Sa hoàng nghĩa là gì?

l Năm 1546, Ivan đệ tứ 16 tuổi, tuyên chỉ tiến hành lễ tấn phong và lễ kết hôn. Ông không dùng hàm đại công tước Moskva mà xưng là Sa hoàng. Trong các thư tịch của Giáo hội Slave ghi rõ: “Người làm chủ Điện Kremli phải là người kế thừa lịch sử của dòng trực hệ đế quốc La Mã và đế quốc Bidantine”. Đến tháng 1.1547, Ivan đệ tứ trịnh trọng tiến hành lễ tấn phong Sa hoàng. Đối với người Nga, Sa hoàng là người được thượng đế sai xuống cai quản thế gian, mọi việc làm của Sa hoàng đều không thể chê trách. Vì thế thời đó trong tiếng Nga xuất hiện thành ngữ: “Chỉ có Thượng đế mới biết rõ Sa hoàng”.

Hồ Thị Kim Nguyệt

(Tp.HCM)

l Vợ của Ivan đệ tam là cháu gái của hoàng đế cuối cùng của đế quốc Byzantine (đế quốc Đông La Mã), cho nên sau khi đế quốc này bị diệt vong năm 1453, Ivan đệ tam liền bước lên ngai vàng với ý đồ thành lập một “Đế quốc La Mã thứ 3”, đồng thời tự xưng là Sa hoàng.

“Sa” là do chuyển âm từ tiếng Latin “Caesar” mà “Caesar là tước hiệu của Đại đế La Mã. “Sa hoàng” nghĩa là “Đại đế Caesar”. Từ đó Sa hoàng trở thành tên gọi của những hoàng đế nước Nga. Đến năm 1721, Pie đệ nhất mới đổi thành hoàng đế. Song mọi người vẫn quen gọi Sa hoàng, mãi sau Cách mạng Tháng Mười, tên gọi Sa hoàng mới được xóa bỏ hoàn toàn.

Phạm Thị Phương Linh

(Khánh Hòa)

• Ngày 16.1.1547, Ivan lên nắm quyền cai trị nước Nga. Vì không thỏa mãn với tước hiệu Đại công tước Moskva, nên tự xưng là Sa hoàng. Chữ “Sa” là chuyển âm của từ Latin “Caesar”. Từ đó Sa hoàng trở thành danh hiệu của các hoàng đế nước Nga, thể hiện quyền uy và thế lực tối cao của mình. Cần nói thêm là không chỉ có Sa hoàng nước Nga mà nhiều bậc quân vương chuyên chế ở các nước châu Âu đã dùng danh hiệu Caesar làm danh hiệu của mình.

Trương Điệu

(Thái Nguyên)

• Nước Nga Sa hoàng nghĩa là nước Nga dưới thời phong kiến, nước Nga dưới sự cai trị của các Nga hoàng. Sa hoàng, phiên âm tiếng Nga “Tzar” hoặc “Czar”, nghĩa là Hoàng đế Nga (Nga hoàng). Còn “czar” lại bắt nguồn từ tiếng Latin “Caesar”, nghĩa là hoàng đế. Từ “Caesar”đang nói ở đây là danh từ chung, có nguồn gốc từ danh từ riêng “Caesar” chỉ tên người, mặc dù người này không phải là hoàng đế.

Caius Julius Caesar, sống vào đầu thế kỷ I TCN, là một vị tướng La Mã có nhiều chiến công nên rất được tôn vinh, sau khi Caesar chết, tên riêng của ông trở thành danh từ chung chỉ tôn hiệu của các vua La Mã.

Về sau, từ này còn đi vào tiếng Đức, trở thành Kaiser (hoàng đế Đức) và trong tiếng Nga (Tzar, czar: Nga hoàng).

Lê Trang (Vũng Tàu)

• Theo sử sách, gọi nước Nga Sa hoàng là chỉ nước Nga thời kỳ đế chế (trước Cách mạng Tháng Mười Nga, 7.11.1917 theo Dương lịch). Thời đó, nước Nga gọi đầy đủ phiên âm Hán – Việt là Nga La Tư, theo chế độ quân chủ chuyên chế, và vua Nga lúc bấy giờ là Sa hoàng (nghĩa là nước Nga dưới quyền Sa hoàng).

Nguyễn Công Thịnh

(Hà Nam)

• Nước Nga Sa hoàng là tên gọi của nước Nga thời kỳ quân chủ (1547-1917). Thời kỳ này bắt đầu vào giữa thế kỷ XVI, khi lãnh chúa Ivan III của nước Nga đánh đổ ách thống trị của người Mông Cổ (1480), và các lãnh chúa sau ông xây dựng nước Nga quân chủ thống nhất.

Năm 1547, lãnh chúa Ivan IV lên ngôi hoàng đế. Và vì người Nga gọi hoàng đế là Czar – phiên âm là Sa – nên quốc gia mà Ivan IV xây dựng cũng được gọi là nước Nga Sa hoàng.

Trần Hoàng Vũ

(An Giang)