẳng chịu lau chùi dọn quét
Lại còn trây, còn trét đầy chùa
Cái gì cũng xắm, cũng mua
Màn nhung, trướng gấm, két tua, treo rèm.
Gọi đó là trang nghiêm Tam bảo
Bằng những thứ giả tạo hoa hòe
Trong khi đức Phật Thích Ca
Ngài đã cởi bỏ, trả về Hoàng cung.
Suốt đời Ngài chẳng dùng chi hết
Chỉ ba y, một bát đó đây
Đơn giản đến như thế nầy
Chớ đâu có chất chứa đầy hòm, rương ?
Tu càng lâu, oan ương càng cột
Mình đã không giải thoát cho mình
Lại xây lầu các, cung đình
Đem Phật vào nhốt, ân tình lắm ư ?
Phật còn bị nhốt như thế đấy
Đệ tử Ngài dễ mấy ai qua
Dục, ái thân cận, la cà
Cho nên thành đạo thật lá khó khăn !
Con mê muội làm xằng, làm bậy
Nay hiểu ra mới thấy mình sai
Hãy để thân tướng Như Lai
Thong dong tự tại vượt ngoài trời mây.
Nếu tu như kiểu nầy mãn kiêp
Chẳng có ai tha thiết đến mình
Bảo sao Phật đạo nan thành
Bởi gì mình có tu hành chi đâu ?
Tâm thì chẳng giồi trau, bồi dưỡng
Thân chẳng gìn biểu tướng oai nghi
Cứ tưởng đệ tử Phật thì
Là thầy thiên hạ, chẳng chi nhúng nhường.
Cách xưng hô hay thường quá trớn
Chẳng lịch sự, từ tốn khiêm nhường
Có lẽ mình quá khinh thường
Người đời ngu dốt, không tường, không thông.
Kinh điển, giáo lý trong nhà Phật
Hoặc là còn tất bật với đời
Gọi là một đám người đui
Biết khổ mà vẫn cứ chui đầu vào.
Chắc gì minh tuổi cao hơn họ
Mới vào chùa chỉ có vài năm
Tương chao chưa dính kẽ răng
Chẳng sửa đổi, kẻo ăn năn muộn màng !
Biết bao người họ đang chìm đắm
Đâu phải họ chẳng giẫm đạp qua
Giữa đường cởi áo Ca sa
Trước đây chính họ đã là người tu.
Họ ngày trước cũng như ta vậy
Cũng có cái biết, thấy bất toàn
Không ai giúp đỡ, khuyên can
Cái giá phải trả, uổng an kiếp nầy !
Ta may mắn giờ đây còn giữ
Được sắc màu bản tự Phật môn
Nghĩ lại cần phải biết ơn
Phật, Tổ, Thầy, bạn, Linh sơn ngày nào.
Con đã biết “Cao nhơn tắc hữu
Cao nhơn cao”, nên tự hạ mình
Đối trước các bậc cao minh
Và các pháp lữ tâm tình tương tri.
Cùng những ai mới thì quen biết
Và những người mới kết đạo tình
Hãy hướng ngày Phật đạo thành
Kính lễ để được chút phần phước duyên.
----------
Gia Thát Am 17.01.2024-07.12.Quý Mão.(2569)
CUỘC CHƠI (4)
(Nhân 77 năm nhập cuộc)
+ + +
Vẫn còn, thời cuộc chơi chưa dứt
Chưa dứt, thì tiếp tục cuộc chơi (1)..
Mượn đời làm chỗ, làm nơi
Làm sàn diễn, diễn trò đời huyễn hư.
Người khéo léo diễn chơi như thật
Kẻ vụng về tưởng thật, khen hay
Nhảy múa, huýt sáo, vỗ tay
Dâng trào cảm xúc, ngắn dài lệ rơi.
Họ lầm tưởng trò chơi là thật
Nên bắt đầu theo vật, quên mình
Cũng là một trong muôn nghìn
Chúng sanh có cái tánh bình đẳng nhau.(2)
Chẳng có việc thấp cao, ngu trí
Như nước biển chỉ vị mặn thôi
Khi nước còn ở rạch, ngòi
Chưa vào biển cả, vị mùi khác nhau.
Kẻ tự mãn cho mình cao trọng
Người tự ti, mạc vận cùn đinh
Tất cả đều do duyên sanh
Có thể chuyển đổi cái nhân ban đầu.
Chớ cả tin, dựa vào ai đó
Chẳng có ai tự có quyền năng
Quả, nhân tự quyết định phần
Chắc chắn như thế, đừng hòng đổi thay.(3)
Chỉ có những bậc thầy thông đạt
Như là ngài Huyền Giác đại sư
Mới có khẩu khí ngôn từ
“Tội phước, tổn ích” không như mọi người.(4)
Tất cả chỉ là lời tác động
Những ai còn mơ mộng phước tăng (5)
Tối ngày nguyện cầu lăng xăng
Mà chẳng biết, chính tâm hằng tịnh thanh.
Cuộc chơi có nhiều tầng, nhiều lớp
Mới thì không thích hợp tiền nhân
Cho nên rất là khó khăn
Một câu hợp lý, (lại) hoàn toàn hợp cơ !
Cho nên chẳng bao giờ đồng thuận
Có chăng, chỉ chịu đựng nhau thôi
Bởi ví anh đi trước tôi
Nhường nhau, nhịn nhau tạm thời cho qua.
Phải biết cuộc chơi là giả tạm
Chẳng trách ai phỉ báng, chống kình
Cũng chẳng tự phụ rẽ khinh
Khi người chưa thể đồng tình với ta.
Bởi vì khi sanh ra họ đã
Không đồng nhau tất cả nghiệp duyên
Tiền nghiệp hoặc nghiệp hiện tiền
Nghiệp chung thì ít, nghiệp riêng lại nhiều.
Nên thông cảm là điều cần thiết
Nên bao dung là việc phải làm
Vì là trò đời thế gian
Người diễn phải khéo nhẹ nhàng lướt qua.(6)
Tuy là diễn nhưng mà thô kệch
Sẽ làm người mất hết thiện duyên
Mai nầy khi tạo pháp thuyền
Chẳng có một bóng người tìm đặt chân.
Hãy cứ để duyên phần Phật pháp
Hãy cứ diễn thật rất đàng hoàng
Chẳng lẽ không ai ngó ngàng
Cùng hướng giải thoát Niết bàn Như lai ?(7)
Cuộc chơi dù kéo dài vô tận
Thì người chơi cũng vẫn phải chơi
Vì chơi chính là niềm vui (8)
Cũng là hạnh nguyện của người vị tha.(9-10)
---------
(1)-“Lai vô sở tùng thế thế tùy cơ
viên bổn nguyện.
Khứ vô sở chí sanh sanh hành đạo
mãn túc duyên.
(Thấp đối Thích Trí Tinh)
(2)-“Nhất thiết chúng sanh giai hữu Phật tánh”.
(Kinh Niết bàn)
(3)-“Hoát đạt không bác nhân quả
Mảng mảng đãng đãng chiêu ương họa”...
(Chứng đạo ca-Huyền Giác)
(4)-“Vô tội phước vô tổn ích
Tịch diệt tánh trung mạc vấn mích
Tỷ lai trần kính vị tằng ma
Kim nhật phân minh tu phẫu tích”.
(Huyền Giác-Chứng đạo ca)
(5)-“Trụ tướng bố thí sanh thiên phước
Du như ngưỡng tiễn xạ hư không
Thế lực tận tiễn hoàn trụy
Chiêu đắc lai sinh bất như ý”.
(Chứng đạo ca-Huyền Giác)
(6)-“Khéo khéo lúc dụng tâm
Khéo khéo không tâm dụng
Không tâm khéo khéo dụng
Thường dụng khéo khéo không.”
(Vĩnh Gia tập-Huyền Giác)
(7)-“Thường độc hành thường độc bộ
Đạt giả đông du Niết bàn lộ
Điệu cổ thần thanh phong tự cao
Mạo tụy cốt cang nhân bất cố.”
(Huyền Giác-Chứng đạo ca)
(8)-...”Viễn ly chư đoạn thường
Thế gian hằng như mộng
Trí bất đắc hữu vô
Nhi hưng đại bi tâm”.
(Kinh Lăng Già)
(9)-“Tha phương thử giới
Tục loại tùy hình
Ứng hiện sắc thân
Diễn dương diệu pháp”.
(Phổ Hiền hạnh nguyện)
(10)-“Vãng lai tam giới chi tân
Xuất một vị tha tác tắc”
(Quy Sơn Linh Hựu)
---o---
Gia Thất Am 01.03.2024-21.01.Giáp Thìn.
Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang(2570)
XUÂN GIÁP THÌN
(2024)
+ + +
Thêm một mùa xuân mớí lại về
Ngày xưa tuổi trẻ rất đam mê
Hôm nay xuân cũng về như trước
Nhưng tất cả, giờ khác trước đây.
Có lẽ thời gian đã đổi thay
Ông già trước đó là chàng trai.
Sức khỏe càng ngày càng suy giảm
Chẳng thích tiệc tùng, thăm viếng ai.
Lặng lẽ tùy duyên vui tháng ngày
Đoạn dục, vô cầu nghiệp chẳng vay
Tụng niệm gì hơn là niệm chánh
“Ly dục, ác pháp” thiền Như lai .
Thủ đạo, an bần giữ giới trai
Không làm phiền lụy, tổn thương ai
Cháo cơm hai bữa là hạnh phúc
Kinh kệ ngày đêm tự giũa mài.
Nếu như có thể, còn mắn may
Sự sống mong manh lại kéo dài (1)
Năm ba năm nữa thì cũng tốt
Chắc chắn có thêm nhiều thể tài.
Nói là nói thế, chớ mấy ai
Biết được mạng căn mình ngắn dài (2)
Bảy bảy cũng đã là quá đủ
Người xưa “thất thập” là hiếm hoi ! (3)
---------
(1)-“Mạng bất khả diên
Thời bất khả đãi”
(Quy Sơn Cảnh Sách
(2)-“Triêu tồn tịch vong
Sát na dị thế”
(Quy Sơn Cảnh Sách)
(3)-“Thất thập cổ lai hy”.
(Cổ nhân)
---o---
Gia Thất Am những ngày đầu xuân.
19.01.2024-09.12.Quý Mão.(2571)
XUÂN-HOA
+ + +
Hoa nào nở chẳng phai tàn ?
Người nào trẻ chẳng bước sang tuổi già ?
Hoa tàn, sọt rác vất ra
Người tắt thở, bãi tha ma chôn vùi.
Cuôc đời đơn giản vậy thôi (1)
Hoa ba bảy bữa, người thời trăm năm.
Dù dùng nhiều cách bón chăm
Dù dùng nhiều cách giữ thân xác nầy
Nhưng chẳng có gì còn hoài
Đó là định luật xưa nay ở đời.
Xuân đến, tạm gọi là vui
Xuân đi, lòng cũng bùi ngùi khác chi.
Hiệp nào lại chẳng có ly
Chỉ những ai liễu tri thì nhân duyên.
Lúc nào lòng cũng thản nhiên
Vì hiểu các pháp từ duyên mà thành.(2)
Duyên hợp thì gọi là sanh
Duyên tan thì chẳng còn manh mối gì.
Lấy đó mà nghĩ, mà suy
Hợp tan, sanh diệt khác gì hoa xuân.
---------
(1)-“Sanh, lão, bệnh, tử
Lý chi thường nhiên”..
Ni Sư Diệu Nhân
(Triều Lý-Việt Nam)
(2)-“Chư pháp tùng duyên sanh
Diệc tùng nhân duyên diệt
Ngã Phật đại Sa Môn
Thường tác như thị thuyết”.
(Tỳ Kheo Mã Thắng)
---o---
Gia Thất Am những ngày đầu năm Giáp Thìn.(2572)
KỶ NIỆM 60 NĂM VIỄN XỨ
(Rằm tháng giêng năm Giáp Thìn 1964
Rằm tháng giêng năm Giáp Thìn 2024)
+ + +
Mới đó đã sáu mươi năm
Giã từ Cha Mẹ, gởi thân vào chùa.
Bồ đề gom quét bao mùa
Tương chao hai buỗi, vẫn chưa thấm nhuần.
Chữ có, chữ không lừng khừng
Chữ không, chữ có chưa từng khai thông.
Cứ ngỡ “lương đống lâm tòng”(1)
Nào ngờ “không phúc cao tâm” ẩn tàng !(2)
Sự cố quá sức ngỡ ngàng
Mịt mờ phía trước con đàng tương lai !
Tất nhiên là phải đổi thay
Nhưng vẫn chưa biết ngày mai thế nào ?
Song phải dấn thân bước vào
May mắn cũng được phần nào ủi an
Có thêm đôi mớ hành trang
Tự xoay sở lúc khốn nàn khó khăn.
Trải qua ngày tháng thăng trầm
Tuổi bảy bảy, sáu mươi năm bỏ nhà.
Ba mươi năm lại hoàn gia
Tiếp tục đào xới cho ra vấn đề...(3)
Ngày xưa rất là đam mê...
Nhưng chẳng ai chỉ Tào khê chốn nào.
Mán mườn mọi rợ thì sao ?
Nước trong trăng hiện, dù ao hay hồ.(4)
Nay còn để nhắc chuyện xưa
Tuy là như mộng, trò đùa, huyễn hư.
Nhưng mộng dữ khó vui cười
Phước chẳng thể cứu được người tâm mê.(5)
Phải tự mình biết đi. về
Chẳng ai mang tặng Bồ đề cho ai.
Có chăng, họ chỉ khéo bày
Cách dụ khị kẻ tràn đầy niềm tin.
Cái gì cũng cầu, cũng xin
Cũng nương, cũng tựa, cũng linh, cũng mầu.
Ngày xưa khi mới bắt đầu
Tôi cũng được dạy những câu thuộc lòng
Lục tự “Đại minh chú thần”.
Còn bây giờ chẳng còn cần chú chi.
Chú tâm, tâm chú khắc, ghi
Chẳng cho tản mạn mỗi khi xúc trần.
Cứ thế huân tập thâm dần
Chẳng cần trì, niệm, chẳng cần tụng chi.
Các tướng, tướng nào cũng ly (6)
“Ly dục, ác pháp” còn chi chẳng thiền ?
Nhờ vào lắng đọng các duyên (7)
Nên cuộc sống cũng tạm yên đôi phần.
Sáu mươi năm một cuộc trần
Cho dù chẳng đặng duyên phần mắn may.
Nhưng ở đời dễ mấy ai
Có được chút vốn, đủ xài, đủ ăn ?
---------
(1)-“...Đống lương”.
(Quy Sơn Cảnh Sách)
(2)-“Lâm tòng”.
(Quy Sơn Cảnh Sách)
(3)-“Sanh tử sự đại
Vô thường tấn tốc”.(Huyền Giác)
-“Bổn tức vô sanh
Liễu tức vô tốc”.(Huê Năng)
(Pháp Bảo Đàn)
(4)-“Khai trì bất đãi nguyệt
Trì thành nguyệt tự lai”.
Xuyên Thiền Sư
(Kim Cang Chư Gia)
(5)-“Tâm nhược tự mê
Hà phước khả cứu”.
(Hoằng Nhẫn Đại Sư)
(6)-“Ngoài ly tướng là thiền
Trong chẳng loạn là đinh
Ngoài thiền, trong định
Ẩy là thiền định”.
(Pháp Bảo Đàn)
(7)-“Ngoại tức chư duyên
Nội tâm vô đoan
Tâm như tường bích
Khả dĩ nhập đạo”...
(Bồ Đề Đạt Ma)
---o---
Gia Thất Am 24.02.2034-15.01.Giáp Thìn.
Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang (2573)
CĂN-CẢNH-TRẦN
+ + +
Năm căn chúng chỉ là vật chất
Vốn vô tình và rất vô tư
Chúng cũng ví như ông từ
Ngồi đóng, mở cửa cho người vào ra.
Còn năm cảnh cũng là vật chất
Chịu tác động bởi rất nhiều duyên
Tạo nên những đặc tính riêng
Sắc, thinh, hương, vị, xúc liên kết thành-
Ra ngũ dục hoành hành thiên hạ
Khi ngũ thức đã gá nương vào
Vướng mắc gọi là trần lao
Chớ vật chất chúng có nào tội chi ?
Vật chạm vật chẳng gì quan ngại
Nếu có, thời bởi, tại do ta
Để cái ý khởi sanh ra
Thích ưa, đắm nhiễm, hằng sa bụi trần.
Nếu như nói “ngũ căn tặc họa”(1)
Thì tội nghiệp cho cả thế gian
Năm căn nếu như bất toàn
Manh, lung, ám, á chướng ngăn tu hành ?
Nên chớ có lấn sân nhân quả
Phản tác dụng nếu quá chủ quan
Hãy để các pháp vận hành
Như thị, như thị, ngọn ngành thập như.(2)
Nếu muốn chuyển, phải như pháp chuyển
Thấy rõ ràng các huyễn duyên sinh (3)
Năm dục ở ngay lòng mình
Phải tự chuyển hoá trở nên lực thần.(4-5)
Theo Huệ Năng chỉ cần thấy rõ
Năm dục đang ở trọ lòng mình
Liền cắt đứt mọi thâm tình
Đuổi chúng biệt xứ muôn nghìn dặm xa.
Còn nếu chẳng nhận ra năm dục
Chúng hiện đang ẩn nấp trong lòng
Thì khó có thể thành công
Nếu cứ ngăn chận lòng vòng quanh co.
Vậy cần phải thấy cho thật kỹ
Nguyên nhân nào, duyên khởi từ đâu
Theo đó ta mới bắt đầu
Nghĩ phương thức để loại trừ triệt tiêu.(6-7)
------
-Cảm hứng khi đọc lại bài kệ thi :
“...Tánh trung các tự ly ngũ dục
Kiến tánh sát na tức thị chơn”.
(Pháp Bảo Đàn)
(1)-“Ngũ “căn” tặc họa ương cập lụy (*)
thế, vi hại thâm trọng, bất khả bất
thận ! Thị cố trí giả chế nhi bất tùy.”
Kinh Phật Di Giáo
(Tiét thứ 4)
(2)-“Như thị bổn mạt cứu cánh”.
(Kinh Pháp Hoa)
(3)-“Huyễn pháp giai thị huyễn
Huyễn tu giai thị huyễn
Nhị huyễn giai bất tức
Tức thị trừ chư huyễn”
(Thiền Sư Hiện Quang V N)
(4)-“Tánh trung các tự ly ngũ dục
Kiến tánh sát na tức thị chơn”.
(Pháp Bao Đàn)
(5)-“Tịnh ngũ căn đắc ngũ lực
Duy chứng nãi tri nan khả trắc”...
(Chứng đạo ca-Huyền Giác)
(6)-“Dâm tánh bổn thị tự tánh nhân
Trừ dâm tức thị tịnh tánh thân”...
(Pháp Bảo Đàn)
(7)-“Ngũ dục quá hoạn, tuy vi tục nhân,
bất nhiễm thế lạc, thường niệm tam
Y, ngõa bát pháp khí, chí nguyện xuất
gia, thủ đạo thanh bạch, phạm hạnh
cao viễn, từ bi nhất thiết”.
(Bát Đại Nhân Giác)
(*)-Nên dùng chữ “dục” (chính xác hơn)
---o---
Gia Thất Am 06.02.2024-27.12.Quý Mão .(2574)
ĐẦU XUÂN KHẤT THỰC
(Hóa duyên)
+ + +
Nhớ Thầy, nhớ Tết năm nào(1-2)
Thầy dẫn con chợ Gò Dầu dạo quanh.
Ấp Chu Vi kết duyên lành
Với những người chưa một lần biết qua.
Nhưng duyên kết rất đậm đà
Người dâng, kẻ cúng thật là dễ thương.
Chẳng bao lâu bát chẳng còn
Chổ chứa, vậy xin bà con niệm tình
Hoan hỷ, hẹn ngày rất gần
Chư tăng sẽ trở lại lần thứ hai
Trong lần nầy sẽ triển khai
Đôi phần đạo lý, nếu ai thấy cần
Để đáp lại lòng hảo tâm
Những người đã biết gieo mầm thiện lương.
Tài vật bố thí, cúng dường
Tăng, Ni và những bà con quanh mình.
Gieo giống tốt, gặt quả lành
Chắc chắn duyên phước sẽ giành cho ai
Phát tâm hành thiện không sai.
Nhớ Thầy con viết lời nầy cảm ơn
Ơn Thầy và ơn bà con
Đầu năm đã cho bát cơm đạo tình.
----------
(1)-Trưởng Lão Giác Nhẫn Ân Sư.
(2)-Mùng một tết năm Ất Tỵ 1965.
---o---
Gia Thất Am 09.02.2024- 30.12.QUÝ Mão
Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang (2575)
GIẢ - CHƠN (2)
+ + +
Thấy biết rõ ràng, giả tức chơn(1)
Cầm bằng ngược lại, giả lầm chơn
Cam tâm tự nguyện làm nô lệ
Sầu khổ, buồn đau, tợ kẻ cuồng !
Thấy biết rõ ràng, giả tức chơn
Chẳng chi được mất, chẳng thua hơn
Chẳng hối, chẳng tiếc, chẳng mơ mộng
Tự tại an nhiên giữa thế nhơn.
Thấy biết rõ ràng, giả tức chơn
Chẳng còn tìm kiếm cái gì hơn(2)
Thấy biết vật vật đều không thật(3)
Không thật vật, vậy cái gì chơn ?
Thấy biết rõ ràng giả, tức chơn
Huệ Năng đích thực bậc cao nhơn
Dứt khoát, rõ ràng và chính xác
Tất cả chẳng có cái chi chơn.(4)
--------
-Cảm hứng khi đọc lại bài kệ thi:
“Nhất thiết vô hữu chơn
Bất dĩ kiến ư chơn
Nhược kiến ư chơn giả
Thị kiến tận phi chơn”.
(Pháp Bảo Đàn)
(1)-“Nhược kiến ư chơn giả
Thị kiến tận phi chơn”.
(Huệ Năng)
(2)-“Phàm sở hữu tướng
giai thị hư vọng”...
(Kim Cang Bát Nhã Kinh)
(3)-“Liễu liễu kiến vô nhất vật
Diệc vô nhân diệc vô Phật
Đại thiên sa giới hải trung âu
Nhất thiết Thánh Hiền như điển phất”.
(Chứng đạo ca-Huyền Giác)
(4)-“Nhất thiết vô hữu chơn”.
(Huệ Năng)
---o---
Gia Thất Am 15.02.2024-06.01.Giáp Thìn.(2576)
DIỆT SANH
+ + +
Có tâm thì liền có ta
Có ta, liền có hằng sa cảnh trần.
Có cảnh trần, có diệt sanh.
Không có tâm, chẳng có ta
Không tâm, không ta ở đâu ra cảnh trần
Há lại có diệt, có sanh ?(1)
Cảnh không thật, trần giả danh
Thân huyễn mộng, há tự thành được sao ?
Lấy cái nào diệt cái nào ?
-------
-Cảm hứng khi đọc lại bài kệ thi :
-“Tâm chi sanh hề sanh tử sanh
Tâm chi diệt hề sanh tử diệt
Sanh tử nguyên lai tự tánh không
Thử huyễn hóa thân diệc đương diệt”.
(Tuệ Trung Thượng Sĩ)
(1)-“Nhất thiết chúng sanh tánh thanh tịnh
Tùng bản vô sanh vô khả diệt
Tức thử thân tâm thị huyễn sanh
Huyễn hóa chi trung vô tội phước”.
Đức Ca Diếp Phật
Phật Tổ Thiền Uyển Kế Đăng Lục
Cảnh Đức Truyền Đăng Lục
---o---
Gia Thất Am 27.02.2024-18.01.Giáp Thìn.(2577)
.