Het jaar 2003
05 januari 2003
Aralar, de politieke partij die ontstond nadat een stroming onder de leiding van Patxi Zabaleta een jaar geleden in Navarra van Batasuna afscheurde, wist gisteren in Bilbao enkele duizenden manifestanten op de been te krijgen voor dialoog en zelfbeschikkingsrecht, maar vooral voor een wapenstilstand, de voornaamste oorzaak van de breuk binnen Batasuna. Iulen Madariaga, één van de medeoprichters van ETA en jarenlang balling, stapte mee op. Patxi Zabaleta was Batasunaraadslid in Pamplona. Hij is een intelligent man, een poëet, maar hij is vooral nationalist.
16 januari 2003
Arnaldo Otegi, de woordvoerder van Sozialista Abertzaleak, voorheen Batasuna, zegt in verband met het Batasuna-proces dat in Madrid plaatsvindt: "Onze advocaten hebben gewonnen met een regen doelpunten, op vreemd terrein en met een thuisarbiter. Maar het vreemde is dat de Advocaat van de Staat, die de bewijzen moet aanbrengen, geen enkele getuige heeft opgeroepen. Dit kan betekenen dat hij onbekwaam is of een luierik of dat het toch geen verschil uitmaakt, omdat het oordeel al vaststaat".
15 februari 2003
In Pamplona presenteerden (ex-)leden van Batasuna en van het Abertzalesyndicaat, LAB-Langile Abertzaleen Batzordeak, een nieuwe politieke partij met de naam "AuB-Autodeterminaziorako Bilgunea" (Assemblee voor Zelfbeschikking).
De vijf basispunten zijn:
De uitvoering van de zelfbeschikking.
Een democratische oplossing voor het conflict.
Neen aan de agressie.
Een nieuw sociaal model en het gelijkheidsbeginsel.
Het Euskara en de Baskische cultuur: de open armen naar de wereld.
Argi Iturralde Ormaextea
en Inaki Balerdi Iturralde
+28 februari 2003
(*) Jorge Oteiza Enbil
Jorge Oteiza Enbil (Orio, Gipuzkoa, 21 oktober 1908 – Donostia, Gipuzkoa, 9 april 2003) was schilder, beeldhouwer en schrijver. Hij werd in 1908 in de provincie Gipuzkoa in de autonome regio Baskenland geboren. Hij geldt als een belangrijke pionier van het abstracte beeldhouwen in Spanje. De basisvormen voor zijn abstractie zijn het vierkant en de bol.
In 1934 had Oteiza zijn eerste expositie, met enkele andere prijswinnaars uit 1931 en 1933, in de kursaal van San Sebastian. In 1935 vertrok hij naar Zuid-Amerika om zich verder te ontwikkelen. In 1938 doceerde hij in Buenos Aires in Argentinië en Popayán in Colombia. In de jaren tussen 1944 en 1948 was hij vooral als publicist werkzaam en schreef hij diverse essays. In 1948 keerde hij met Itziar Carreño, met wie hij in Argentinië was gehuwd, terug naar Spanje en vestigde hij zich in Bilbao. Tussen 1948 en 1955 nam hij deel aan groepstentoonstellingen van de "Groep Dau al Set" in Spanje en in 1957 won hij de Grand Prix voor beeldhouwen van de Biënnale van São Paulo. Oteizo vertegenwoordigde in 1975 Spanje bij de Biënnale van Venetië.
In 1988 won hij in de sectie kunst de Prins-van-Asturië-Prijs, werd een retrospectieve tentoonstelling van het werk van Oteiza georganiseerd, die was te zien in Madrid, Bilbao en Barcelona, en werd hij wederom uitgenodigd voor de Biënnale van Venetië. In 2007 was postuum werk van Oteiza geselecteerd voor de expositie "Documenta 12" in Kassel.
Vanaf 1950 was Oteiza als beeldhouwer werkzaam voor de architect Francisco Javier Sáenz de Oiza aan de "Basilica de Arantzazu" in Oñate. Het huis van Oteiza in Alzuza (in de vallei van de Egüés op 9 km van de stad Pamplona), waar Oteiza sinds 1975 woonde, werd in opdracht van de "Fondación Museo Jorge Oteiza" (1991) uitgebreid met een museumgebouw naar een ontwerp van Sáenz de Oiza. Het museum werd op 8 mei 2003 voor het publiek geopend. Oteiza had al zijn sculpturen in 1992 aan de autonome regio Navarra geschonken. In het museum zijn permanent 150 werken tentoongesteld.
(*) Basilica de Arantzazu
Op vrijdagnacht 28 februari 2003, even vóór 23.00 uur stierven de moeder, Argi Iturralde Ormaextea (73 jaar), en de broer, Inaki Balerdi Iturralde (43), van de Baskische politieke gevangene Juan Karlos Balerdi, tijdens een verkeersongeluk op de snelweg in de buurt van Albacete, op 750 km van Baskenland. De vader, Joxe Balerdi Mintegi (74) raakte zwaargewond. Met z'n drieën reden ze de 1032 kilometer naar de gevangenis in Almería voor een bezoek van slechts 20 minuten aan hun zoon en broer. Op zaterdag demonstreerden duizenden mensen in hun woonplaats Lasarte-Oria tegen de verspreidingspolitiek (wordt behandeld in de rubriek: "Gevangenen 03") van de Spaanse staat inzake Baskische gevangenen. Deze wraakexpeditie en dubbele straf heeft sinds 1982 al verscheidene doden onder familie en vrienden van gevangenen tot gevolg gehad. Een paar voorbeelden:+29-09-1982. Rosa en Arantza Amezaga. Verongelukt op de terugreis, na bezoek aan het proces van hun broer in Madrid (500 km).
+01-07-1990. Pilar Arzuaga en Alfonso Isasi, moeder en partner van de gevangene Maribi Ramila. Verongelukt op de terugreis, na bezoek aan de gevangenis in Ourense (679 km).
+18-02-1994. Matilde Arribillaga, moeder van Xavier Jauregi.
+04-03-1997. Antxoni Fernández, 75, grootmoeder van Angel Figueroa. Verongelukt op weg naar de gevangenis van Alcala-Meco (500 km).
+22-06-1998. José Mari Maruri verongelukt op weg naar haar zoon in de gevangenis van Basauri.
+03-04-1999. Mari Carmen Salbide. Verongelukt op terugreis na bezoek aan Txetxu Fernández, gevangenis Logroño. (169 km)
+12-02-2000. Ruben Garate. Verongelukt op terugreis na bezoek aan José Antonio Hernández Velasco, gevangenis Alcalá-Meco (500 km)
+08-09-2001. Iñaki Saez en Asier Heriz. Verongelukt op terugreis na bezoek aan Lurdes Txurruka, gevangenis Brieva (400 km)
+2800-2-2003. Argi Iturralde en Iñaki Balerdi. Zie hierboven.
26 februari 2003
Op 26 februari 2003 worden de installaties van "Bahía de Bizkaia" (industrieterrein voor gas en elektriciteit), te Bilbao ingehuldigd. De inauguratie valt ten beurt aan de Spaanse koning Don Juan Carlos. Ter gelegenheid van dit evenement verklaarde Arnaldo Otegi op een persconferentie dat: "De koning, als hoofd van de strijdkrachten, verantwoordelijk is voor de folteringen". Hij formuleerde het als volgt: “Het lijkt mij betreurenswaardig en een gebrek aan politieke waardigheid dat de chef van de folteraars, samen met onze beroemde Lehendakari (Juan José Ibarretxe) deze installaties komt inhuldigen.” Hij alludeerde hiermee op de penibele toestand (zware folteringen) van de toenmalige opgesloten directeur van de krant Egunkaria, Martxelo Otamendi. Otegi werd aangeklaagd voor een “delito de injurias”, (delict van belediging), maar het Baskische Hooggerechtshof sprak Otegi vrij op basis van het recht op vrije meningsuiting. Daarop schakelde de Openbare Aanklager dan maar het Spaanse Hooggerechtshof in. Volgens juridische bronnen is de voorziene straf hiervoor maximum 2 jaar cel (voor zware feiten) en minimum een boete (voor lichte feiten).
Batasuna gaf naderhand volgend communiqué: “Wat Otegi gezegd heeft, is geen politieke appreciatie, maar nog min nog meer een vaststelling van een objectief gegeven. In de Spaanse staat wordt systematisch gefolterd. Dat was al zo ten tijde van Franco, dat was zo ten tijde van de “Transición” (de zogenoemde overgang naar de zogezegde democratie) en dat is de dag van vandaag nog altijd zo, in een totale willekeur. De maximale en uiteindelijke verantwoordelijke voor wat hier straffeloos gebeurt, is de Spaanse koning, als opperbevelhebber van de strijdkrachten. Deze uitspraak kan in geen enkele democratische staat voorwerp zijn van een aanklacht, maar wel van een diepgaand onderzoek door de juridische instanties naar de beulen. Maar de belachelijke aanklacht van het Openbaar Ministerie sterkt ons geloof om komaf te maken met deze fascistische staat en onze eigen, vrije democratische normen op te eisen.”
18 maart 2003
Zoals in een democratische dictatuur te verwachten was, werd de linkse nationalistische formatie "Herri Batasuna-Euskal Herritarrok" door de Spaanse Staat buiten de wet gesteld. Nadat de PP-Partido Popular bij de voorbije verkiezingen de volstrekte meerderheid haalde, was het voor iedereen duidelijk dat de maskers bij de neo-franquisten spoedig zouden afvallen. Het objectief van het "Aznarisme" is de "totale vernietiging van het Baskische Volk", aldus Arnaldo Otegi. "Toch vormen de Basken geen politiek, noch militair gevaar en we hebben evenmin massavernietigingswapens" (hierbij refereert hij naar de inval in Irak, omstreeks dezelfde tijd).
19 maart 2003
Na het buiten de wet stellen van Batasuna ontmoette de pers gisteren in Donostia een 50-tal vertegenwoordigers uit de verschillende periodes van de linkse politieke nationalistische partij, die vooral bekend werd onder de naam Herri Batasuna. De vertegenwoordigers wilden "de aanval van de Spaanse fascistische Staat op ideeën" aanklagen. De legendarische Jon Idigoras, voor insiders "de zoon van Juanita Gerrikabeitia", geboren in het Spaanse "magische" jaar 1936, opende de persconferentie met de woorden: "Jullie zijn niet naar een afscheid gekomen. Wij blijven leven en we zullen blijven groeien. Wat ze willen 'illegaliseren' zijn de ideeën en dat doen ze al sedert ons ontstaan in 1978. Hiervoor hebben ze Xanti Brouard en Josu Muguruza vermoord, de Herriko Tabernak (volkskroegen) gesloten, de leiding achter de tralies gedraaid. Ze hebben gefolterd, gelogen en daarbij moest de nieuwe pers van 'el Movimiento' alles goedpraten. Justitie deed de rest. Euskal Herria heeft harde tijden gekend. We hebben moeten vechten tegen Falange in '36, daarna gedurende 40 jaar tegen de Francodictatuur, gevolgd door de Regeringen van UCD en PSOE. We gaan op die weg verder, kost wat kost. We zullen er altijd zijn."
Alhoewel de aanval op Irak alles overschaduwde, haalde het verbieden van de partij toch de internationale pers: BBC News, The Guardian, Libération, Le Monde, De Volkskrant en Le Soir in ons land.
04 april 2003
De vervanger van Batasuna, AuB-Autodeterminaziorako Bilgunea, is intussen begonnen met het verzamelen van voldoende handtekeningen om lijsten in te kunnen dienen voor de verkiezingen van mei. De eerste dag dat dit wettelijk mogelijk was, waren de officiële documenten er niet. Maar gisteren kwamen in Pamplona 200 ex-vertegenwoordigers van de partij samen die tijdens de voorbije 25 jaar een leidende functie hadden als burgemeester, volksvertegenwoordiger of schepen om de medeburgers op te roepen om deze nieuwe politieke uitdaging aan te gaan.
Jorge Oteiza Embil
+09.04.2003
Jorge Oteiza Embil (*) overleed op 9 april 2003 op 94-jarige leeftijd in zijn woonplaats San Sebastian. Hij werd geboren op op 21 oktober 1908 geboren te Orio, Gipuzkoa.
Oteiza kon als niemand anders (sommige) mensen tegen de haren inwrijven. Bij de bouw van het heiligdom van de "Basilica de Arantzazu" (*) waren hem de apostelen op voorgevel toevertrouwd. En Oteiza plaatste er …veertien in getal. Dit zorgde voor een langdurige strijd met de Francodictatuur en met het Vaticaan zelf! Er werden theo- en andere -logen bijgehaald en er volgden diepgaande gesprekken. Maar uiteindelijk staan er …14 apostelen! Nestor Basterretxea was de man die zich meer met het “binnenwerk” van Arantzazu bezighield. Hij is bij de massa o.a. bekend voor zijn vredesduif in Donostia die later ook gebruikt werd als symbool voor de actie “Bai Euskarari”. Jaren later kwam Basterretxea met de echte verklaring van Oteiza. En die was ontroerend eenvoudig. Had Oteiza gezegd: “Ik had 17 meter lengte om op te vullen. Als ik daarop 12 apostelen had gezet zouden ze te dik, te barok zijn geweest. Zette ik er twaalf, aangevuld met de vier evangelisten, zouden ze te mager, te gotisch zijn uitgevallen! Trouwens, wie weet met hoeveel ze daar precies in dat bootje op dat meer zaten?”
Toen de Baskische krant Egin, op last van de mediageile magistraat Baltasar Garzón (en op “bevel” van het regime Aznar, gesloten werd was ook Oteiza boos. “We moeten iets doen.” Hij tekende het logo dat vanaf het eerste exemplaar naast de naam van de krant “Gara” staat en hij schreef erbij: “… galburu berriak tai gabe ari dira hazten…” “… het graan blijft groeien…”
18 april 2003
AuB-Autodeterminaziorako Bilgunea, de partij die Herri Batasuna zou moeten "vervangen", droeg gisteren de handtekeningen voor die nodig zijn om deel te nemen aan de verkiezingen van 25 mei eerstkomend. Volgens de wet hadden ze er 50.000 nodig maar het werden er 30.000 méér: 80.000! De Spaanse Centrale Verkiezingscommissie (JEC) geeft op 26 april 2003 groen licht om de namenlijst van 80.000 personen die in het voordeel van de "verkiesbaarheid" van AuB tekenden vrij te geven aan de PP, dit in tegenstelling tot dezelfde commissie van Navarra die dit eerder weigerde. Op 26 april 2003 nodigt AuB-Autodeterminaziorako Bilgunea alle "vertegenwoordigers" (in het Spaans "agentes"!) uit de Baskische gemeenschap, "ook ETA," uit om een proces op gang te brengen dat pluralistisch, politiek, dynamisch, democratisch en pacifistisch is om een vreedzame toekomst te creëren die wij allen zo wensen. Een paar dagen later, op 29 april 2003 gaat het Openbaar Ministerie in beroep tegen 300 kandidaten op de lijsten van AuB of platformen, omdat er personen op staan die aangetast zijn door het 'ETA-virus' (omdat ze ooit op een lijst hebben gestaan van de buiten de wet gestelde Herri Batasuna, Batasuna of Euskal Herritarrok). Jesús Cardenal, de Procureur Generaal (en Lid van Opus Dei, de Spaanse, katholieke 'Loge') zegt dat dit 'een gecamoufleerde wetsovertreding' is. Opvallend is dat Cardenal de hele lijst zal verbieden ook al staat er maar één 'gepokte' op de lijst.
16 mei 2003
ETA kondigde enkele dagen geleden in hun laatste communiqué aan een assemblee te houden, en gisteren kwamen ze met de conclusies ervan naar een persconferentie. Die werd op de Baskische TV, Euskaltelebista, uitgezonden. Daar verschenen ze met drie woordvoerders en met op de achtergrond de Ikurriña, de Vlag van Navarra en de Arrano Beltza (*) van Navarra en op de voorgrond het nummer 100 van hun fanblad "Zutabe" met een gedetailleerd verslag van de besluiten.
De Organisatie zegt de wapens te zullen neerleggen als Spanje en Frankrijk het respect voor de wil van het volk garanderen. Euskal Herria leeft in een crisissituatie en de verdedigers van het Spaanse en het Franse project kunnen rekenen op alle voordelen die aan de verdedigers van het project Euskal Herria geweigerd worden.
ETA ziet drie duidelijke politieke blokken:
De eerste groep, die te vinden is bij PP, PSOE, de Franse rechterzijde en de PSF, doet niet eens moeite om het huidige status-quo te behouden. Ze verdubbelen hun krachten om de huidige situatie van de onderdrukking te behouden.
De tweede groep, PNV, EA, Aralar en AB zijn "zelfbenoemde nationalisten".
De derde groep, omvat de linkse nationalisten die achter de akkoorden van Lizarra-Garazi blijven staan en die blijven werken voor de nationale constructie van Euskal Herria (aan beide zijden van de staatsgrens).
Het linkse nationalisme heeft het moeilijk om zich te situeren binnen het nieuwe politieke speelveld dat ze door hun strijd zelf mee hebben gecreëerd. Alles moet eens rustig worden overdacht om dan de "instrumenten van de strijd" te verbeteren. De organisatie wil aan de gewapende strijd politieke initiatieven toevoegen. Maar "initiatief" is niet synoniem met "wapenstilstand".
Tot slot konden er enkele vragen gesteld worden.
Over de ophanden zijnde verkiezingen zegt ETA dat de stemmen voor de PNV de verdrukking van het Baskische volk zullen versterken.
ETA zal de wil van het Baskische Volk steeds respecteren. Op dit ogenblik ligt het zg. "Plan Ibarretxe" voor. Op zich moet met elk project dat gebaseerd is op een volksraadpleging rekening gehouden worden. Maar het Plan Ibarretxe is onvolledig, is gesloten en sluit mensen uit.
Het uitblijven van aanslagen heeft geruchten doen ontstaan over het bestaan van een staakt het vuren, maar er is geen voorstel tot wapenstilstand uitgegaan van ETA.
(*) Arrano Beltza
De Arrano Beltza (de zwarte arend) was oorspronkelijk de lakzegel van koning Sancho III van Navarra die alle Baskische territoria onder zijn gezag had in één koninkrijk. Vanuit Baskisch oogpunt gezien is dit het symbool voor de aspiraties tot eenmaking en uitroeping van de staat Euskal Herria. Het symbool is in plaats van een lakzegel nu een vlag geworden met een moderne interpretatie ervan.
Het symbool wordt vooral gebruikt in kringen van Ezker Abertzale (linksnationalisten) die het als het oudste symbool van de staat Euskal Herria beschouwen. Dus kunt u naast de Baskische vlag Ikurriña, een iconografie gecreëerd door Sabino Arana, overal de Arrano Beltza terugvinden (vooral an de voorgevels van de Herriko Tabernak) en in mindere mate de vlag van Navarra (bakermat van het toenmalige koninkrijk).
Op 25 mei 2003 zijn er dan de Gemeenteraadsverkiezingen in Baskenland en de Regionale verkiezingen in Navarra en elders. De verkiezingen van vandaag staan in het teken van het buiten de wet stellen van één der belangrijkste politieke partijen in Baskenland. AuB heeft een aantal internationale "controleurs" opgetrommeld, onder wie de Schotse parlementair Lloyd Quinan, een aantal Ieren van Sinn Féin, een Corsicaan, etc... Verder werd er een "Garantiecommissie" opgericht die moet toezien op een regelmatig verloop. Ze moeten onder andere vaststellen of de "ongeldige" stemmen die zullen opgetekend worden wel echt "ongeldig" waren, dan wel stemmen voor AuB of voor één van de verboden platforms.
Op 28 mei 2003 beveelt het Spaanse Gerecht, met een (on)gekende Castilliaanse arrogantie, aan het Baskisch Parlement, de groep Sozialista Abertzaleak uit te sluiten in het kader van de Ley de Partidos die Batasuna buiten de wet stelde. Dit bevel raakte in de bevriende Spaanse pers bekend nog vóór het Vitoria-Gasteiz bereikte. Voorzitter Juan María Atutxa liet meteen weten dat SA-Sozialista Abertzaleak geen ‘partij’ was, maar een ‘groep’.
Op 5 juni 2003 eist het Hooggerechtshof in een ultimatum dat het Baskisch Parlement de Sozialista Abertzaleak binnen de vijf dagen ontbindt.
Op 7 juni 2003 wordt in het Baskisch Parlement het verwachte draaiboek van Atutxa gevolgd, waarbij de woordvoerders van de partijen, PNV, EA en Sozialista Abertzaleak geen enkele wijziging van het reglement toestaan waardoor een politieke "groep" zou uitgesloten worden. Dien ten gevolge laat Atutxa aan de uitzonderingsrechtbank Audiencia Nacional in Madrid weten het bevel niet te kunnen voeren. Het wordt nu afwachten of het Parlement en zijn voorzitter, Atutxa, nu "buiten de wet” gesteld zullen worden. Vice-premier Rajoy concentreert de "schuld" op Atutxa en niet op de partijwoordvoerders.
Op 9 juni 2003 laat Atutxa het Hooggerechtshof officieel weten dat het "onmogelijk is het bevel van ontbinding van Sozialista Abertzaleak uit te voeren."
Op 21 juni 2003 dient de Openbare Aanklager een klacht in tegen Kamervoorzitter Atutxa en tegen de woordvoerders van EA (Gorka Knörr) en IU (Kontxi Bilbao) wegens "politieke ongehoorzaamheid". Atutxa zegt dat hij is opgetreden steunend op 3 pijlers: het reglement van de Kamer, de meerderheid in de Kamer (die de meerderheid van de bevolking vertegenwoordigt) en zijn eigen geweten.
Op 15 juni 2003 stelde het Baskisch Hooggerechtshof (TSJPV) een Kamer samen die zou moeten oordelen of Parlementsvoorzitter Juan Maria Atutxa en de woordvoerders van de meeregerende partijen, Gorka Knörr (EA) en Kontxi Bilbao (van de Communistische IU) een daad van Burgerlijke ongehoorzaamheid stelden door niet in te gaan op de uitspraak van het Spaanse Hooggerechtshof dat beval dat de groep Sozialista Abertzaleak ontbonden moest worden.
Omdat de samenstelling voorspelde dat twee van de vier magistraten tegen een vervolging zouden stemmen en de twee anderen vóór vond de Spaanse Rechtstaat er niets beters op dan de samenstelling van een nieuwe kamer te bevelen! Ze doen niet eens meer de moeite om de schijn hoog te houden. Erger! Ze beschuldigen de PNV ervan in Baskenland Justitie te manipuleren!
De nieuwe Kamer van het Baskisch Hooggerechtshof beslist op 30 juni, zoals verwacht, Baskisch Parlementsvoorzitter Atutxa, Gorka Knörr en Kontxi Bilbao te vervolgen.
De Spaanse Regering stelt, op 4 september 2003, de Speciale Kamer van het Hoog Gerechtshof voor de activiteiten van het Baskisch Parlement te onderbreken. Tevens wordt gevraagd alle beslissingen die genomen werden met deelname van Sozialista Abertzaleak nietig te verklaren en dit sedert 20 mei ll. 's Morgens had minister José María Michavila de boodschap via de radio verkondigd: "De advocatuur van de Staat heeft een tekst gestuurd waarin gevraagd wordt alle acties nietig te verklaren waarbij ETA en Batasuna aan de stemming hebben deelgenomen". Indien het Hoog Gerechtshof dit aanneemt, komt het Baskisch Parlement in een kritieke situatie terecht die tot op heden ongekend was. Het wordt nu afwachten hoe de PNV gaat reageren.
Op 4 december 2003 verschenen de Baskisch Parlementsvoorzitter Juan María Atutxa, (PNV) de eerste vice-president, Gorka Knörr (EA), en de tweede secretaresse, Kontxi Bilbao (IU) vóór het TSJPV (Tribunal Superior de Justicia del País Vasco) in Bilbao op aanklacht (door de organisatie Manos Blancas) van burgerlijke ongehoorzaamheid. Dit gebeurde omdat ze bij het buiten de wet stellen van Batasuna weigerden de parlementaire groep Sozialista Abertzaleak uit te sluiten die, volgens Spanje, gewoon Batasuna is. De onderzoeksrechter in de "Zaak Atutxa" heeft een boete vastgelegd van 6.500 euro voor elk van de drie leden van de vorige parlementscommissie.
Op 5 januari 2007 deed het Tribunal Superior de Justicia del País Vasco (TSJPV) uitspraak. Juan María Atutxa, Gorka Knörr en Kontxi Bilbao werden vrijgesproken van delict van burgerlijke ongehoorzaamheid.
04 juli 2003: Tijdens een bijeenkomst (Asamblea de Cargos Electos Municipales de Euskal Herria) in het auditorium van het technologiepark Miramon in Donostia, werd voor het grote publiek het initiatief “Nazio Eztabaidagunea” (Foro de Debate Nacional - Forum voor Nationaal Debat) voorgesteld.
01 november 2003: de Spaanse Regering gaat het Plan Ibarretxe te lijf bij het Grondwettelijk Tribunaal. Volgens Minister Michavila schendt het Plan de Spaanse Magna Carta (de grondwet) op meer dan honderd punten. De bedoeling van het beroep dat aangetekend wordt is "verzekeren dat de Grondwet van kracht blijft in alle uithoeken van Spanje."
In zijn laatste bericht in Zutabe, op 5 december 2003, spreekt ETA over condities om tot zelfbestuur te komen. Het Plan Ibarretxe (dat "Het Statuut van Guernica" moet vervangen) is volgens hen een "historische vergissing". Maar… "Baskenland beleeft een politiek historisch ogenblik. Er gaat een historisch debat komen met in het centrum de basis van het conflict en de centrale problemen die ons Volk moet oplossen." ETA roept verder alle politieke en sociale krachten op om mee te werken en zoals steeds wenst de organisatie dat het volk het laatste woord krijgt: een referendum, dus. En in een persnota later op de maand, op 30 december 2003, kondigt ETA het initiatief van Bergara aan, met het oog op het vormen van eenheidslijsten voor de nationale verkiezingen van maart en daarmee zelfbestuur te eisen. De organisatie is "bereid de passende maatregelen en alle nodige stappen te ondernemen opdat dit initiatief zijn einddoel bereikt." "Gedecodeerd" betekend dit dat het tot een "wapenstilstand" kan komen indien…
Alle politieke en syndicale organisaties van Baskenland gaven de volgende dag hun mening over het "aanbod" van ETA, en weinigen konden verbergen dat dit veel nieuwe dingen bevatte. "Enkel onverantwoordelijke politici kunnen dit afwijzen" aldus Gara. Aralar zegt dat het kwestie van tijd is vooraleer het tot een nieuw bestand komt. Na de machtsoverdracht van Aznar naar Zapatero op 14 maart 2004, gaat Ibarretxe zijn Plan verdedigen in Madrid. Het plan wordt goedgekeurd in het Baskisch Parlement eind december 2004), maar afgewezen in de Cortes (begin 2005).
ETA-PERSCONFERENTIE 16.05.2003
ETA ziet drie duidelijke politieke blokken:
· De eerste groep, die te vinden is bij PP, PSOE, de Franse rechterzijde en de PSF, doet niet eens moeite om het huidige statusquo te behouden. Ze verdubbelen hun krachten om de huidige situatie van de onderdrukking te behouden.
· De tweede groep, PNV, EA, Aralar en AB zijn "zelfbenoemde nationalisten".
· De derde groep, omvat de linkse nationalisten die achter de akkoorden van Lizarra blijven staan en die blijven werken voor de nationale constructie van Euskal Herria (aan beide zijden van de staatsgrens).
Het linkse nationalisme heeft het moeilijk om zich te situeren binnen het nieuwe politieke speelveld dat ze door hun strijd zelf mee hebben gecreëerd. Alles moet eens rustig worden overdacht om dan de "instrumenten van de strijd" te verbeteren. De organisatie wil aan de gewapende strijd politieke initiatieven toevoegen. Maar "initiatief" is niet synoniem met "wapenstilstand".
Tot slot konden er enkele vragen gesteld worden.
· Over de ophanden zijnde verkiezingen zegt ETA dat de stemmen voor de PNV de verdrukking van het Baskische volk zullen versterken.
· ETA zal de wil van het Baskische Volk steeds respecteren. Op dit ogenblik ligt het zg. "Plan Ibarretxe" voor. Op zich moet met elk project dat gebaseerd is op een volksraadpleging rekening gehouden worden. Maar het plan Ibarretxe is onvolledige, gesloten en sluit mensen uit.
· Het uitblijven van aanslagen heeft geruchten doen ontstaan over het bestaan van een staakt het vuren, maar er is geen voorstel tot wapenstilstand uitgegaan van ETA.
Op 25 mei 2003 zijn er gemeenteraadsverkiezingen, en ook al is het maar met één lijst toch moeten er "verkiezingen" plaatsvinden. Is er geen enkele lijst dan krijgt het dorp een "herkansing" (in dit geval in november). Is er dan nóg niemand bereid gevonden, dan stuurt de overheid een soort commissaris, afgezant van de regering. In een aantal kleinere dorpen in Navarra kwam naar gewoonte slechts één "consensus"-lijst op en die werd nu op verschillende plaatsen verboden omdat er wel steeds iemand op stond die uit 'verdachte' hoek kwam. Zo krijgen 31 Navarrese gemeenten in november een herkansing. In ZES van deze 31 gemeenten (Bakaiku, Ziodia, Etxarri-Aranatz, Imotz, Iturmendi en Bera) werd de enige lijst verboden! Er waren dan ook geen urnen voorzien, zodat er zeker niet voor AuB kon gekozen worden. Overal worden er kleine en grotere manifestaties gehouden om te protesteren tegen de "verkiezingsfraude" door de Spaanse Staat.
In Aizarnazabal werden 232 van de 333 stemmen "geannuleerd". In Lizartza was de meest succesvolle "lijst" die van de "ongeldige" stemmen. In de twee gemeenten van Trebiña, de Burgosenclave in Alava, haalden de kandidaten voor de reïntegratie in Baskenland de volstrekte meerderheid. Op verschillende plaatsen kwam een aantal kiezers opdagen met een klever in de kleuren van de Spaanse vlag over de mond om aan te tonen dat ze politiek monddood waren.
In Etxarri-Aranatz werden zowel de vriendin van de politieke gevangene, Bautista Barandalla als de ex-burgemeester, Juan Cruz Aldasoro, door de Guardia Civil "geïdentificeerd". In Ondarroa droeg een aantal kiezers een pancarte met de foto van de burgemeester die zopas werd aangehouden. PNV-EA wint in Bilbao en Azkuna blijft burgemeester. In 13 gemeenten in Gipuzkoa werd het grootste aantal stemmen uitgebracht op de AuB-lijst.
In het Spaans heet dit: "de meerderheid van de bevolking stemde ongeldig"…In Bizkaia gebeurde dit enkel in Ajangiz. In Hernani, Pasaia, Oiartzun en Usurbil haalde de winnende partij (PNV-EA) een kleiner aantal stemmen dan het aantal "ongeldige" stemmen.
Het totaal aantal ongeldige stemmen bedraagt 168.000 tegenover 13.456 vier jaar geleden. In Spanje wint de PSOE, maar verliest de PP niet. Na het opnieuw tellen van de stemmen door een arbitragecommissie zal uiteindelijk blijken dat José Luis Bilbao Député van Bizkaia wordt (ter vervanging van Josu Bergara) terwijl Joxe Joan González de Txabari (beiden PNV) in Gipuzkoa de provinciale regering zal leiden. Beiden halen de volstrekte meerderheid dank zij de stemmen die van Batasuna overkwamen. De Deputatie heeft véél meer macht dan onze provincieraad.
25 oktober 2003
AJUREA-ENEA II
"Politiek Statuut van de Baskische Gemeenschap
Na de ondertekening in Vitoria van het "Pacto de Ajuria-Enea" op 12 januari 1988, over de "Normalisatie en Pacificatie in Euskadi", wordt nu een tweede "Pacto de Ajuria-Enea" voorgesteld, over het "Politiek Statuut van de Baskische Gemeenschap".
Juridische erkenning van de Baskische nationaliteit, gelijkwaardig aan de Spaanse.
Toezegging van de centrale regering om wat de Baskische gemeenschap (niet de Baskische regering) beslist, te respecteren.
Toezegging van de centrale regering om de huidige en nieuwe relaties tussen de Baskische regering en de regering van Navarra niet te torpederen.
Een eigen gerechtelijke macht oprichten.
Nieuwe mogelijkheden voor zelfbestuur: “La co-soberanía", een soort confederalisme.
De toezegging van alle betrokken regeringen om de onderhandelde status-quo niet eenzijdig te wijzigen of te verbreken.
De burgers van de Baskische Autonome Gemeenschap hebben dezelfde rechten en plichten als de overige Spanjaarden.
Josu Jon Imaz (Zumárraga 1963) neemt sedert 17 januari 2004 de taak van voorzitter van de Euskadi Buru Batzar (Hoofdbestuur) van de PNV over van de nu al legendarische Xabier Arzalluz, die echter achter de tegenkandidaat, Joseba Egibar, stond. Imaz, tot op heden woordvoerder van de Baskische Regering, heeft zich al vaker hevig tegenstander getoond van de linkse nationalisten, toch hun natuurlijke partners en zelfs lotgenoten. Eén zaak is duidelijk: als de linkse Abertzaleak (er zijn ook abertzales bij PNV) door de PP achter de tralies zijn gezet, komt de PNV aan de beurt!