Kỹ Thuật Màng Dinh Dưỡng
Nhiều người làm vườn sử dụng hệ thống NFT để đạt được sản lượng bội thu. Điều này là có thể được vì trong hệ thông này, rễ cây có nguồn cung cấp ôxy thường xuyên. Hệ thống cũng dễ thiết lập và dễ duy tu bảo dưỡng. Những lợi ích này làm cho NFT trở nên một trong những hệ thống trồng trọt phổ biến nhất trên thị trường.
Mô hình hệ thống màng dinh dưỡng
Hệ thống NFT hoạt động như thế nào?
Với sự hỗ trợ của một chiếc bơm, một màng mỏng hỗn hợp dưỡng chất từ thùng chứa liên tục chảy qua các kênh dẫn bằng nhựa và đi qua rễ cây. Các kênh dẫn được làm bằng vật liệu dẻo. Hạt giống cùng với môi trường phát triển được đặt ở trung tâm của ống và ở mép của hạt giống được kẹp vào màng mỏng để ngăn cản sự bốc hơi và ngăn không cho ánh sáng lọt qua. Khi cây sinh trưởng và phát triển, bộ rễ của cây sẽ vươn ra khỏi giá thể để lấy chất dinh dưỡng từ kênh dẫn để cung cấp cho cây. Chiều dài tối đa của kênh dẫn là từ 5 – 10 m và được đặt nghiêng 3.81 cm đến 4.5 cm so với mặt phẳng nằm ngang. Hỗn hợp dưỡng chất sau đó được xả lại vào thùng và tái tuần hoàn đến cây trồng. Kết quả là thảm rễ phát triển một phần trong và trên dung dịch tuần hoàn kín.
Trồng Cây Trong Hệ Thống NFT
Trước khi chuyển cây giống sang hệ thống NFT
Chỉ chuyển những cây trồng khỏe mạnh sang hệ thống NFT. Phải có nhiều rễ trắng thò ra bên ngoài giá thể ươm giống. Không bao giờ được chuyển cây giống sang trước khi chúng đạt đến giai đoạn này. Nếu không, giá thể ươm sẽ hấp thụ một lượng lớn hỗn hợp dưỡng chất, làm cho cây chết vì thiếu ôxy.
Vài ngày trước khi chuyển cây giống sang, hãy đổ nước sạch đầy thùng chứa (không có dưỡng chất). Việc này sẽ cho phép nhiệt độ của nước tăng lên mức nhiệt độ phòng và khí clo được giải phóng khỏi nước máy. Nếu nhiệt độ dưới 15oC, cần tăng nhiệt độ lên 20 – 24oC. Có thể dùng bình đun để làm nước nóng. Đồng thời cũng cần kiểm tra hệ thống để tránh rò rỉ và đảm bảo bơm nước hoạt động tốt. Dự liệu trước mọi vấn đề sẽ làm cho cuộc hành trình trồng cây không đất trở nên lý thú hơn nhiều.
Mẹo – lưu ý về lượng nước mà thùng có thể chứa. Thông tin này sẽ cần thiết để tính toán lượng dưỡng chất cần sử dụng.
Đặt thảm lót
Đặt thảm lót vào kênh dẫn. Đảm bảo rằng thảm che hết hai đầu kênh dẫn. Điều này sẽ giúp tránh rò rỉ từ chỗ nước chảy xuống thùng chứa. Đơn giản nhất là dùng nilon màng phủ nông nghiệp.
Dòng hỗn hợp
Dòng hỗn hợp dưỡng chất nên nằm trong khoảng từ 400ml đến 1,2 lít mỗi phút và dốc lên độ dốc 1:50. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa sự bám đọng.
Khi đã hài lòng với độ tin cậy của hệ thống, nhiệt độ nước và môi trường không khí, ta có thể chuyển cây giống sang vào các kênh dẫn. Hãy nhớ rằng, hệ thống chỉ nên chứa nước.
Tiến hành trồng cây
Điều quan trọng là khoảng cách giữa các cây phải thích hợp cho loại cây được trồng. Chẳng hạn, rau diếp có thể trồng gần nhau hơn cà chua. Cây được trồng trong hệ thống màng dinh dưỡng NFT còn có vẻ như thích quấn rễ vào nhau. Do đó các cây cao có thể được đặt gần nhau ở một khoảng cách hợp lý. Điều này cũng sẽ làm cho các thân cây có thể sử dụng đầy đủ khoảng không khí có sẵn.
Vài ngày đầu tiên
Khi chuyển cây giống sang thành công, rễ cây sẽ nhanh chóng xuyên qua giấ thể ươm và nhúng vào dòng nước. Trong các điều kiện hợp lý, sự phát triển của rễ sẽ rất nhanh – vài inch mỗi ngày! Các dấu hiệu phát triển thành công sẽ có thể nhận thấy trong vòng 48 tiếng. Ở giai đoạn này, cần phải xả và làm đầy nước lại, và bổ sung hỗn hợp thủy canh (một nửa độ đậm đặc). Ngoài ra còn có thể phải bổ sung một ít nước nóng hay nước â,s để làm cho nhiệt độ nước trở lại mức có thể chấp nhận.
Bên cạnh đó, hầu như chắc chắn phải điều chỉnh độ pH của hỗn hợp dưỡng chất. Nhớ rằng, độ pH của hỗn hợp dưỡng chất phải nằm trong khoảng từ 5,5 đến 6,5. Cách tốt nhất để điều chỉnh độ pH phụ thuộc vào việc bạn sử dụng nước mềm hay nước cứng (nước có nhiều muối vô cơ).
Sử dụng nước mềm
1. Sử dụng một dụng cụ thử thích hợp, đo độ pH của hỗn hợp dưỡng chất/nước trong thùng chứa.
2. Bổ sung axit phosphoric (pH giảm) nếu hỗn hợp dưỡng chất trên khoảng cho phép.
3. Bổ sung hydroxit kali (pH tăng) nếu độ pH của hỗn hợp dưỡng chất dưới khoảng cho phép.
Sử dụng nước cứng
1. Đo độ pH của nước (trước khi cho dưỡng chất vào).
2. Độ pH của nước cứng luôn cao hơn 6.5. Do đó, cần phải bổ sung axit phosphoric.
3. Bổ sung các dưỡng chất thủy canh vào nước và bắt đầu vòng tuần hoàn.
4. Sau một tiếng, kiểm tra độ pH và, nếu cần, bổ sung thêm axit phosphoric.
Bảo trì hệ thống
Khi trồng cây bằng hệ thống NFT, điều quan trọng là phải tránh bất kỳ sự thay đổi lớn nào về độ pH và độ đậm đặc của dưỡng chất. Những sự thay đổi lớn có thể gây ra sự hình thành muối, ngăn chặn khả năng hấp thụ dưỡng chất của cây trồng. Qua thời gian, điều này có thể dẫn tới sự phát triển kém hay thậm chí cái chết của cây trồng. Do đó, đặc biệt phải kiểm tra độ pH hàng ngày, và điều chỉnh khi cần. Đối với nước mềm sẽ cần điều chỉnh rất ít. Nhưng với nước cứng, đặc biệt là khi sử dụng bông đá Grodan, độ pH sẽ tăng lên dần dần. Không nên quá lo lắng; đơn giản là chỉ cần điều chỉnh độ pH trở lại mức lý tưởng.
Ngoài ra, không bao giờ để mức hỗn hợp dưỡng chất trong thùng chứa hạ xuống quá rõ. Các dưỡng chất có thể cô đặc lại ở mức độ nhỏ trong nước, tạo nên sự hình thành muối. Nếu hệ thống lớn, việc sử dụng cơ chế tự động làm đầy sẽ ngăn điều này xảy ra.
Khi sử dụng thiết bị đo độ dẫn điệu để giám sát hỗn hợp dưỡng chất, để có thông tin chính xác hơn, hãy đổ nước đầy thùng chứa khoảng một tiếng trước khi kiểm tra. Ngoải ra, nếu sử dụng phương pháp ‘làm đầy tự động’ cho dưỡng chất (các tỷ lệ liều lượng sẽ được ghi trên bao bì), hãy làm một thùng chứa hỗn hợp dưỡng chất lớn. Nhờ đó ta có thể rút ra một lượng dưỡng chất đủ để làm đầy thùng chứa một cách thường xuyên.
Thường xuyên quan sát sự phát triển của rễ cây
Nếu muốn thành công với hệ thống NFT, điều quan trọng là rễ cây phải khỏe mạnh. Xin nhớ là phải có một hệ thống rễ hoàn toàn khỏe mạnh lộ ra ngoài giá thể. Nên chú ý các yếu tố dưới đây:
1. Rễ chính. Các rễ chính có đường kính lớn và lộ ra khỏi giá thể đầu tiên. Rễ chính còn phát triển rất nhanh.
2. Rễ thứ cấp. Các rễ thứ cấp, phát triển từ rễ chính, nhỏ hơn về đường kính. Diện tích bề mặt lớn của chúng cho phép chúng hấp thụ khoáng chất và nước từ hỗn hợp dưỡng chất.
3. Lông rễ. Vai trò của các lông rễ là lấy ôxy từ không khí để cây phát triển khỏe mạnh. Do đó, điều quan trọng là các lông rễ của cây phải luôn nằm phía trên hỗn hợp dưỡng chất.
Ngoài ra, cùng vì lý do như trên, không bao giờ được để hỗn hợp dưỡng chất ‘bám đọng’. Để tránh điều này, chỉ cần kênh đủ dốc và đảm bảo dòng chảy đầu vào đầy đủ. Theo quy tắc chung, và được nhấn mạnh ở trên, dòng chảy của hỗn hợp dưỡng chất phải nằm trong khoảng 400ml đến 1,2 lít mỗi phút với độ dốc 1:50.
Các Mẹo Hữu Ích Khác
Axit phosphoric/ hydroxit kali và nước không hòa tan nhiều. Để cải thiện việc trộn đều:
1. Cho Axit phosphoric hay hydroxit kali vào gốc nước ấm.
2. Khuấy đều và cho vào hỗn hợp dưỡng chất.
3. Khuấy đều lại
4. Kiểm tra độ pH.
Cần chú ý rằng điều này rất dễ dấn tới việc quá liều lượng đối với chất khác. Việc quá liều lượng sẽ ngăn cây trồng hấp thụ dưỡng chất, có thể dẫn tới bị chết. Do đó chỉ nên sử dụng axit phosphoric và hydroxit kali một cách tiết kiệm. Vì không quá mức cần thiết để độ pH phải nằm trong khoảng lý tưởng, chỉ cần điều chỉnh vài ngày một lần.
Nên ghi nhớ lượng axit phosphoric và hydroxit kali cần sử dụng để điều chỉnh hỗn hợp dưỡng chất lần đầu. Để dễ dàng thực hiện các thay đổi trong tương lai.
An toàn – Axit phosphoric là axit mạnh, trong khi hydroxit kali có tính kiềm mạnh. Hãy luôn làm theo các hướng dẫn an toàn cho những sản phẩm này. KHÔNG BAO GIỜ trộn hai thứ này với nhau.