Tip 07
boomdiagram

Iedere dag eet je verschillende dingen: een boterham, een appel, misschien wat soep of een stukje kip. Maar heb jij je ooit afgevraagd waar al dat eten bij hoort? Wat is fruit? Wat zijn granen? En waarom is het belangrijk om van alles een beetje te eten?

We gaan het dus hebben over voeding. Niet zomaar voeding, maar gezonde voeding. Die gezonde voeding gaan we opsplitsen in vier grote groepen: fruit, groenten, granen en eiwitten.

Laten we beginnen met fruit. Fruit is lekker zoet en zit boordevol vitamines. Een appel is knapperig en gezond. Een banaan geeft je snel energie. En een aardbei is heerlijk in de zomer. Fruit helpt je lichaam om sterk en gezond te blijven. Het is een goede snack en past perfect bij het ontbijt.

Dan heb je groenten. Groenten zijn superbelangrijk voor je gezondheid. Ze bevatten vezels, vitamines en mineralen. Een wortel is goed voor je ogen. Broccoli zit vol met vitamine C. En een paprika is er in rood, geel en groen – en allemaal zijn ze gezond! Groenten eet je best elke dag, bij de lunch en het avondeten. Vitamines zijn stoffen die je lichaam nodig heeft om gezond te blijven, maar die je lichaam meestal niet zelf kan aanmaken. Daarom moet je ze uit je voeding halen.

De derde groep is granen. Granen geven je energie. Ze zorgen ervoor dat jij je goed kunt concentreren op school. Havermout is een goed ontbijt. Rijst past bij veel warme maaltijden. En volkorenbrood is beter dan wit brood, omdat het meer vezels bevat. Granen zijn de brandstof voor je lichaam.

Tot slot zijn er eiwitten. Die zorgen ervoor dat je spieren groeien en dat je lichaam herstelt na het sporten. Kip is een mager stukje vlees. Een ei zit vol eiwitten en is makkelijk te bereiden. En linzen zijn plantaardig en supergezond – vooral voor vegetariërs. Eiwitten zijn dus onmisbaar.

Als je al deze groepen bekijkt, zie je dat ze samen een gezond bord vormen. Elke groep heeft zijn eigen taak. Fruit en groenten geven je vitamines. Granen geven je energie. Eiwitten zorgen voor groei en herstel. Daarom is het belangrijk om van alles een beetje te eten.

Dus de volgende keer dat je iets wenst te eten, stel je dan best de volgende vraag: Zit er iets van elke groep bij?

Gezond eten is dus eigenlijk niet zo moeilijk. Het begint met weten wat je eet. En nu is het aan jou om er zelf voor te zorgen dat wat je eet gezond is. Dat het jou mag smaken!

Zonder energie zou onze wereld er heel anders uitzien. Geen lichten, geen verwarming, geen computers of elektrische fietsen. Maar waar halen we die energie eigenlijk vandaan? Dat is een vraag waar veel mensen over nadenken, zeker nu we meer willen zorgen voor onze planeet.

Onze energiebronnen kunnen we verdelen in vier grote groepen: hernieuwbare energie, kernenergie, fossiele brandstoffen, en biobrandstoffen.

Sommige zijn oud en vervuilend, andere zijn nieuw en duurzaam. Sommige komen uit de natuur en raken nooit op, andere zijn gemaakt door mensen en hebben risico’s.

Sommige energiebronnen gebruiken we al heel lang. We hebben het over de fossiele brandstoffen. Denk maar aan steenkool of aardolie. Die zitten diep onder de grond en zijn ontstaan uit resten van planten en dieren van miljoenen jaren geleden. Als we ze verbranden, komt er veel energie vrij. Maar er komt ook vervuiling bij kijken. En op een dag zijn ze op. Aardgas hoort ook in dat rijtje thuis. Het is handig, maar niet zo milieuvriendelijk.

Gelukkig zijn er ook andere manieren om energie op te wekken. De zon bijvoorbeeld. Die schijnt elke dag (ook al zie je haar niet altijd) en levert gratis energie. Met zonnepanelen kun je zonlicht omzetten in elektriciteit. De wind is ook een krachtbron. Windmolens vangen de wind en laten wieken draaien. En dan heb je nog water: rivieren en dammen kunnen turbines aandrijven. Dat levert stroom op zonder vervuiling.

Er zijn ook energiebronnen die minder bekend zijn, maar wel veel kracht hebben. In kerncentrales gebruiken ze uranium. Dat is een speciaal metaal dat heel veel energie afgeeft als je het splijt. Dat heet kernsplijting. Het levert veel elektriciteit, maar het afval is gevaarlijk en blijft lang radioactief.

Radioactiviteit is iets dat gebeurt in sommige stoffen, zoals uranium. Die stoffen laten vanzelf kleine deeltjes en energie los. Dat noemen we straling. Je kunt radioactiviteit niet zien, niet ruiken en niet voelen, maar het is er wel. Te veel straling is gevaarlijk…
Sommige wetenschappers denken dat thorium een veiliger alternatief kan zijn.

En dan zijn er nog biobrandstoffen. Die worden gemaakt uit planten, zoals maïs of suikerriet. Je kunt er biodiesel of bio-ethanol van maken. Die brandstoffen kun je gebruiken in auto’s of machines. Zelfs rottend afval kan biogas opleveren. Dat klinkt misschien vies, maar het is best slim bedacht.

En in de toekomst? Misschien is men nu al volop bezig met het zoeken naar of het uitvinden van een nieuwe en betere energiebron…