Josu Jon Imaz

12 september 2007

Per brief, aan een welbepaalde groep van kranten, heeft Josu Jon Imaz afscheid van het politieke leven genomen. Hij had nog een paar weken kunnen wachten, tot aan de viering van de Alderdi Eguna (de dag van de partij, PNV) op 30 september 2007. Maar een publiek optreden voor de verzamelde militanten is blijkbaar niet de sterkste kant van Imaz. Hij voelt zich meer op zijn gemak in een bepaalde beperkte kring.

Zijn afscheid werd wereldkundig gemaakt een paar dagen nadat de EBB-Euzkadi Buru Batzar (EBB), het hoogste partijorgaan, unaniem een politiek commissierapport (strategie voor de komende 4 jaar) had goedgekeurd.

Imaz had het plan opgevat om de basis van de PNV te moderniseren en aan te passen aan de hedendaagse tijd, maar hij kreeg onvoldoende steun binnenin de partij. Voor alle duidelijkheid wil ik kort de twee tendensen schetsen die binnen de partij “het mooie weer” uitmaken: de “pactistas”, die hun macht willen uitbreiden door compromissen (pacten) te sluiten (met Spanje), en de “soberanistas”, diegenen die zonder meer soevereiniteit willen.

Hij werd voorzitter van de Euzkadi Buru Batzar (EBB), het hoogste partijorgaan van de PNV, in 17 januari 2004, in opvolging van de legendarische Xabier Arzalluz. Die functie kon hij pas opeisen na een harde (en vuile) interne strijd met Joseba Egibar (die de steun kreeg van Arzalluz.) Met minder stemmen dan zijn tegenstander, maar als gevolg van het complexe confederale verkiezingssysteem van de partij, werd hij verkozen.

Hij kreeg ook weinig steun bij zijn ideeën: zijn ontwerp voor co-soevereiniteit (dus in het Spaanse staatsbestel), zijn fascinatie voor Spanje of zijn artikel waarin hij een referendum in vraag stelde (*). Bovendien schreef hij artikels of deed hij uitspraken die niet eerst reglementair voorgelegd werden aan de bevoegde partijorganen. Hij was een beetje een Einzelganger. De disputen tussen de twee tendensen “pactistas” en “soberanistas”, werden met de dag groter.

(*) Als gevolg van een artikel dat hij op 15 juli 2007 liet publiceren onder de titel "No imponer, no impedir" (Niet opleggen, niet verbieden) ontstond er een grote onenigheid binnen de partij en binnen de tripartiete in de regering. In tegenstelling tot wat de Lehendakari in zijn regeerakkoord had opgenomen, was Imaz van mening dat deze legislatuur niet de geschikte legislatuur was om een referendum te houden. Hij wilde eerst een akkoord tussen de partijen en bovendien beweerde hij dat ETA het referendum zou benutten om het geweld te rechtvaardigen. Het “parkeren” van het referendum en de oproep tot verstandhouding tussen Baskische nationalisten samen met de “españolistas” deed Joseba Azkarraga van EA-Eusko Alkartasuna steigeren: "Me parece una barbaridad esto que ha dicho Imaz (dat lijkt mij grote blunder wat Imaz daar gezegd heeft). Het lijkt er op alsof hij de politieke agenda door ETA laat bepalen en daarenboven de Spaanse constitutionalisten een recht van veto geeft.”

In zijn nadeel speelde ook het feit dat hij opgehemeld werd, niet binnen, maar buiten de partij. Felipe González sprak over hem in termen van: “Het beste wat Baskenland overkomen is.” En de PSOE heeft nooit nagelaten bloemen naar hem te gooien bij zijn constante kritiek op de Lehendakari Ibarretxe. De reacties, na zijn ontslag, uit bepaalde hoek liegen er ook niet om. Hij is altijd de confrontatie uit de weg gegaan, uitgezonderd als het de Izquierda Abertzale betrof. Via Lakua (regeringszetel) of via Sabin Etxea (zetel PNV) heeft hij altijd een agressieve en actieve oorlogszucht aan de dag gelegd tegen de Izquierda Abertzale.

Na de aankondiging van het staakt-het-vuren door ETA (22 maart 2006) verzekerde Imaz aan Zapatero zijn onvoorwaardelijke steun en nam dan ook deel aan “De gesprekken te Loiola”. Na de aanslag op 30 december 2006 op de luchthaven Barajas te Madrid, bleef hij wel de dialoog ondersteunen, maar liet niet de minste manoeuvreerruimte aan Batasuna, zolang zij die aanslag niet hadden veroordeeld.

Korte biografie

Josu Jon Imaz San Miguel is geboren te Zumárraga (Gipuzkoa) in 1963. Hij is doctor in de Chemische Wetenschappen aan de Universidad del Pais Vasco, gespecialiseerd in “polymeren” en verkreeg zijn licentiaatdiploma aan de Faculteit Chemische Wetenschappen te Donostia. Zijn doctorale thesis behaalde hij aan de “Escuela Superior de Ingenieros Industriales” te Bilbao in 1994.

In 1978 trad hij toe tot de PNV en werd verkozen als voorzitter van EGI, de jeugdafdeling van de PNV.

Hij werd Europarlementslid in 1994 tot hij op 7 januari 1999 benoemd werd tot lid van de raad van bestuur bij de Baskische regering, voor de bevoegdheden “Industrie, Handel en Toerisme”. Hij werd op diezelfde dag ook woordvoerder voor de regering. Op 17 juli 2001 werd hij dan titularis (minister) voor die bevoegdheden, tot 13 januari 2004. Tijdens de “Asamblea General del Partido Nacionalista Vasco” op 17 en 18 januari 2004 werd hij tot partijvoorzitter verkozen.

Reacties op zijn ontslag

De Spaanse regering

De Spaanse premier, José Luis Rodríguez Zapatero, verklaart dat hij perplex stond bij de aankondiging van het ontslag en noemde Imaz een goede leider.

PSOE

De woordvoerder van de socialistische groep in de Cortes, Diego López Garrido, onderstreepte de integriteit en de betrouwbaarheid van Imaz, en liet fijn weten dat hij wel zijn redenen zal gehad hebben voor zijn ontslag.

PP

Mariano Rajoy, de leider van de PP, noemde Imaz correct en welopgevoed, maar drukte zijn bezorgdheid uit over de bocht die de PNV nu zou kunnen nemen, en die gaat niet in de richting van de verdediging van het constitutionele Spanje. Hij tilde nogal zwaar aan een mogelijk referendum over een inhoud die in tegenspraak is met de Constututie.

IU

Gaspar Llamazares onderstreepte de bijdrage van Imaz om de frontvorming op te heffen en de verstandhouding tussen nationalisten en niet-nationalisten in Euskadi te hebben bevorderd.

CiU

De president van Unió Democrática de Catalunya (UDC) en secretaris-generaal van de Convergència i Unió (CiU), Josep Antoni Duran i Lleida, heeft zijn droefenis en bezorgdheid uitgedrukt over het ontslag.

ERC

De woordvoerder van ERC-Esquerra Republicana de Catalunya in de Cortes, Agustí Cerdá, vroeg respect voor de interne beslissing binnen de partij PNV en verklaarde dat hij veel sympathie had voor Imaz, ondanks het feit dat er tussen hen een discrepantie bestond wat betreft de inschatting van de realiteit tussen Catalunya, Euskadi en Spanje.

Batasuna

Joseba Álvarez onderstreept dat tot op de dag van vandaag de politieke lijn van de PNV dezelfde is, met Imaz of zonder. Het ontslag kan een goede beslissing zijn, als de PNV de weg van de repressie verlaat en de samenwerking met de Spaanse PSOE afzweert. Hij klaagt de politieke en juridische acties aan die de laatste maanden, in opdracht van Lakua (regeringszetel Baskenland), op de abertzalebeweging werden losgelaten. “De PNV vermijdt het debat dat ons moet leiden naar een democratisch bestel.”