Poëzie

Wablieft?

Een dichter (of een poëet)

Een dichter is een tovenaar:
hij tovert woorden bij elkaar
die zo tezamen komen
als beelden in dromen.

Een dichter is een taalatleet
die alle woorden die hij weet
zo aan elkaar kan rijgen
dat jij ervan gaat zwijgen.

Een dichter is een virtuoos
van elke bloem maakt hij een roos,
zijn woorden staan te dringen
om maar te mogen zingen.

Een dichter is een vreemd persoon.
Maar verder is hij heel gewoon.

Poëzie (komt van het Griekse woord 'poiesis' en betekent: maken, scheppen, vormen) of dichtkunst 

is een vorm van literatuur die uit versregels is opgebouwd. 

Als wij het hebben over poëzie, dan hebben 't over versjes, gedichtjes en rijmpjes.

Er zijn vele redenen waarom er gedichten zijn.

Gedichten gaan over gevoelens: blij, boos, stout, verliefd, verdrietig, afgunst, verstrooid, ...
Iedereen is wel ergens gevoelig voor: bang, angstig, nieuwsgierig, ...
Gedichtjes brengen jou dichter bij jouw gevoelens.

Soms wil je iets zeggen en vind je de juiste woorden niet.
Gelukkig zijn er dan gedichtjes.
Zij kunnen soms jou woorden geven om jouw gevoelens te (laten) verwoorden!

Soms openen ze de deuren van jouw fantasie.
In gedachten brengt een gedicht jou van hier naar ginder en van nu naar vroeger of naar morgen!

Gedichten doen je lachen, wenen en fantaseren.

Een gedicht is als een verrassing. Aan jou om het pakje te openen...

Daarom... 

Onthoud jouw (mooiste) gedicht(en) in jouw hoofd. 

Dan heb je ze altijd dicht bij jou en weet je ze altijd te vinden als je ze nodig hebt.

Opdracht:

Tijdens één of meerdere contractwerk(en) (2 weken) zal je dus telkens een dubbele opdracht krijgen:

1. In de loop van de eerste contractweek mail je jouw juf en/of meester het gedicht of de gedichten door (uit het aanbod van ruim 40 gedichten).
   Je laat ons weten of je kiest voor 1 (*), twee (**) of drie (***) gedicht(en).  Je bezorgt ons minstens de naam van het gedicht (of gedichten) en de naam van de dichter(es). Soms is het mogelijk dat de naam van de dichter(es) onbekend.
   
   

2. Op het einde van de tweede contractweek krijg je dan de kans om die waardevolle woorden - jouw gekozen gedicht(en) - zo dicht als mogelijk bij jezelf te bewaren en... bovenal ons allen te laten horen dat jij die mooie woorden bewaart in jouw hart. Met andere woorden... Jij laat ons genieten van (één van) jouw gekozen gedicht(en).

Juf Ann, meester Ruben en meester Frank
geloven in de kracht van fantastische woorden uit poëzie
en
hopen dat jij in gedichten die woorden / herkenbare gevoelens mag vinden
die jou troost, vreugde, geluk en liefde brengen.

In elk van ons schuilt een dichter. Iedereen kan dichten! Jij kan een gedichtje verzinnen of een versje schrijven.
In het boek 'Strikjes in de struiken' vind je een heleboel gedichten geschreven door kinderen uit de lagere school. Machtig mooi om te lezen!

Er zijn natuurlijk ook professionele dichters. Mensen die hiermee (deels) hun boterham verdienen. Misschien ken je er (geen)?
We bezorgen jou graag enkele bekende dichters: Annie M.G. Schmidt, Nannie Kuiper, Willem Wilmink, Hans Andreus, Shel Silverstein, ...

Er zijn verschillende soorten gedichten. Hieronder leg ik de bekendste vormen uit én daarbij geef ik zelfgemaakte voorbeelden.

• Elfje: een gedicht van 11 woorden en 5 regels. Regel 1 bestaat uit 1 woord, regel 2 uit 2 woorden, regel 3 uit 3 woorden, regel 4 uit 4 woorden én regel 5 uit 1 woord.

Kinderboek
Vol verhalen
Lees ik graag
Ben er dol op
Kinderboeken

• Kwatrijn: een gedicht met 4 regels. De rijm hierin kan AABB, ABBA of ABAB zijn (Voor meer info... Zie verderop deze pagina bij ‘soorten rijm’!).

Ik ben dol op kinderboeken
bij mij thuis vind je ze in alle hoeken
Op de tafel, naast de bank,
op het nachtkastje én zelfs op het aanrecht naast de snijplank

• Rondeel: een gedicht van 8 regels waarin regel 1, 4 en 7 hetzelfde zijn. Regel 2 en 8 zijn ook hetzelfde.

Ik lees graag kinderboeken
Daarom ben ik de Kinderboekenjuf
Elk boek neemt mij mee naar een andere wereld
Ik lees graag kinderboeken
Allerlei verhalen in mijn hoofd
Ik vertel ze aan de kinderen in de klas
Ik lees graag kinderboeken
Daarom ben ik de Kinderboekenjuf

• Stapelgedicht: stapel een aantal boeken op elkaar. De titels vormen een gedicht. De regels voor dit gedicht zijn vrij (het hoeft dus niet te rijmen).

• Haiku: een gedicht met 3 regels. De eerste en de laastste regel bestaan uit 5 lettergrepen, de tweede bestaat uit 7 lettergrepen.

Lezen is zo fijn
Kinderboeken overal
Kinderboekenjuf

• Limerick: kort gedicht van 5 regels waarbij de eindrijm volgens het AABBA schema is.

Het lezen van kinderboeken, dat vind ik fijn
vooral met zo’n verhaal waarin ik verdwijn
Uren en uren kan ik naar de letters staren,
de mooiste verhalen, die wil ik bewaren
elk nieuw verhaal is voor mij een goudmijn

• Klankdicht: een klank op bijvoorbeeld de melodie van muziek.

• Sonnet: Een sonnet is een gedicht van veertien regels met specifieke vormeisen wat betreft indeling en rijm.

• Vrije dichtvorm: De vrije vers is geheel vrij vorm te geven. Hierbij hoeft geen rekening gehouden met regellengtes, rijm, etc.

• ...

• Voorrijm (ookwel bekend als beginrijm) – De eerste woorden rijmen op elkaar

Door het gebruik van dit woord
Hoor je hoe het begin van de zin rijmt

Boeken zijn er in allerlei soorten en maken
Zoeken tussen alle soorten is zo fijn

• Eindrijm – laatste klinker en medeklinkers worden herhaald.

Sint en Piet zaten te bedenken,
welk boek ze jou zouden schenken

• Alliteratie of stafrijm – herhalen van de eerste medeklinker(s) van een woord

Bijzondere boeken blijven belangrijk.
Stafrijmen zijn als stapstenen waarop men steunt met de stem.

• Assonantie – herhaling van klinkers die hetzelfde uitgesproken worden

Boven boren blijft storen, zo kan ik de woorden niet horen

• Gepaard rijm: AABB – CCDD

Ik ben dol op kinderboeken (A)
bij mij thuis vind je ze in alle hoeken (A)
Op de tafel, naast de bank, (B)
op het nachtkastje én zelfs op het aanrecht naast de snijplank (B)

• Gekruisd rijm: ABAB – CDCD

Ik ben dol op kinderboeken (A)
de hele dag door lees ik ze graag (B)
je vindt ze thuis in alle hoeken (A)
welk boek zal ik eens lezen vandaag? (B)

• Omarmend rijm: ABBA – CDDC

Ik ben dol op kinderboeken (A)
de hele dag door lees ik ze graag (B)
soms lees ik vlug, soms gaat het traag (B)
én soms dan mag ik nieuwe boeken uitzoeken (A)

• Gebroken rijm: ABCB – DEFE of ABAC – DEDF

Ik ben dol op kinderboeken (A)
in de klas lees ik graag voor (B)
de kinderen lezen graag zelf (C)
maar soms dan lezen wij samen in koor (B)

• Slagrijm: AAAA – BBBB

Een kinderboek lees ik elke dag (A)
soms met een traan, soms met een lach (A)
daarna schrijf ik online een verslag (A)
hopelijk gaan jullie dan ook overstag (A)

Vragen die je kunt stellen bij een gedicht:

• Wat doet het gedicht met je?

• Wat zou de schrijver willen zeggen met dit gedicht?

• Kan je het gedicht ook met een andere gedachte lezen?

• Welk woord zou jij veranderen?

• Hoe is dit gedicht opgebouwd?

• ...

Creatief bewerken van een gedicht:

• Verzin een titel bij een bestaand gedicht!

• Knip en plak een gedicht!
  (Doe dit met uitgeknipte letters en / of zinnen uit een krant of tijdschrift! Je kan jouw gedicht nog verrijken door gebruik te maken van prenten / foto's.)

• Rap een eigen / bestaand gedicht!

• Schrijf een eigen vormgedicht (Elfje, Haiku, …).

• Tekenen het gedicht terwijl het wordt voorgelezen / voorgedragen.

• Maak een schrapgedicht.
  (In een tekst – krantenartikel - woorden woorden geschrapt, omcirkeld, gekleurd, … zodat er met de overblijvende woorden een gedicht ontstaat.)

• Gedichtje deels voorlezen en einde zelf verzinnen / schrijven. (Maak een aanvulgedicht!)

• Kunstwerk / tekening maken bij gedicht.

• Maak een stop-motion van een / jouw gedicht!

• Herschrijf een bestaand gedicht met eigen woorden of vanuit een eigen visie / invalshoek!

• Gedichtenruil (Uitwisselen van favoriete gedichten onder elkaar) organiseren.

• Gedichtenwandeling / -zoektocht (in / buiten de school)

• ...