Belastinghervorming

Bas Jacobs in ESB.nu 28-07-2025 Volgend kabinet moet de belasting op vermogensinkomsten, vermogen en erfenissen pragmatisch hervormen

Volgens Bas Jacobs in een artikel van 28 juli 2025 is een pragmatische hervorming van de belastingen op vermogensinkomsten, vermogen en erfenissen in Nederland urgent en noodzakelijk. Het huidige belastingstelsel kent namelijk meerdere problemen en is te complex.

De kernproblemen van het huidige Nederlandse belastingstelsel zijn:

• Lage belastingdruk en subsidiëring: De belastingdruk op vermogensinkomsten is te laag en belangrijke vermogensbestanddelen, zoals huizen en pensioenen, worden zwaar gesubsidieerd, wat de overheid miljarden aan inkomsten kost.

• Inconsistentie: Het belastingstelsel is inconsistent, wat leidt tot een aanzienlijke verstoring van de kapitaal- en risicoallocatie in de economie. De overheid belast zowel werkelijke als fictieve inkomsten en behandelt vermogenswinsten verschillend, afhankelijk van het type vermogen.

• Ontwijkmogelijkheden: Er zijn veel ontwijkmogelijkheden, met name via Box 2, de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) en de doorschuifregeling (DSR).

• Ongelijkheid: De subsidies op vermogensopbouw via huizen en pensioenen komen onevenredig ten goede aan de hoogste inkomens en dragen bij aan inkomensongelijkheid. Erfenissen, die voor een groot deel bestaan uit onroerend goed en laag belaste aandelen, dragen ook bij aan de ongelijkheid.

• Hypotheekrenteaftrek en eigenwoningforfait (ewf): Het extreem lage ewf is momenteel het grootste probleem bij de fiscale behandeling van de eigen woning, niet langer de hypotheekrenteaftrek.

Voorgestelde oplossingen

Jacobs stelt een pragmatische hervorming voor die in stappen kan worden doorgevoerd, met als doel alle vermogensinkomsten en -winsten te belasten onder één regime met een vast tarief van 25-35%.

• Box 1: Het veel te lage ewf moet geleidelijk maar substantieel worden verhoogd, wat kan leiden tot miljarden aan extra inkomsten. De fiscale behandeling van de eigen woning moet symmetrisch worden met sparen, beleggen en overig onroerend goed in Box 3.

• Box 2: De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) en doorschuifregeling (DSR) moeten worden afgeschaft, omdat ze geen duidelijk economisch nut hebben en fiscale arbitrage in de hand werken. Een leenfaciliteit kan de continuïteit van familiebedrijven waarborgen in geval van liquiditeitsproblemen bij bedrijfsoverdracht.

• Box 3: Een nieuw kabinet zou het voorstel 'Belasting over werkelijk rendement' moeten overnemen. Dit kan worden vereenvoudigd door een bevrijdende voorheffing van 30% in te voeren voor sparen en beleggen, ingehouden door banken en beleggingsinstellingen.

• Erfenisbelasting: Het is wenselijk om naast een belasting op vermogensinkomsten een erfenisbelasting te heffen, omdat de ontvanger er geen economische inspanning voor heeft geleverd.

• Aanwending van de opbrengsten: De hogere belastinginkomsten kunnen worden gebruikt voor belastingverlaging op arbeid, investeringen in onderwijs, onderzoek, infrastructuur en klimaat, of om het begrotingstekort te verlagen.

Tot slot waarschuwt Jacobs dat politieke partijen er goed aan doen om de voorstellen in samenhang te bekijken, omdat het cumuleren van verschillende kapitaalheffingen kan leiden tot tarieven van meer dan 100%, wat economische schade en kapitaalvlucht tot gevolg heeft. Een vermogensbelasting is volgens hem ook een minder goede oplossing als de inkomsten uit vermogen al correct worden belast.

#Gemini AI-gegenereerde samenvatting