Om de tekst te beluisteren...
Uit: Op je kop in de prullenbak (Guus Kuijer)
Een keurige meneer
(*)
“Hihihi,” giechelt Tineke gemeen.
“Moet je Peter zien schrijven! Dat kan je helemaal niet lezen!”
Peter is een kleine jongen. Hij heeft zwart haar en bruine ogen. Als hij schrijft steekt hij zijn tong uit, zo spant hij zich in.
“Dat is de bedoeling ook”, zegt de meester.
“Je moet ’t niet kunnen lezen, want Peter heeft een geheimschrift.”
Hij loopt met grote stappen naar Tineke. Hij buigt zich voorover. “Als je nog eens zoiets zegt, zet ik je op je kop in de prullenbak.”
Daar kijkt Tineke van op. Ze denkt dat de meester een grapje maakt. Ze wil al gaan lachen. Maar hij kijkt heel streng. Ze doet gauw haar mond dicht en buigt zich over haar schrift.
De meester loopt met zijn handen op zijn rug door de klas. Je kan merken dat hij boos is.
“Wat een stilte!”, bromt hij. “Ik word er tureluurs van.”
Hij draait zich om en kijkt kwaad de klas in. Madelief is verbaasd. Wat is er nou weer aan de hand?
“Hou maar eens op”, zegt de meester. “We gaan keet trappen.”
De kinderen leggen aarzelend hun pen neer.
“Laat je schrift maar liggen”, zegt de meester. “Kom eens bij me Peter.”
Peter komt grinnikend achter zijn tafel vandaan. Wat zal dat worden?
“Kom maar eens bij me staan”, zegt de meester. “Nee, met je gezicht naar de klas.”
Peter draait zich om. Hij kijkt de kinderen verlegen aan.
“Zet maar eens een keel op.” Peter weet niet wat de meester bedoelt. Hij kijkt verbaasd achterom.
“Een keel?”, vraagt hij.
“Ja, een keel opzetten”, zegt de meester. “Hard schreeuwen. Zo hard als je kunt. Da’s goed tegen de stilte.”
Madelief moet hard lachen. Het is ook gek. Peter staat er raar van te kijken. Maar dan begint hij te grinniken. Hij spert zijn mond wijd open. En er komt me een gebrul uit. Verschrikkelijk.
Hij wordt eerst rood en dan paars van het schreeuwen.
Alle kinderen gieren van het lachen. Maar Peter komt daar gemakkelijk bovenuit. Hij haalt even diep adem en begint opnieuw. Je wordt er zowat doof van!
Niemand heeft gemerkt dat er een vreemde meneer is binnengekomen. Een keurige meneer in een menerenpak. Hij staat bij de deur en kucht. Alleen Madelief ziet hem. Ze houdt op met lachen, want die meneer is kwaad! Dat zie je zo. En de meester lacht om Peter. Die merkt niks.
Wat erg!
Wat moet ze doen?
Ze staat op en holt dwars door het lokaal naar de meneer toe. Ze pakt hem bij zijn hand en trekt hem midden voor de klas.
Het wordt stil. De kinderen kijken naar de vreemde meneer. De meester ook. Hij is geschrokken, dat is duidelijk.
“Ga maar zitten Peter”, zegt hij. “En jij ook Madelief.”
Hij geeft de vreemde meneer een hand.
“Dit is meneer Wimmer jongens”, zegt hij met een bibber in zijn stem.
“Meneer Wimmer is inspecteur. Hij komt kijken of ik mijn werk goed doe. Gaan jullie maar gewoon door met schrijven.”
Dat doen ze. Allemaal. En héél stil, want een inspecteur, dat is vast iets belangrijks.
“Wat was dat voor een wilde voorstelling?”, fluistert de inspecteur.
“Eh”, fluistert de meester terug, “wij doorbraken de stilte.”
“Zo, zo.”
De inspecteur schudt langzaam zijn zware hoofd. “Dat was te horen.”
Hij loopt op zijn krakende schoenen langs de tafeltjes. Hij kijkt in de schriften. Madelief voelt haar hart bonzen.
(**)
Bij Peter blijft de inspecteur staan. Hij buigt zich diep voorover. Hij zet zijn bril op.
“Maar meneer!”, roept hij naar de meester. “Dat is toch geen schrijven meer! Dat kun je niet eens lezen!”
Het wordt doodstil. Wat zal de meester doen? Zet ie de inspecteur op zijn kop in de prullenbak?
“Dat is geheimschrift”, zegt de meester. Maar het klinkt anders dan de eerste keer.
“Geheimschrift, geheimschrift!”, schreeuwt de inspecteur. “Het is gekladder! Meer niet!”
(***)
Peter is nog kleiner geworden dan hij al was. Zijn koppetje komt nog maar net boven de tafel uit. De meester staat nu vlak naast de inspecteur. Hij is bleek geworden, net als de kinderen.
“Zullen we op de gang verder praten?”, vraagt hij.
De inspecteur knikt. Met kwade stappen beent hij het lokaal uit. De deur valt hard achter hem dicht.
“Werken jullie rustig door?”, vraagt de meester.
Hij aait Peter over zijn hoofd.
“Ik kan het heel goed lezen”, zegt hij. “Zonder bril zelfs.”
Dan loopt hij de klas uit. De inspecteur achterna.
Enkele begrippen uit de leestekst...
de prullenbak
=een prullenmand of een mand / een bak waarin men prullen of afval gooit
giechelen
= zacht en een beetje stiekem lachen.
streng
= niet vriendelijk, maar heel serieus en streng in regels.
tureluurs
= helemaal gek of duizelig worden van iets.
aarzelend
= niet zeker weten wat je moet doen, twijfelend.
verlegen
= een beetje bang of onzeker om iets te doen (als er andere mensen bij zijn), schuchter
grinniken
= zacht lachen, een beetje stiekem.
opensperren
= wijd open doen (bijvoorbeeld je mond of ogen) of wijd open zetten.
gieren van het lachen
= heel hard lachen.
keurige meneer
= iemand die netjes en verzorgd is.
de inspecteur
= iemand die controleert (inspecteert) of alles goed gaat (bijvoorbeeld op school).
bibber in zijn stem
= een stem die trilt, omdat iemand zenuwachtig is.
doorbreken
= iets plotseling stoppen of veranderen.
krakend
= geluid makend.
het gekladder
= slordig geschreven of getekend, gekrabbel, geknoei
wegbenen
= snel weg gaan of weg stappen.
een menerenpak
= een deftig pak of een kostuum
verbaasd
= verwonderd
= als je iets vreemd vindt omdat je het niet verwacht had
het gebrul
= angstaanjagend geluid, gebulder, geluid van een leeuw
= het lawaai dat vooral roofdieren met hun adem maken
de voorstelling
= een vertoning
= idee van iets of iemand, een denkbeeld
= keer dat een toneelstuk opgevoerd of een film vertoond wordt.
Uitdrukkingen en spreekwoorden
Op je kop in de prullenbak
= een grappige manier om te zeggen dat iemand straf krijgt.
Keet trappen
= lawaai maken
Zet maar eens een keel op.
= heel hard schreeuwen.
Je wordt er zowat doof van.
= het geluid is zo hard dat je bijna niets meer hoort.
Er tureluurs van worden.
= Er gek van worden
Hij haalt even diep adem.
= hij ademt extra veel lucht in om iets goed te doen (bijvoorbeeld hard schreeuwen).
Enkele afbeeldingen ter verduidelijking...
Guus Kuijer
Alvorens je een boek begint te lezen, is het ook wel interessant om de kaft ervan eens aandachtig te bekijken.
Je vindt daar al heel wat informatie:
Auteur:
Guus Kuijer
Titel van het boek:
Op je kop in de prullenbak
Illustrator / Tekenaar:
Mance Post
Uitgeverij:
Querido (junior)
Madelief
Peter