Het proces
Op 15 december 2009 is het proces gestart
tegen de 5 resterende verdachten in de zaak Egunkaria.
Korte chronologie
20 februari 2003: magistraat van de Audiencia Nacional Juan del Olmo geeft het bevel om de krant te sluiten op basis van een vermeende relatie met ETA. Tien personen worden gearresteerd. Negen onder hen worden na een paar dagen in voorlopige vrijheid gesteld, en klagen aan dat ze gefolterd werden.
09 juli 2003: de Audiencia Nacional staat borg voor de thesis van de magistraat die beslist om een embargo te leggen op alle bezittingen en goederen van Egunkaria.
18 november 2004: zeven directieleden staan terecht. Een golf van steunbetuigingen overspoelt Baskenland en een collectief, waarvan de ex-Lehendakari’s Ardanza en Carlos Garaikoetxea deel van uitmaken, eisen de seponering .
04 december 2006: de Openbare Aanklager vraagt de archivering van de zaak, omdat er onvoldoende bewijslast is om de krant te beschuldigen een instrument van ETA te zijn. In zijn pleidooi vraagt hij met aandrang de berechting tegen Iñaki Uria, Juan Mari Torrealday, Xabier Oleaga en Martxelo Otamendi stop te zetten.
23 juni 2009: de verdediging van Egunkaria verwerpt de aanklacht van de associaties “AVT” en “Dignidad y Justicia” als onvoldoende, en vraagt de archivering.
Bron: EiTB
In 2008 legde magistraat Del Olmo 2 gerechtelijke vooronderzoeken voor aan de uitzonderingsrechtbank Audiencia Nacional:
Het voornaamste of het politieke onderzoek.
Het politieke onderzoek gaat uit van de stelling dat Egunkaria gelijkstaat aan ETA, en dat de beschuldigden optraden ten voordele van ETA. Hun terroristische missie was de krant Egunkaria maken of maken dat Egunkaria aan terrorisme deed, of beide.
2. Het economische onderzoek.
Directieleden (vroegere en huidige) en administratieve medewerkers worden beschuldigd fraude te hebben gepleegd in de formaliteiten t.a.v. BTW, en valse facturen te hebben voorgelegd om op die manier subsidies van de regering te verkrijgen. Er bestaat hieromtrent niet de minste twijfel: het Rekenhof Economische Zaken van Gipuzkoa had in een document aan de Audiencia Nacional laten weten dat alle rekeningen correct waren en dat er geen sprake was van fraude. Magistraat Del Olmo wilde toch doorzetten
16 april 2009
Op 26 april 2009 verklaart de Audiencia Nacional het merendeel van het gerechtelijke vooronderzoek i.v.m. economische misdrijven (het 2de deel dus) nietig, en beveelt het onderzoek van af het begin te herstarten. De Strafkamer is van oordeel dat de rechten op verdediging van Joan Mari Torrealdai, Iñaki Uria en Txema Auzmendi “mogelijks” werden geschonden. Over de manier waarop die rechten werden geschonden, doet de Strafkamer geen uitspraak. Vast staat dat alle handeling vanaf 10 april 2007 moeten worden overgedaan.
De drie werden op vraag van magistraat Juan del Olmo gearresteerd na de sluiting van de krant “Euskaldunon Egunkaria” en beschuldigd in zowel het 1ste als in het 2de onderzoek. Maar over de economische zaak had magistraat Juan del Olmo nagelaten hen te verhoren. En dat verhoor is een ‘conditio sine qua non’ om iemand te beschuldigen. Dus meent het Hof nu dat het onderzoek niet correct is verlopen en dat er procedurefouten gemaakt zijn. Net die basisprincipes die de verdediging had aangehaald om in beroep te gaan. Juan del Olmo is zijn verplichtingen niet te na gekomen en handelde onder druk van de impulsen van de Guardia Civil. De Strafkamer laat nergens expliciet vermelden dat de rechten van de verdediging geschonden werden, en spreekt alleen in algemene termen In totaal werden 8 personen beschuldigd van een economisch misdrijf: naast de drie bovenvermelde Uria, Torrealdai en Auzmendi, waren er ook nog Joxe Mari Sors, Ainhoa Albisu, Mikel Sorozabal, Begoña Zubelzu en Fernando Furundarena.
17 april 2009
Eén van de verdedigers van “Egunkaria”, de advocaat José María Elosua, is tevreden over de uitspraak, maar waarschuwde onmiddellijk dat het wel eens bij een pyrrusoverwinning zou kunnen blijven. Nu moet de zaak dus overgedaan worden en de magistraat die hiermee belast werd is Eloy Velasco.
12 mei 2009
Op 12 mei 2009 zijn Joan Mari Torrealdai, Iñaki Uria en Txema Auzmendi, voor magistraat Eloy Velasco verschenen. Zij verklaarden eens te meer dat zij geen banden hadden met ETA en dat zij geen fiscale fraude hadden gepleegd. De verdediging vroeg dan ook de vrijspraak of op zijn minst de verwijzing naar een gewone rechtbank, geen uitzonderingsrechtbank zoals de Audiencia Nacional die zich hoofdzakelijk met terrorisme bezighoudt. De gewone rechtbank in Tolosa leek het meest voor de hand liggend.
Na de verklaringen van de betichten moet magistraat Velasco dan beslissen of hij verder gaat met hen te veroordelen in een proces dat nog moet worden vastgelegd.
13 mei 2009
Nauwelijks 24 uur na de verklaringen van de betichten en de tussenkomsten van de verdedigers stond het besluit van magistraat Eloy Velasco al vast. De betrokken partijen beschikken over een termijn van 10 dagen om hun positie over de zaak te bepalen: moet er een proces komen of moet de zaak geseponeerd worden.
Advocaat José María Elosua had het bij het rechte eind toen hij sprak over pyrrusoverwinning. Magistraat Eloy Velasco heeft op 13 mei 2009 beslist de “Zaak Egunkaria” niet te seponeren, hij laat het over aan de betrokken partijen. De zaak wordt teruggestuurd naar de Strafkamer van de uitzonderingsrechtbank Audiencia Nacional. Als er beslist wordt dat de zaak doorgaat, en wie de vooringenomenheid van de Spaanse magistratuur kent, weet dat dit kan gebeuren, dan zou er een proces komen. Op 23 juni 2009 zou hierover een uispraak moeten volgen.
23 juni 2009
De zaak Egunkaria, of de sluiting van de enige krant uitgegeven in het Euskara, en die volgens magistraat Juan del Olmo gecreëerd, gefinancierd en geleid werd door ETA, kreeg op 23 juni 2009 een beslissende wending. De Audiencia Nacional behandelde het artikel waarbij zou kunnen beslist worden dat de zaak definitief zou geklasseerd worden. Op het einde van de zitting trok de Openbare Aanklager de beschuldiging in en bevestigde dat Egunkaria niet door ETA werd gecreëerd, noch gefinancierd, noch geleid. De weg om de zaak definitief te klasseren, ligt nu wagenwijd open.
30 juli 2009
Op 30 juli 2009 beslist de Tweede Strafkamer van de Audiencia Nacional de berechting tegen twee van de zeven personen niet te laten doorgaan. Het betreft Xabier Alegría en Pello Zubiria. Xabier Alegría op basis van “non bis idem” of artikel 25 van de Grondwet, dat bepaalt dat een persoon geen tweede maal voor een zelfde feit kan veroordeeld worden. Xabier Alegría werd al eens veroordeeld in de “zaak Ekin” in het proces 18/98. Pello Zubiria op basis van verjaring. Hij had de krant al verlaten in 1991.
Maar de Audiencia Nacional gaat wel door met de berechting van overige vijf personen, Ignacio Uria, Xabier Oleaga, Martxelo Otamendi, Juan Maria Torrealday en Txema Auzmendi, lijnrecht tegen het advies van zowel verdediging als Openbare Aanklager in, die de definitieve stopzetting van de zaak gevraagd hadden. Zij zullen dus moeten terechtstaan als beklaagden, omdat er tegen deze uitspraak geen beroep meer mogelijk is.
Het Spaanse gerecht is andermaal door de knieën gegaan onder de druk van de straat. De mantelorganisaties van de Partido Popular (AVT-Associatie voor Slachtoffers van het Terrorisme en Dignidad y Justicia-Waardigheid en Rechtvaardigheid. What’s in a name?) hebben weer eens hun slag thuisgehaald.
17 september 2009
Op 17 september 2009 wist de radiozender Euskadi Irratia te melden dat de berechting van overige vijf personen, Ignacio Uria, Xabier Oleaga, Martxelo Otamendi, Juan Maria Torrealday en Txema Auzmendi zal doorgaan in november. Hoewel het Openbare Ministerie geoordeeld had de zaak de seponeren, zet de Audiencia toch door. Als gevolg hiervan zal het proces tegen Udalbiltza verdaagd worden.
15 december 2009
Het proces gaat van start. Er zijn voor dit jaar nog 2 zittingen voorzien, één op 15 december 2009 en één op 16 december 2009. Het proces zal dan na de eindejaarsfeesten worden verder gezet in 2010. Een verslag van het proces.