Er zijn verschillende organisaties die zich bezighouden met het exploiteren van muziekrechten in Nederland. De bekendste zijn Buma/Stemra en Sena, maar er zijn ook andere, vaak gespecialiseerde, organisaties. Hieronder een kort overzicht:
Afkortingen:
Buma: Bureau voor Muziek-Auteursrechten
Stemra: Stichting tot Exploitatie van Mechanische Reproductierechten der Auteurs
Werkingsgebied: Buma/Stemra is een collectieve beheersorganisatie die de auteursrechten van componisten, tekstschrijvers en muziekuitgevers behartigt.
Buma int vergoedingen voor het openbaar maken van muziek (bijvoorbeeld op radio, televisie, in horeca, bij live-optredens).
Stemra int vergoedingen voor het verveelvoudigen en kopiëren van muziek (bijvoorbeeld op cd's, vinyl, downloads, streams en in bladmuziek). Ook voor het gebruik van bestaande muziek in films of reclames wordt dit via Stemra geregeld.
Achtergrond: Als maker van een origineel muziekwerk heb je automatisch auteursrecht. Om hier geld mee te verdienen, dragen veel muziekauteurs hun exploitatierecht over aan Buma/Stemra. De organisatie zorgt dan dat ze een eerlijke vergoeding krijgen als hun werk wordt gebruikt of verspreid.
Afkorting: Stichting ter Exploitatie van Naburige Rechten
Werkingsgebied: Sena regelt de naburige rechten van uitvoerende artiesten (muzikanten, zangers) en producenten (platenmaatschappijen). Zij krijgen een vergoeding als hun muziek in het openbaar gedraaid wordt (bijvoorbeeld op radio en televisie). Sena int dus geen vergoedingen over live-optredens of on-demand streamingdiensten zoals Spotify voor de uitvoerende artiesten.
Achtergrond: De Wet op de Naburige Rechten beschermt de prestaties van uitvoerend kunstenaars en producenten. Sena is de organisatie die deze belangen behartigt en ervoor zorgt dat de geïncasseerde gelden zo snel mogelijk en tegen zo laag mogelijke kosten worden doorbetaald aan de rechthebbenden.
Buma/Stemra komt op voor de rechten van de bedenkers van de muziek (componisten, tekstschrijvers, uitgevers) op basis van de Auteurswet.
Sena komt op voor de rechten van de uitvoerders van de muziek (muzikanten, zangers, producenten) op basis van de Wet op de Naburige Rechten.
Hoewel Buma/Stemra en Sena de grootste collectieve beheersorganisaties zijn voor muziekrechten in Nederland, zijn er ook andere partijen met specifieke focus:
NORMA: Stichting ter Exploitatie van Naburige Rechten voor Musici en Acteurs. NORMA komt op voor de belangen van uitvoerende kunstenaars, zoals musici, dansers en (stem-)acteurs. Ze keren onder andere Thuiskopie-, Leenrecht- en/of Kabelgelden uit aan uitvoerend artiesten.
Stichting BREIN: (Bescherming Rechten Entertainment Industrie Nederland) Deze stichting verzet zich tegen inbreuken op intellectueel eigendom en komt op voor de rechten van belanghebbenden in de entertainmentindustrie (waaronder muziek).
VOI©E: De Vereniging van Organisaties die Intellectueel eigendom vertegenwoordigen. Dit is een overkoepelende organisatie van collectieve beheersorganisaties in Nederland.
BAM! Popauteurs: Een belangenvereniging voor popauteurs (componisten en tekstschrijvers).
BIEM: Een internationale organisatie die de belangen behartigt van mechanische rechtenorganisaties (vergelijkbaar met Stemra).
CEDAR: Centrum voor Dienstverlening Auteurs- en aanverwante Rechten.