TR81

                                    KINH và KINH

                      (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                   Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                       ---o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(18)

  Dịch âm : Đệ nhị thập cữu chương .

-Phật ngôn : Thận vật thị nữ sắc diệc mạc cộng ngôn ngữ. Nhược dữ ngữ giả, chánh tâm tư niệm : Ngã  vi  Sa  môn  xử  ư  trọc  thế,

đương như liên hoa bất vi nê ô. Tư kỳ  lão  giả  như  mẫu, trưởng

giả như tỷ, thiểu giả như muội, trĩ giả như tử ; sanh độ thoát tâm,

tức diệt ác niệm .

       Dịch nghĩa : Chương hai mươi chín .

-Phật dạy : Phải dè dặt chớ  nhìn ngó  nữ sắc, cũng  chớ  cùng  nói chuyện. Nếu phải cùng người  nữ  nói  chuyện, thì nên chánh tâm

suy nghĩ : Ta là bậc Sa môn ở trong đời ác trược, phải như hoa sen chẳng bị bùn làm ô  uế, tưởng người  già  như  mẹ, người lớn như chị, người nhỏ như  em, bé thơ như con, mà  sanh  lòng  độ  thoát,

thì diệt được niệm xấu .

                            (Hoàn Quan Thích Giải Năng dịch)

  Dẫn :

-Tương  ứng  với chương hai mươi chín, trong kinh Tạp A Hàm, tập

4, trang 214, ấn hành năm 1995, do  nhị  vị Hòa thượng Thiện Siêu

và Thanh Từ dịch. Có đoạn như sau :

. . . Vua nước Bà sa tên Ưu đà duyên na hỏi Tôn giả Tân đầu lô :

-Do duyên gì, nhân gì mà các Tỳ kheo trẻ tuổi mới  tu  học, xuất gia

ở  trong Pháp Luật nầy chưa bao lâu, được sống an lạc, các căn vui vẻ, dung mạo trong sáng, da dẻ tươi tốt, ưa tĩnh, ít động, tùy duyên sinh  sống, tâm  thong dong  như  thú  rừng … trọn đời, tu trì Phạm hạnh, thanh tịnh thuần nhất ?

  Tôn giả Tân đầu lô đáp :

-Như lời Phật đã dạy, Như Lai Ứng Đẳng Chánh Giác, với  sở  tri, sở kiến  vì  các  Tỳ  kheo  mà  nói  rằng : “ Nầy  các  Tỳ  kheo ! Nếu  gặp ngư nữ lớn tuổi thì hãy xem như mẹ, gặp người nữ  ngang  tuổi  thì hãy xem như chị và gặp người nữ  nhỏ  tuổi  thì  hãy  xem  như  em gái. Do nhân duyên nầy nên các Tỳ kheo trẻ tuổi  dù  xuất  gia  chưa bao lâu ở trong Pháp Luật nầy vẫn được sống an  ổn, các căn vui vẻ,

tướng mạo thanh tịnh, da dẻ tươi mát, ưa  tĩnh, ít  động, tùy duyên sanh sống, tâm thong  dong  như  thú  rừng,… trọn  đời, tu trì Phạm hạnh, thuần nhất thanh tịnh ”.

-Lại  trong kinh Đại Bảo Tích, tập 3, trang 420, ấn bản năm 1999, do Hòa thượng Trí Tịnh dịch. Phật dạy :

-Nầy Xá Lợi Phất ! Lúc thực hành Thi la  Ba la mật, đại  Bồ  tát  quan sát  các  hữu  tình  ở  nơi  ác  đạo, thấy nữ sắc đẹp  sanh  lòng  tham luyến thì phải phát  khởi bốn ý tưởng chán lìa đó là những  ý  tưởng thối thất, té ngã, đi cầu tiêu và mủ chảy cứt thúi dơ .

  Nầy Xá Lợi Phất  ! Các hữu  tình  ở  ác  đạo  mà  có  hiểu  biết, thấy người nữ đẹp còn phải có  những  ý  tưởng  như  trên, huống là loài người .

  Nầy Xá Lợi Phất ! Các Thiện nam tử ở Đại thừa, những người chán lìa tất cả pháp hữu vi khi thấy nữ sắc đẹp phải  khởi  bốn  ý  tưởng : Thối thất, té ngã, đi cầu tiêu, mủ cứt, nếu  còn  sinh  lòng  tham  thì phải phát sanh ba ý tưởng thân thuộc ; nếu bằng  mẹ  thì  tưởng  là mẹ, bằng chị em thì tưởng là chị  em, bằng  con  cháu  thì  tưởng  là con cháu .

  Nầy Xá Lợi Phất ! Đại Bồ tát  nghe  Phật  giảng  dạy  mà  khéo  hiểu được thì phải tùy  thuận  kinh  điển  Thi  la  Ba  la  mật  như  vậy.Tại sao?  Vì khó có chúng sanh nào từ đời lâu  xa  đến nay mà chẳng đã từng làm mẹ ta, nếu gần kề thê thiếp nữ nhân, đó là gần kề  bà  mẹ đời quá khứ vậy .

  Và trong các bản kinh  khác  cũng  có  những  đoạn  tương  tợ  như kinh Tăng Nhất A Hàm, tập 3, trang 110, ấn  bản  năm 1998, do Hòa thượng Thanh Từ và Hòa thượng Thiện Siêu dịch .

-Lúc ấy Tôn giả A Nan bạch Thế Tôn :

-Phải làm thế nào khi gặp người nữ ? Bởi  vì  hiện  nay Tỳ kheo đúng thời đắp y mang bát đi từng nhà khất thực, tạo phước độ sanh .

  Phật bảo A Nan :

-Đừng  gặp  gỡ  họ. Nếu có gặp đừng  nói  chuyện  với  họ. Nếu cùng nói chuyện phải giữ tâm ý chuyên nhất .

  Bấy giờ Thế Tôn nói kệ :

Đừng giao thiệp người nữ

Cũng đừng nói chuyện chung

Người  có  thể  xa  lìa

Ắt  lìa  khỏi  tám  nạn.

  Còn  trong  kinh  trường A Hàm, tập 1, trang 205, ấn bản năm 1991,

do Viện Cao Đẳng Phật Học Huệ Nghiêm dịch. Phật  dạy  ngài  A  Nan thế nầy :

  . . . Tôn giả A Nan bạch Phật :

-Bạch Thế Tôn, sau khi Phật diệt độ, có  những người nữ đến xin thụ giáo thì làm sao ?

  Phật dạy :

-Chớ cho họ gặp .

-Giả sử phải gặp thì làm sao ?

-Chớ nói chuyện với họ .

-Giả sử phải nói chuyện với họ thì làm sao ?

-Lo thu nhiếp tâm ý .

  Và  sau  cùng  trong Trường Bộ kinh, tập 1, trang 644, ấn  bản  năm 1991. Phật dạy Tôn giả A Nan :

-Bạch Thế Tôn, chúng con phải cư xử với phái nữ như thế nào  ?

-Nầy Ananda, chớ có thấy chúng .

-Bạch Thế Tôn, nếu phải thấy chúng, thì phải như thế nào ?

-Nầy Ananda, chớ có nói chuyện với chúng .

-Bạch Thế Tôn, nếu phải nói chuyện  với  chúng, thời  phải  làm  thế

nào ?

-Nầy Ananda, phải an trú chánh niệm .

                                  ---------------

                   Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                           KINH và KINH

                      (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                   Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                       ---o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(19)

   Dịch âm : Đệ tam thập nhị chương .

-Phật ngôn : Nhơn tùng ái dục sanh ưu, tùng ưu sanh bố, nhược ly ư ái, hà ưu hà bố ?

  Dịch nghĩa : Chương ba mươi hai .

-Phật dạy : Người từ ái dục sanh  lo, từ  lo  sanh  sợ, nếu  xa  được  ái dục, thì có gì phải lo sợ !

                     (Hoàn Quan Thích Giải Năng dịch)

  Dẫn :

-Chương ba mươi hai, có thể nói là chương có số chữ ít  nhất nhưng lại liên hệ  đến  các  kinh  nhiều  nhất. Sau  đây  là  những  đoạn kinh tương ưng liên hệ :

-Trung Bộ kinh, tập 2, trang 596, ấn  bản  năm 1992, do  Hòa thượng Minh Châu dịch .

-Đức Thế Tôn nói :

  Thật sự  là  như  vậy, nầy Bà la môn. Thật  sự  là  như vậy, nầy Bà la môn. Sầu, bi, khổ, ưu, não do ái sanh ra, hiện hữu từ nơi ái .

  Nầy Bà la môn, đây là một pháp môn, do  pháp  môn  nầy, cần phải được hiểu là sầu, bi, khổ, ưu, não  do  ái  sanh ra, hiện hữu từ nơi ái. Nầy Bà la môn, thuở xưa, ở tại Savatthi  nầy, bà  mẹ của  một  người đàn bà mệnh chung. Từ khi  bà  ta  mệnh  chung, người  đàn  bà  nầy phát  điên  cuồng, tâm  tư  hỗn  loạn, đi  từ  đường  nầy  qua  đường khác, từ ngã tư đường nầy qua ngã tư đường khác và nói: “Người có thấy mẹ tôi đâu không ? Người có thấy mẹ tôi đâu không ?”.

  Nầy Bà la môn, đây  là  một pháp  môn, do pháp môn nầy, cần phải được hiểu là sầu, bi, khổ, ưu, não do ái sanh ra, hiện  hữu  từ  nơi  ái. Nầy  Bà  la  môn, thuở  xưa  ở  tại  Savatthi  nầy, người  cha  của  một người  đàn  bà  mệnh chung, hay người anh  mệnh  chung, người chị mệnh chung, hoặc người con trai mệnh chung, người con  gái  mệnh

chung, và  người  chồng  mệnh  chung. Từ  khi  người  chồng  mệnh chung, người đàn bà nầy  phát  điên  cuồng, tâm  tư  hỗn  loạn, đi từ đường  nầy  qua  đường khác, đi  từ  ngã tư đường  nầy  qua  ngã  tư đường khác và nói : “ Người có thấy  chồng  tôi  đâu  không ?  Người

có thấy chồng tôi đâu không ?”.

  Nầy Bà la môn, đây là một pháp môn, do  pháp  môn  nầy  cần  phải được hiểu là sầu, bi, khổ, ưu, não do ái sanh ra, hiện  hữu  từ  nơi  ái. Nầy  Bà  la  môn, thuở  xưa, ở  tại  Savatthi  nầy, người  mẹ  của  một người  đàn  ông  mệnh  chung. Từ khi bà ta  mệnh  chung, người đàn ông  nầy  phát  điên  cuồng, tâm tư hỗn  loạn, đi  từ  đường  nầy  qua đường khác, đi  từ  ngã  tư  đường  nầy  qua ngã  tư  đường  khác  và nói : “Người có thấy mẹ tôi đâu không ?  Người có  thấy  mẹ  tôi  đâu không ? Người có thấy mẹ tôi đâu không ?”.

  Nầy Bà la môn, đây là một pháp  môn, do  pháp  môn  nầy  cần phải được hiểu là sầu, bi, khổ, ưu, não do ái sanh, hiện hữu từ nơi ái. Nầy Bà la môn, thuở xưa, ở tại  Savatthi  nầy, người  cha  của  một  người đàn  ông  mệnh  chung, hay  người anh mệnh chung, người chị mệnh chung, hoặc người con gái mệnh chung, người con trai  mệnh  chung

và người vợ mệnh chung. Từ khi người  vợ  mệnh  chung,  ngươi đàn

ông  nầy  phát  điên  cuồng, tâm tư hỗn  loạn, đi  từ  đường  nầy  qua đường khác, đi  từ  ngã  tư  đường  nầy  qua ngã  tư  đương  khác, và nói : “ Người  có  thấy  vợ  tôi đâu không ?  Người có thấy vợ  tôi đâu không ?”.

  Nầy Bà la môn, đây là một pháp môn, do  pháp  môn  nầy  cần  phải được hiểu là sầu, bi, khổ, ưu, não  do  ái  sanh  ra, hiện hữu từ nơi ái. Nầy Bà la môn, thuở xưa  chính  tại  thành  Savatthi  nầy, một  người đàn bà đi  về  thăm  gia  đình  bà  con. Những  người  bà  con  ấy  của người đàn bà muốn dùng  sức  mạnh  bắt  người  đàn  bà  ấy  phải xa chồng và muốn gả cho một  người  đàn  ông  khác, người  đàn  bà ấy không chịu. Rồi  người  đàn  bà  ấy  nói  với  chồng mình : ” Nầy Hiền phu, những người bà con nầy muốn dùng sức mạnh  bắt  tôi  phải xa anh và muốn gả tôi cho một người đàn  ông  khác. Nhưng  tôi không muốn như vậy. “ Rồi  người  ấy  chặt  người đàn bà ấy làm hai, rồi tự vận,nghĩ rằng: “Hai chúng ta sẽ gặp nhau trong đời sau.” Nầy Bà la môn, do pháp môn nầy cần phải được  hiểu  rằng  sầu, bi, khổ, ưu, não do ái sanh ra, hiện hữu từ nơi ái .

                                             --------------

                           Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                          KINH và KINH

                      (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                   Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                       ---o---

            TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(19 tiếp 1)

     Tiếp theo :

  Trong kinh Tạp A Hàm, tập 3, trang 290, ấn bản năm 1994, do Hòa thượng Thiện Siêu và Hòa thượng Thanh Từ dịch. Có đoạn :

-Tôi nghe như vầy :

  Một thời Phật du hành tại xứ Lực Sĩ, đến vùng đất  Uất tỳ la, rừng Anh Vũ Diêm phù đang  nói  pháp về  nguyên  nhân  của  khổ và sự dứt khổ hiện tại .

  “Ta đến Sa môn Cù đàm. Nếu  ta  đến  Sa môn Cù đàm  chắc chắn Ngài sẽ  vì  ta  nói  về  nguyên  nhân  của  khổ  và  sự  dứt  khổ hiện tại .Thôn chủ suy nghĩ xong, vội vàng đi đến làng Uất tỳ la, nơi Phật đang trụ, đảnh lễ Phật rồi lui ngồi một bên, bạch Phật :

-Bạch Thế Tôn : Con nghe  Thế  Tôn  thường  hay  vì  người  thuyết pháp về nguyên nhân của khổ và sự dứt  khổ  hiện  tại. Lành thay ! Thế Tôn ! xin vì con nói về nguyên  nhân  của  khổ  và  sự  dứt  khổ hiện tại !

  Phật bảo thôn chủ :

-Nếu Ta nói pháp quá khứ khổ, nguyên nhân của khổ(khổ tập)và sự dứt khổ, biết người đối với pháp ấy là tin  hay  không  tin, là  muốn hay không muốn, là nghĩ nhớ hay chẳng nghĩ nhớ, là ưa  thích  hay chẳng  ưa  thích ?  Hiện  tại  ông   có  khổ  không ?  Nếu  Ta  nói  về nguyên nhân của khổ và sự diệt khổ vị lai, biết Ông với điều  ấy  có tin hay không tin, muốn hay chẳng muốn, nghĩ đến hay chẳng nghĩ đến, ưa  thích  hay  chẳng  ưa  thích ?  Hiện tại Ông  có  khổ  không ? Hôm nay Ta sẽ nói nguyên nhân của khổ và sự chấm  dứt  khổ  hiện   tại .

  Nầy thôn chủ ! Nếu chúng sanh có các thứ khổ, tất cả đều  do  dục làm  cội   gốc, dục  sinh, dục tập, dục khởi, dục  làm  nhân, dục  làm duyên phát sanh khổ .

  Thôn chủ bạch Phật :

-Thế Tôn thuyết  pháp  quá  sơ  lược, chẳng phân biệt rộng  rãi, con không  hiểu  được. Xin Thế Tôn giải thích  rộng  hơn  cho  con  được hiểu .

  Phật bảo thôn chủ :

-Bầy giờ Ta hỏi  Ông, tùy  ý  Ông đáp. Nầy  thôn  chủ ! Ông  nghĩ sao, nếu  chúng sanh ở trong làng Uất  tỳ  la, hoặc  bị  đánh, hoặc bị  trói,

hoặc bị quở trách, hoặc bị giết hại, tâm  Ông  có  cảm  thấy  lo  buồn,

khổ não không ?

  Thôn chủ bạch Phật :

-Thưa Thế Tôn ! Cũng không phải chỉ có một bề như  thế  đâu ! Nếu chúng sanh ở trong làng Uất tỳ la nầy đối với  con  có  dục, có  tham,

có yêu mến, có nghĩ nhớ, cùng nhau gần gũi, thân thiết thì họ bị trói hoặc bị đánh, hoặc bị quở  trách  hay  bị  sát  hại, chắc  chắn  con  sẽ sanh lo buồn khổ não. Nếu những người  ấy  đối  với  con  không  có dục,tham, không có yêu mến, nghĩ nhớ và không gần gũi  thân  thiết thì họ bị trói, bị đánh, bị quở trách, bị giết hại con đâu có  can  hệ gì mà sanh lo buồn khổ não  ?

  Phật bảo thôn chủ :

-Nên biết, chúng sanh có những thứ khổ  phát  sinh, tất  cả  đều  do

dục làm cội gốc, dục sinh, dục tập, dục khởi, dục làm nhân, dục  làm duyên  sanh  ra  các  thứ  khổ. Thôn  chủ ! Ông  nghĩ  thế  nào, Ông nương nhờ cha mẹ mà chẳng thấy  nhau  thì  có  sanh  thương  nhớ không ?

  Thôn chủ nói :

-Thưa Thế Tôn ! Không .

-Nầy  thôn  chủ ! Ông nghĩ  sao, nếu  Ông  gần  gũi  cha  mẹ, thường thấy, thường nghe, sẽ khởi thương nhớ không ?

  Thôn chủ đáp :

-Thưa có .

  Phật lại hỏi :

  Thôn chủ !  Ý  Ông  nghĩ  sao, nếu  cha  mẹ  của  người  ấy  hoặc  vô thường, hoặc biến đổi khác đi, người  ấy  có  khỏi  lo  buồn, khổ não không ?

  Thôn chủ đáp :

-Thưa Thế Tôn ! Đúng như vậy, nếu cha mẹ của người đó vô thường hoặc thay đổi khác đi, người  ấy  sẽ  khổ đến  gần chết, chớ đâu phải chỉ lo buồn, khổ não không thôi .

  Phật bảo thôn chủ :

-Nên biết, nếu chúng sanh có các thứ khổ phát sinh, tất cả đều do ái dục làm  cội  gốc, dục sinh, dục tập, dục khởi, dục làm nhân, dục làm duyên phát sinh khổ .

  Thôn chủ nói :

-Lạ thay Thế Tôn ! Ngài khéo nói những ví dụ về sự  nương  cậy  cha mẹ, con cũng có cha mẹ đang ở nơi khác, hằng ngày con thường sai người thăm hỏi cha mẹ đang ở nơi khác, hằng  ngày  con thường sai người thăm hỏi cha mẹ được an ổn, người nhà chưa  trở  về, con đã lấy  làm  lo  lắng  khổ  sở, huống chi  cha  mẹ  vô  thường  mà  không buồn khổ .

  Phật bảo thôn chủ :

-Thế nên, Ta nói chúng sanh có  các  ưu, khổ, tất cả đều do dục  làm cội  gốc, dục  sinh, dục tập, dục khởi, dục làm nhân, dục  làm  duyên phát sinh buồn khổ .

  Phật bảo thôn chủ :

-Nếu có bốn đối tượng ái niệm mà bị vô thường biến đổi  thì  sẽ  có bốn ưu khổ phát sinh, nếu có ba, hai hoặc một  đối  tượng  ái  niệm mà bị vô thường, thay đổi thì có ba, hai, một ưu khổ phát sinh. Nầy thôn chủ ! Nếu người không ái niệm thì không có trần lao  ưu  khổ .

  Phật liền nói kệ :

Nếu  không  có  ái  niệm  thế  gian

Thời không  nạn  trần  lao  ưu  khổ

Tất   cả   ưu,  khổ   tiêu   diệt   hết

Giống như hoa sen chẳng dính nước.

                                              ----------------

                             Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                            KINH và KINH

                      (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                   Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                       ---o---

            TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(19 tiếp 2)

     Tiếp theo :

-Còn trong kinh Tạp A Hàm, tập 3, trang 501, ấn  bản  năm 1992, do Viện Cao Đẳng Phật Học Hải Đức Nha Trang dịch. Phật dạy :

  . . . Nầy Man Nhàn Đề, cũng như người mắc bệnh  cùi, thân  thể  lở lói, bị trùng đục khoét mà lấy tay gãi, cào rách các  mụt  rồi  hơ  trên bếp lửa, như  vậy  chỉ  làm  cho các  mụt  lở  lói  hơn  trước  mà  thôi,

nhưng  bệnh  nhân  thì lấy sự ghẻ cùi làm  thích  thú. Nầy Man Nhàn Đề, cũng như thế, chúng sanh chưa  ly  dục, bị  dục  ái  nhai  nuốt, bị

dục nhiệt đốt  cháy, mà cứ chạy theo dục. Nầy Man Nhàn Đề, chúng sanh ấy, vì chưa ly dục, bị dục ái  nhai  nuốt, bị  dục  nhiệt  đốt  cháy,

mà cứ chạy theo dục, thì nhiệt chỉ làm cho dục tăng trưởng, làm cho  ái bành trướng thêm  mà  thôi; nhưng chúng  sanh  ấy  thì  lại  lấy  ái  dục làm sự  khoái  lạc. Nếu chúng sanh ấy không đoạn dục, không ly dục

ái mà  đã  an  trụ, sẽ an trụ, hay đang an trụ với nội tâm tịch tĩnh, thì điều đó không thể xảy  ra. Vì sao ?  Vì  đó  không  phải  là  đạo  lý  để đoạn  dục, để ly  dục  ái, mà  là  chạy  theo  dục. Nầy  Man  Nhàn  Đề,

cũng  như  vua  và  đại thần hưởng năm dục dễ dàng chớ không khó. Nếu các vị ấy không đoạn dục, không ly dục ái  mà  đã  an  trụ, sẽ  an trụ hay  đang  an  trụ  với  nội  tâm  tịch  tĩnh, thì  điều  đó  không  có được. Vì sao ?  Vì đó không phải là đạo lý  để  đoạn  dục, để ly dục ái mà là chạy theo  dục. Cũng vậy, nầy Man Nhàn Đề, chúng sanh chưa ly dục, bị dục ái nhai nuốt, bị dục nhiệt thiêu đốt, mà chạy theo  dục,

thì nầy Man Nhàn Đề, chúng sanh ấy chỉ  làm  cho  dục  tăng  trưởng

làm cho  dục  ái  bành  trướng  thêm  mà  thôi; nhưng chúng sanh ấy thì lấy dục  ái  làm  sự  hoan  lạc. Nếu chúng  sanh  không  đoạn  dục,

không ly dục ái mà đã an trụ, đang  an  trụ và sẽ an trụ  với  nội tâm tịch tĩnh, thì điều đó không thể xảy  ra  được. Vì sao ?  Vì  đó  không phải là đạo lý để đoạn dục, để ly dục ái mà là chạy theo dục .

  Nầy Man Nhàn Đề, cũng như người mắc bệnh cùi, thân thể  lở  lói,

bị trùng đục khoét, lấy tay gãi, cào rách các mụt, hơ bên bếp lửa; có người xót thương mưu cầu thiện lợi và hữu ích, an ổn  và  khoái  lạc nên cho một thứ  thuốc  hay  nào  đó. Khi được cho thứ  thuốc  hay nào  đó, trị bệnh có  hiệu  quả, không  làm  hư  hoại  các  căn, người bệnh  khỏi  đặng  bệnh  cùi, thân thể tráng kiện, bình phục  như  cũ. Sau khi lành  bệnh, nếu  thấy  ai  mắc  bệnh  cùi, thân  thể  lở  lói, bị

 trùng đục khoét, lấy tay gãi, cào rách các mụt, hơ bên bếp lửa, nầy  

Man Nhàn Đề, thấy vậy, người ấy có hoan hỷ ngợi khen chăng ?

  Man Nhàn Đề đáp :

-Dạ không, thưa Cù Đàm. Vì sao ?  Vì có  bệnh  mới  cần  thuốc, chớ không bệnh thì không cần .

-Nầy  Man  Nhàn  Đề. Ông  nghĩ  thế  nào ? Người  mắc  bệnh  cùi  ấy

chữa bệnh có kết quả, không hư hoại các  căn, thoát  khỏi  bệnh  cùi,

thân thể  khỏe  mạnh hoàn toàn, bình phục như cũ. Có hai người lực sĩ bắt người ấy hơ trên bếp lửa, người ấy hoảng hốt né tránh vì  cảm thấy quá nóng.  Nầy Man Nhàn Đề, Ông  nghĩ  thế  nào, bếp  lửa  bấy

giờ  lại  nóng, khiến  cho  rất  khổ, nguy  hiểm  hơn  trước nhiều  lắm chăng ?

  Dạ không, thưa Cù Đàm. Trước kia còn mắc bệnh cùi, thân thể lở lói, bị trùng đục khoét, bệnh nhân lấy tay gãi, cào rách  các  mụt, hơ bên bếp lửa.  Đối với sự nóng bức của lửa, bệnh nhân lại cảm  thấy  hoan lạc; ấy là do tâm mê loạn mà có ý tưởng điên đảo. Thưa Cù Đàm, bây giờ trị bệnh có kết quả, không hư hoại các  căn, thoát  khỏi  bệnh  cùi, thân thể khỏe mạnh hoàn toàn bình phục như cũ, người  ấy  đối  với

sự khổ bức của  lửa  lại  cảm thấy  khổ  sở, như  vậy  là  do  tâm  sáng suốt, không có ý tưởng điên đảo .

-Nầy Man Nhàn Đề, người  mắc  bệnh  cùi, thân  thể  lở  lói, bị  trùng đục khoét, bệnh nhân lấy tay gãi, cào rách các mụt, hơ trên bếp lửa; đối với sự khổ  bức  của  lửa, bệnh nhân lại  thấy  khoan  khoái; ấy là do tâm mê loạn, có ý  tưởng  điên  đảo. Cũng vậy, nầy Man Nhàn Đề,

chúng sanh không ly dục, bị dục ái nhai nuốt, bị dục nhiệt  đốt  cháy mà chạy theo dục; những kẻ ấy đối với khổ dục lại  có  ý  tưởng  dục lạc; ấy là do tâm mê loạn, có ý tưởng điên đảo .

  Nầy Man Nhàn Đề, người  trị  bệnh  đã  có  kết  quả, không hư hoại các căn, đã khỏi bênh ghẻ cùi, thân thể  khỏe  mạnh, hoàn toàn bình phục như cũ; người ấy đối với sự khổ bức của lửa thì cảm  thấy  đau

khổ; ấy là do tâm yên ổn, không có ý  tưởng điên đảo, cũng vậy, nầy Man Nhà Đề, Ta đối với khổ dục, thì  có  ý  tưởng  về  khổ  dục  đúng như  thật, không có ý tưởng điên đảo. Vì sao ? Nầy Man Nhàn Đề, vì dục quá khứ là bất tịnh, xấu xa, rất đáng ghê tởm, không thể  hướng đến, não hại, gây đau khổ; dục vị lai và hiện tại cũng bất tịnh, xấu xa rất đáng ghê tởm, không thể hướng đến, não  hại, cảm thọ khổ. Cho nên, nầy Man Nhàn Đề, Như  Lai, bậc Vô  Sở Trước Đẳng Chánh Giác nói  rằng : “ Không bệnh là thiện lợi bậc nhất, Niết bàn  là  sự  an  lạc

 tối thượng ”.

                                             ------------

                              Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                            KINH và KINH

                      (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                   Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                       ---o---

            TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(19 tiếp 3)

    Tiếp theo :

-Lại trong kinh Tạp A Hàm, tập 2, trang 593, ấn bản  ăm 1992, (nt).

Đức Thế Tôn dạy như sau :

-Nầy Ma Ha Nam, có đặc tính  của  năm  dục, đáng  yêu, đáng  mơ

tưởng, hoan  hỷ, đi  đôi  với  dục, khiến  cho  người  ta  ham  thích. Những gì là năm : Đó là mắt thấy sắc, tai nghe âm thanh, mũi ngửi 

hương, lưỡi nếm vị và thân cảm xúc .

  Nầy Ma Ha Nam, vị  ngọt  của dục chỉ cùng cực đến đó chớ không hơn nữa, nhưng tai hoạn của nó thì lại rất  nhiều. Nầy Ma Ha Nam,

thế nào là tai  hoạn  của  dục ? Nầy Ma Ha Nam, một Thiện nam tử tuỳ theo kỹ  thuật  riêng  để  mưu  sinh  hoặc làm ruộng, buôn bán,

hoặc đọc sách, hoặc giỏi toán thuật, biết công số, khéo in khắc, làm văn chương, tạo  thủ  bút, hoặc hiểu kinh, thư, hoặc làm võ  tướng,

hoặc phụng sự vua. Người ấy khi gặp lạnh  phải  chịu  lạnh, khi  gặp nóng bị đói khát, mệt  nhọc, bị  muỗi  mòng  châm  chích; người  ấy phải làm nghề nghiệp như thế để  mong  kiếm  được  tiền  của. Nầy Ma Ha Nam, Thiện nam tử ấy  bằng  những   phương  tiện  như  vậy,

làm những công việc như vậy, để  mong  cầu  như  vậy, nhưng  nếu không kiếm được tiền của thì sinh khổ sở, lo buồn, rầu  rĩ, tâm  hồn

si ám và nói rằng : “Luống công làm lụng, khổ công vô ích mà không có  kết quả”.Nầy Ma Ha Nam, Thiện nam tử ấy, bằng những phương tiện như vậy, làm những công việc như vậy, mong cầu như vậy, nếu kiếm được tiền của, người ấy sanh yêu quí, giữ gìn, cất  giấu, vì  sao vậy ? “Tài vật nầy của ta, đừng để bị  vua  đoạt, giặc cướp, lửa thiêu,

hư hại, mất mát, hoặc xuất tài  vô  lợi, hoặc  làm  việc  gì  mà  không thành tựu”. Người ấy giữ  gìn, cất  giấu  như  vậy, nhưng  nếu  rủi  bị vua  đoạt, giặc cướp, lửa thiêu, hư hại, mất mát, thì sinh  khổ  sở, lo buồn, rầu rĩ, tâm tánh si ám và cho rằng : “Vật ta yêu  quý  nhớ  nghĩ suốt đêm ngày nay đã không  còn”. Nầy Ma Ha Nam, đó là nỗi khổ ở đời nầy, nhơn nơi dục, duyên nơi dục, lấy dục làm gốc .

  Lại nữa, nầy Ma Ha Nam, vì  chúng  sanh  nhơn  nơi  dục, duyên nơi dục, lấy  dục  làm gốc, nên mẹ tranh  giành  với  con, con tranh giành với  mẹ, cha  con, anh  em, chị  em, bà  con, dòng  họ  giành giựt  lẫn nhau. Vì giành giựt lẫn nhau như vậy nên mẹ bêu  xấu  con, con bêu xấu mẹ, cha con, anh em, chị em, bà  con  dòng họ bêu xấu lẫn nhau;

thân thích còn vậy, huống nữa  là  người ngoài. Đó là những nỗi khổ

ở đời nầy, nhơn nơi dục, duyên nơi dục, lấy dục làm gốc .

  Lại nữa, nầy Ma Ha Nam, vì  chúng  sanh  nhơn  nơi  dục, duyên nơi dục, lấy dục làm gốc  nên  vua  tranh  giành  với  vua; Phạm chí tranh giành  với  Phạm  chí; Cư sĩ  tranh  giành  với  Cư sĩ; dân  tranh  giành với dân; nước nầy  tranh  giành  với  nước  nọ. Bởi  tranh  giành  nên thù nghịch nhau rồi dùng  đủ  loại  binh  khí  để  làm  hại  nhau, hoặc nắm tay thoi, ném đá, hoặc dùng gậy đánh, dao chặt. Trong khi  giao đấu  kẻ  chết, người  sợ  hãi, khổ sở  vô  cùng. Nầy Ma Ha Nam, đó là những nỗi khổ ở đời nầy, nhơn nơi dục, duyên  nơi  dục, lấy dục làm gốc .

  Lại nữa, nầy Ma Ha Nam, chúng sanh nhơn nơi dục, duyên nơi dục,

lấy  dục  làm  gốc  nên  mang  áo  giáp, khoát  trường  bào, cầm giáo, cung  tên, hoặc cầm đao, thuẫn, đi  vào  quân  trận, hoặc đánh nhau bằng voi, bằng ngựa, bằng xe, hoặc dùng  bộ  binh  đánh  nhau, hoặc cho  trai  gái  đánh  nhau. Trong khi  giao  đấu  kẻ  chết, người sợ hãi,

khổ sở vô cùng. Nầy Ma Ha Nam, đó là nỗi khổ  ở  đời  nầy, nhơn nơi dục, duyên nơi dục, lấy dục làm gốc .

  Lại nữa, nầy Ma Ha Nam, vì chúng  sanh  nhơn  nơi  dục, duyên  nơi dục, lấy dục làm gốc nên mang  áo  giáp, khoát trường bào, cầm giáo,

cung  tên, hoặc  cầm  đao, thuẫn, đi  tranh  đoạt  nước  người, công thành, phá lũy, chống đối lẫn nhau, thúc trống, thổi kèn, bắt loa kêu réo, hoặc dùng chùy đập, hoặc lấy mâu đâm, hoặc dùng bánh xe bén cắt, hoặc lăn đá đè, hoặc  dùng  nõ  lớn, hoặc rót nước đông sôi vào mắt. Trong khi giao đấu kẻ chết, người sợ hãi, khổ  sở  vô  cùng. Nầy Ma Ha Nam, đó là nỗi  khổ  ở  đời  nầy, nhơn nơi dục, duyên nơi dục,

lấy dục làm gốc .

  Lại nữa, nầy Ma Ha Nam, vì chúng  sanh  nhơn  nơi  dục, duyên nơi dục, lấy dục làm gốc nên mang áo giáp, khoát trường bào, cầm giáo,

cung  tên  hoặc  cầm  đao, thuẫn  vào  xóm, vào  ấp, vào  nước, vào thành đục vách, phá kho, cướp đoạt tài vật, chận đường giao thông,

hoặc đến ngõ khác phá xóm, phá làng, phá  thành diệt nước. Lúc đó hoặc bị  người  của  vua  bắt  được, đem khảo  trị  đủ  cách, chặt tay,

chặt  chân, chặt  cả  tay  chân, cát  tai, cắt  mũi, hoặc  cắt  cả tai mũi,

hoặc lóc từng miếng thịt, bứt râu, bứt tóc, hoặc bứt cả râu tóc, hoặc nhốt vào cũi quấn vải hỏa thiêu, hoặc ủ  trong  cát, buột  cỏ  rồi đốt, hoặc bỏ  vào  bụng  lừa  sắt, hoặc  bỏ  vào  miệng  heo sắt, hoặc đặt vào  miệng  cọp  sắt  rồi đốt, hoặc bỏ vào vạc đồng, hoặc bỏ vào vạc 

sắt  rồi  nấu, hoặc chặt  ra từng  khúc, hoặc dùng xoa bén đâm, hoặc lấy móc sắt móc, hoặc nằm trên giường sắt rồi lấy  dầu  sôi rót, hoặc bắt ngồi trong cối sắt rồi lấy chày sắt giã, hoặc cho  rắn  rít  mổ  cắn,

hoặc dùng roi quất, hoặc dùng gậy  thọc, hoặc dùng  dùi  đâm, hoặc đem thây bêu ở nguyên quán, hoặc chém đầu  rồi  bêu  lên trên cây.

Trong thường hợp đó, kẻ ấy hoặc chết, hoặc sợ hãi, khổ sở vô cùng.

Nầy Ma Ha Nam, đó  là  những  nỗi  khổ  ở  đời  nầy, nhơn  nơi  dục,

duyên nơi dục, lấy dục làm gốc.

  Lại nữa, nầy Ma Ha Nam, vì chúng sanh  nhơn  nơi  dục, duyên  nơi dục, lấy dục làm gốc nên  thân  làm  ác, khẩu, ý  làm  ác. Người ấy về sau  bị  bệnh  nằm  liệt  giường, hoặc nằm  lăn  trên  đất  vì  khổ  bức

thân, toàn  thân  cảm  giác  khổ  sở  vô  cùng, không  còn  được  yêu thích. Người ấy vì lúc trước  thân  làm  ác, khẩu ý làm ác khi sắp chết chúng che ngay trước mắt, giống như mặt  trời  sắp  lặn, bóng  sườn núi lớn che lấp mặt đất. Cũng vậy, người ấy bị những  ác  nghiệp  của thân, khẩu và ý che lấp trước mắt người ấy  nghĩ  rằng :“Các ác hạnh

ta làm trước kia, bây giờ chúng che lấp  trước  mắt  ta. Trước  kia  ta không tạo phước nghiệp mà  chỉ  tạo  toàn  ác  nghiệp. Giả  sử  có  ai chỉ  làm  ác nghiệp, hung  bạo, không  tạo  phước, không hành thiện,

khi sống  không  biết  lo  sợ, gần chết  không  chỗ  nương  cậy, không chỗ quay về. Người ấy thác sinh về chỗ nào thì  ta  cũng  thác sinh về chỗ  đó”. Do đó, sinh  hối  hận  mà  chết  không  an  lành, chết không được phước. Nầy Ma Ha Nam, đó là những nỗi khổ ở đời  nầy, nhơn nơi dục, duyên nơi dục, lấy dục làm gốc .

  Lại nữa, nầy Ma Ha Nam  vì  chúng  sanh  nhơn  nơi  dục, duyên nơi dục, lấy dục làm gốc  nên  thân  làm  ác, khẩu, ý làm ác nên nhơn nơi đó, duyên nới đó mà  khi  thân  hoại  mạng  chung  phải  đến  chỗ  ác,

sinh vào địa ngục. Nầy Ma Ha Nam, đó là những nỗi  khổ  ở  đời  sau,

nhơn nơi dục, duyên nơi dục, lấy dục làm gốc .

  Nầy Ma Ha Nam, vì  vậy  nên  biết  dục tuyệt  đối  không  có  lạc, chỉ toàn  là  khổ  hoạn. Đa văn Thánh đệ  tử  nếu  không  biết  đúng  như thật, vị ấy  bị  dục  ngăn  che, chẳng được xả dục  và  vô  thượng  tịch tĩnh. Nầy Ma Ha Nam, vị Đa văn Thánh đệ tử  như  vậy  sẽ  nhơn  nơi dục mà bị thối chuyển. Nầy Ma Ha Nam, Ta biết là  dục  không  có lạc mà  chỉ  toàn  là  khổ hoạn. Nầy Ma Ha Nam, Ta biết  đúng  như  thật nên không bị dục ngăn che, cũng không  bị  ác pháp ràng buộc, vì vậy được  xả, lạc  và  vô  thượng  tịch  tĩnh. Nầy  Ma  Ha  Nam, vì  vậy  Ta không nhơn nơi dục mà bị thối chuyển .

                                             -   +   -

. . . ( Như kinh trên, chỉ khác phần sau nầy : )

-Thế nào là sự xuất yếu của dục ? Nếu đoạn trừ  dục, xả  ly  dục, diệt hết dục, vượt qua khỏi dục, như vậy gọi là sự xuất yếu của dục .

  Nếu Sa môn, Phạm chí nào không biết đúng  như  thât  vị  ngọt  của dục, tai hoạn của dục, sự xuất yếu của dục, thì không bao giờ  có  thể tự mình đoạn dục huống nữa là đoạn dục cho  kẻ  khác. Nếu Sa môn, Phạm chí nào biết đúng như  thật vị ngọt của dục, tai  hoạn  của  dục,

sự xuất yếu của dục, thì có thể tự mình đoạn dục và có thể đoạn dục cho kẻ khác. (Kinh Khổ Ấm A-B).

                                              ----------------

                                  Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                            KINH và KINH

                      (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                   Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                       ---o---

            TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(19 tiếp 4)

      Tiếp theo :

-Còn trong kinh  Trung A Hàm, tập 4, trang 707, ấn bản năm 1991,

(nt). Chép rằng :

  Tôi nghe như vầy :

-Một thời Phật du hóa tại nước Xá Vệ, trong rừng Thắng lâm, vườn Cấp Cô Độc .

  Bấy giờ, có một người Phạm chí, chỉ  có  độc  nhất  một  đứa  con,

trong lòng hết sức yêu thương, tâm ý khắng khít, chìu chuộng. Sau khi đứa con mạng  chung, người Phạm chí ấy ưu sầu, không thể ăn uống được, quên cả áo chăn, quên cả trang sức, chỉ biết  đi  ra  bãi tha ma mà khóc, nhớ tưởng chỗ con nằm .

  Rồi Phạm chí lang thang khắp nơi, đi đến chỗ Phật, chào hỏi xong

ngồi xuống một bên, Thế Tôn hỏi :

-Ông sao nay hình như các căn không trú tự tâm ?

  Phạm chí đáp :

-Tôi làm sao các căn có thể an trú tự tâm được ? Vì sao vậy ? Vì tôi chỉ có một đứa con độc nhất, trong lòng hết sức thương yêu, tâm ý khắng  khít, chìu  chuộng, nhìn  hoài  không  chán.  Bỗng  nhiên  nó mạng chung. Sau khi nó mạng chung, tôi ưu sầu, không thể ăn uống được, quên cả áo chăn, quên cả trang sức, chỉ biết đi ra bãi tha ma mà khóc, nhớ tưởng chỗ con nằm .

  Thế Tôn hỏi :

-Thật vậy, nầy Phạm chí. Thật vậy, nầy  Phạm chí. Nếu  khi  ái  sanh,

thì phát sanh những sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não.

  Phạm chí nói :

  Cù Đàm, sao lại nói khi  ái  sanh, thì cũng phát sanh những sầu bi,

khóc  than, ưu khổ, phiền muộn, áo não ?  Cù Đàm nên biết, khi ái sanh thì hỷ cũng sanh, tâm hoan lạc .

  Thế Tôn đến ba lần nói như vậy .

-Thật vậy, nầy Phạm chí. Thật vậy, nầy Phạm chí. Khi ái sanh thì liền phát sanh những sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não .

  Phạm chí cũng đến ba lần nói :

-Cù Đàm, sao lại nói ái sanh, thì liền phát sanh những  sầu  bi, khóc than, ưu  khổ, phiền  muộn, áo  não ? Cù Đàm nên biết, khi ái sanh    thì hỷ cũng sanh, tâm hoan lạc .

  Lúc bấy giờ, khi Phạm chí nghe những  lời  Phật  nói, không cho là phải, mà lại bác bỏ, rồi rời chỗ ngồi, đứng dậy, lắc đầu bỏ đi .

  Bấy giờ ở trước cổng Thắng lâm, có một  số  người  thị  dân  đang đánh bạc. Phạm  chí  từ  xa  trông  thấy, bèn nghĩ rằng : “Trong đời nếu có những người thông minh, trí tuệ, cũng không thể hơn được những kẻ đánh bạc. Ta hãy đến đó. Những gì vừa được  thảo  luận với Cù Đàm, ta sẽ kể lại hết cho họ nghe”. Rồi Phạm chí đi đến chỗ đông những người đang đánh bạc ấy, và đem những gì  vừa  được thảo luận với Thế Tôn  kể  lại  hết  cho  họ  nghe. Những người  thị dân  đang  đánh  bạc  nầy  nghe  xong, nói  rằng :“Sao  lại nói khi ái

sanh, thì  liền  phát  sanh  những  sầu  bi, khóc than, ưu khổ, phiền

muộn, áo não ? Phạm chí nên biết, khi  ái  sanh  thì  hỷ  cũng  sanh,

tâm hoan lạc”.

  Phạm  chí  nghe  xong, bèn  nghĩ  rằng : “Điều mà người đánh  bạc nói rất phù hợp với ta”. Và ông gật đầu rồi đi.

  Rồi vấn  đề  nầy  lần  lượt  được  truyền  rộng  ra, cho đến lọt vào vương cung.  Ba tư nặc, vua  nước  Câu tát la, nghe đồn Sa môn Cù đàm nói như vậy : “Nếu khi ái sanh, thì  liền  phát  sanh  những  sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não”. Vua bèn nói với hoàng hậu Mạt lỵ rằng :

-Tôi nghe  đồn  Sa môn Cù đàm  nói  như  vầy : “Nếu khi ái sanh thì liền phát  sanh  những  sầu  bi, khóc than, ưu  khổ, phiền muộn, áo não” .

  Hoàng hậu nghe xong, thưa :

 Thật vậy, Đại vương. Thật vậy, Đại vương. Nếu khi ái sanh, thì  liền phát sanh những sầu bi, khóc than, ưu  khổ, phiền  muộn, áo não .

  Vua Ba tư nặc, nước Câu tát la nói với hoàng hậu Mạt lỵ :

-Nghe Tôn sư nói gì, thì  đệ  tử  cũng  nhất  định đồng  ý. Sa môn Cù đàm là Tôn sư của Khanh cho nên Khanh nói  như  vậy. Khanh là  vị đệ  tử  của  Ngài nên Khanh nói như vậy; “Khi ái  sanh  thì, liền phát sanh những sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não”.

  Hoàng hậu Mạt lỵ thưa :

-Đại vương, nếu không tin, hãy đích thân  đến  mà  hỏi, hoặc hãy sai

sứ đi .

  Rồi vua  Ba tư nặc nước Câu tát  la  bèn  gọi  Phạm chí  Na lỵ ương già đến và bảo :

-Ông đi đén chỗ sa môn Cù đàm, thay ta  mà  chào  hỏi  Sa môn Cù đàm  Thánh thể mạnh khỏe, bình  an, không  bệnh, đi  đứng  thoải mái, khí lực bình thường chăng.  Rồi nói  như  vầy : “ Vua Ba tư nặc nước Câu tát la, có lời hỏi thăm Thánh thể mạnh khỏe, khí lực bình thường  chăng . Sa  môn  Cù  đàm  có  thật  nói  rằng ; “ Nếu  khi  ái sanh, thì  liền  phát  sanh  những  sầu  bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não”chăng ?. Nầy Na lỵ ương già, nếu Sa môn Cù đàm có nói những gì. Ông hãy khéo ghi nhớ và thuộc kỹ. Vì sao ?  Vì những người như vậy không bao giờ nói láo .

  Phạm chí Na lỵ ương già  vâng  lời  vua, đi đến chỗ Phật, chào  hỏi xong, ngồi qua một bên và bạch :

-Bạch  Cù  đàm, vua  Ba  tư  nặc, nước  Câu  tát  la, có  lời  thăm  hỏi

Thánh thể mạnh khỏe, bình an, không bệnh, đi đứng  thoải mái, khí lực bình thường chăng. Sa môn Cù đàm có thật nói như  vầy : “Nếu khi  ái  sanh, thì  liền  phát  sanh  sầu  bi, khóc  than, ưu  khổ, phiền

muộn, áo não chăng ?”.

  Thế Tôn nói :

  Nầy Na lỵ ương già. Ta nay hỏi Ông, hãy tùy theo sự  hiểu  biết  mà trả lời. Na lỵ ương già, Ông nghĩ sao ? Giả sử  một  người  có  mẹ  đã chết, người ấy phát cuồng, loạn trí, cởi áo, cởi quần, trần truồng mà chạy rong khắp các ngã đường và nói  như  vầy : “Nầy các Người, có thấy mẹ  tôi  chăng ? Nầy các Người, có  thấy  mẹ  tôi  chăng ?”. Nầy  Na lỵ ương già, do sự kiện nầy  mà  biết  rằng : Nếu  khi  ái  sanh, thì liền phát sanh sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não .

  Cũng  vậy, nếu  cha  chết, anh, chị, em chết, con  cái  chết, vợ  chết,

Người  ấy  phát  cuồng, loạn  trí, cởi  áo, cởi  quần, trần truồng  chạy rong  khắp  các  ngỏ đường và nói như vầy : “Nầy các Người, có thấy vợ con tôi chăng ? Nầy các Người, có thấy  vợ  con  tôi  chăng ?”.Nầy

Na lỵ ương già, do sự kiện  nầy  mà  biết  rằng : Nếu  khi  ái  sanh, thì liền phát sanh những sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não.

                                                 ------------

                           Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                             KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                      ---o---

            TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(19 tiếp 5)

      Tiếp theo :

   Nầy Na lỵ ương già, thuở xưa, có một người đàn bà  về  thăm  gia đình, các  thân tộc của người nầy muốn cưỡng  bức  cải  giá. Người đàn bà ấy tức tốc trở về nói với bên nhà chồng, nói với chồng rằng;

“Nầy Ông, hãy biết cho, thân tộc của tôi muốn  cướp  đoạt  vợ  của Ông để  gả  cho  người  khác, Ông có mưu kế gì chăng ?”. Người ấy nắm cánh tay bà vợ dẫn vào trong nhà nói rằng : “Chết chung, sang đời khác với nhau ! Chết chung, sang đời khác  với  nhau !”, rồi  lấy con dao bén chém vợ, và  mình  cũng  tự  sát  luôn. Nầy Na lỵ ương già, do sự kiện nầy mà biết rằng : Nếu khi ái sanh, thì liền phát sanh

những sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não .

  Phạm chí Na lỵ ương già, sau khi  nghe  những  lời  Phật nói, khéo ghi  nhớ  và  thuộc  kỹ, từ chỗ ngồi đứng dậy, đi quanh ba vòng, rồi

trở về. Về đến chỗ vua Ba tư nặc nước Câu tát la tâu :

-Tâu Thiên vương, Sa môn Cù đàm quả thật có nói như  vầy : “Nếu khi ái sanh, thì liền  phát  sanh  những  sầu  bi, khóc  than, ưu  khổ,

phiền muộn, áo não”.

  Vua Ba tư nặc nước Câu tát la nghe rồi, nói với hoàng hậu Mạt lỵ :

-Sa môn Cù đàm  quả  thật  có  nói  như  vầy : “Nếu khi ái sanh, thì

 liền phát sanh  những  sầu  bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não”.

  Hoàng hậu Mạt lỵ tâu :

-Đại vương, tôi hỏi Đại vương, hãy tùy theo sự hiểu biết mà trả lời.

Ý Đại vương nghĩ sao ? Đại vương có thương yêu đại tướng Bệ lưu

la chăng ?

-Thật sự có yêu thương .  

  Mạt lỵ lại hỏi :

-Nếu đại tướng Lưu la bị biến dịch, đổi khác, thì Đại vương sẽ như thế nào ?

-Nầy Mạt lỵ, nếu  đại tướng Bệ lưu la bị biến dịch, đổi khác, thì tôi

tất sanh sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não .

  Mạt lỵ tâu :

-Do sự kiện nầy mà biết rằng : Nếu khi  ái  sanh, thì  liền phát sanh những sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muôn, áo não .

  Mạt lỵ lại hỏi :

-Vương có thương yêu đại thần Thi lỵ  a đồ, yêu con voi Nhất bôn

 đà ly, yêu đồng nữ Bà di ly, yêu  Vũ  nhật  cái, yêu nước Ca thi và

Câu tát la chẳng ?

-Thật sự có yêu thương .

  Mạt lỵ lại hỏi :

-Nếu nước Câu thi  và  Câu tát la bị biến dịch, đổi khác, thì Vương

sẽ ra sao ?

-Nầy Mạt lỵ, tôi được hưởng thụ thỏa mãn năm  thứ  diệu  dục  là

do ở  hai  nước  nầy. Nếu Câu thi và Câu tát la mà bị biến dịch, đổi khác, thì mạng sống tôi cũng không còn, nói  gì đến  những  sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não .

  Mạt lỵ tâu :

-Do sự kiện nầy mà biết rằng : Nếu khi ái sanh, thời liền phát  sanh những sầu bi, khóc than, phiền muộn, áo não .

  Mạt lỵ lại hỏi vua :

-Ý  Đại  vương  nghĩ  sao ?  Đại vương  có  yêu  thương  thần  thiếp chăng ?

  Vua đáp :

-Thật sự tôi rất thương yêu Khanh .

  Mạt lỵ lại hỏi :

-Nếu thần thiếp bất thần  bị  biến dịch, đổi  khác, thì  Vương  sẽ ra sao ?

-Nầy Mạt lỵ, nếu Khanh bất thần  bị  biến  dịch, đổi khác, thì tôi tất sanh sầu bi, khóc than, ưu khổ, phiền muộn, áo não .

  Mạt lỵ tâu :

-Do sự kiện nầy mà biết  rằng : Nếu khi ái sanh, thời liền phát sanh những sầu bi, khóc than, phiền muộn, áo não .

  Vua Ba tư nặc nước Câu tát la nói :

-Nầy Mạt lỵ, kể  từ hôm nay Sa môn Cù đàm do sự kiện nầy là thầy của  tôi, tôi  là  đệ  tử  của  Ngài. Nầy Mạt lỵ, tôi  nay tự quy y Phật,

Pháp và chúng Tỳ kheo. Cúi mong Thế Tôn nhận con làm Ưu bà tắc

kể từ hôm nay, trọn đời tự quy y cho đến khi mạng chung .

  Đức Phật thuyết như vậy; vua Ba tư nặc nước Câu tát la và hoàng hậu Mạt lỵ sau khi nghe lời Phật dạy xong hoan hỷ phụng hành .

                                     -------------

                        Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                              KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                      ---o---

            TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(19 tiếp 6)

    Tiếp theo :

-Trong kinh Tăng Nhất A Hàm, tập 1, trang 154, ấn  bản năm 1997,

Do  nhị  vị  Hòa thượng Thanh Từ và Thiện Siêu dịch. Cũng  có một đoạn  kinh  giống  hệt  như  đây, chỉ  khác  cách dịch, nên xin phép không trích dẫn .

  Còn trong Tương Ưng Bộ kinh, tập 4, trang 514, ấn bản năm 1993,

do Hòa thượng Minh Châu dịch. Có đoạn ghi lại như sau :

. . . Nầy thôn trưởng Bhadraka, ở tại Uruvelakappa  nầy  có  những người, nếu  họ  bị  giết  hay  bị  tù, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ  trích,

nhưng con không khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não .

  Do nhân gì, do duyên gì, nầy thôn trưởng, đối với một số người ở

tại Uruvelakappa, nếu họ bị giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ  trích, thời  Ông  có  khởi  lên sầu, bi, khổ, ưu, não ? Do nhân gì,

do  duyên  gì, nầy  thôn  trưởng, đối  với  một  số  người  ở 

Uruvelakappa, nếu  họ  bị  giết, hay  bị  bắt, hay bị thiệt hại, hay bị

chỉ trích, nhưng Ông không khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não ?

  Đối  với  một  số người ở tại Uruvelakappa, bạch Thế Tôn, nếu họ

bị  giết, hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, con có khởi lên sầu, bi, khổ, ưu, não, là vì  con có dục tham đối với họ. Nhưng  đối

với một số người  ở  Uruvelakappa, bạch Thế Tôn, nếu  họ  bị  giết,

hay bị bắt, hay bị thiệt hại, hay bị chỉ trích, nhưng con  không khởi

lên sầu, bi, khổ, ưu, não, là vì con không có dục tham đối với họ .

-Ông nói : “Con có lòng  dục  tham  đối  với  họ. Con không có lòng dục tham đối với họ”. Nầy thôn  trưởng, có  phải  Ông  được  thấy,

được biết, được đạt tới tức thời, được  thể  nhập  nhờ  pháp  nầy. Ông uốn nắn phương pháp (naya) theo  phương  pháp  ấy  đối  với quá khứ, vị lai ? Nếu có khổ nào khởi lên trong quá khứ, tất cả khổ

ấy khởi lên lấy dục làm căn bản, lấy  dục  làm  sở  nhân. Dục là căn bản của khổ. Phàm có khổ nào khởi lên trong tương lai, tất cả khổ

ấy khởi lên  lấy  dục  làm căn  bản, lấy dục làm sở nhân. Dục là căn bản của khổ .

-Trong Tiểu  Bộ  kinh, tập  1, trang  74, ấn  bản  năm  1999, do Hòa thượng Minh Châu dịch. Phẩm Pháp cú kệ Phật thuyết :

  212-Do  ái  sanh  sầu  ưu

          Do  ái  sanh  sợ  hãi

          Ai thoát khỏi tham ái

          Không sầu, đâu sợ hãi ?

  213-Ái luyến sanh sầu khổ

          Ái luyến sanh sợ hãi

          Ai giải thoát ái luyến

          Không sầu, đâu sợ hãi ?

  214-Hỷ  ái  sanh  sầu  ưu

          Hỷ  ái  sanh  sợ  hãi

          Ai  giải  thoát  hỷ  ái

          Không sầu, đâu sợ hãi ?

  215-Dục  ái sanh sầu ưu

          Dục ái  sanh  sợ  hãi

          Ai thoát khỏi dục ái

          Không sầu, đâu sợ hãi ?

  216-Tham ái sanh sầu ưu

          Tham ái sanh  sợ  hãi

          Ai thoát khỏi tham ái

          Không sầu, đâu sợ hãi ?

-Trong Tiểu Bộ kinh, tập  7, trang  683, ấn bản năm  2002, do Trần Phương Lan dịch. Kệ viết :

     Cứ mỗi dục tham được bỏ đi

     Một niềm hạnh phúc đến liền khi

     Người nào muốn hưởng tròn an lạc

     Phải bỏ mọi tham dục tức thì .

-Trong Tương Ưng Bộ kinh, tập  1, trang  55, ấn bản năm  1993, do Hòa thượng Minh Châu dịch. Phật nói kệ :

       Họa từ dục vọng sanh

       Khổ từ dục vọng khởi

       Dục vọng được nhiếp phục

       Nhờ vậy họa nhiếp phục

       Tai họa được nhiếp phục

       Nhờ vậy khổ nhiếp phục…

-Trong Tương Ưng Bộ kinh, tập 2, trang 197, ấn bản năm 1993, do (nt) . Phật dạy :

-Nầy các Tỳ kheo, những ai trong quá khứ là Sa môn hay Bà la môn thấy những gì khả ái, hấp dẫn ở đời là vô thường, thấy là khổ, thấy

là vô ngã, thấy là bệnh, thấy là đáng sợ hãi, những người ấy từ  bỏ

ái .

  Những ai từ  bỏ  ái, những người ấy từ bỏ sanh y. Những ai từ bỏ sanh y, những người ấy từ bỏ đau khổ. Những  ai  từ  bỏ  đau  khổ,

những người ấy  đã  được  giải  thoát  khỏi  sanh, già, chết, sầu, bi,

khổ, ưu, não. Ta nói rằng họ đã giải thoát khỏi đau khổ .

-Trong  kinh  Tạp  A  Hàm, tập  4, trang 221, ấn  bản  năm 1995, do

Hòa thượng Thiện Siêu và Thanh Từ dịch. Phật lại nói :

. . . Có hành là do ái; nói ngã, ấy là ái; nói ngã sở, ấy là ái; nói  vị  lai

sẽ có, ấy là ái; nói vị lai sẽ không, ấy là ái; nói sẽ có sắc, ấy là ái; nói

sẽ không sắc, ấy là ái; nói sẽ có tưởng, ấy là ái; nói sẽ không  tưởng

ấy  là  ái; nói sẽ chẳng phải tưởng, chẳng phải không tưởng, ấy là ái,

vì ái là bệnh, ái là ung nhọt, ái là mũi nhọn, nên  phải  khéo  tư  duy quán sát ái sanh  ra  khổ, phải thường  xa  lìa  tham  ái, chánh niệm,

chánh trí .

                                          --------------

                          Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                            KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                      ---o---

            TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(19 tiếp 7)

    Tiếp theo :

-Trong Trung Bộ kinh, tập 2, trang 600, ấn  bản  năm 1992, do  Hòa thượng Minh Châu dịch. Trong bản kinh Ái sanh có chép :

. . . Chính liên hệ đến  sự  tình  nầy, tâu Đại vương, mà Thế Tôn, bậc

Trí  giả, Kiến  giả, bậc  A  la  hán, Chánh Đẳng Giác đã nói : “ Sầu, bi,

khổ, ưu, não khởi lên do ái sanh  ra, hiện  hữu  từ  nơi  ái ”. Tâu Đại vương, Đại vương nghĩ thế nào ? Đại vương có khởi lên sầu, bi, khổ,

ưu, não không ?

-Nầy Mallika, nếu có một sự biến dịch, đổi khác xảy đến cho Hoàng hậu, thì sẽ có một sự đổi khác xảy ra cho mạng sống của ta thì  làm

sao không khởi lên nơi ta sầu, bi, khổ, ưu, não ?

-Kinh Diệu Pháp Liên Hoa (âm nghĩa) trang 140, ấn bản năm  1964,

do Hòa thượng Trí Tịnh dịch. Phật thuyết kệ :

Nếu lại có chúng sanh

Không rõ biết gốc khổ

Quá say nơi khổ nhơn

Chẳng tạm rời bỏ được

Phật vì hạng người nầy

Dùng phương tiện nói dạy

Nguyên nhân có các khổ

Tham  dục  là  cội  gốc

Nếu dứt được tham dục

Khổ không chỗ nương đổ

Dứt  hết  hẳn  các khổ…

Âm Hán :

“Nhược hữu chúng sanh

Bất tri khổ bổn

Tham trước khổ nhơn

Bất năng tạm xả

Vị thị đẳng cố

Phương tiện thuyết đạo

Chư khổ sở nhơn

Tham dục vi bổn

Nhược diệt tham dục

Vô  sở  y  chỉ

Diệt tận chư khổ”.

-Trong  kinh  Đại Bát Niết Bàn, tập 1, trang 422, ấn  bản  năm 1967,

do Hòa thượng Trí Tịnh dịch. Ở  phẩm Thánh hạnh  có  ghi  lại  như

vầy :. . . Ví như Quốc vương lúc đi tuần  du  các quan  quyến  thuộc 

thảy đều theo hầu. Cũng vậy, ái đi đến chỗ nào thì các kiết sử cũng

 đi theo .

  Ví như y phục thấm mồ hôi, bụi  bay đến liền bám dính. Cũng vậy,

chỗ nào có ái những nghiệp kiết cũng ở nơi đó .

  Ví như đất ướt thì có thể mọc mầm. Cũng vậy, ái  có  thể sanh tất

cả mầm nghiệp phiền não .

  Ví  như  có người lấy gái La sát làm vợ, gái  La sát nầy hể sanh con

là ăn thịt, ăn thịt con đẻ hết lại ăn luôn thịt chồng. Ái cũng vậy, tùy người sanh thiện căn nó liền ăn, ăn hết thiện căn nó lại ăn luôn  cả người, làm cho phải đọa địa ngục, súc sanh, ngạ quỷ .

  Như có người thích hoa đẹp mà chẳng thấy cọng hoa có rắn  độc,

liền đến ngắt hoa bị rắn cắn chết. Tất cả phàm phu tham đắm ngũ dục  mà  chẳng  thấy  độc hại của ái, nên bị ái làm hại, sau khi chết

bị đọa trong ba đương ác .

  Như  sao  chổi  mọc  thời  trong  thiên hạ phải bệnh tật, đói kém,

họa  tai  khổ  sở. Cũng vậy, ái  có  thể  dứt  tất cả căn lành làm cho 

phàm  phu  cơ  cùng  thiếu  thốn sanh bệnh phiền não lưu chuyển

trong sanh tử mang nhiều sự khổ .

  Như người bị ung  nhọt, trong  nhọt  sanh  thịt  thúi, người bệnh

nầy  phải  chuyên  tâm  chạy  chữa, nếu chểnh mảng thời thịt thúi 

sanh trùng  có thể  phải  chết, ngũ ấm của phàm phu  cũng  vậy, ái sanh trong đó, phải nên siêng  năng  điều  trị  tham  ái, nếu không

điều trị sẽ phải đọa trong ba đường ác .

-Liên  hệ  đến chương  nầy, kinh Bát Đại Nhân Giác cũng  có đoạn tương ứng :

-Điều giác ngộ  thứ  hai : Tham  muốn  nhiều  là  khổ, bao sanh tử nhọc  nhằn, đều  từ  tham  dục  ra; nếu  ít  muốn  vô  vi, thân tâm

được tự tại. (Kinh Bát Đại Nhân Giác, Hòa thượng Tinh Vân giảng, Thích Minh Quang dịch, ấn bản năm 2001) .

  Và Hòa thượng Thanh Từ có dịch ra văn vần như sau :

-Điều thứ hai lại cần giác biết :

     Tham dục nhiều, khổ thiệt thêm nhiều.

Nhọc nhằn sanh tử bao nhiêu

     Bởi chưng tham dục, mà chiêu khổ nầy.

Bớt lòng tham dục chẳng gây

    Thân  tâm  tự  tại, vui  nầy  ai  hơn ?

(Kinh Bát Đại Nhân Giác, Thich Thanh Từ dịch, ấn bản năm 1973).

  Sau đây là chính văn của đoạn kinh trên :

-Đệ lục giác tri : “Đa  dục  vi  khổ, sanh  tử  bì  lao, tùng tham dục

khởi, thiểu dục vô vi, thân tâm tự tại”.

-Cảm hứng với bài kinh nầy, tôi cũng thi hóa như sau :

  Ham muốn nhiều những điều bất chánh

 Là  nguy  cơ  gồng  gánh  thương  đau

   Tử   sanh,  sanh   tử   bì   lao

Nhọc nhằn thể xác, tiêu hao tinh thần !

 Thảy đều do muốn ham quá đáng

 Ngũ dục lạc  chẳng chán món nào

   Nếu  muốn  từ   nay  về  sau

Bớt  khổ  thì  phải  hồi  đầu  tỉnh  tâm.

   Thiểu dục nuôi dưỡng tinh thần

Tam thường bất túc thân tâm  an nhàn.

  Nếu như có thời giờ chúng ta cũng nên suy gẫm xem, vì  sao  lại

có quá nhiều kinh điển đề cập đến ái và dục. Chăng  lẽ  ái  và dục 

có tầm cở quan trọng đến như  thế  ư ? Nếu  không, sao  Phật  lại 

nhắc đến nhiều như vậy ? Nếu thế, thì chúng  phải  hành  xử  như 

thế nào để không phụ lời dạy của Thế Tôn ?

-“ Nam Mô Ly Bố Úy Như lai ”. Há  chẳng  phải  là  ly  Ái, ly Dục đó

hay sao ??? .

                                            -------------

                             Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                               KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

                 TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(20)

  Dịch âm : Đệ tam thập tam chương .

-Phật ngôn : Phù vi đạo giả, thí như nhất nhơn dữ  vạn nhơn chiến, quải khải xuất môn, ý hoặc khiếp nhược, hoặc bán lộ nhi thối, hoặc cánh  đấu  nhi  tử, hoặc đắc  thắng  nhi  hoàn; Sa môn học đạo ưng 

đương kiên trì kỳ tâm, tinh tấn  dũng  nhuệ  bất  úy t iền  cảnh, phá

diệt chúng ma nhi đắc đạo quả

   Dịch nghĩa : Chương ba mươi ba .

-Xét ra người hành đạo thí như một  người  chiến  đấu  cùng  muôn

người, mang áo giáp ra  cửa, ý  hoặc khiếp nhược, hoặc nửa đường rồi lui, hoặc chống cự đến  chết, hoặc đắc thắng mà về. Sa môn học đạo phải nên giữ chắc tâm mình, tinh tấn  lướt  tới  chẳng  sợ  cảnh trước, phá diệt bọn ma chứng được đạo quả .

                            (Hoàn Quan Thích Giải Kinh dịch)

  Dẫn :

-Tương ưng với  chương  ba  mươi  ba  trên. Trong Tăng Chi Bộ kinh,

tập 2, trang 459, ấn bản năm 1996, do  Hòa thượng Minh Châu dịch.

Kinh ghi lại thế nầy :

-Có  năm  người  chiến  sĩ  nầy, nầy  các Tỳ kheo, có mặt, hiện hữu ở đời. Thế nào là năm ?

  Ở đây, nầy các Tỳ kheo, có người chiến  sĩ  cầm  kiếm  và  mâu, đao cung  và  tên, tham  gia  vào trận  chiến  ác  liệt. Người ấy, trong trận chiến ấy  nỗ  lực hăng hái. Nhưng các người khác, trong khi người ấy nỗ lực và hăng hái như vậy, đánh người ấy và áp đảo người  ấy. Như 

vậy, ở đây ở đây nầy các Tỳ kheo, có hạng  người  chiến  sĩ  như  vậy. Đây là hạng người chiến sĩ thứ nhất có mặt, hiện hữu ở đời .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, ở đây có hạng người chiến sĩ  cầm kiếm và mâu, đeo cung và tên, tham  gia vào   chiến  ác  liệt. Vị ấy, trong trận chiến ấy, nỗ lực, hăng hái. Nhưng  các  người  khác làm cho người ấy bị thương, khiêng người ấy đi, chở người ấy  đến  các  người  bà con. Khi chở người ấy đi và chưa đến  các  bà  con, người  ấy mệnh chung ở giữa đường. Ở đây, nầy các Tỳ kheo, có một hạng chiến sĩ như vậy. Đây  là  hạng  chiến  sĩ  thứ  hai, nầy các Tỳ kheo, có mặt, hiện hữu ở đời .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, ở đây có hạng người chiến sĩ  cầm kiếm và mâu, đeo cung và tên, tham gia vào  trận  chiến  ác  liệt. Vị  ấy, trong trận chiến ấy, nỗ lực hăng  hái. Nhưng các người khác làm cho người ấy bị thương và  khiêng  người  ấy đi, chở người ấy đến các người bà con. Và những người bà con săn sóc và nuôi dưỡng người  ấy. Người ấy trong khi được các người bà con săn  sóc  và  nuôi dưỡng bị mệnh 

chung vì vết thương ấy. Ở đây, nầy các Tỳ kheo, có  một  hạng người chiến sĩ như vậy. Đây là hạng người chiến sĩ thứ ba có mặt, hiện hữu ở đời .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, ở đây có người chiến sĩ  cầm kiếm và mâu  

đeo cung và tên, tham gia  vào  trận chiến  ác  liệt.  Vị  ấy, trong trận chiến ấy, nỗ  lực hăng  hái. Nhưng  các  người  khác  làm  cho  người ấy bị thương, và khiêng  người ấy đi, chở người ấy đến các người bà con. Và  những  bà  con  săn sóc và  nuôi  dưỡng  người ấy. Người ấy, trong khi được các người bà con săn sóc  và  nuôi dưỡng,được chữa lành khỏi vết thương ấy. Ở đây, nầy các Tỳ kheo có hạng người chiến sĩ như vậy. Nầy các Tỳ kheo, đây là hạng chiến sĩ thứ tư có mặt, hiện hữu ở đời .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, ở đây có người chiến sĩ  cầm kiễm và mâu 

đeo cung và tên, tham gia vào chiến trận ấy, chiến thắng trong chiến trận, vị ấy vẫn đứng hàng đầu trong chiến trận ấy. Ở đây, nầy các Tỳ kheo, có hạng chiến sĩ như vậy. Nầy các Tỳ kheo, ở đây là hạng chiến sĩ thứ năm có mặt, hiện hữu ở đời .

  Năm hạng chiến sĩ nầy, nầy các Tỳ kheo, có mặt, hiện hữu ở đời .

                                           -----------

                         Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                 KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                      ---o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(20 tiêp-1)

   Tiếp theo :

   Cũng vậy, nầy các Tỳ kheo, có những hạng người được  ví  dụ  với năm hạng người chiến sĩ nầy có mặt, hiện  hữu  giữa các vị Tỳ kheo. Thế nào là năm ?

  Ở đây, nầy các Tỳ kheo, một Tỳ kheo sống dựa  vào  ngôi  làng hay thị  trấn. Vị ấy vào buổi sáng đấp y, cầm bát đi vào làng hay thị trấn để  khất  thực, không  phòng  hộ  thân, không  phòng hộ lời, không phòng hộ tâm, niệm  không  an  trú, các căn không được bảo vệ. Vị

ấy ở đấy thấy một nữ nhân ăn mặc không  tề  chỉnh, ăn mặc không kín đáo, tham dục tấn công  tâm  vị  ấy. Tâm  bị tham dục tấn công,

không  từ  bỏ học tập, không biểu lộ sự yếu kém trong học pháp, vị

ấy rơi vào hành dâm .

  Ví như người chiến sĩ ấy, nầy các Tỳ kheo, cầm gươm và mâu, đeo cung và tên tham gia vào trận  chiến  ác  liệt. Vị ấy, trong trận chiến

ấy nỗ lực hăng hái. Nhưng các người khác, trong khi người ấy hăng hái nỗ lực như vậy, đánh người ấy và áp đảo  người  ấy. Nầy các Tỳ kheo, Ta tuyên bố người nầy giống như ví dụ ấy. Ở đây, nầy  các Tỳ kheo, có  một  hạng  người  như  vậy. Nầy các Tỳ kheo, đây  là hạng người được ví dụ với hạng chiến sĩ  thứ nhất có mặt, hiện hữu giữa các Tỳ kheo .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, Tỳ kheo sống dựa vào một  làng  hay một

thị trấn. Vị ấy vào buổi sáng đắp y, cầm bát đi  vào  làng  ấy  hay  thị trấn ấy để khất thực, với thân không phòng hộ, với lời không phòng hộ, với tâm  không  phòng  hộ, với  niệm  không  an  trú, với các căn không được bảo vệ. Ở đây, vị ấy thấy một nữ  nhơn  ăn  mặc  không chỉnh tề, ăn mặc không  kín  đáo. Được thấy nữ nhơn ăn mặc không chỉnh tề, ăn mặc không kín đáo, tham dục tấn công  vị  ấy. Vị ấy, với tâm bị  tham  dục  tấn  công  nên  thân  bị  thiêu  cháy, tâm  bị  thiêu cháy. Vị ấy nghĩ : “Ta hãy đi về  khu  vườn (chỗ Tăng ở) báo  tin  cho các Tỳ kheo : “Nầy các Hiền giả, tôi bị tham  dục  tràn  ngập, bị tham dục ám ảnh, tôi không có thể tiếp tục đời sống Phạm hạnh, tôi biểu lộ  sự  yếu  kém  trong  học  tập, từ  bỏ học pháp, tôi  trở về với đời sống thế tục”. Vị ấy, trên con đường đi  đến  khu  vườn, còn ở  giữa đường, biểu lộ sự yếu  kém  trong  học  tập, từ bỏ học pháp, trở  về đời sống thế tục .

  Ví như, nầy các  Tỳ kheo, người  chiến  sĩ  cầm  kiếm  và  mâu, đeo

cung  và  tên, tham gia vào trận chiến ác liệt. Vị ấy, trong trận chiến ấy, nỗ lực  hăng  hái. Nhưng các người khác, trong khi người  ấy  nỗ lực hăng hái như vậy, làm cho người ấy bị  thương, khiêng người ấy

đi, chở người ấy và đưa  người  ấy  đến  các  người  bà  con. Khi chở người ấy đi và chưa đưa đến  bà  con, người  ấy  mệnh  chung  giữa đường. Nầy các Tỳ kheo, tuyên bố người nầy giống với  ví  dụ  ấy. Ở đây, nầy các Tỳ kheo, có một hạng người như vậy. Nầy các Tỳ kheo,

đây là hạng người được ví dụ với  người  chiến  sĩ  thứ  hai  có  mặt, hiện hữu giữa các Tỳ kheo .

                                                -------------

                           Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                               KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                         Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                      ---o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(20 tiêp-2)

  Tiếp theo :

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, vị Tỳ kheo sống dựa vào một làng hay một thị trấn. Vị ấy vào buổi sáng đắp y, cầm  bát  đi  vào  làng hay thị trấn để  khất thực, thân không phòng hộ, lời không phòng hộ, tâm không phòng hộ, niệm  không  an  trú, các  căn  không được bảo vệ. Vị ấy ở đấy thấy nữ  nhân  ăn  mặc  không  tề  chỉnh, hay  ăn  mặc  không kín đáo. Sau  khi  thấy  nữ  nhân  ăn  mặc  không tề chỉnh, ăn mặc không kín đáo, tham dục tấn công vị ấy. Vị ấy với tâm tham dục bị tấn công, nên thân bị thiêu cháy, tâm  bị  thiêu  cháy. Vị  ấy  suy  nghĩ như sau : “Ta hãy  đi  đến khu vườn  báo  tin  cho  các  Tỳ kheo : “Nầy các  Hiền giả, tôi bị tham dục tràn ngập, bị  tham  dục  ám ảnh. Tôi khôg có thể tiếp tục đời sống Phạm hạnh, tôi tuyên bố sự yếu kém trong học tập, từ bỏ học pháp, tôi trở về đời sống thế tục”. Vị nầy đi đến khu vườn,

báo tin cho các  Tỳ kheo : “Nầy  các  Hiền  giả, tôi  bị  tham  dục  tràn ngập, bị tham dục ám ảnh. Tôi  không  thể  tiếp  tục  đời  sống Phạm hạnh; sau khi biểu hiện  sự  yếu  kém  trong  học  tập, tôi  từ  bỏ  học pháp, sẽ trở về  với  đời  sống  thế  tục”. Các vị đồng Phạm hạnh giáo giới, khuyên bảo như sau : “Nầy Hiền giả, Thế Tôn  đã  nói : “Các dục

vị ngọt ít, khổ nhiều, não nhiều, sự nguy hại ở đời đây lại  nhiều  hơn. Các dục được Thế Tôn  ví  dụ  như  một  khúc  xương  khổ nhiều, não nhiều, sự nguy hại ở đây lại càng nhiều hơn.

  Các dục được Thế Tôn ví dụ như bó đuốc bằng cỏ, khổ  nhiều, não nhiều, sự nguy hại ở đây lại nhiều hơn. Các dục được Thế Tôn ví  dụ như một hố than hừng, khổ nhiều, não nhiều, sự nguy hại ở  đây lại nhiều  hơn. Các dục được Thế Tôn ví  dụ  như  một  cơn  mộng, khổ nhiều, não nhiều, sự nguy  hại  ở  đây  lại  nhiều  hơn. Các dục được Thế Tôn ví dụ như vật dụng mượn  dùng, khổ  nhiều, não  nhiều, sự nguy hại ở đây lại  nhiều  hơn. Các  dục  được  Thế Tôn  ví  như  quả của cây, khổ nhiều, não nhiều, sự nguy hại ở đây lại nhiều  hơn. Các dục được  Thế Tôn ví dụ như lò thịt, khổ nhiều, não  nhiều, sự nguy hại  ở  đây lại nhiều hơn. Các dục được Thế Tôn ví  dụ  như  cây  gậy nhọn, khổ nhiều, não nhiều, sự nguy hại  ở  đây  lại  nhiều  hơn. Các dục  được Thế Tôn  ví  dụ  như  đầu  rắn, khổ  nhiều, não  nhiều, sự

nguy hại ở đây lại nhiều hơn. “Tôn giả hãy tìm  sự  thoải  mái  trong Phạm hạnh ! Tôn giả chớ biểu lộ  sự  yếu  kém  trong học tập, từ bỏ học pháp và trở lui đời sống thế tục”.

  Vị ấy được các vị đồng Phạm hạnh giáo giới như  vậy, khuyên  bảo như vậy, liền nói như sau : “Nầy các Hiền giả, dù cho Thế Tôn có nói các dục ngọt ít, khổ nhiều, não nhiều, sự nguy  hại  ở  đây  lại  nhiều hơn, nhưng  tôi  không thể tiếp tục sống Phạm hạnh. Sau khi biểu lộ sự yếu kém trong học tập, từ bỏ học pháp, tôi  sẽ  trở  về  đời  sống thế  tục”. Sau khi biểu  lộ sự yếu  kém  trong  học  tập, sau khi từ bỏ học pháp, vị ấy trở lại đời sống thế tục .

  Ví như, nầy các Tỳ kheo, người chiến  sĩ  ấy, sau  khi  cầm  kiếm  và mâu, đeo cung và tên tham gia vào trận chiến khốc liệt. Vị ấy, trong chiến trận ấy, nỗ lực, hăng hái. Nhưng các người khác trong khi  có

nỗ lực, hăng hái như vậy, làm cho người ấy bị thương, khiêng người ấy đi, chở người ấy, và đưa  người  ấy  đến  các  người  bà  con. Các người bà con săn sóc nuôi dưỡng người ấy. Người ấy tuy  được  các người bà  con  săn sóc  nuôi  dưỡng, nhưng  bị  mệnh  chung  vì  vết thương ấy. Nầy các Tỳ kheo, Ta tuyên bố người nầy được ví  như  ví

dụ ấy. Ở  đây, nầy các  Tỳ kheo, có hạng người như  vậy. Nầy các Tỳ kheo, đây là hạng người được ví dụ với  người  chiến  sĩ  thứ  ba  có mặt, hiện hữu giữa các Tỳ kheo .

                                             -----------------

                                 Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        --o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(20 tiếp 3)

    Tiếp theo :

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, Tỳ kheo sống dựa vào làng  hay  thị  trấn.

Vị ấy vào buổi  sáng đắp  y, cầm bát đi vào ngôi làng hay thị trấn ấy để khất thực, với  thân  không phòng hộ, với  lời  không  phòng  hộ, với tâm không phòng hộ, với niệm không an trú, với các  că  không được bảo vệ. Vị  ấy  ở đấy, thấy nữ nhân ăn mặc không chỉnh tề, ăn mặc  không  kín  đáo. Sau khi thấy nữ nhân ăn mặc không  chỉnh  tề,

ăn mặc không kín đáo, tham  dục  tấn  công  vị  ấy. Vị  ấy với tâm bị tham dục tấn công, nên thân bị thiêu cháy, tâm bị  thiêu  đốt. Vị ấy suy  nghĩ  như  sau : “Ta hãy  đi  đến  khu  vườn, báo tin  cho các Tỳ kheo : “Nầy các Hiền giả, tôi bị tham dục tràn ngập, bị tham dục ám ảnh. Tôi  không  có thể tiếp tục đời sống  Phạm hạnh. Tôi  tuyên  bố

sự  yếu  kém  trong học tập, từ bỏ học pháp, trở về với đời sống thế tục”. Vị  ấy  đi  đến  khu  vườn, báo  tin  cho các Tỳ  kheo : “Nầy các Hiền giả, tôi bị tham dục tràn ngập, bị tham dục ám  ảnh, tôi không thể tiếp tục đời sống Phạm hạnh; sau khi biểu lộ sự yếu kém  trong học tập, từ bỏ học pháp, tôi  trở  về  với  đời  sống  thế  tục”. Các vị đồng Phạm hạnh  giáo  giới, khuyên  bảo  như  sau : “Nầy  Hiền  giả,

Thế Tôn đã  nói : “Các dục ngọt ít, đắng  nhiều, não  nhiều, sự  nguy hại  ở  đây  lại  càng  nhiều  hơn … Các dục được Thế Tôn ví dụ  như đầu rắn, khổ nhiều, não nhiều, sự  nguy  hại ở  đây  lại  nhiều  hơn”. Tôn giả hãy tìm thoải mái trong Phạm hạnh. Hiền giả chớ có biểu lộ sự yếu kém trong học tập, từ  bỏ  học  pháp, và trở lui đời sống thế tục” .

  Vị  ấy  được các đồng Phạm hạnh  giáo  giới  như  vậy, khuyên  bảo như  vậy, nói  như  vầy : “Thưa các Hiền giả, tôi sẽ  nỗ  lực. Thưa các Hiền giả, tôi sẽ  cố  gắng. Thưa các Hiền giả, tôi  sẽ  sống  thoải  mái.

Nay tôi không biểu hiện sự yêu kém trong  học tập, từ bỏ học pháp,

trở lui về đời sống thế tục”.

  Ví như, nầy các Tỳ kheo, người chiến sĩ  ấy cầm kiếm  và mâu, đeo cung và tên, tham gia vào trận chiến  ác  liệt. Vị  ấy trong trận chiến ấy, nỗ lực hăng hái. Nhưng các người khác trong khi người ấy hăng hái nỗ lực như vậy, làm cho  người  ấy  bị thương, khiêng  người  ấy đi, chở người ấy và đưa người ấy đến các người  bà  con. Các người

bà con săn sóc người ấy, nuôi dưỡng người ấy. Người ấy nhờ các bà con săn sóc nuôi dưỡng, được chữa lành khỏi vết thương. Ta tuyên bố rằng, nầy các Tỳ kheo, người nầy giống như  ví dụ ấy. Ở đây, nầy các Tỳ kheo, có  hạng  người  như  vậy. Người nầy, nầy các Tỳ kheo, được ví dụ với người chiến sĩ  thứ  tư  có mặt hiện hữu giữa các Tỳ kheo .

                                                -------------

                          Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(20 tiếp 4)

    Tiếp theo :

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, Tỳ kheo sống dựa vào một làng hay một  thị trấn. Vị ấy vào buổi sáng dắp y, cầm bát  vào  làng  hay  vào  thị trấn ấy khất thực, với thân được phong hộ, với lời được phong hộ,

với  tâm  được  phòng  hộ, với niệm được an trú, với các căn được bảo vệ. Vị ấy khi mắt thấy sắc, không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ  tướng  riêng. Những  nguyên  nhân  gì, vì nhãn căn không được chế ngự, khiến tham ái ưu bi, các ác bất thiện pháp khởi  lên,

vị ấy tự chế ngự nguyên nhân ấy, hộ trì nhãn căn, thực hành sự hộ

trì  nhãn căn. Khi tai nghe tiếng … mũi ngửi hương … lưỡi nếm vị … thân cảm xúc … ý  nhận thức các pháp, vị ấy không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng. Những nguyên  nhân  gì, khiến

ý căn không được chế ngự, khiến  tham  ái  ưu  bi, các ác, bất thiện phát khởi lên, vị  Tỳ  kheo  chế  ngự  nguyên  nhân  ấy, hộ trì ý căn,

thực hành sự hộ trì ý căn. Vị ấy, sau bữa ăn, trên con đường  khất thực trở về, đi đến một chỗ sàng tọa trống trải, khu rừng, gốc cây, ngọn  núi, khe  núi, hang  núi, bãi  tha  ma, cao nguyên, ngoài trời,

đống rơm. Vị  ấy  đi  đến khu rừng, hay đi đến gốc cây, hay đi đến ngôi nhà trống, ngồi kiết già, lưng thẳng, để niệm trước mặt. Vị ấy đoạn tận tham ở đời, an trú với tâm  ly  tham, gột  sạch  tâm  khỏi

tham, sau khi đoạn tận sân, an trú với tâm ly sân, có  lòng thương tưởng  đến  tất  cả loài hữu tình và chúng sanh, gột sạch tâm khỏi

sân hận ; sau  khi  đoạn  tận hôn trầm thụy miên, an trú với tâm ly

thụy  miên  hôn  trầm, với tưởng ánh sáng, chánh niệm, tỉnh  giác,

gột  sạch  tâm  khỏi  hôn  trầm  thụy  miên ; sau  khi đoạn tận tâm trạo cử hối quá, an  trú  với  tâm  không  trạo cử, nội tâm tịch tịnh,

gột  sạch  tâm  khỏi trạo cử hối quá; sau  khi đoạn tận nghi, an trú

với  tâm  vượt  khỏi  nghi  ngờ, không còn nghi hoặc, gột sạch tâm

khỏi  nghi  ngờ đối với các thiện pháp. Vị ấy, sau khi đoạn tận năm triền cái nầy, những pháp làm uế nhiễm tâm, làm  yếu  ớt  trí  tuệ,

ly dục, ly các pháp bất thiện … chứng đạt và an  trú  Thiền  thứ  tư. Vị  ấy  với  tâm  định tỉnh, thanh tịnh, trong sáng, không cấu uế, ly

các  tùy  phiền  não, nhu  nhuyến, kham  nhẫn, kiên  trì, bất động,

hướng tâm về trí đoạn tận các lậu  hoặc. Vị  ấy  như  thật  rõ  biết:

“Đây là khổ, như thật rõ  biết : “Đây là khổ tập” như  thật  rõ  biết : “Đây là khổ diệt”; như thật rõ  biết: “Đây là  con  đường  đưa  đến 

khổ diệt”; như thật rõ biết: “Những pháp nầy là những lậu hoặc”; như  thật  rõ  biết; “Đây  là  lậu hoặc tập khởi”; như  thật  rõ  biết ;

“Đây là lậu hoặc đoạn diệt”; như thật rõ  biết  đây  là  con  đường

đưa đến lậu hoặc đoạn diệt”. Do vị ấy biết như vậy, thấy như vậy, tâm được giải thoát khỏi dục lậu, tâm  được giải  thoát  khỏi  hữu  lậu, tâm được giải thoát khỏi vô minh lậu. Trong sự giải  thoát, trí khởi  lên: “Ta  đã  được  giải  thoát”. Vị  ấy rõ biết: “Sanh  đã  tận, Phạm hạnh đã thành, các việc nên làm đã làm, nay không còn trở  

lui trạng thái nầy nữa”. Đây  là  sự  chiến  thắng  trong  trận  chiến  

đối với các vị ấy .

  Ví như, nầy các Tỳ kheo, người  chiến  sĩ   ấy  cầm  kiếm  và  mâu,

đeo cung và tên, tham gia vào trận chiến ác liệt. Người ấy, sau khi chiến thắng trận ấy, chiến thắng trong chiến trận, vị  ấy  vẫn đứng đầu trong chiến trận ấy. Nầy các Tỳ kheo, Ta  tuyên  bố  người  nầy giống như ví dụ ấy. Ở đây, nầy các Tỳ kheo, có một hạng người như vậy. Đây là hạng người được ví dụ với người chiến sĩ thứ năm, hiện hữu giữa các Tỳ kheo .

  Nầy các Tỳ kheo, có những hạng người được ví  dụ  với  năm hạng người chiến sĩ nầy, có mặt, hiện hữu giữa các Tỳ kheo .

                                             -------------

                          Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(20 tiếp 5)

    Tiếp theo :

 -Lại  trong  Tăng Chi Bộ kinh, tập 2, trang  450, phẩm Người chiến sĩ (1), cũng có đoạn kinh tương tợ :

-Nầy các Tỳ kheo, có  năm hạng người chiến sĩ nầy có mặt, hiện hữu

ở đời. Thế nào là năm ?

  Ở đây, nầy các Tỳ kheo, có người chiến sĩ chỉ thấy  bụi  mù  dấy lên

đã chùn chân, rủn chí, không còn can đảm, không có  thể  tham  gia chiến  trận. Như vậy, ở  đây  nầy  các  Tỳ kheo, là  một  hạng  người chiến sĩ. Nầy các Tỳ kheo, đây là hạng người  chiến  sĩ  thứ  nhất  có mặt, hiện hữu ở đời .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, ở đây có  người chiến sĩ có thể chịu đựng bụi mù dấy lên, nhưng khi thấy  cờ xí dựng  lên, liền chùn chân, rủn chí, không còn can đảm, không có thể tham gia chiến trận. Như vậy

ở đây, nầy các Tỳ kheo, là một hạng người chiến  sĩ   ở  đời. Nầy các

Tỳ kheo, đây  là  hạng  người  chiến  sĩ  thứ  hai  có  mặt, hiện hữu ở đời.

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, ở đây có người chiến sĩ có thể chịu  đựng bụi  mù  dấy  lên, chịu đựng cờ xí dựng lên, nhưng khi nghe tiếng la hét, liền  chùn  chân, rủn  chí, không  còn  can  đảm, không   có  thể

tham gia chiến trận. Như vậy ở đây, nầy  các Tỳ kheo, là  một  hạng  người chiến sĩ. Nầy các Tỳ kheo, đây là hạng người chiến sĩ  thứ  ba  

có  mặt hiện hữu ở đời .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, ở đây có hạng người chiến sĩ có thể chịu đựng  bụi  mù  dấy  lên, chịu  đựng  cờ xí dựng lên, chịu đựng tiếng la  hét, nhưng  khi  bị  thương  trong chiến trận, liền  thất  kinh, tán đởm. Như vậy ở đây, nầy các Tỳ kheo, là một hạng  người  chiến sĩ. Nầy các Tỳ kheo, đây là hạng  người chiến  sĩ  thứ  tư  có  mặt, hiện hữu ở đời .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, ở đây có hạng người chiến sĩ có thể chịu đựng bụi mù dấy lên, chịu đựng cờ xí dựng  lên, chịu đựng tiếng la hét, chịu đựng  cuộc xáp chiến. Vị ấy, sau khi  thắng  trận, dự phần vào chiến thắng, cầm đầu  trong  chiến  thắng. Như vậy ở đây, nầy các Tỳ keo, là một hạng chiến sĩ. Đây là hạng chiến sĩ thứ năm, nầy các Tỳ kheo, có mặt, hiện hữu ở đời .

  Năm hạng người chiến  sĩ  nầy, nầy các Tỳ kheo, có mặt, hiện hữu

ở đời .

                                                ------------

                                Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                              KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(20 tiêp 6)

    Tiếp theo :

 - Cũng vậy, nầy các Tỳ kheo, được ví dụ  với  năm hạng chiến sĩ nầy, có  năm hạng người có  mặt, hiện hữu giữa các Tỳ kheo. Thế nào  là năm ?

  Ở đây, nầy các Tỳ kheo, khi  thấy  bụi  mù  dấy  lên, liền chùn chân,

rủn chí, không còn can đảm, không  có  thể  tiếp tục đời sống Phạm hạnh, sau  khi  biểu  lộ  sự  yếu kém trong học tập, liền bỏ học pháp, trở lui lại đời sống thế tục. Thế nào là bụi mù dấy lên đối với vị ấy ?

Ở đây, nầy các Tỳ kheo, Tỳ kheo được nghe : “Tại một làng hay một thị trấn kia, có người phụ nữ hay thiếu nữ đẹp đẽ, khả  ái, làm  đẹp lòng người  với  sắc  mặt  đẹp  thù  thắng  như  hoa  sen”.Khi  được nghe vậy, vị Tỳ kheo ấy liền chùn chân, rủn chí, không còn can đảm,

không thể tiếp tục đời sống Phạm hạnh, sau khi biểu lộ sự yếu kém trong học tập, liền bỏ học pháp, trở lui lại đời sống thế tục

. Đây là nghĩa bụi mù dấy lên đối với vị ấy .

  Ví như, nầy các Tỳ kheo, hạng người chiến sĩ  ấy, khi  mới thấy bụi mù dấy lên, liền chùn chân, rủn chí, không còn can  đảm, không  có thể tham dự chiến trận. Nầy các  Tỳ kheo, Ta  tuyên  bố  người  nầy giống  như  ví  dụ  ấy. Như vậy ở đây, nầy các Tỳ kheo, là  một hạng người. Đây là người, nầy các  Tỳ kheo, được ví  dụ  với  hạng  người chiến sĩ thứ nhất có mặt, hiện hữu giữa các Tỳ kheo .

 Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, có Tỳ kheo chịu đựng  được  bụi  mù  dấy lên, nhưng khi thấy cờ  xí  dựng  lên, liền chùn chân, rủn chí, không còn can đảm, không có thể tiếp  tục  đời  sống  Phạm hạnh, sau khi biểu lộ sự yếu kém trong học tập, liền bỏ học  pháp, trở lui  lại  đời sống thế  tục. Thế nào là cờ xí dựng lên đối  với  vị  ấy ?  Ở đây, nầy các  Tỳ kheo, Tỳ kheo không có  nghe : “Tại  một  làng  hay  thị  trấn kia, có người phụ nữ hay người  thiếu  nữ  đẹp  đẽ, khả ái, làm đẹp lòng người với sắc mặt đẹp, thù thắng như hoa  sen”, nhưng  vị  ấy

 tự  mình  thấy  một phụ  nữ  hay  một thiếu nữ đẹp đẽ, khả ái, làm

đẹp lòng người với sắc mặt đẹp thù thắng  như  hoa sen. Vị ấy, sau khi thấy người phụ nữ hay người thiếu nữ  ấy, liền  chùn  chân, rủn chí, không  còn  can  đảm, không  có  thể  tiếp  tục  đời  sống Phạm hạnh, sau khi biểu lộ sự yếu kém  trong  học  tập, liền bỏ học pháp, trở lui lại đời sống thế tục. Đây là nghĩa cờ xí dựng lên đối với vị ấy.

  Ví như, nầy các Tỳ kheo, hạng người chiến sĩ  ấy  chịu  đựng  được bụi mù dấy  lên, nhưng khi thấy cớ xí dựng lên, liền chùn  chân, rủn chí, không còn can đảm, không có thể ra trận xáp chiến. Nầy các Tỳ kheo, Ta tuyên bố người nầy giống  như  ví  dụ  ấy. Như vậy  ở đây, nầy các Tỳ kheo, là một hạng người. Đây là người, nầy các Tỳ kheo,

được ví  dụ  với hạng chiến sĩ thứ hai có mặt, hiện hữu giữa  các Tỳ kheo .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, Tỳ kheo chịu đựng được bụi mù  dấy lên,

chịu đựng được cờ  xí dựng  lên, nhưng khi  nghe  tiếng  la  hét, liền chùn chân, rủn chí, không còn can đảm, không có thể  tiếp  tục  đời sống Phạm hạnh, sau khi biểu lộ sự yếu kém trong  học  tập, bỏ học pháp, trở lui lại đời sống thế tục. Thế nào là tiếng la  hét  đối  với  vị

ấy ? Ở đây, nầy các Tỳ kheo, một nữ nhân đi đến vị  Tỳ kheo tại khu rừng, dưới gốc cây hay  tại  ngôi  nhà  trống, cười nhạo Tỳ kheo, nói mơn trớn, nói cười  lớn tiếng, cợt  nhả. Tỳ  kheo  bị  nữ  nhơn  cười nhạo, nói mơn trớn, nói  cười  lớn  tiếng, cợt  nhả, liền  chùn  chân,

rủn  chí, không  còn  can đảm, không có thể tiếp tục đời sống Phạm hạnh, sau khi biểu lộ sự yếu kém trong  học  tập, liền bỏ  học  pháp, trở lại lại đời sống thế tục. Đây là nghĩa của tiếng la hét đối với vị ấy.

  Ví như người chiến sĩ ấy, nầy các Tỳ kheo, chịu đựng được bụi mù dấy lên, chịu đựng  được  cờ  xí  dựng  lên, nhưng khi nghe tiếng  la

Hét  liền  chùn  chân, rủn  chí, không còn can đảm, không có thể  ra 

trận xáp chiến. Nầy các Tỳ kheo, Ta tuyên bố người nầy  giống  như

ví  dụ  ấy. Như  vậy  ở đây, nầy các Tỳ kheo, là một hạng người. Nầy

các Tỳ kheo, đây là hạng người được ví dụ với người chiến sĩ thứ ba có mặt, hiện hữu giữa các Tỳ kheo .

                                                --------------

                                Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                               KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(20 tiêp 7)

    Tiếp theo :

- Lại nữa, nầy các Tỳ kheo,Tỳ kheo chịu đựng được  bụi mù dấy  lên,

chịu đựng được cờ xí dựng lên, chịu đựng được tiếng la hét, nhưng bị  thương  trong khi xáp chiến lâm trận liền thất kinh tán đởm. Thế nào là xáp chiến lâm trận đối với vị ấy ? Ở đây, nầy các Tỳ kheo, khi

Tỳ kheo đi đến một khu rừng, hay đi đến  gốc  cây, hay đi đến  ngôi nhà trống, một nữ nhân đến Tỳ kheo ấy, ngồi sát một bên, nằm sát một bên, vuốt ve mơn trớn,Tỳ kheo ấy được nữ nhân ngồi sát một bên, nằm sát một bên, được  vuốt  ve  mơn  trớn, không từ bỏ học tập, không biểu lộ  sự  yếu  kém  trong  học  tập, hành dâm (với nữ nhân ấy). Đây là nghĩa xáp chiến lâm trận đối với vị ấy .

  Ví như người chiến sĩ ấy, nầy các Tỳ kheo, chịu đựng được bụi mù dấy lên, chịu đựng được  cờ  xí  dựng  lên, chịu đựng được tiếng la hét, nhưng khi lâm trận  xáp  chiến, bị  thương, thất kinh, tán đởm. Nầy các Tỳ kheo, Ta tuyên bố người nầy giống  như  ví  dụ  ấy. Như vậy, ở đây nầy  các  Tỳ kheo, là  một  hạng  người. Nầy các Tỳ kheo,

đây  là  hạng người được ví dụ với chiến sĩ thứ tư có mặt, hiện hữu giữa các Tỳ kheo .

-Lại nữa, nầy các Tỳ kheo, Tỳ kheo chịu đựng được bụi mù dấy  lên,

chịu đựng được cờ xí dựng lên, chịu đựng được  tiếng  la  hét, chịu đựng được xáp chiến lâm trận. Vị ấy sau khi chiến thắng chiến trận

ấy, chiến thắng trong chiến trận, vị ấy  vẫn  đứng  hàng  đầu  trong chiến trận ấy. Thế nào là sự chiến thắng trong chiến trận dối với vị

ấy ? Ở đây, nầy các Tỳ kheo, khi vị Tỳ kheo đi đến khu rừng, đi đến gốc cây, hay đi đến ngôi nhà trống, có nữ nhân  đi  đến  vị  ấy, ngồi

sát một bên, nằm sát một bên, vuốt ve, mơn trớn. Vị  ấy  khi  được 

 nữ nhân ngồi sát một bên, nằm  sát  một  bên, vuôt  ve, mơn trớn,

liền gỡ mình ra, gỡ thoát ra, và ra đi chỗ nào mình muốn. Vị  ấy  đi 

đến một chỗ  trống trải, khu rừng, gốc cây, ngọn núi, khe đá, hang núi, nghĩa địa, cao nguyên, ngoài trời. Rồi vị ấy đi đến khu rừng, đi đến gốc cây hay đi  đến  ngôi  nhà  trống, lưng  thẳng, và  để  niệm trước mặt. Vị ấy, sau khi đoạn tận tham, an  trú  với  tâm  ly  tham,

gột sạch tâm khỏi tham; sau  khi  đoạn  tận  sân, an  trú  với tâm ly

sân, có lòng thương tưởng đến tất cả loài hữu tình và  chúng  sanh,

gột sạch tâm khỏi sân hận; sau khi đoạn tận  hôn  trầm  thụy  miên,

an trú với tâm  ly  thụy  miên hôn trầm, với tưởng ánh sáng, chánh niệm, tỉnh  giác, gột  sạch  tâm  khỏi  hôn  trầm thụy  miên; sau khi đoạn  tận  trạo  cử  hối quá, an trú không trạo cử, nội tâm tịch tịnh,

gột sạch tâm  khỏi trạo cử hối quá; sau  khi  đoạn  tận  nghi, an trú với  tâm  vượt  khỏi  nghi ngờ, không  còn  nghi hoặc, gột sạch tâm

khỏi  nghi  ngờ  đối với các thiện pháp. Vị ấy, sau khi đoạn tận năm triền cái nầy, những  pháp  làm  uế  nhiễm  tâm, làm  yếu ớt trí tuệ, ly dục, ly các pháp bất thiện … chứng đạt và an trú Thiền thứ tư. Vị ấy, với tâm định tỉnh, thanh tịnh, trong sáng, không  cấu  uế,  ly các tùy phiền não, nhu nhuyến, kham  nhẫn, kiên  trì, bất  động, hướng tâm  về  trí  đoạn  tận  các lậu hoặc. Vị ấy, như thật rõ biết : “Đây là

khổ, như thật  rõ  biết : “Đây là khổ tập”; như thật rõ  biết : “Đây là khổ diệt”; như thật rõ biết : “ Đây là con đường đưa đến khổ diệt ”; như thật  rõ biết : “ Những pháp nầy là những lậu hoặc ”; như thật rõ  biết ; “Đây là lậu hoặc tập khởi”; như  thật  rõ  biết : “Đây là lậu hoặc đoạn diệt”; như thật rõ biết : “Đây là con đường đưa đến lậu hoặc  đoạn  diệt”. Do  vị  ấy  biết như vậy, thấy như vậy, tâm  được

giải  thoát  khỏi  dục  lậu, tâm  được  giải  thoát  khỏi hữu  lậu, tâm

được giải thoát khỏi vô minh lậu. Trong sự giải  thoát, trí khởi  lên : “Ta  đã  được  giải  thoát”. Vị ấy rõ biết : “Sanh đã tận, Phạm hạnh

đã thành, các việc nên làm  đã  làm, nay  không  còn  trở  lui  trạng

thái nầy nữa”. Đây là  sự chiến thắng trong trận chiến đối với vị ấy.

  Ví như, nầy các Tỳ kheo, người chiến sĩ chịu  đựng  được  bụi  mù dấy  lên, chịu đựng được cờ xí dựng lên, chịu đựng được các tiếng la  hét, chịu  đựng  được  sự  xáp  chiến. Vị ấy, sau khi chiến  thắng chiến trận ấy, chiến thắng trong chiến trận, vị  ấy  vẫn  đứng  hàng đầu trong trận chiến ấy. Nầy các Tỳ kheo, Ta  tuyên  bố  người nầy giống như ví  dụ  ấy. Như vậy, nầy các Tỳ kheo, là  một hạng người. Nầy các Tỳ kheo, đấy là hạng người được ví dụ với  người  chiến  sĩ thứ năm có mặt, hiện hữu ở đời .

  Những người nầy, nầy các Tỳ kheo, được ví  dụ  với  năm  chiến sĩ

có mặt, hiện hữu ở các vị Tỳ kheo .

                                                 ------------

                              Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                              KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

              TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(20 tiếp 8)

    Tiếp theo :

-Và  trong  kinh  Tăng Nhất  A  Hàm, tập  2, trang  281, ấn bản năm 1998, do Hòa thượng Thiện Siêu và Hòa thượng Thanh Từ dịch. Có đoạn tương ứng :

 -Tôi nghe như vầy :

  Một thời Phật ở nước Xa vệ, rừng Kỳ đà, vườn Cấp cô độc .

  Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ kheo :

-Có năm loại trượng  phu  mạnh  mẽ, có thể chiến đấu, xuất hiện ở đời. Thế nào là năm ?

  Ở đây, có người mặc giáp, cầm gậy vào trận chiến đấu, từ xa thấy gió bụi lền sợ hãi. Đó là hạng người chiến đấu thứ nhất .

-Lại nữa, hạng chiến đấu thứ hai, mặc giáp, cầm gậy muốn vào trận chiến; thấy gió bụi không sợ hãi, nhưng thấy cờ  xí  liền ôm lòng sợ hãi, không thể tiến đánh. Đó là người thứ hai .

-Lại nữa, hạng người chiến đấu thứ ba, mặc áo giáp, cầm gậy muốn vào trận chiến đấu; thấy gió bụi hay cờ xí không sợ hãi, nhưng thấy cung tên liền sợ  hãi, chẳng thể chiến đấu. Đó là hạng người thứ ba.

-Lại nữa, hạng người chiến đấu thứ tư, mặc  giáp, cầm  gậy vào trận đánh  nhau; thấy  gió bụi  hay  cờ  xí, hoặc  cung  tên  chẳng  sợ  hãi,

nhưng  lúc  vào  trận  bị  người  khác  bắt  hoặc  bị  giết  chết. Đó  là người chiến đấu thứ tư .

-Lại  nữa, hạng  người  chiến  đấu  thứ  năm, mặc áo  giáp, cầm  gậy muốn vào trận đánh; thấy gió bụi,cờ xí, hoặc thấy cung tên, hoặc bị người khác bắt, cho đến chết không sợ hãi, có  thể  đánh  tan  quân địch trong ngoài  mà  thống  lãnh  nhân  dân. Đó là người chiến đấu thứ năm .

  Như thế Tỳ kheo ! Thế gian có năm loại người nầy .

  Nay trong chúng Tỳ kheo cũng có năm loại người nầy xuất hiện  ở đời. Thế nào là năm ?

  Hoặc có Tỳ kheo dạo trong  thôn  xóm  người; ông  ta  nghe  trong thôn có phụ nữ đoan chính vô song, mặt như màu hoa  đào. Ông ta nghe xong, đến giờ đắp  y, ôm bát  vào  thôn  khất  thực, gặp cô gái

sắc đẹp vô song nầy  liền  khởi  dục  tưởng  rời  bỏ  ba  y, trả lại cấm giới của Phật, làm cư sĩ.  Ví  như người chiến đấu nọ, thấy gió bụi đã sợ hãi; Tỳ kheo nầy cũng vậy .

-Lại nữa, có Tỳ kheo nghe  có  cô  gái  ở  trong thôn xóm đoan chánh

vô  song, đến  giờ  đắp  y, ôm  bát  vào  thôn  khất  thực, nếu gặp nữ nhân  không  khởi  dục. Nhưng nếu cùng cô  gái  ấy  đùa cợt, chuyện trò, do sự đùa cợt chuyên trò nầy, ông  ta  liền  bỏ pháp phục trở về làm Cư sĩ. Như người thứ hai kia, thấy gió bụi không sợ, nhưng thấy cờ xí liền ôm lòng sợ hãi; Tỳ kheo nầy cũng vậy .

-Lại  nữa, có Tỳ  kheo  nghe  trong  thôn  xóm  có  cô  gái  dung  mạo đoan chánh, hiếm có ở đời, như màu  hoa  đào. Ông ta đến giờ đắp

y, mang  bát  vào làng khất thực; nếu  thấy  cô  gái  chẳng  khởi  dục tưởng, dù  cùng  cô  gái  trò chuyện cũng không khởi  ý  dục. Nhưng cùng  cô  gái  kia  nắm  tay, chạm nhau, hoặc cùng  nắm  kéo, khi đó khởi dục tưởng, ông ta bỏ ba  pháp  y, trở lại làm Cư sĩ, tập tành gia nghiệp; như người  thứ  ba, lúc  vào  trận  thấy  gió  bụi, thấy  cờ  xí không sợ hãi, thấy cung tên lại ôm lòng lo sợ .

-Lại nữa, có TỲ kheo nghe trong thôn xóm có  cô  gái mặt mũi  đoan chánh, thế  gian  ít  có. Đến giờ đắp  y, ôm  bát  vào  xóm  khất thực; nếu   ông  ta  thấy  cô  gái  lại  chẳng  khởi  dục  tưởng, dù  cùng  nói chuyện cũng không khởi dục tưởng, nếu cùng cô  gái  nắm  kéo  liền khởi dục tưởng, nhưng  không bỏ pháp phục mà học tập gia nghiệp như người  thứ  tư  vào  trận  bị  người  bắt  hoặc đoạn  mạng  sống

không thể ra khỏi .

-Lại nữa, có Tỳ kheo ở trong thôn xóm, ông ta nghe ở trong thôn có cô gái. Đến giờ, ông đắp  y, ôm  bát vào làng  khất  thực; nếu ông ta thấy  cô  gái, chẳng  khởi  dục  tưởng; dù  cùng  nói cười cũng chẳng

khởi dục tưởng; dù cùng nắm kéo cũng không khởi  dục  tưởng. Bấy giờ  Tỳ kheo  quán ba  mươi sáu thứ trong thân  nầy  dơ  xấu  chẳng sạch : “ Ai dính mắc vào đây ? Do đâu mà khởi dục ? Dục nầy ngừng ở  đâu ? Từ  đầu  chăng ? Từ  thân  thể  ra chăng ? Quán các vật nầy 

trọn chẳng có gì cả. Từ  đầu đến chân  cũng  lại  như vậy. Những vật thuộc ngũ tạng, không có tưởng tượng cũng  không  chỗ  đến”. Ông

ta quán nguyên  nhân  chẳng  biết  từ  đâu  đến ! Ông  lại  nghĩ : “Ta

quán dục nầy từ nhân duyên sanh”.

  Tỳ kheo ấy quán như thế rồi, tâm dục lậu hết, được giải thoát, tâm hữu lậu được giải thoát, tâm vô minh lậu được giải thoát, liền  được trí giải thoát. Sanh tử đã dứt, Phạm hạnh đã lập, việc  làm  đã  xong,

không  còn  tái  sanh  nữa, như thật mà biết. Như  người  chiến  đấu thứ năm kia, không sợ bị nạn bởi quân địch  mà  tự  du  hóa. Do  đó nên nay Ta nói người  nầy  xả  bỏ  ái  dục, vào chỗ  vô  úy, được đến thành Niết bàn .

  Đó là, nầy Tỳ kheo có năm hạng người xuất hiện ở đời .

  Bấy giờ Thế Tôn liền nói kệ :

  Dục, ta biết gốc ngươi

  Ý  do  tư  tưởng  sanh

  Tư tưởng ta chẳng sanh

  Thì ngươi không có được.

  Như thế, các Tỳ kheo ! Hãy quán uế  ác, dâm là hạnh bất tịnh, hãy trừ bỏ sắc dục ! Như thế, các Tỳ kheo, hãy học điều nầy .

                                           --------------

                           Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                           KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                      ---o---

                TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(21)  

  Dịch âm : Đệ tam thập tứ chương .

-Sa môn dạ tụng Ca Diếp Phật di giáo kinh, kỳ thinh  bi  khẩn, tư hối nhược thối .

  Phật vấn chi viết : Nhữ tích tại gia tằng vi hà nghiệp ?

-Đối viết : Ái đàn cầm .

  Phật ngôn : Huyền hoãn như hà ?

-Đối viết : Bất minh hỷ .

-Huyền cấp như hà ?

-Đối viết : Thinh thuyệt hỷ .

-Cấp hoãn đắc trung như hà ?

-Đối viết : Chư âm phổ hỷ .

  Phật ngôn : Sa  môn  học  đạo  diệc  nhiên, tâm  nhược  điều  thích, đạo  khả  đắc  hỷ. Ư đạo nhược bạo, bạo tức thân bì; kỳ thân nhược

bì  ý  tức  sanh não; ý nhược sanh não, hạnh tức thối hỷ; kỳ hạnh ký thối, tội tất gia hỷ. Đản thanh tịnh an lạc, đạo bất thất hỷ .

   Dịch nghĩa : Chương ba mươi bốn .

-Có thầy Sa môn ban đêm tụng kinh Di giáo của Phật Ca Diếp, tiếng ông buồn thảm, lo ngại muốn sụt lùi. Phật hỏi ông rằng ?

  Trước kia ở nhà ông đã từng làm nghề gì ?

-Thưa rằng : Ưa khải đàn cầm .

  Phật hỏi : Dây đàn dùn thì sao ?

-Thưa rằng : không kêu được .

-Dây thẳng thì sao ?

-Thưa rằng : Tiếng kiêu cụt ngẳng .

-Dùn thẳng vừa chừng thì sao ?

-Thưa rằng : Đủ các âm thanh .

  Phật dạy : Bậc Sa môn học đạo cũng thế, tâm nếu giữ  chừng  mực

thì đạo có thể chứng được. Đối với đạo, nếu gấp quá  thì  thân  mõi mệt, thân mõi mệt, thì ý liền sanh phiền não; ý nếu sanh phiền não, thì hạnh liền  sụt  lùi  đi; hạnh nếu đã sụt lùi, thì tội ắt thêm lên. Chỉ

có thanh tịnh an lạc, đạo mới không mất được .

                      (Hoàn Quan Thích Giải Năng dịch)

   Dẫn :

-Tương ứng với  chương ba mươi bốn, trong Tăng Chi Bộ kinh tập 3,

trang 155, ấn bản năm 1996, do  Hòa  thượng  Minh  Châu  dịch. Có đoạn chép lại như sau trong Đại phẩm :

-Như vầy tôi nghe :

  Một  thời, Thế  Tôn  trú  tại   Ràjagaha  (Vương Xá)  núi   Gijjhakùta (Linh Thứu). Lúc bấy giờ, Tôn giả Sona trú  ở  Rajagaha, tại rừng Sìta. Rồi Tôn giả  Sona, trong  khi  độc  cư  thiền  tịnh, tư  tưởng  sau đây được khởi lên :“ Những ai là đệ tử Thế Tôn, sống tinh  cần  tinh  tấn,

ta là một trong những vị ấy. Nhưng ta  còn  chấp  thủ, tâm chưa giảỉ thoát khỏi các lậu hoặc. Gia đình ta  có  tài  ản, và  ta  có thể hưởng thọ tài sản và làm các  công  đức ”. Rồi Thế Tôn  với  tâm  của  mình biết được tâm của Tôn giả Sona, như một người  lực  sĩ  duỗi  cánh tay đang co lại, hay co lại cánh tay đang  duỗi  ra, biến  mất  từ  núi Gijjhakùta, hiện ra  trước mặt  Tôn giả  Sona, ở  rừng  Sìta. Thế Tôn ngồi  xuống  trên  chỗ  đã  soạn  sẵn. Tôn giả Sona đảnh lễ Thế Tôn,

rồi  ngồi  xuống  một  bên. Thế Tôn  nói  với Tôn giả Sona đang ngồi

một bên :

-Nầy Sona, có  phải trong khi thầy độc  cư  thiền  tịnh, tư tưởng sau đây được khởi lên : “Những ai là đệ tử Thế Tôn, sống  tinh  cần tinh tấn, ta là một trong những vị ấy. Nhưng  ta  còn chấp thủ, tâm chưa giải thoát các lậu hoặc. Gia đình ta có tài  sản, ta  có  thể  hưởng thọ

tái sản ấy và làm các công  đức. Vậy  ta  hãy  từ  bỏ  học  pháp, hoàn tục hưởng thọ tài sản và làm các công đức”.

-Thưa vâng, bạch Thế Tôn .

-Thầy nghĩ thế nào, nầy Sona ? Có  phải  thuở  trước  khi  còn  là  gia chủ, Thầy giỏi đánh đàn Tỳ bà có dây ?

-Thưa vâng, bạch Thế Tôn .

-Thầy  nghĩ  thế  nào, nầy Sona ? Khi những sợi  dây  đàn  Tỳ  bà  của Thầy quá  căng  thẳng, trong khi ấy đàn Tỳ bà của Thầy  có  phát  âm hay sử dụng được không ?

-Thưa không, bạch Thế Tôn .

-Thầy  nghĩ  thế  nào  nầy  Sona ?  Khi  những  sợi dây đàn Tỳ bà của Thầy quá chùng, trong khi ấy, đàn Tỳ bà của Thầy  có  phát  âm  hay

xử dụng được không  ?

-Thưa không, bạch Thế Tôn .

-Nhưng nầy Sona, khi những  sợi dây đàn Tỳ bà của Thầy không quá căng  thẳng, không  quá  chùng  xuống, và vặn đúng mức trung bình,

trong  khi  ấy, đàn Tỳ bà của Thầy  có  phát  âm  hay  sử  dụng  được không ?

-Thưa được, bạch Thế Tôn .

-Cũng vậy, nầy Sona, khi tinh cần tinh tấn quá căng thẳng, thời  đưa đến dao  động; khi  tinh  cần  tinh  tấn  quá  thụ  động, thì  đưa  đến

biếng nhác. Do vậy, nầy Sona, Thầy  phải  an  trú tinh  tấn  một  cách bình đẳng, thể nhập các căn một  cách  bình  đẳng, rồi  tại  đấy  nắm giữ tướng .

-Thưa vâng, bạch Thế Tôn .

. . .

-Rồi Tôn giả Sona, sau một thời gian an trú tinh tấn một  cách  bình đẳng, thể nhập các căn  một  cách  bình  đẳng  và  tại  đấy nắm  giữ tướng. Rồi Tôn  giả  Sona  sống  độc  cư, an  tịnh, không  phóng dật,

nhiệt tâm, tinh cần, không bao lâu, do mục đích gì các thiện nam tử chơn chánh xuất gia  từ bỏ gia đình, sống không gia đình, vị ấy ngay trong hiện tại, tự mình với  thẳng  trí  chứng  ngộ  và  chứng  đạt vô thượng cứu cánh Phạm hạnh. Vị  ấy  rõ  biết : “ Sanh  đã  tận, Phạm hạnh đã thành, việc gì nên làm đã làm, không còn trở lui  trạng thái nầy nữa”. Tôn giả  Sona trở thành  một  vị  A la hán. Sau  khi  chứng được  A la hán, Tôn giả  Sona  nghĩ  như  sau : “Ta  hãy đến Thế Tôn;

sau  khi  đến, ta hãy nói lên  ý  nghĩa  nầy  với  Thế Tôn”. Rồi Tôn giả Sona  đi  đến Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ  Thế Tôn, rồi ngồi xuống một bên, Tôn giả Sona bạch Thế Tôn :

  Bạch Thế Tôn, Tỳ kheo  nào  là  bậc A la hán, đã  đoạn  tận  các  lậu hoặc, Phạm hạnh đã thành, đã làm những việc cần làm, đã đặt gánh nặng xuống, đã đạt mục đích, hữu kiết sử đã trừ diệt, đã  được  giải thoát nhờ chánh trí; vị ấy có sáu chỗ để xu hướng, xu hướng xuất ly, xu hướng  viễn  ly, xu hướng vô sân, xu hướng ái diệt, xu hướng thủ diệt, xu hướng vô si…

                                              -----------

                          Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                            KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                         Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

               TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(21 tiếp 1)

     Tiếp theo :

-Cũng  với  bản  kinh  đó, trong  kinh  Tăng Nhất A Hàm, tập 1, trang

420, ấn  bản  năm 1997, do  hai  vị  Hòa  thượng Thanh Từ  và Thiện

Siêu dịch. Lại diễn tả :

-Tôi nghe như vầy :

  Một thời Phật ở nước Chiêm bà, bên bờ hồ Lôi thanh .

  Bấy giờ, Tôn  giả  Nhị  thập  ức  nhĩ (Sona) ở  trong  chỗ  vắng, tự tu

pháp bổn, chẳng  bỏ  mười  hai  pháp  hạnh  Đầu đà, ngày đêm kinh hành chẳng lìa lời dạy về Ba mươi bảy đạo phẩm, hoặc ngồi, hoặc đi thường tu chánh pháp. Đầu đêm, cuối đêm, giữa đêm hằng tự gắng gỏi, chẳng  bỏ  trong  chốc  lát, nhưng  lại  không thể ở pháp dục lậu,

tâm được giải thoát .

  Tôn giả Sô na  đi  kinh  hành  bị  đứt  gân  chảy  máu  nhiều  khắp lề đường, giống như chỗ mổ trâu, quạ diều đến hút máu, mà lại chẳng thể đối với dục lậu mà tâm được giải thoát. Tôn giả Sô na  liền nghĩ : “Trong đệ tở tinh tấn khổ hạnh của Phật Thích Ca Văn, ta  là đệ nhất. Nhưng  hôm  nay, ta  tâm  lậu  chẳng  được  giải  thoát. Lại  nữa, gia nghiệp của ta nhiều tiền lắm của, đáng  nên xả bỏ  pháp phục trở về làm Cư sĩ, đem  tài  vật  rộng  bố thí. Nay làm Sa môn rất khó, chẳng phải dễ dàng”.

  Bấy giờ Thế Tôn  từ  xa  biết  được tâm niệm của Sô na, liền đi đến

chỗ ông ta kinh hành, trải tòa mà ngồi. Khi ấy Tôn giả Sô na đến chỗ Phật ngồi cúi lạy rồi ngồi một bên .

  Thế Tôn hỏi Sô na rằng :

-Vừa rồi cớ sao Thầy lại nghĩ : “Trong số  đệ  tử  tinh  tấn  khổ  hạnh

của Phật Thích Ca Văn, ta là  đệ  nhất. Nhưng  hôm  nay  ta  lậu  tâm chẳng được giải thoát. Lại  gia  nghiệp  ta  lám  tiền  nhiều  của  báu,

nên  xả  bỏ  pháp  phục, trở về làm Cư sĩ, lấy tài vật rộng bố thí, nay

làm Sa môn thật khó, chẳng phải dễ dàng”.

  Sô na đáp :

-Đúng vậy, bạch Thế Tôn .

  Thế Tôn bảo :

-Nay Ta lại hỏi Thầy, Thầy tùy đó mà đáp lời ta. Thế nào Sô na ? Xưa lúc Thầy ở nhà, đánh đàn có giỏi không ?

  Sô na đáp :

-Đúng vậy, Thế Tôn ! Xưa con ở nhà đánh đàn rất rành .

  Thế Tôn bảo :

-Thế nào Sô na ! Nếu dây đàn quá căng thì tiếng  chăng  đều. Lúc đó tiếng đàn nghe có hay không ?

  Sô na đáp :

-Bạch Thế Tôn, không !

  Thế Tôn bảo :

-Thế nào Sô na ? Thế nào Sô na, nếu dây đàn lại chùng, thì tiếng đàn nghe có hay không ?

  Sô na đáp :

-Bạch Thế Tôn, không !

  Thế Tôn bảo :

-Thế nào Sô na ? Nếu dây đàn  không  chùng, không căng thì bấy giờ tiếng đàn nghe có hay không ?

  Sô na đáp :

-Đúng vậy, Thế Tôn ! Nếu dây  đàn  không  chùng  cũng  không căng,

bấy giờ tiếng đàn có thể nghe hay .

  Thế Tôn bảo :

-Đây cũng  như  thế. Người  quá  tinh  tấn  giống  như  điều  hý (trạo cử).Nếu người giải đãi, người nầy sẽ đọa vào  tà  kiến. Nếu người có thể ở giữa hai điều nầy, thì đây là thượng hạnh, như thế  chẳng bao lâu sẽ thành bậc vô lậu

  Thế tôn thuyết pháp vi diệu cho Tỳ kheo Sô na xong, trở  về bên bờ hồ Lôi âm .

  Khi ấy Tôn giả Sô na tư duy lời dạy của Thế Tôn, ở  chỗ  vắng  vẻ  tu hành pháp nầy không hở một giây. Sở  dĩ  người  dòng  giỏi vọng tộc,

xuất gia học đạo, cạo bỏ râu tóc, tu Phạm  hạnh  vô  thượng, sanh tử đã dứt, Phạm hạnh đã lập, việc cần làm đã xong, không thọ thân sau nữa, như thật mà biết. Tôn giả Sô na liền chứng A la hán .

  Bấy giờ thế Tôn bảo các Tỳ kheo :

-Trong hàng Thanh văn của Ta, đệ tử tinh cần, khổ hạnh  đệ  nhất  là

Tỳ kheo Sô na .

  Bấy giờ các Tỳ kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm .

                                             --------------

                          Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                              KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                          Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

               TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(21 tiếp 2)

   Tiếp theo :

-Còn trong kinh Trung A Hàm, tập 3, trang 49, ấn bản năm 1992, do Viện Cao Đẳng Phật Học Hải Đức Nha Trang dịch. Cũng diễn tả lại :

  Tôi nghe như vầy :

-Một thời Phật du hóa tại nước  Xa vệ, trong rừng Thắng lâm, vườn

Cấp Cô Độc .

  Bấy giờ Tôn giả Sa môn Nhị Thập Ức, cũng du  hóa  tại  nước Xá vệ,

trong rừng Thắng lâm, đầu đêm, cuối đêm học  tập  đạo  phẩm  tinh cần chuyên chú. Khi  ấy Tôn giả Nhị Thập Ức  sống  nơi  yên  tĩnh, cô độc, thiền tọa tư duy, tâm khởi lên ý niệm : “Nếu có đệ  tử  nào của đức Như Lai tinh cần học tập pháp luật chân chánh  thì  ta  là  người bậc nhất, thế  mà  tâm  vẫn chưa  giải  thoát  được các  lậu. Nhà cha mẹ ta cực kỳ  phú  quý, có nhiều tiền của, nay ta có nên  xả  giới, bỏ đạo hạnh, chuyên việc bố thí, tu tập phước nghiệp chăng”?

  Bấy  giờ  đức  Thế Tôn  bằng  tha  tâm  trí biết rõ tâm niệm của Tôn giả Nhị Thập Ức, liền nói với một thầy Tỳ kheo :

-Thầy hãy đi đến chỗ kia, gọi Sa môn Nhị Thập Ức về đây .

  Thầy Tỳ kheo ấy bạch :

-Thưa vâng .

  Rồi từ chỗ ngồi đứng dậy, thầy Tỳ kheo  ấy  cúi  đầu  đảnh  lễ  chân Phật, nhiễu quanh ba vòng, bước  ra  đi, đến  chỗ  Tôn giả  Nhị Thập Ức và nói :

-Đức Thế Tôn cho gọi Thầy .

  Tôn  giả  Nhị  Thập  Ức  nghe  vị  Tỳ  kheo  ấy  nói, liền  đi  đến  chỗ Phật, cúi đầu đảnh lễ chân Phật rồi ngồi một bên, đức Thế tôn dạy :

-Sa môn, có phải vừa rồi Thầy ở nơi yên  tĩnh, cô  độc, thiền  tọa  tư duy, tâm khởi lên  ý  niệm : “Nếu có đệ tử nào của đức Thế Tôn tinh cần học tập pháp luật chân chánh, thì ta là người  bậc  nhất, thế mà tâm vẫn chưa giải thoát được các  lậu. Nhà  cha mẹ  ta  cực  kỳ  phú quý, có nhiều tiền của, nay ta nên xả giới, bỏ đạo hạnh, chuyên việc bố thí, tu tập phước nghiệp chăng”? hay không ?

  Khi ấy Tôn giả  Nhị Thập Ức  thẹn  thùa, xấu  hổ, lòng  đầy  kinh  sợ,

biết đức Thế Tôn đã  thấu  hiểu  tâm  trạng  của  mình, liền chấp tay hướng về đức Phật và bạch :

-Bạch Thế tôn, quả thật con có ý nghĩ như vậy .

  Đức Thế Tôn dạy :

-Sa môn, nay Ta hỏi Thầy, hãy tùy  theo  sự  hiểu  biết  mà  trả  lời. Ý Thầy nghĩ sao, khi Thầy ở  tại  gia  giỏi  đánh  đàn cầm nên tiếng đàn hòa điệu với lời ca, lời ca ăn khớp với tiếng đàn, có pải vậy chăng ?

  Tôn giả Nhị Thập Ức thưa :

-Bạch Thế Tôn, đúng vậy .

  Đức Thế Tôn lại hỏi :

-Ý  Thầy nghĩ sao, nếu dây đàn căng quá thì  tiếng  hòa  âm  có  đáng ưa chăng ?

  Sa môn Nhị Thập Ức thưa :

-Bạch Thế Tôn, không .

  Đức Thế Tôn lại hỏi :

-Ý  Thầy nghĩ sao, nếu dây đàn chùng quá thì tiếng hòa âm  có  đáng ưa chăng ?

  Sa môn Nhị Thập Ức thưa :

-Bạch Thế Tôn, không .

  Đức Thế Tôn lại hỏi :

-Ý  Thầy nghĩ  sao, nếu dây đàn lên vừa phải, không  căng  quá, cũng không chùng quá, thì tiếng hòa âm có đáng ưa không ?

   Sa môn Nhị Thập Ức thưa :

-Bạch Thế tôn, đáng ưa .

  Đức Thế Tôn dạy :

-Cũng  vậy, nầy  Sa  môn, quá  sức  tinh  tấn  sẽ  khiến  tâm  rối  loạn,

nhưng nếu không tinh tấn thì tâm sẽ  biếng lười. Như vậy, Thầy hãy phân biệt thời gian nào nên  quán  sát  tướng  nào, chớ  nên  phóng dật .

  Bấy  giờ, Tôn giả Nhị Thập Ức  sau khi nghe đức Phật dạy, khéo thọ lãnh, khéo  ghi  nhớ, từ  chỗ ngồi  đứng  dậy, cúi  đầu  đảnh  lễ  chân Phật, nhiễu quanh  ba  vòng  rồi  lui ra. Tôn  giả  nầy  lãnh  thọ  ví  dụ đàn cầm do đức Phật dạy, rồi liền ở nơi xa vắng, cô  độc, tâm không phóng dật, tu hành tinh  tấn  để  đạt  đến  mục  đích  mà  một  thiện nam  tử, cạo bỏ râu tóc, mặc áo cà sa, chí  tín, lìa  bỏ  gia  đình, sống không  gia  đình, học đạo, là duy chỉ mong thành tựu Phạm hạnh vô thượng  ngay  trong  đời  nầy, tự  tri, tự  giác, tự  thân  chứng  ngộ,

thành tựu và an trụ, biết một cách như thật rằng : “Sự sanh đã dứt, Phạm hạnh đã vững, việc cần làm đã làm xong, không  còn  tái sanh nữa”.

Tôn giả Nhị Thập Ức đã biết pháp rồi, liền chứng quả A la hán .

  Lúc bấy giờ, sau  khi  đã  chứng quả A la hán, Tôn  giả  Nhị Thập Ức nghĩ : “Nay đã  đến  thời, ta  có  nên  đi  đến chỗ đức Thế Tôn, trình bày  về  sự  chứng  quả cứu cánh trí của mình chăng ?”. Rồi, Tôn giả Nhị Thập Ức đi đến chỗ Phật, cúi đầu đảnh lễ, ngồi xuống  một  bên

và bạch :

-Bạch Thế Tôn, nếu có Tỳ kheo chứng đắc vô sở  trước, dứt trừ  các lậu, Phạm hạnh đã vững, điều cần  làm  đã  làm  xong, đã  đặt gánh nặng xuống, hữu kiết  đã  giải  trừ, tự  thân  đạt  được  thiện  nghĩa,

biết rằng đã giải thoát  tức  khắc, vị  ấy  liền  được  hoan lạc với sáu điều : Hoan lạc với sự  vô  dục, hoan lạc với sự  viễn  ly, hoan lạc với

sự vô tránh, hoan lạc với sự ái tận, hoan lạc với sự thủ tận, và hoan lạc với tâm không di động .

  Bạch Thế Tôn, nếu có người nghĩ : “ Vị Hiền giả  nhờ  ý  trụ  vào  tín tâm  nên  được  hoan lạc với  sự  vô  dục ”, thì  người  ấy  không nên quán như vậy. Chỉ khi nào dứt trừ được tham dục, sân nhuế  và ngu

si thì mới được hoan lạc với sự vô dục .

  Bạch Thế Tôn, nếu có  người  nghĩ : “VỊ Hiền giả nầy  vì  thích  được khen ngợi, muốn được cúng dường, cho nên hoan  lạc  với  sự  viễn ly”. Con nghĩ, người ấy không  nên  quán  như  vậy. Chỉ  khi nào dứt trừ được tham dục, sân nhuế và ngu si thì  mới được  hoan  lạc  với

sự viễn ly .

  Bạch Thế Tôn, nếu có  người  nghĩ : “Vị Hiền giả nầy nhờ  ý trụ vào giới luật nên  được  hoan  lạc  với sự  vô tránh”. Con nghĩ, người ấy không nên quán như vậy. Chỉ khi nào dứt trừ  được  tham  dục, sân nhuế và ngu si thì mới được hoan lạc với sự vô tránh, hoan  lạc  với

sự ái tận, hoan lạc với sự thủ tận, hoan lạc với tâm không di động .

  Bạch Thế Tôn, nếu có Tỳ kheo chứng đắc vô  sở  trước, dứt trừ các lậu, Phạm hạnh đã vững, điều cần  làm  đã  làm, gánh nặng  đã  đặt xuống, hữu kiết đã giải  trừ, tự thân đạt được thiện nghĩa, biết rằng đã giải thoát, thì vị ấy  tức  khắc  liền  được  hoan  lạc  với  sáu  điều nầy…

                                                -------------

                          Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                            KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                         Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

             TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(21 tiếp 3)

    Tiếp theo :

-Vẫn với bản kinh trên, nhưng khác cách diễn dẫn. Trong kinh Tạp A Hàm, tập  1, trang  480, ấn  bản  năm  1993, do  nhị  vị  Hòa  thượng Thiện Siêu và Thanh Từ dịch. Kinh số 254 cũng lập lại như sau :

-Tôi nghe như vầy :

  Một thời, Phật trú tại thành Vương Xá, trong vườn trúc Ca lan đà.

  Bấy giờ Tôn giả Nhị Thập Ức Nhĩ  ở  núi Kỳ xà quật, thường tinh cần tu tập pháp Bồ đề phần. Khi ấy Tô giả Nhị Thập Ức Nhĩ  một mình tư duy, khởi  nghĩ  rằng : “Ở trong hàng Thinh văn tinh cần của Thế Tôn, ta là người trong số đó, nhưng hôm nay ta chưa  dứt  hết các lậu. Ta là người dòng quý tộc, có nhiều tài sản quý báu, nay thà ta hoàn tục, hưởng thọ ngũ dục, rồi  làm  phước  bố  thí  rộng  rãi  tốt hơn”.

  Bấy giờ Thế Tôn biết được  ý  nghĩ  trong  tâm của Nhị Thập Ức Nhĩ,

Ngài bảo một Tỳ kheo :

-Thầy hãy đến chỗ Nhị Thập Ức Nhĩ, nói là Thế Tôn gọi.

  Tỳ kheo vầy vâng lời đi đến chỗ Nhị Thập Ức Nhĩ, nói rằng :

-Thế Tôn gọi Hiền giả .

  Nhị Thập Ức Nhĩ nghe Tỳ kheo kia nói bậc Đạo sư gọi, liền vội vàng đến chỗ Thế Tôn, lễ dưới chân, rồi ngồi xuống một bên .

  Thế Tôn bảo Nhị Thập Ức Nhĩ :

-Thầy có thật một mình ở chỗ vắng tư duy, khởi lên ý nghĩ như vầy : “Trong hàng Thanh văn  tu  tập  tinh  cần  của  Thế Tôn, ta  là  người trong số ấy, nhưng  ta nay chưa được lậu tận, giải thoát. Ta là người dòng quý tộc, có nhiều tiền  tài, thà  hoàn  tục  thọ  hưởng  ngũ dục,

làm phước bố thí rộng rãi”, có phải như thế không ?

  Khi ấy Nhị Thập Ức Nhĩ nghĩ rằng : “Thế Tôn  đã  biết  tâm  của  ta”,

kinh ngạc, sợ hãi, lông dựng đứng, bạch Phật :

-Bạch Thế Tôn, thật vậy .

  Phật bảo Nhị Thập Ức Nhĩ :

-Nay  ta  hỏi  Thầy, Thầy  tùy  ý  trả  lời Ta. Nầy  Nhị Thập Ức Nhĩ, lúc Thầy còn ở thế tục, Thầy đàn hay lắm phải không ?

-Dạ,đúng vậy .

  Thế Tôn lạy hỏi :

-Ý Thầy nghĩ sao, khi Thầy đàn, nếu  sợi  dây đàn thẳng  quá  thì  âm thanh có hòa nhã, vi diệu không ?

-Thưa không .

  Thế Tôn lại hỏi :

-Thế nào, nếu  sợi  dây  đàn chùng  quá, thì có phát ra âm thanh hòa nhã, vi diệu không ?

-Thưa không .

  Thế Tôn lại hỏi :

-Thế nào, nếu  dây  đàn  điều  chỉnh, không  chùng, không  thẳng, thì tiếng đàn có phát ra âm thanh vi diệu chăng ?

-Đúng vậy, bạch Thế Tôn .

  Phật bảo Nhị Thập Ức Nhĩ :

-Người tinh tấn thái quá chỉ  tăng  thêm  trạo  hối, người  thiếu  tinh tấn thì sanh  ra  biếng  nhác. Thầy nên giữ mức tu tập  điều  độ, chớ đắm trước, chớ buông lung, chớ chấp tướng .

  Tôn giả Nhị Thập Ức Nhĩ nghe Phật dạy xong, vui  mừng  làm  lễ  lui

về .

  Bây giờ Tôn giả Nhị Thập Ức Nhĩ  thường  nghĩ  đến  thí  dụ  về  đàn cầm mà Thế Tôn dạy. Tôn giả một  mình  ở  chỗ  vắng  tư  duy, thiền định những lời nói trên cho đến lậu  tận, tâm được giải thoát, thành

 A la hán. Bấy  giờ  Tôn giả Nhi thập Ức Nhĩ chứng đắc  A la hán, bên trong cảm giác  an  lạc  giải thoát, khởi nghĩ rằng : “Nay  ta  nên  đến thăm  viếng  Thế Tôn”. Tôn giả liền  đi  đến  chỗ  Phật, lễ  chân  Phật,

ngồi xuống một bên, bạch Phật :

-Bạch Thế Tôn, ở trong pháp của Thế Tôn, con đắc A la hán, sạch các hữu lậu, việc làm đã xong, như trút bỏ gánh nặng, được  lợi  ích  cho chính mình, dứt sạch các hữu kiết, chánh trí, tâm giải thoát; ngay lúc đó giải thoát sáu xứ. Thế nào là sáu ?

  Lìa dục được giải thoát .

  Lìa nhuế được giải thoát .

  Xa lìa được giải thoát .

  Ái sạch được giải thoát .

  Dứt thủ được giải thoát .

  Tâm không quên niệm được giải thoát .

  Bạch Thế Tôn, nếu có người nương nơi một  ít  tín  tâm  mà nói  lìa dục  giải  thoát, điều  nầy  chẳng  đúng. Tham, nhuế, si dứt sạch, thì

gọi là chân thật lìa dục giải thoát. Lại nếu có người  nương  nơi  một 

ít  trì  giới  mà  nói  được  lìa  nhuế, giải  thoát, điều nầy cũng không đúng. Tham, nhuế, si  dứt sạch mới gọi là  chân  thật  giải  thoát. Lại nếu có người nương nơi tu tập, xa lìa lợi  dưỡng  mà nói xa lìa được giải thoát, điều nầy cũng không đúng. Tham, nhuế, si  dứt sạch  mới

là chân thật xa lìa giải thoát. Tham, nhuế, si dứt sạch cũng gọi là  lìa ái, cũng gọi là lìa thủ, cũng gọi là lìa thất niệm, được giải thoát. Như

thế, bạch Thế Tôn, nếu  các  Tỳ kheo  chưa  đắc  A la hán, chưa sạch các lậu, đối với sáu  xứ  nầy, không  được  giải  thoát. Nếu lại  có  Tỳ kheo còn ở học địa, chưa được tăng thượng an vui Niết bàn, bèn tu tập hướng  về  trụ  tâm, bấy giờ thành  tựu học  giới, thành tựu học căn, sau đó được lậu tận, không còn phiền não, tâm giải thoát…”…

tự  biết không còn thọ thân sau”, ngay  hiện  tại  được  vô  học  giới,

được vô học các căn. Thí như đứa trẻ  sơ  sinh  nằm  ngửa, ngu ngơ,

khi  ấy  chỉ  thành tựu các căn của  một  đứa trẻ, rồi sau đó dần dần tăng trưởng thành tựu các căn; bấy  giờ  mới thành tựu các căn của người lớn. Người  còn  ở học địa cũng lại  như  vậy, chưa được tăng thượng an lạc,…thành tựu  vô  học  giới, vô  học  các  căn. Nếu  mắt thường  phân  biệt  sắc  thì  vẫn  trọn  không  chướng  ngại, tâm giải thoát, tuệ giải thoát. Vì ý  đã  kiên  trụ, bên  trong  đã  đủ  vô  lượng thiện  giải  thoát, quán sát  sanh  diệt  cho  đến vô thường. Tai phân biệt âm  thanh, mũi phân biệt  mùi  hương, lưỡi  phân  biệt  vị, thân phân biệt xúc, ý phân biệt  pháp  trần  thì  cũng  không  thể  chướng ngại, tâm giải thoát, tuệ giải thoát. Vì ý  đã kiên trụ, bên trong đã tu vô lượng thiện giải thoát, quán sát  sanh  diệt. Thí như  ở  gần  thôn ấp, có núi lớn không chẻ, không đập vỡ, không  đục  thủng  được vì núi dầy đặc; giả sử  gió  bốn  phương  thổi  đến  không  thể  làm  lay động, không thể  xuyên  qua. Bậc vô học kia cũng  lại  như  thế. Mắt thường phân biệt sắc,…ý  thường  phân  biệt  pháp, cũng không thể trở ngại, tâm giải thoát, tuệ giải thoát. Vì ý đã kiên trụ, bên trong tu vô lượng thiện giải thoát, quán sát sanh diệt .

  Bấy giờ Nhị Thập Ức Nhĩ lập lại bằng bài kệ :

Lìa dục tâm giải thoát,

Không nhuế, cũng giải thoát,

Xa  lìa,  tâm  giải  thoát,

Tham  ái  trọn không còn.

Tâm giải thoát các thủ,

Và  ý  không  thất  niệm,

Rõ  ràng  nhập  xứ  sanh,

Nơi  kia  tâm  giải  thoát.

Người được tâm giải thoát,

Tỳ  kheo  ý  dừng  nghỉ,

Các  việc  đã  làm  xong,

Không còn việc  để  làm.

Giống  như  núi  đá  lớn,

Bốn gió không thể động,

Sắc, thanh, hương, vị, xúc,

Và những pháp tốt xấu,

Đối  diện  sáu  nhập  xứ,

Không thể động tâm kia,

Tâm thường trụ vững chắc,

Quán sát pháp sanh diệt.

  Khi Tôn giả Nhị Thập Ức Nhĩ nói pháp nầy  Đa văn Phạm hạnh nghe những  điều  Tôn giả Nhị Thập Ức Nhĩ  nói  ra, đều  rất  hoan hỷ. Bấy

giờ Tôn giả  Nhị Thập Ức Nhĩ nghe đức Phật  thuyết  pháp  xong, vui

vẻ tùy hỷ, làm lễ lui ra .

-Tuy  cùng  một  cốt  truyện, nhưng  cách  diễn  tả  và văn vẻ lại khác nhau, khó hoặc dễ hiểu. Vì lẽ đó, nên xin chép lại đầy  đủ  để  chúng

ta cùng học hỏi suy nghiệm .

                                        ------------------

                            Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                             KINH và KINH

                (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                        ---o---

                 TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(22)

  Dịch âm : Đệ tam thập ngũ chương .

-Phật ngôn : Như nhơn đoàn thiết, khứ chỉ thành khí, khí  tức  timh  hảo; học đạo chi nhơn, khử tâm cấu nhiễm, hạnh tức thanh tịnh hỷ.

  Dịch nghĩa : Chương ba mươi lăm .

-Phật dạy : Như người luyện sắt, bỏ quặng thành đồ dùng, đồ dùng liền được tinh hảo; người  học đạo bỏ tâm cấu nhiễm, thì hạnh liền thanh tịnh .

                           (Hoàn Quan Thích Giải Năng dịch)

  Dẫn :

-Tương đồng  với chương ba mươi lăm, trong Tăng Chi Bộ kinh, tập

1, trang 459, ấn bản năm 1996, do Hòa Thượng Minh Châu dịch. Có đoạn tường thuật :

-Nầy các Tỳ kheo, có những uế nhiễm thô tạp của vàng như cát, đá,

sạn và đá sỏi. Người đãi lọc bụi hay đệ  tử  người  đãi  lọc  bụi  đem đổ vào trong cái máng, rồi rửa sạch qua rửa sạch lại, rửa sạch thêm nữa. Làm như vậy xong, làm  như  vậy  hoàn tất, còn  lại  những  uế nhiễm bậc trung của vàng, như cát đá, sạn tế  nhị và các hột cát thô tạp. Người đãi lọc bụi hay  đệ  tử  người  đãi  lọc  bụi  rửa  sạch, rửa sạch thêm nữa, rửa sạch hoàn toàn .

  Làm như vậy xong, làm như vậy hoàn tất, còn  lại  những uế nhiễm

tế nhị, như  cát  mịn  và  cát  bụi  đen. Người đãi  lọc  bụi  hay  đệ  tử

của người đãi lọc bụi lại rửa sạch nữa, rửa  sạch thêm nữa, rửa sạch hoàn toàn .

  Làm xong như vậy, làm như vậy hoàn tất, chỉ còn lại bụi vàng.

  Rồi người thợ vàng hay đệ tử người thợ vàng bỏ  bụi  vàng  ấy  vào trong cái lò, rồi thụt ống bệ, thụt  ống bệ thêm, thụt ống bệ cho đến khi vàng bắt  đầu chảy, nhưng không chảy ra khỏi miệng lò. Vàng ấy được  thụt  bệ, được  thụt  bệ  thêm  nữa, được thụt  bệ thêm  nữa,

nhưng  không  chảy  ra  khỏi  miệng  lò, chưa  được làm  xong, chưa sạch  các uế nhiễm, chưa có nhu nhuyến, chưa có kham nhận, chưa có sáng chói. Vàng ấy còn có thể bể  vụn  và  chưa  có  thể  được tác thành tốt đẹp .

  Có một thời, nầy các Tỳ kheo, người thợ vàng ấy  hay  đệ  tử người thợ  vàng  ấy  lại  thụt  bệ, thụt  bệ thêm nữa, thụt bệ hơn nữa, cho

đến khi vàng chảy ra khỏi lò. Vàng  ấy  được  thụt  bệ. Vàng ấy được 

thụt bệ, được thụt bệ thêm  nữa, được  thụt  bệ  hơn  nữa, cho đến

khi vàng chảy ra khỏi lò, được làm xong, được  sạch  các  uế  nhiễm,

được  nhu  nhuyến, được  kham  nhận  và  được chói  sáng. Vàng ấy không bị bể vụn, và có thể được tác thành tốt đẹp. Và loại trang sức nào  người  ấy  muốn, như  vàng  lá, hay nhẫn, hay vòng cổ, hay dây chuyền, người ấy có thể làm thành như ý muốn .

  Cũng vậy, nầy  các  Tỳ kheo, Tỳ kheo  tu  tập  tăng thượng tâm, còn tồn tại các kiết sử  thô  tạp, thân ác hành, khẩu  ác  hành, ý  ác  hành.

Tỳ kheo có  tư  lự, có thông minh, từ bỏ, gột sạch, chấm dứt, không cho sanh khởi lại .

  Làm  như  vậy  xong, làm  như  vậy  hoàn  tất, Tỳ kheo  tu  tập  tăng thượng tâm, còn  tồn  tại  các kiết sử thuộc  bậc  trung, dục tầm, sân tầm, hại  tầm. Tỳ  kheo   có   tư  lự, có  thông  minh, từ  bỏ, gột  sạch,

chấm dứt, không cho chúng sanh khởi .

  Làm  như  vậy  xong, làm  như  vậy  hoàn  tất, Tỳ  kheo  tu  tập tăng thượng tâm, còn tồn tại các kiết sử tế nhị, như  tư  tưởng  về gia tộc, tư tưởng về quốc độ, tư tưởng không bị khinh rẽ. Tỳ  kheo  có  tư lự, có thông minh, từ  bỏ, gột  sạch, chấm  dứt, không  cho  chúng  sanh khởi .

  Làm như vậy xong, làm như vậy hoàn tất, chỉ  còn  lại các pháp tầm

(tư duy hay tưởng về pháp).

  Định như vậy không  có  an  tịnh, không có  thù  thắng, không được khinh an, không đạt đến nhất tâm, nhưng  là một trạng thái chế ngự thường xuyên, dằn  ép. Nhưng đến một thời, nầy  các  Tỳ  kheo, tâm của  vị  ấy  được  nội  trú, lắng đứng  lại, được  nhất  tâm, được định tĩnh. Định ấy được an tịnh, được thù diệu, được  khinh  an, đạt  đến nhất  tâm, không  phải  một trạng  thái  chế  ngự, thường xuyên dằn ép, tùy theo pháp gì  vị  ấy hướng đến để thắng tri, để chứng ngộ; vị ấy  có  khả  năng, có  năng  lực  đạt  đến  pháp  ấy, dầu thuộc loại xứ nào.

                                                   --------------

                                  Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                  KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                           Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                          ---o---

                 TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(22 tiếp 1)

  Tiếp theo :

-Nếu vị ấy muốn : “Ta sẽ  chứng được các loại thần thông, một thân hiện  ra  nhiều  thân, nhiều  thân  hiện  ra  một  thân, hiện hình biến

hành  đi  ngang  qua  vách, qua  tường, qua  núi, như  đi  ngang  hư không, độn thổ, trồi lên ngang qua đất liền, ngồi  kiết  già  bay  trên

hư  không  như con chim, với bàn tay chạm và rờ mặt trăng và mặt trời, những vật có đại  oai lực, đại oai thần như vậy, có thể tự thân bay đến cõi Phạm thiên”; vị ấy  có khả năng, có  năng  lực  đạt  đến trạng thái ấy, dầu thuộc loại xứ nào .

-Nếu vị ấy  ước  muốn : “Với thiên nhĩ thanh tịnh siêu nhân, có  thể nghe hai loại tiếng chư Thiên và  loài Người”; vị ấy có  khả  năng, có năng lực đạt đến trạng thái ấy, dầu thuộc loại xứ nào .

-Nếu vị ấy ước muốn : “Mong rằng với  tâm  của  mình  có  thể  biết được tâm  của  các  loài  chúng  sanh  khác, tâm của các  loài  người khác như sau : Tâm  có  tham biết là tâm có tham. Tâm không tham biết là tâm không tham. Tâm có sân biết là tâm  có  sân. Tâm không sân biết là tâm không sân. Tâm có si biết là  tâm có si. Tâm không si biết là tâm không si. Tâm chuyên chú biết là tâm  chuyên  chú. Tâm tán loạn biết là tâm  toán  loạn. Đại hành tâm biết là  đại  hành tâm. Không phải đại hành  tâm  biết  không  phải  là  đại  hành  tâm. Tâm chưa vô thượng biết là tâm chưa vô  thượng. Tâm  vô  thượng  biết

là  tâm  vô  thượng. Tâm  thiền  định  biết  là  tâm  Thiền  định. Tâm

không thiền định biết là tâm không Thiền định. Tâm giải  thoát  biết

là  tâm  giải  thoát. Tâm  không  giải  thoát  biết  là  tâm  không  giải thoát”; vị ấy có khả năng, có năng  lực  đạt  đến  trạng  thái  ấy, dầu thuộc loại xứ nào .

  Nếu vị ấy ước muốn : “Ta  sẽ  nhớ  đến  nhiều  đời  sống  quá  khứ,

như một đời, hai đời, ba đời, bốn đời, năm đời, mười đời, hai mươi đời, ba mươi đời, bốn mươi đời, năm mươi đời, một  trăm  đời, hai trăm đời, một ngàn đời, một trăm ngàn đời, nhiều hoại  kiếp, nhiều thành kiếp, nhiều  hoại  và thành kiếp; vị  ấy nhớ rằng : “Tại chỗ kia,

ta có tên như thế nầy, dòng họ  như  thế  nầy, giai  cấp như thế nầy,

thọ  khổ  lạc như thế nầy, tuổi thọ  đến  mức  như  thế  nầy. Sau khi chết  tại  chỗ  nọ, ta được sanh  tại  đây”. Vị ấy có khả năng, có năng lực đạt đến tạng thái ấy, dầu thuộc loại xứ nào .

                                          --------------

                          Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                  KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                          Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                         ---o---

                 TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(22 tiếp 2)

    Tiếp theo :

  Nếu vị ấy muốn : “Với thiên nhãn thanh tịnh siêu nhân, ta  thấy sự sống và chết  của  chúng  sanh. Ta biết rõ chúng sanh, người  hạ  liệt,

kẻ cao sang, người đẹp đẽ, kẻ thô xấu, người may mắn, kẻ bất hạnh,

đều do hạnh nghiệp của họ. Các chúng sanh ấy làm các ác nghiệp về thân, ngữ và ý, phỉ báng các bậc Thánh, theo tà kiến, tạo các nghiệp theo tà kiến, những  người  nầy  sau khi thân hoại mạng chung, phải sanh  về  cõi  dữ  ác thú, địa  ngục, đọa  xứ. Các chúng sanh nào làm những thiện hạnh về thân, ngữ  và  ý, không phỉ báng các bậcThánh,

theo chánh kiến, tạo các nghiệp theo chánh kiến. Những  vị nầy sau khi thân hoại mạng chung, được sanh lên các cõi  thiện, cõi trời, cõi

đời  nầy.  Như  vậy  với  thiên nhãn thuần tịnh, siêu  nhân, ta có thể

thấy sự sống chết của chúng sanh. Ta  có  thể  biết rằng chúng sanh,

người hạ  liệt, kẻ  cao  sang, người  đẹp  đẽ, kẻ  thô  xấu, người may mắn, kẻ bất hạnh, đều do hạnh nghiệp của họ”; vị  ấy  có  khả  năng,

có năng lực đạt đến trạng thái ấy, dầu thuộc loại xứ nào .

-Nếu  vị  ấy  muốn : “Do  đoạn  diệt các lậu hoặc ngay trong hiện tại,

với  thắng  trí, ta  chứng  ngộ, chứng  đạt  và  an  trú  vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát”; vị ấy có khả năng, có  năng  lực đạt đến trạng thái ấy, dầu thuộc loại xứ nào .

  Tỳ  kheo  siêng  tu  tập tăng thượng tâm, nầy các Tỳ kheo, cần phải

thỉnh thoảng tác ý  ba  tướng. Cần  phải  thỉnh  thoảng  tác  ý  tướng định, cần phải thỉnh thoảng tác ý tướng cần, cần phải  thỉnh  thoảng tác ý tướng xả .

  Tỳ  kheo  siêng  năng tu tập tăng thượng tâm, nầy các Tỳ kheo, nếu một chiều tác ý tướng định, thời  có  sự  kiện  tâm  vị  ấy  đi đến thụ động. Tỳ kheo siêng tu tập  tăng  thượng  tâm, nầy các Tỳ kheo, nếu một chiều tác ý tướng tinh cần, thời có sự kiện tâm vị ấy đi đến trạo cử. Tỳ kheo siêng tu tập tăng thượng tâm, nầy các Tỳ kheo, nếu một chiều tác ý tướng xả, thời  có  sự  kiện  tâm  vị  ấy không chân chánh định tĩnh để đoạn diệt các lậu hoặc. Nhưng nếu Tỳ kheo siêng tu tập tăng thượng  tâm, nầy các Tỳ kheo, nếu  thỉnh  thoảng  tác  ý  tướng định, thỉnh thoảng tác ý tướng tinh cần, thỉnh  thoảng  tác  ý  tướng xả, tâm vị  ấy trở thành nhu  nhuyến, kham  nhận, chói  sáng, không

bể vụn, chơn chánh định tĩnh để đoạn tận cá lậu hoặc.

  Ví như, một  thợ  làm  vàng, nầy các  TỲ kheo, hay đệ tử người làm vàng, xây lên  các lò  đúc. Sau khi xây các lò đúc, người ấy nhóm lửa đốt miệng lò. Sau khi đốt miệng lò, với  cái  kềm  người ấy cầm vàng

và bỏ vào miệng lò; rồi thỉnh  thoảng  người  ấy  thụt  ống  bệ, thỉnh thoảng  người  ấy  rưới  nước, thỉnh  thoảng  người  ấy  quan  sát kỹ lưỡng. Nếu người làm vàng hay  đệ  tử  người  làm  vàng, nầy các Tỳ kheo, một  chiều  thổi  ống  bệ, thì  có  sự  kiện vàng ấy bị chảy. Nếu

người làm vàng hay đệ tử người làm vàn, nầy các Tỳ kheo,một chiều rưới nước, thì có sự kiện vàng ấy bị nguội lạnh. Nếu người làm vàng hay  đệ  tử  người làm vàng, nầy các Tỳ kheo, một chiều quán sát kỹ lưỡng, thời có sự kiện vàng ấy không đi đến chơn chánh thuần thục. Còn nếu người làm vàng hay đệ tử người làm vàng, nầy các Ty kheo,

thỉnh  thoảng  thổi  ống  bệ  vàng  ấy, thỉnh thoảng rưới nước, thỉnh thoảng  quan  sát  kỹ  lưỡng, thời  vàng  ấy  trở  thành  nhu nhuyến,

kham nhận, chói sáng, không có bể vụn, và  được tác thành tốt đẹp. Và loại trang sức nào người  ấy  ước  muốn, như vàng  lá, hay nhẫn, hay vòng  cổ, hay dây chuyền, người  ấy  có  thể  làm  thành  như  ý

muốn .

  Cũng vậy, nầy các Tỳ kheo, Tỳ kheo siêng  tu tập  tăng thượng tâm,

cần phải thỉnh thoảng tác ý ba tướng, cần phải  thỉnh  thoảng  tác  ý tướng định, cần  phải  thỉnh  thoảng  tác  ý tướng tinh cần, cần phải thỉnh thoảng tác ý tướng xả. Nếu Tỳ kheo  siêng tu tập tăng thượng tâm,nầy các Tỳ kheo, một  chiều  tác  ý  tưởng định, thời có sự kiện

tâm  vị  ấy  đi  đến thụ động. Nếu Tỳ kheo siêng tu tập tăng thượng tâm, nầy các Tỳ kheo, một chiều  tác  ý  tướng  tinh  cần, thời có  sự

kiện  tâm  vị  ấy  đi  đến  trạo  cử. Nếu  Tỳ  kheo  siêng  tu  tập  tăng

thượng tâm, nầy các Tỳ kheo, một chiều tác ý tướng xả, thời có  sự kiện  tâm  vị  ấy  không  chơn  chánh  định tĩnh để đoạn diệt các lậu

hoặc. Nhưng nếu Tỳ kheo siêng tu tập tăng thượng tâm, nầy các Tỳ kheo, thỉnh thoảng tác ý tướng định, thỉnh thoảng tác ý tướng tinh cần, thỉnh  thoảng  tác  ý  tướng  xả, tâm  vị  ấy  thành nhu  nhuyến,

kham  nhận, chói  sáng, không  bể  vụn, chơn  chánh  định  tĩnh  để

đoạn tận các lậu hoặc. Tùy thuộc  theo  pháp  gì, tâm  vị  ấy  hướng

đến thắng tri, để chứng ngộ, vị  ấy  có  khả  năng, có  năng  lực  đạt  đến pháp ấy, dầu thuộc lạo xứ nào .

                                           ----------------

                       Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                               KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                          Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                         ---o---

                 TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(22tiếp 3)

    Tiếp theo :

  Đồng nghĩa với bản  kinh  trên, trong kinh  Tạp A Hàm, tập 4, trang 421, ấn bản năm  1995, do  Hòa thượng Thiện Siêu  và  Hòa thượng Thanh Từ dịch. Thuật lại như sau :

-Tôi nghe như vầy :

  Một thời Phật  trú tại  nước Xá vệ, rừng cây Kỳ đà, trong vườn Cấp

cô độc .

  Bấy giờ Thế Tôn bảo Các Tỳ kheo :

-Như người thợ luyện vàng, hốt cả quặng và đất  cát bỏ  vào  máng,

rồi lấy nước dội những thứ  mày  mún, đát đá rắn theo nước trôi đi, nhưng vẫn còn lại những hạt cát thô  dính  mắc. Lại  dùng  nước dội cho những hạt cát thô ấy theo  nước  trôi  đi, rồi  lại  dùng nước đãi cho  hết  những đất cát nguyên  và  mịn  ấy, sau đó mới có sanh kim nhưng vẫn còn những thứ cát  nhỏ  đất  đen  dính  mắc, lại  lấy nước dội  những  hạt  cát  nhỏ, đất đen  cho  nó  trôi  đi, sau đó chơn kim thuần  tịnh  nhưng  vẫn còn thứ mày  mún  li  ti  tợ  vàng. Người thợ vàng đem nó bỏ vào lò đốt  lửa  nấu  cho  chảy  ra, trừ hết  cấu  bẩn, nhưng chất sanh kim vẫn còn lại như cũ, chưa nhẹ, chưa sáng bóng,

co lại duỗi ra thì gảy .

  Người thợ vàng và đệ tử người  thợ  vàng  lại  bỏ  nó  vào  trong  lò,

đốt lửa nấu, luyện lọc cho đến khi vàng nhẹ mềm, sáng  bóng, co lại duỗi ra không gãy. Bấy giờ tùy theo  ý  muốn  làm  những  đồ  trang sức như cà rá, bông tai, vòng xuyến .v.v…

  Tỳ kheo thường hướng tâm thanh tịnh cũng như thế, những phiền não thô, nghiệp ác, bất thiện, tà kiến  ác  dần  dần  đoạn  hết. Giống

như  đãi  vàng  lần  đầu  bỏ  đi  những  đất  và  đá. Lại  nữa, Tỳ kheo hướng đến tâm thanh tịnh, tiếp trừ bỏ dần  những  cấu  thô  về  dục tưởng, nhuế  tưởng, hại tưởng, giống như đãi vàng bỏ đi những hạt cát thô. Lại nữa, Tỳ kheo hướng đến tâm thanh tịnh ,tiếp trừ bỏ cấu

vi tế về thân lý tưởng, nhân chúng tưởng, và sanh thiên tưởng, phải

tư duy trừ lọc hết như lọc vàng bỏ hết bụi bặm, cát  mịn  và đất đen. Lại nữa, Tỳ kheo hướng đến tâm thanh tịnh, có  giác tưởng về pháp lành cũng phải tư duy trừ diệt hết để cho tâm thanh tịnh, giống như lọc vàng bỏ đi những thứ giống như  vàng  để  trở  thành vàng  ròng.                       - Lại nữa, Tỳ  kheo  còn  có  sự  hành  trì  về  các tam  muội, nắm giữ,

giống như bờ giữ chung quanh ao nước. Bị pháp nắm giữ thì  không được tịch tĩnh thắng diệu, không được an lạc sạch  hết các lậu; như người thợ vàng lọc bỏ những  dơ  bẩn, nhưng  vàng  vẫn  chưa  nhẹ, chưa mềm, chưa sáng bóng, co duỗi bị gảy, không thể làm đồ trang 

sức  theo  ý  muốn. Lại nữa, Tỳ  kheo được các tam muội không còn

có sự hành trì nắm giữ, được tịch tĩnh thắng diệu, được đạo an lạc,

nhất tâm, nhất ý, sạch hết các hữu lậu; như thầy trò  thợ  luyện  lọc vàng  cho  đến khi nó nhẹ, mềm, sáng bóng, tùy ý co duỗi, không bị 

gảy. Lại nữa, Tỳ kheo lìa các giác quán cho đến  đắc  đệ nhị, đệ tam, đệ  tứ  thiền, như  thế  chánh  định  thuần  nhất  thanh tịnh, lìa  các phiền não, chơn thật  nhu  nhuyến, không dao động, ở  nơi định xứ kia  muốn  nhập  định xứ, muốn cầu tác chứng đều được tác chứng. Như  người  thợ  vàng, luyện  vàng đến mức nhẹ nhàng, sáng bóng, không gảy, muốn  làm  đồ  trang  sức  gì tùy theo ý muốn; cũng vậy,

Tỳ kheo  trụ  tam muội chánh định … ở  nơi  các  nhập xứ định, đều được tác chứng .

  Phật nói kinh nầy xong, các  Tỳ  kheo  nghe  lời  Phật  dạy, hoan hỷ phụng hành .

                                            -------------

                           Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                   KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                          Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                         ---o---

                 TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(22 tiếp 4)

    Tiếp theo :

  Vẫn không ngoài ý nghĩa trên, trong kinh Trung A Hàm, tập 3, trang 647,  ấn bản năm 1992, do  Viện  Cao  Đẳng  Phật  Học  Hải  Đức Nha Trang dịch. Có ghi lại như sau nơi kinh Phân biệt giới :

 . . .

-Nầy các Tỳ kheo, cũng như thợ nấu vàng  lành  nghề  dùng  lửa  đốt thỏi vàng, dát cho thật mỏng, rồi lại bỏ vào lò nung, đốt lửa đều đặn và đúng độ, luyện kỹ cho đến lúc tinh ròng, rất mềm mại  và  có  ánh sáng. Nầy Tỳ kheo, thứ vàng nầy là do thợ vàng đã đốt lửa  đều  đặn và đúng độ, luyện  kỹ  thật  tinh  ròng, rất mềm mại và có  ánh sáng. Như vậy rồi, thợ vàng ấy làm theo ý  mình, như  làm dính vào tơ lụa 

để trang sức áo mới, làm nhẫn tay, vòng tay, xuyến, chuỗi, lưới  tóc. Cũng vậy, Tỳ kheo, vị Tỳ kheo ấy nghĩ  rằng : “Ta  với  xả  thanh  tịnh

nầy, nhập Vô lượng không xứ, tu  tập  tâm  như  vậy, nương vào đó,

trú vào đó, vững vàng nơi đó, duyên vào đó, gắn chặt vào đó. Ta với xả thanh tịnh nầy, nhập vào Vô  lượng  thức  xứ, Vô  sở  hữu  xứ, Phi

hữu tưởng phi vô tưởng xứ, tu tập tâm như vậy, nương vào  đó, trú vào đó, vững vàng  nơi đó, duyên vào đó, gắn chặt vào đó”. Tỳ kheo ấy lại nghĩ : “Ta  với  xả  thanh  tịnh  nầy, nương vào Vô lượng không xứ, như  vậy  thuộc pháp hữu vi. Pháp hữu vi  là  vô thường, cái gì là vô thường, cái ấy là khổ. Nếu là khổ, thì biết là khổ. Khi  đã  biết khổ 

thì  xả, không  du nhập Vô lượng không xứ nữa. Ta với xả thanh tịnh nầy, nương vào Vô lượng thức xứ, Vô sở hữu xứ, Phi hữu tưởng Phi vô tưởng xứ, vẫn là thuộc  pháp  hữu  vi. Nếu là pháp hữu  vi  thì  vô thường, cái gì vô thường cái ấy là khổ. Nếu là khổ thì liền biết là khổ. Khi đã biết khổ thì  xả, không du nhập Vô lượng Thức xứ, Vô sở hữu xứ, Phi hữu tưởng phi vô tưởng xứ  nữa”. Nầy Tỳ kheo, nếu Tỳ kheo nào dùng tuệ quán bốn xứ nầy, biết  như thật tâm không thành tựu, không du nhập, thì  bấy  giờ  xả  ấy  không  còn  là  hữu  vi nữa, vị ấy

không suy tư gì đến  hữu  và  vô  nữa. Vị ấy cảm giác về thọ thân tối hậu, thì  biết  về  cảm giác về thọ thân tối hậu, cảm giác về thọ sanh mạng tối hậu, thì  biết  cảm  giác  về  thọ sanh mạng tối hậu, và biết

khi  thân  hoại  mạng  chung, sanh mạng chấm  dứt, những  gì  được

cảm thọ, tất cả  đều  tịch  diệt, tịch  tịnh, tĩnh  chỉ, và  biết  là  sẽ  rất

nguội lạnh .

                                             -------------

                            Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                    KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                           Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                          ---o---

               TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(22 tiếp 5) 

    Tiếp theo :

  Vẫn  chưa  hết, trong Trung Bộ  kinh, tập 3, trang 550, ấn  bản năm 1992, do Hòa thượng Minh Châu dịch. Có ghi :

 . .Lại nữa, xả còn lại  được  trong  sạch, trong  sáng, nhu nhuyến, dễ uốn nắn, chói sáng. Ví như, nầy Tỳ kheo, một   người thợ  vàng thiện xảo hay người đệ tử sửa soạn lò đúc; sau  khi  sửa soạn lò đúc xong, người ấy đốt lửa miệng lò đúc, người ấy dùng kềm kẹp  lấy  vàng  và đặt vàng vào trong miệng lò; rồi  thỉnh thoảng người ấy thổi trên ấy,

thỉnh thoảng  người  ấy  rưới  nước  trên  ấy, thỉnh thoảng người  ấy, quan sát thật kỹ … vàng ấy trở thành sáng sủa, thanh tịnh, gột  sạch, các  uế  tạp  được  đoạn  trừ, các tỳ vết được trừ sạch, nhu  nhuyến,

dễ uốn nắn và chói sáng … và nếu người ấy muốn làm  đồ  trang sức 

nào, hoặc vàng nhẫn, hoặc bông tai, hoặc vòng  cổ, hoặc  vòng  hoa vàng, thì  vàng  ấy  có  thể  dùng vào mục đích ấy. Cũng vậy, nầy  Tỳ kheo, lại  nữa xả lại còn được trong sạch, trong  trắng, nhu  nhuyến,

dễ uốn nắn, chói sáng. Người ấy tuệ tri như sau : “Nếu  ta tập trung xả  nầy như vậy, trong trắng như vậy vào Hư không  vô  biên  xứ, và

tu tập tâm ta tùy theo pháp ấy, thời xả nầy  y cứ vào đấy, chấp  thủ

tại đấy được an trú nơi ta trong một thời gian dài. Nếu  ta tập trung xả  nầy thanh  tịnh  như  vậy, trong trắng như vậy vào Thức vô  biên xứ, và  tu  tập  của ta tùy theo  pháp  ấy, thì  xả  nầy  y  cứ  vào  đấy,

chấp thủ tại đấy được an  trú  nơi  ta  trong  một thời gian  dài. Nếu ta tập trung xả nầy vào thanh tịnh như vầy,

trong trắng như vậy vào Vô sở hữu xứ, và  tu  tập  tâm  ta  tùy  theo pháp ấy, thời xả nầy y cứ vào đấy, chấp thủ tại đấy, được an trú nơi

ta  trong  một  thời gian dài. Nếu ta tập trung xả nầy thanh tịnh như vậy, trong trắng như vậy vào Phi tưởng phi phi tưởng xứ, và  tu  tập tâm của ta tùy theo pháp ấy, thời xả nầy  y  cứ vào đấy, chấp thủ tại đấy, được an trú nơi ta trong một thời gian dài”.

  Người ấy tuệ  tri  như  sau : “ Nếu  ta  tập  trung  xả  nầy thanh tịnh như vậy, trong trắng như  vậy  vào Hư không vô  biên  xứ … Thức vô biên  xứ … Vô sở hữu xứ … Phi  tưởng  phi  phi  tưởng  xứ, và  tu  tập tâm của ta  tùy  theo  pháp  ấy,  thời (xả) ấy trở thành pháp hữu vi”.

Vị ấy không tác thành, không suy tưởng đến hữu hay phi hữu, vị  ấy không chấp thủ một sự vật gì ở đời; chấp thủ không quấy  rối  vị  ấy;

do chấp thủ không quấy  rối  vị  ấy, vị ấy tự chứng Niết bàn và  vị  ấy tuệ tri : “Sanh đã tận, Phạm hạnh đã thành, những điều nên  làm đã làm, không  còn  trở  lại trạng thái như thế  nầy nữa”. Nếu vị ấy cảm giác  lạc  thọ, vị  ấy  tuệ  tri :”Thọ  ấy  là  vô  thường”; vị  ấy  tuệ  tri :

“Không nên đắm trước”; vị  ấy  tuệ tri : “Không phải là đối tượng để hoan  hỷ”. Nếu vị ấy  cảm  giác  khổ  thọ, vị  ấy tuệ tri : “Thọ ấy là vô thường”; vị  ấy  tuệ  tri : “Không  nên  đắm  trước”; vị  ấy  tuệ  tri : “Không phải là đối tượng để  hoan  hỷ”. Nếu vị ấy cảm giác bất  khổ bất  lạc  thọ, vị  ấy  tuệ  tri : “ Thọ ấy là vô  thường ”; vị  ấy  tuệ  tri : “Không nên đắm trước”; vị  ấy  tuệ tri : “Không phải là đối tượng để hoan hỷ”. Nếu cảm giác lạc thọ, không có hệ phược, vị  ấy  cảm giác thọ ấy. Nếu vị ấy cảm giác bất khổ bất lạc thọ, không  có  hệ  phược,

vị  ấy  cảm giác thọ ấy. Khi vị ấy cảm giác một  cảm  thọ  với  thân  là tối hậu, vị  ấy tuệ tri :“Ta cảm giác một cảm thọ với thân là tối  hậu”. Khi vị ấy cảm giác một cảm thọ với sinh mạng  là  tối  hậu, vị  ấy  tuệ

tri : “Ta cảm giác một cảm thọ với sinh mạng  là  tối  hậu”; vị  ấy  tuệ

tri : “Sau khi thân hoại mạng chung, mọi cảm  thọ  ở  đây  trở  thành thanh lương”.

                                            ------------------

                            Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                   KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                      Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                          ---o---

                   TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(23) 

    Dịch âm : Đệ tam thập lục chương .

-Phật ngôn :

  Nhơn ly ác đạo đắc vi nhơn nan .

  Ký đắc vi nhơn, khử nữ tức nam nan .

  Ký đắc vi nam, lục căn hoàn cụ nan .

  Lục căn ký cụ, sanh trung quốc nan .

  Ký sanh trung quốc, trực Phật thế nan .

  Ký trực Phật thế, ngộ đạo vi nan .

  Ký đắc ngộ đạo, hưng tín tâm nan .

  Ký hưng tín tâm, phát Bồ đề tâm nan .

  Ký phát Bồ đề tâm, vô tu vô chứng nan .

  Dịch nghĩa : Chương ba mươi sáu .

 -Phật dạy :

  Người ra khỏi ác đạo, được làm thân người là khó .

  Đã được làm người, bỏ thân nữ được thân nam là khó .

  Đã được thân nam, sáu căn đầy đủ là khó .

  Sáu căn được đầy đủ, sanh vào giữa nước là khó .

  Đã sanh vào giữa nước, gặp Phật ra đời là khó .

  Đã  gặp được Phật ra đời, mà gặp được đạo là khó .

  Đã gặp được đạo, phát khởi tín tâm là khó .

  Đã khởi tín tâm, mà phát tâm Bồ đề là khó .

  Đã phát tâm Bồ đề, mà đến được chỗ vô tu vô chứng là khó.

                    (Hoàn Quan Thích Giải Năng dịch)

  Dẫn :

  Dù không hoàn toàn tương ứng với đoạn kinh ở chương ba mươi sáu, song trong kinh Đại Bát Niết Bàn, tập 1, trang  65, ấn bản năm 1967, do  Hòa thượng Trí Tịnh dịch, cũng  có  một  đoạn  ngắn  nơi phẩm Ai thán thuật lại như sau :

-Nầy các Tỳ kheo ! Phật ra đời là khó, được thân người là  khó, gặp Phật sanh tín tâm, việc đây cũng khó, nhẫn sự khó nhẫn lại  là  khó hơn, đầy  đủ  giới  hạnh  chứng  quả A la hán cũng là việc khó. Như tìm cát vàng cùng hoa Ưu đàm bát la .

                                            ----------------

                          Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                  KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                          Tạng Kinh Nam Bắc Truyền)

                                           ---o---

                   TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG KINH(24) 

    Dịch âm : Đệ tam thập thất chương .

-Phật ngôn :

  Phật tử ly  ngô  số  thiên  lý, ức  niệm  ngô giới tất đắc đạo quả. Tại ngô tả hữu, tuy thường kiến ngô, bất  thuận ngô giới, chung bất đắc đạo .

  - Dịch nghĩa : Chương ba mươi bảy .

  Phật dạy :

-Phật tử xa Ta vài ngàn dặm, mà luôn nhớ nghĩ giới pháp của Ta, thì nhất định  sẽ  chứng  được  đạo  quả; còn ở hai bên Ta, tuy thường được thấy Ta, mà  chẳng  y  theo  giới pháp của Ta, cũng vẫn không chứng được đạo .

                          (Hoàn Quan Thích Giải Năng dịch)

   Dẫn :

-Thật  là  một  sự  trùng  hợp  hy  hữu, khi  người  biên  soạn  vô  tình

không có ý xắp xép kết thúc ở đây, nhưng khi biên tập thì đến đây lại là chương  cuối  của  loạt  bài  sưu  tập. Vậy xin tiếp tục nêu dẫn  chỗ tương ứng nhau giữa chương 37 và các kinh :

  Trong  Tiểu  Bộ  kinh, tập 1, trang  420, ấn  bản  năm 1999, do  Hòa thượng Minh Châu dịch. Có một đoạn ghi lại như sau :

-Nầy các Tỳ kheo, nếu một Tỳ kheo nắm  lấy  viền  áo Tăng  già  lê  đi theo  sau  lưng  Ta, chân bước theo  chân, nhưng  vị  ấy  có  tham  ái trong các dục, với lòng sắc xảo, với tâm sân hận, ý  tư  duy nhiễm ác,

thất niệm, không  tỉnh  giác, không định  tĩnh, tâm tán  loạn, với  các căn hoang dại, vị ấy xa hẳn Ta và Ta xa vị ấy. Vì  cớ  sao ? Nầy các Tỳ kheo, Tỳ kheo ấy không thấy pháp. Do không thấy pháp  nên  không thấy Ta. Nầy các Tỳ kheo, nếu Tỳ  kheo  sống  xa  đến  một  trăm  do tuần và vị ấy không có tham ái trong  các  dục, với  lòng tham không sắc xảo, tâm không sân hận, ý tư duy  không  nhiễm  ác, chánh niệm tỉnh giác, định tĩnh nhất tâm, các căn  được  chế  ngự, vị ấy gần  hẳn Ta  và  Ta  gần  vị  ấy. Vì  cớ  sao ? Nầy  các  Tỳ kheo, Tỳ kheo ấy  thấy pháp. Do thấy pháp nên thấy Ta .

Nếu có thể bước theo,

Nhưng nhiều dục bực phiền,

Hãy xem người như vậy,

Thật  là  xa, rất  xa,

Xa giữa người ái dục,

Và người không ái dục,

Xa giữa người lắng dịu,

Và người không lắng dịu,

Xa giữa người tham ái,

Và  người  đã  trừ  ái.

Sau khi thắng tri pháp,

Bậc Hiền trí biết pháp.

Như ao không gió thổi,

Không dao động tịnh chỉ.

Hãy xem người như vậy,

Thật  là  gần, rất  gần,

Gần giữa người không ái,

Và người không có ái,

Gần giữa người lắng dịu,

Và người được lắng dịu,

Gần giữa người không tham,

Và  người  trừ  tham  ái .

-Gần gũi và  đơn  giản  nhất  là đoạn sau đây trong kinh Đại Bảo Tích,

tập 7, trang 376, ấn bản năm 1999, do Hòa thượng Trí Tịnh dịch :

 . . . . . . .

-Nầy Đại Tiên ! Có người dầu thấy thân ta mà họ chẳng giữ  giới  của

ta dạy thì có lợi ích gì. Như Đề Bà Đạt Đa dầu gặp được Phật mà ông ấy vẫn phải đọa địa ngục .

  Trong đời sau, có người siêng thật hành đúng  giới  pháp  của  Phật,

người nầy rất hy hữu như đã được thấy Phật không khác .

                                        ---------------------

                            Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                           Tạng Kinh Nam Bắc Truyền

                                          ---o---

                       KINH TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG

     Hậu bạt !

-Qua mười tám chương kinh vừa nêu, và  sáu  mươi  mốt đoạn kinh trưng dẫn, kẻ hậu học không dám  luận  bàn, thêm  thắt, vì  tự  nghĩ,

dù sao mình cũng là hàng tục gia thiển cận, kém đức .

  Do lẽ nầy, nên tôi chỉ làm công việc đơn thuần là góp nhặt, xâu kết từng  bộ  phận  kinh điển  với  những  gì  mình  có, mình biết; còn lại những cái không có, những điều không biết, xin trang trọng nhường lại cho những ai có điều kiện, hiểu biết hơn  bổ  xung  thêm; hoặc về sau, khi có thêm phương tiện đọc  học, tôi sẽ thực hiện thêm những chương chưa trưng dẫn .

  Còn  bầy  giờ  xin  xếp  lại  phần  Văn kinh, để chúng ta cùng Tư duy,

cùng  Tu  tập  pháp  yếu, qua  kim  ngôn, ngọc ngữ  của  đức Từ  phụ

Thich Ca Mâu Ni Phật .

                                         ------------------

                 Gò Vấp,mùa An cư năm Giáp Thân 2004.

                       Chơn Pháp Nguyễn Bá Quang

                                KINH và KINH

                    (Kinh Tứ Thập Nhị Chương và

                           Tạng Kinh Nam Bắc Truyền

                                              ---o---

                       KINH TỨ THẬP NHỊ CHƯƠNG

                               Sách Kinh ứng dụng :

1-Kinh Tứ Thập Nhị Chương. Hoàn Quan dịch, ấn  bản  năm 1971.

2-Kinh Trường A Hàm 1, 2 . Viện Cao Đẳng Phật Học Huệ Nghiêm dịch, ấn bản năm 1991 .

3-Kinh Trung A Hàm 1, 2, 3, 4 . Viện Cao Đẳng Phật  Học Hải  Đức

Nha Trang dịch, ấn bản năm 1992 .

4-Kinh Tăng Nhất A Hàm 1, 2, 3 . Hòa Thượng Thanh Từ và Hòa thượng Thiện Siêu dịch, ấn bản năm 1997…

5-Kinh Tạp A Hàm 1, 2, 3, 4 . Hòa  thượng  Thiện  Siêu  và  Hòa

thượng Thanh Từ dịch, ấn bản năm 1993 …

6-Trường Bộ kinh 1, 2 . Hòa thượng Minh Châu dịch, ấn bản năm

1991 .

7-Trung Bộ kinh 1, 2, 3 . Hòa  thượng  Minh  Châu  dịch, ấn  bản

năm 1991 .

8-Tăng Chi Bộ kinh 1, 2, 3, 4 . (nt)  ấn bản năm 1996 .

9-Tương Ưng Bộ kinh 1, 2, 3, 4, 5 .  (nt)  ấn bản năm 1993 .

10-Kinh Hoa Nghiêm 1, 2, 3, 4 . Hòa thượng Trí Tịnh dịch, ấn bản

năm 1966-1968 .

11-Kinh Đại Bát Niết Bàn 1, 2 . Hòa thượng Trí Tịnh dịch, ấn bản

năm 1967 .

12-Kinh Đại Bảo Tích 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 . Hòa thượng Trí Tịnh

dịch, ấn bản năm 1999 .

13-Kinh Diệu Pháp Liên Hoa (âm nghĩa). Hòa thượng Trí Tịnh dịch,

ấn bản năm 1964 .

14-Tiểu Bộ kinh 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 . Hòa thương Minh Châu và

Trần Phương Lan dịch, ấn bản năm 1999 … 2003 .

15-Kinh Bát Đại Nhân Giác. Hòa thượng Thanh Từ dịch, ấn bản

 năm 1973 .

16-Kinh Bát Đại Nhân Giác. Thích Minh Quang dịch, ấn bản năm

2001 .

17-Thức Biến. Hòa thượng Thiện Siêu, ấn bản năm 2002 .

18-Nắng và Hoa. Cao Huy Thuần, ấn bản năm 2003 .

                                           ----------------

                                                 H Ế T