Ofiarowanie lewitów

(Lb 8, 5-26)

Mówił znów JHWH do Mojżesza tymi słowami: Wyłącz lewitów spośród Izraelitów i oczyść ich. (Lb 8, 5-6)

Kontynuujemy nasze czytanie Księgi Liczb, która jest być może księgą najsłabiej znaną przez chrześcijan. Być może dlatego chrześcijanie nie doceniają analogii istniejącej między kapłaństwem aaronowym a kapłaństwem piotrowym, między służbą Lewitów a rolą Jezusa Chrystusa. Już kiedyś wspominaliśmy (link), że cywilizacja europejska jest oparta na filozofii greckiej, która sama jest oparta na rozumowaniu analityczno-dedukcyjnym, podczas gdy Biblia została napisana w cywilizacji wschodniej, która jest oparta na rozumowaniu przez analogię. Dzieło odkupieńcze Jezusa Chrystusa na korzyść całego rodzaju ludzkiego można zrozumieć przez analogię do roli lewitów w Izraelu. Lewici dzięki swojemu poświęceniu na wyłączną służbę Bogu są jakby duszą Ludu Bożego. Przez analogię Jezus Chrystus przez swoje poświęcenie pełnieniu Woli Ojca jest duszą całego rodzaju ludzkiego i jako taki może pełnić rolę powszechnego orędownika u Ojca.

Tyle tytułem wstępu, miało to być zachętą, aby interesować się losem lewitów, ponieważ oni zapowiadają rolę i misję Jezusa Chrystusa. Przypatrujmy się więc z zainteresowaniem kluczowemu momentowi ich ofiarowania. Najpierw są oni oczyszczeni poprzez pokropienie wodą, golenie i wypranie szat:

Wyłącz lewitów spośród Izraelitów i oczyść ich. Postąpisz zaś z nimi w ten sposób, aby ich oczyścić: pokropisz ich wodą przebłagania, ogolą całe swoje ciało, wypiorą szaty, i wtedy będą czyści. (Lb 8, 6-7)

Dopiero tak przygotowani lewici są gotowi do uczestnictwa w obrzędach, które będą sprawowane na ołtarzu ofiarnym. Ciekawe, że są najpierw pokropieni wodą przebłagania, to znaczy wodą obciążoną grzechem, jak gdyby wodą obciążoną grzechem złotego cielca (por. Wj 32, 20 - link), wrócimy do tego tematu w dziewiętnastym rozdziale. Na razie skupmy się na podobieństwie tego obrzędu z rytuałem oczyszczenia trędowatych, który poznaliśm y w Księdze Kapłańskiej (Kpł 14 - link). Tam również występuje obrzęd pokropienia, golenia włosów i wyprania szat. Po takim symbolicznym odrodzeniu lewita może z czystym sumieniem podjąć drogę uświęcenia, drogę podnoszenia całego Ludu ku zaślubinom z Bogiem. W takim właśnie kontekście możemy czytać Jezusową przypowieść o uczcie królewskiej, gdzie zaproszeni zostali oczyszczeni przy wejściu i przyoblekli nowe ubrania jako warunek do uczestnictwa w uczcie weselnej:

Wszedł król, żeby się przypatrzyć biesiadnikom, i zauważył tam człowieka nie ubranego w strój weselny. Rzekł do niego: „Przyjacielu, jakże tu wszedłeś, nie mając stroju weselnego?” Lecz on oniemiał. Wtedy król rzekł sługom: „Zwiążcie mu ręce i nogi i wyrzućcie go na zewnątrz, w ciemności! Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów”. Bo wielu jest powołanych, lecz mało wybranych. (Mt 22, 11-14)

Jak widać, aby móc uczestniczyć w uczcie królewskiej, należy przyoblec szatę, jaką gospodarz obdarza każdego gościa przy wejściu. Jaka jest to szata? Święty Paweł wyjaśnia, że jest to szata Chrystusa:

Bo wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa. Nie ma już Żyda ani poganina, nie ma już niewolnika ani człowieka wolnego, nie ma już mężczyzny ani kobiety, wszyscy bowiem jesteście kimś jednym w Chrystusie Jezusie. Jeżeli zaś należycie do Chrystusa, to jesteście też potomstwem Abrahama i zgodnie z obietnicą - dziedzicami. (Ga 3, 27-29)

Zachęcam do długiego i spokojnego rozważania zacytowanych fragmentów Starego i Nowego Testamentu, bo właśnie w takim świetle możemy wreszcie zrozumieć Dzieło Odkupienia dokonane przez Jezusa Chrystusa, umożliwiające zaślubiny do których prowadzi liturgia ołtarza. Aby móc uczestniczyć w uczcie weselnej niezbędne jest odpowiednie oczyszczenie poprzez pokropienie wodą (chrzest), odnowienie ciała (posłuszeństwo Prawu Bożemu) i przyobleczenie Chrystusem (uświęcenie).

Wracając do lewitów, ich oczyszczenie ma dopiero umożliwić sprawowanie służby liturgicznej, nie zdziwią więc nas ofiary całopalne jako ofiary uwielbienia (link) oraz ofiary przebłagalne za grzechy nieumyślne (link).

Następnie wezmą młodego cielca ze stada i należącą do tego ofiarę pokarmową z najczystszej mąki zaprawionej oliwą; ty zaś weźmiesz drugiego cielca ze stada na ofiarę przebłagalną. Każ wystąpić lewitom przed Namiot Spotkania i zbierz całe zgromadzenie Izraelitów. Gdy wyprowadzisz lewitów przed JHWH, Izraelici włożą na nich ręce. Następnie Aaron gestem kołysania wobec JHWH przekaże lewitów jako ofiarę Izraelitów i będą przeznaczeni na służbę dla JHWH. Lewici włożą ręce na głowy cielców, a ty jednego z nich złożysz na ofiarę przebłagalną, a drugiego jako całopalenie dla JHWH, by w ten sposób dokonać nad lewitami obrzędu przebłagania. (Lb 8, 8-12)

Jeśli chodzi o gest nałożenia rąk (por. Wj 29, 10 - link), jest gestem cielesnego powiązania ofiarodawcy z ofiarą. Kiedy żertwa ofiarna wejdzie na ołtarz i zostanie na nim spalona, to tak jakby sam ofiarodawca razem z nią symbolicznie podnosił się ku niebu. Nowością tutaj jest to, że wszyscy Izraelici nakładają ręce na lewitów, a więc wszyscy Izraelici są cieleśnie powiązani z lewitami, którzy we własnej osobie są żertwą ofiarną dla odkupienia pierworodnych Izraelskich. Lewici są poświęceni Bogu, tym razem nie jest to krwawa ofiara, ale ofiara z życia osobistego na rzecz wyłącznej służby liturgicznej. Ciekawe jest dalsze nałożenie rąk lewitów nad cielcami, co umacnia nas w przekonaniu, że lewici są prawdziwymi żertwami ofiarnymi złożonymi na ołtarzu służby Bożej.

Bycie lewitą jest otrzymaniem specjalnego wybrania wewnątrz Narodu Wybranego, ale nie jest przywilejem. Jest służbą do pełnienia w Świątyni w imieniu całego Ludu Bożego. Wszyscy Izraelscy pierworodni są własnością Pana i należą do Niego, bo zostali odkupieni od śmierci dotykającej pierworodnych egipskich. Wszyscy lewici są poświęceni Bogu w zamian za pierworodnych Izraelskich. Obrzęd opisany w tym rozdziale w sposób cielesny wyraża wyjątkową relację łączącą lewitów w Bogiem, ale też łączącą Izraelitów z lewitami, stąd cielesny gest nałożenia rąk na Lewitów, wyrażający cieleśnie taką deklarację: “Jesteście ciałem z naszego ciała, będziecie żyli przy Bogu, tam gdzie powinni byli trafić wszyscy nasi pierworodni”. Wszystko to zostało wyrażone w następujących wersetach:

Stawisz lewitów przed Aaronem i jego synami i ofiarujesz ich JHWH gestem kołysania. Wyodrębnij lewitów spośród Izraelitów, gdyż oni do Mnie należą. Gdy ich oczyścisz i ofiarujesz gestem kołysania, przyjdą lewici służyć w Namiocie Spotkania. Są oni Mnie oddani na własność spośród Izraelitów. Biorę ich spośród Izraela w miejsce tego, co otwiera łono matki - to znaczy w miejsce wszystkich pierworodnych. Do Mnie bowiem należy wszystko, co pierworodne w Izraelu, tak spośród ludzi, jak też i bydła. Poświęciłem ich dla siebie w owym dniu, kiedy pobiłem wszystkich pierworodnych w ziemi egipskiej. Obecnie biorę lewitów w miejsce wszystkich pierworodnych Izraelitów i daję ich Aaronowi i jego synom jako własność spośród Izraelitów, by za Izraelitów pełnili służbę w Namiocie Spotkania. Będą wyjednywać przebaczenie dla Izraelitów, by nie spotkała ich kara, w wypadku gdy sami zbliżą się do przybytku». Mojżesz więc, Aaron i cała społeczność Izraelitów postąpili z lewitami tak, jak JHWH rozkazał Mojżeszowi - według tego postąpili Izraelici z nimi. Lewici dokonali swego oczyszczenia i wyprali swoje szaty, Aaron zaś gestem kołysania ofiarował ich JHWH. Potem dokonał nad nimi obrzędu przebłagania, by w ten sposób zostali oczyszczeni. Następnie lewici zostali dopuszczeni do pełnienia służby w Namiocie Spotkania pod kierunkiem Aarona i jego synów. Jak rozkazał JHWH Mojżeszowi w sprawie lewitów, tak postąpiono z nimi. (Lb 8, 13-22)

Podstawą całego życia Ludu Bożego jest fakt wyzwolenia z niewoli egipskiej i długu wdzięczności, jaki posiada u Boga. Obecność Lewitów jest wiecznym przypomnieniem praw, jakich Bóg posiada nad swoim Ludem. Bóg jest Bogiem życia, wolności i świętości, a odrzucenie Boga równa się kierowaniu się ku śmierci, zniewoleniu i utracie godności. Lewici są żywym pomnikiem miłosierdzia Boga względem swoich wybranych. Bóg przede wszystkim chce, aby swój Lud żył pełnią życia: w wolności i świętości, czego Lewici mają być żywymi świadkami.

Przypominam, że w Nowym Testamencie osoby konsekrowane pełnią analogiczną rolę do lewitów. Osoby konsekrowane również otrzymały szczególne wybranie wewnątrz Ludu Bożego. Ta analogia została wzbogacona o kolejny aspekt w Nowym Testamencie: mianowicie Jezus Chrystus wziął na siebie rolę lewitów i doprowadził ją do doskonałego wypełnienia. On jest Wybranym w pełnym sensie tego słowa, wspólnota Kościoła jest Jego ciałem i wewnątrz tej wspólnoty pojawia się kolejne powołanie osób konsekrowanych. Perspektywa Księgi Liczb pozwala nam zrozumieć, że to szczególne powołanie nie jest przywilejem ani nie jest sprawą prywatną. Osoba konsekrowana (kapłan czy zakonnik), jest osobą podarowaną przez Boga całej wspólnocie Kościoła i pełni rolę ofiary zastępczej posiadającej moc wstawienniczą na rzecz całego Kościoła. Osoby konsekrowane są też żywym pomnikiem miłosierdzia Boga względem całego Kościoła. One mają zadanie wstawiania się przed Bogiem i wyproszenia u niego miłosierdzia dla całego Kościoła.