Thành Troy có thật? Ở đâu?

THÀNH TROY CÓ THẬT? Ở ĐÂU?

Bài đăng trên báo Thế Giới số 186 [21], Thứ hai, 23-5-2005.

1276. THÀNH Troy nằm ở đâu? Có giả thiết nghi ngờ rằng nó không có thật? Thanh Nhon (…@mail panda.com)

Cho đến giữa thế kỷ XIX, những gì người ta biết về thành Troy chủ yếu dựa trên 2 áng sử thi Iliad và Odysseus của Homere. Chỉ sau các công trình của nhà khảo cổ Đức Heinrich Schliemann, Troy mới hiện ra là một thành trì với nhiều tầng lớp chồng lên nhau qua các thời kỳ lịch sử.

Thành Troy được xây tại Hisarlik ở Tiểu Á (nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ). Dựa vào khảo cổ người ta cho rằng thành Troy được xây dựng đến 9 lần.

Dương Minh Quang

(Bình Định)

Theo nhà khảo cổ Mỹ C.Blegen và Đại học Cincinnati khi tiến hành các khai quật mới đã xác định dưới đồi Hirsarlik (Thổ Nhĩ Kỳ) là các tường thành của: Troy I, khu định cư sớm nhất với các bức tường thành bằng đá và đất sét vào khoảng 3000 năm TCN; Troy II, một pháo đài khảo cổ có các thành lũy và cung điện, nhà ở xây từ sau 3000 năm TCN; Troy III, IV và V là các khu định cư cổ được xây dựng trên thành Troy II đổ vỡ, khoảng năm 2300-2000 TCN; Troy VI, có tường thành, tháp canh và cổng thành lớn, vào 1900-1300 TCM; Troy VIIA là sự khôi phục lại của Troy VI do thành cũ bị sụp đổ vì động đất; Troy VIIB và Troy VIII là các khu định cư Hy Lạp từ 1.100 đến 100 TCN và Troy IX, bức thành Hy-La Ilion có đền Athena, tồn tại vào khoảng thế kỷ 1 TCN đến năm 500 SCN.

Doãn Thúy (Hà Nội)

Vào năm 1870, nhà khảo cổ học người Đức H.Schliemann bắt đầu khai quật khu mỏ ở Hisarlik, cách eo Dardanelles không xa. Khi đào sâu qua 7 lớp đất trong một vùng dân cư, ở độ sâu 15 mét, ông đã đụng đến một kho báu có liên quan đến những nền văn minh phát triển khá cao, bị diệt vong vì một trận hỏa, nhưng rất khó khăn để xác định rõ niên đại. Thế nhưng thành phố mà Schliemann vẫn cho là thành Troy của Homer thì giờ đây được xác định là một thành lũy nhỏ vào thời kỳ đồ đồng, xây dựng vào khoảng 1.000 năm trước cuộc chiến tranh thành Troy.

Đặng Thị Huệ (Phú Yên)

Thành Troy nằm trên một đỉnh đồi, gần bến cảng thông ra biển Aegae (hiện cảng này đã bị cát vùi lấp). Khi những nhà buôn Hy Lạp, Italy, Bồ Đào Nha dong thuyền từ biển Aegae tới biển Đen, họ đều dừng chân ở Troy để tiếp tế lương thực và giải trí.

Nhà địa lý người Mỹ John Kraft, sau khi phân tích các lớp đất ở gần thành Troy, khẳng định vào thời điểm cuộc chiến xảy ra (cách đây hơn 3.000 năm), hải cảng Troy ăn sâu vào đất liền hơn 10km so với ngày nay.

Lê Minh Trung (Tp.HCM)

Theo tạp chí Historia, Iliade, Thiên anh hùng ca Iliade đã miêu tả lại cuộc chiến giữa người Hy Lạp và những người dân thành Troy vào đầu TK II TCN. Lúc đó Hy Lạp có nhiều thành bang. Theo truyền thuyết thì Agamemnon làm vua thành Mycenes; Ulysse làm vua ở Ithaque; Nestor ở Pylos…

Troy là một thành bang phồn thịnh dưới quyền cai trị của vua Priam. Nó nằm ở vùng Tiểu Á gần eo biển Hellspont (thuộc Thổ Nhĩ Kỳ). Tòa nhà này còn có tên là Ilion. Do đó Homer mới đặt tên cho bộ sử thi của mình là Iliade.

Trần Song Trường

(Quảng Ninh)

Thành Troy được xây bởi người Hy Lạp, ở miền cực tây bắc Tiểu Á. Paris, con trai của Vua Priam thành Troy, bắt cóc Hé lè ne – vợ vua của người Achéen Ménélas. Để trả đũa lại, các thủ lĩnh Hy Lạp (Achille, Ménélas, Ulysse…) liên minh đánh thành Troy dưới sự chỉ huy của Agamemnon. Họ vây thành của Priam trong 10 năm trước khi chiếm được thành nhờ “con ngựa gỗ thành Troy”.

Đoàn Hữu Nhật An (Huế)

Trước thế kỷ XIX, người ta chỉ biết về thành Troy và số phận của nó thông qua các tác phẩm: Iliade (của Homer) nói về 49 ngày cuối cùng của cuộc chiến thành Troy; Odyssey (Homer) về mưu kế công phá thành Troy của quân Hy Lạp và hành trình trở về gian nan của họ; Aeneid (của Vergil, 70-19TCN) thuật lại chuyến đi gian nan của dân Troy tìm về miền đất hứa ở Italy.

Mãi đến thập niên 70 của thế kỷ XIX, những phát hiện của nhà khảo cổ học Schliemann khi khai quật một ngọn đồi ở hạ lưu sông Scamandre đã mở ra những di tích của Troy với 6 thành phố chồng lên nhau. Sau đó vào năm 1900, người ta lại phát hiện thêm 3 thành phố nữa ở sâu hơn.

Trần Hoàng Vũ

(An Giang)