Tip 02
mindmap

Heb jij je ooit afgevraagd wat er allemaal buiten onze aarde te vinden is? Ons zonnestelsel is een prachtige plek vol planeten, manen, sterren en nog veel meer geheimen. In het midden van het zonnestelsel staat de zon. Die is gigantisch en superheet. Ze geeft licht en warmte aan alles wat eromheen draait. Rond die zon draaien acht grote planeten. Sommige zijn klein en rotsachtig, andere zijn reusachtig en gemaakt van gas.

De planeet die het dichtst bij de zon staat, heet Mercurius. Het is er bloedheet overdag, maar ’s nachts kan het ijskoud zijn. Mercurius heeft geen atmosfeer om warmte vast te houden.

Na Mercurius komt Venus. Die lijkt een beetje op de aarde qua grootte, maar het is er ontzettend heet door een dikke laag wolken die de warmte vasthoudt. Venus wordt ook wel de ‘zusterplaneet’ van de aarde genoemd.

De derde planeet vanaf de zon is... onze eigen Aarde! Dat is de enige planeet waarvan we zeker weten dat er leven is. De aarde heeft een perfecte afstand tot de zon: niet te heet, niet te koud. En we hebben water, lucht, planten en dieren.

Na de aarde komt Mars. Mars staat bekend als de rode planeet door het roestkleurige stof op het oppervlak. Wetenschappers zijn heel geïnteresseerd in Mars. Ze willen weten of er ooit leven is geweest of misschien nog is. Er zijn al meerdere robotwagentjes op Mars geland om onderzoek te doen.

Verder van de zon vind je Jupiter. Dat is de grootste planeet van allemaal. Hij is een gasreus en heeft geen vast oppervlak. Jupiter heeft ook een grote rode vlek – dat is eigenlijk een enorme storm die al honderden jaren woedt! Hij heeft minstens 79 manen.

Dan komt Saturnus, bekend om zijn prachtige ringen. Die ringen bestaan uit ijs, stenen en stofdeeltjes. Saturnus is ook een gasreus en veel groter dan de aarde.

Nog verder weg ligt Uranus. Deze planeet ligt een beetje scheef en draait daardoor op z’n kant! Uranus is blauwgroen door het gas methaan in zijn atmosfeer.

De laatste planeet van het zonnestelsel is Neptunus. Ook Neptunus is een gasreus en staat het verst van de zon. De planeet heeft sterke winden en stormen die sneller zijn dan op enige andere planeet.

Naast de acht planeten zijn er ook dwergplaneten zoals Pluto. Pluto werd vroeger als de negende planeet beschouwd, maar tegenwoordig hoort hij niet meer bij de officiële planeten.

Door de zon blijven al deze objecten in hun baan draaien. Zonder de zwaartekracht van de zon zouden de planeten gewoon de ruimte in zweven.

Astronomen, dat zijn mensen die de ruimte bestuderen, gebruiken telescopen om planeten en sterren te bekijken. Ze leren elk jaar nieuwe dingen over ons zonnestelsel.

Misschien wil jij later wel astronaut worden en naar een planeet reizen. Wie weet sta jij ooit op Mars!

Heb jij je weleens afgevraagd hoe je lichaam precies werkt? Hoe kun je bewegen, denken, eten en ademen? Het menselijk lichaam is een slimme en ingewikkelde machine die elke dag hard voor je werkt. Zelfs terwijl je slaapt!

Ons lichaam bestaat uit verschillende organen en systemen die allemaal hun eigen taak hebben. Samen zorgen ze ervoor dat jij gezond blijft en kunt leven.

1. Het skelet en de spieren

Je skelet is het geraamte van je lichaam. Het bestaat uit meer dan 200 botten! Die geven je lichaam vorm en stevigheid. Zonder je skelet zou je een zakje pudding zijn! Rond de botten zitten je spieren. Spieren zorgen ervoor dat je kunt bewegen. Je hebt spieren nodig om te lopen, springen, lachen en zelfs om je ogen te bewegen.

2. Het hart en de bloedsomloop

Je hart is een sterke spier zo groot als je vuist. Het pompt elke dag duizenden liters bloed door je lichaam. Dat bloed vervoert zuurstof en voeding naar al je organen. Je aderen en slagaders zijn de buisjes waar het bloed doorheen stroomt. Samen vormen ze de bloedsomloop.

3. De longen en ademhaling

Als je inademt, gaat er lucht via je neus of mond naar je longen. Daar halen je longen zuurstof uit de lucht. Die zuurstof gaat via het bloed naar de rest van je lichaam. Als je uitademt, adem je koolstofdioxide uit – een afvalstof die je lichaam niet nodig heeft.

4. De hersenen en het zenuwstelsel

Je hersenen zijn je controlecentrum. Ze bedenken alles wat je doet en regelen ook wat er in je lichaam gebeurt, vaak zonder dat je het merkt. Ze sturen signalen via zenuwen naar je spieren en organen. Denk aan reflexen, zoals knipperen als er iets in je oog komt.

5. De spijsvertering

Als je iets eet, begint de reis in je mond. Daar wordt je eten fijngekauwd. Daarna gaat het via je slokdarm naar je maag, waar het verder wordt afgebroken. In de darmen worden de voedingsstoffen uit je eten gehaald en opgenomen in je bloed. De rest verlaat je lichaam als afval.

6. Je zintuigen

Je hebt vijf belangrijke zintuigen: zien, horen, ruiken, proeven en voelen. Je ogen, oren, neus, tong en huid geven informatie aan je hersenen. Zo weet je bijvoorbeeld dat een kaars warm is of dat een citroen zuur smaakt.

7. Gezond blijven

Je lichaam heeft gezonde voeding, beweging en slaap nodig om goed te kunnen werken. Water drinken is belangrijk, net als fruit, groente en niet te veel snoep. Sporten zorgt ervoor dat je spieren en hart sterk blijven.