Om de tekst te beluisteren...
Orka
(*)
Een orka is zwart wit van kleur, het is een zoogdier. Hij heet zo omdat de jongen zogen. Een orka is warmbloedig. Veel zoogdieren hebben haar tegen de kou maar de orka niet, hij heeft een kale huid. Zijn huid voelt een beetje aan als rubber.
Op zijn rug heeft de orka een driehoekige vin, bij mannetjes is deze hoog en spits. Bij sommige mannetjes is deze vin soms wel 2 meter hoog!!! Je kunt de orka ook herkennen aan zijn grote rugvin, bij deze rugvin zit een grijze vlek, deze noemen we 'het zadel'.
Naast de ogen heeft de orka een witte ronde vlek. Zijn buik en keel zijn ook wit.
Een volwassen mannetje kan bijna 10 meter lang worden en weegt 10.000 kilo. Vrouwtjes worden niet langer dan 8 meter en wegen ongeveer 3.000 kilo.
De orka leeft vaak in koud water rond de Noordpool of Zuidpool.
Hoe ademt een orka?
Een orka heeft longen, hij moet dus steeds boven water komen om adem te halen, dat doet hij met zijn neus, die bovenop zijn kop zit. De neusgaten vormen samen een gat, dat gat heet het blaasgat. Onder water gaat het blaasgat met sterke spieren dicht, zodat er geen water in zijn longen komt.
Bij orka's staat de mond in verbinding met de maag, zo kan hij onder water eten zonder dat hij water in zijn longen krijgt. Als een orka uitademt doet hij dat door zijn neus, hij blaast dan een beetje water mee de lucht in. De lucht die hij uitademt is warm maar koelt snel af. Daardoor ontstaat er een dampwolk.
Hoe kunnen orka’s praten?
Orka's maken geluiden om met elkaar te communiceren. Door deze geluiden houden de dieren contact met elkaar. Het geluid is onder water heel ver te horen. Dieren die onder water op 3 kilometer afstand van elkaar zijn kunnen op deze manier zelfs nog met elkaar praten! De taal van orka's heeft veel verschillende geluiden en klanken. Sommige van deze geluiden kun je alleen horen met speciale apparatuur.
(**)
Kunnen orka’s horen en zien?
Orka's kunnen goed zien, of ze nou boven of onder water zijn, het maakt niks uit. De oren van orka's werken ook goed. Ze liggen verstopt in de huid. Ze werken zelfs zo goed dat wanneer de orka in een prooi bijt, een soortgenoot dit op grote afstand kan horen! De andere orka komt er dan meteen aan om mee te eten. De huid van een orka is zeer gevoelig, als je een orka namelijk met één vinger aan raakt voelt hij het. Wat een orka minder goed kan is proeven en ruiken.
(***)
Hoe beweegt een orka zich voort?
Een orka heeft sterke spieren onderin zijn rug, hij beweegt daarmee zijn staart onder het zwemmen. Wanneer de orka zwemt kan hij wel een snelheid van 65 km/per uur bereiken.
Hoe oud kan een orka worden?
Een vrouwtjes orka kan in de vrije natuur wel 70 jaar oud worden. Een mannetje leeft ongeveer 30 jaar korter. Aan de buitenkant kun je niet zien hoe oud een orka is. Op het trommelvlies komt elk jaar een laagje was. Pas als je die waslaagjes zou gaan tellen, weet je hoe oud de orka is geworden.
Enkele begrippen uit de leestekst!
zoogdier
= een dier dat zijn baby melk geeft uit het lichaam.
zogen
= melk drinken bij de moeder.
warmbloedig
= een dier dat altijd ongeveer dezelfde lichaamstemperatuur heeft, ook als het koud is.
vin
= een plat stuk aan het lichaam van een vis of zeezoogdier, waarmee hij zwemt.
het zadel
= een grijze vlek op de rug van de orka, bij zijn rugvin.
blaasgat
= een opening boven op het hoofd van de orka, waarmee hij ademt.
dampwolk
= een soort wolkje dat ontstaat als warme lucht snel afkoelt.
communiceren
= praten of op een andere manier contact maken met anderen.
prooi
= een dier dat wordt opgejaagd en opgegeten.
Enkele afbeeldingen ter verduidelijking...
Orka's in Alaska
Orka's tussen ijsschotsen
Het zadel (= grijze vlek) van de orka
Blaasgat - Spuitgat
Orka ademt warme lucht uit. (dampwolk)
Het jong van een orka (= kalfje)
A) Borstvinnen B) Rugvin C) Staartvin
Orka's hebben drie soorten vinnen die elk een eigen functie hebben:
A) borstvinnen om mee te sturen en te remmen,
B) de rugvin voor de stabiliteit in het water en
C) de staartvin om mee te zwemmen.
Wist je dat...?
Er op dit moment wereldwijd ongeveer 50 000 orka's leven?
Orka's haaien eten?
Orka's met één oog open slapen?
Orka's in groepen leven die bestaan uit 2 tot 90 dieren.
Binnen zo'n groep heeft het oudste vrouwtje de leiding over de ganse groep.
Heel soms zijn er toch orka's die alleen leven. Als dit het geval is dan is dit een mannelijke orka.