Slavenhandel VOC/WIC

Slavenhandel is vooral bekend van de West-Indische Compagnie (WIC). Handelde de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) ook in slaven?

Ja, de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) handelde in slaven en maakte op grote schaal gebruik van slavernij in haar Aziatische gebieden.

Hoewel de VOC geen rol speelde in de trans-Atlantische slavenhandel (dat was de rol van de West-Indische Compagnie, WIC), was zij wel een cruciale speler in de intra-Aziatische slavenhandel in de Indische Oceaan en de Indonesische archipel.

Enkele feiten:

• De VOC kocht slaven op markten in Azië en Afrika (met name Madagaskar en Mozambique).

• Zij transporteerde slaven voor eigen gebruik (als 'Compagnieslaven') en voor particuliere verkoop.

• Naar schatting heeft de VOC over een periode van twee eeuwen tussen de 600.000 en 1 miljoen slaven verworven, verhandeld en benut, voornamelijk uit Voor-Indië, later ook van Celebes en Bali.

• Rond 1750 waren er in vestigingen onder VOC-bewind naar schatting 75.500 slaven. Dit was meer dan in gebieden onder WIC-bewind (ongeveer 64.000).

• Slaven werden gebruikt voor infrastructuur, bouw van vestingwerken, huishoudens en op plantages (zoals op de Banda-eilanden en Kaap de Goede Hoop).

In totale aantallen verhandelfe slaven, hoe is de verhouding tussen de VOC en WIC?

De verhouding tussen de VOC en de WIC op het gebied van het totale aantal verhandelde slaven is als volgt, gebaseerd op historische schattingen:

Geschatte aantal verhandelde slaven (over de volledige bestaansperiode van de compagnie):

VOC (Verenigde Oostindische Compagnie)
Intra-Aziatische slavenhandel
600.000 tot 1 miljoen

WIC (West-Indische Compagnie)
Trans-Atlantische slavenhandel (onder Nederlandse vlag)
Ongeveer 300.000

Conclusie over de verhouding:

De VOC heeft in totaal een groter aantal slaven verhandeld en benut dan de WIC. De slavenhandel en slavernij in de VOC-gebieden in Azië was omvangrijker dan die in West-Indië.

• De VOC was de spil van een omvangrijke handel in Zuidoost-Azië en importeerde slaven vanuit regio's als Voor-Indië, Madagaskar, Celebes en Bali naar haar koloniën (zoals Batavia en de Kaapkolonie).

• De WIC was verantwoordelijk voor ongeveer de helft van het totale aantal slaven dat door Nederlanders over de Atlantische Oceaan werd getransporteerd (ongeveer 300.000 van de circa 600.000 door Nederlanders vervoerde slaven).

De publieke aandacht richtte zich lange tijd vooral op de WIC en de trans-Atlantische slavernij, maar studies hebben aangetoond dat de Aziatische slavernij onder de VOC in absolute aantallen nog groter was.

#Gemini