Teść Mojżesza, kapłan madianicki Jetro, usłyszał opowiadanie o tym wszystkim, co Bóg uczynił dla Mojżesza i dla Izraela, jego ludu, że wyprowadził JHWH Izraelitów z Egiptu. Wówczas Jetro, teść Mojżesza, wziął żonę Mojżesza Seforę, którą ten odesłał, i dwóch jej synów. Jeden z nich miał na imię Gerszom, bo powiedział Mojżesz: «Jestem przybyszem w obcej ziemi». Drugi zaś miał imię Eliezer, gdyż: «Bóg mojego ojca był dla mnie pomocą i wyratował mnie od miecza faraona». Jetro, teść Mojżesza, przyszedł z synami jego i żoną do Mojżesza na pustynię, gdzie obozował wówczas pod Górą Bożą. I polecił donieść Mojżeszowi: «Ja, Jetro, twój teść, zdążam do ciebie z żoną twoją i z obu twoimi synami».

Wyszedł Mojżesz naprzeciw teścia, oddał mu pokłon i ucałował go. Potem dopytywali się wzajemnie o powodzenie i udali się do obozu. Mojżesz opowiedział swemu teściowi wszystko, co JHWH uczynił faraonowi i Egipcjanom przez wzgląd na Izraela, oraz o wszystkich trudach, jakie ponieśli w czasie podróży, i jak JHWH ich uwolnił. I cieszył się Jetro ze wszystkiego dobra, jakie JHWH wyświadczył Izraelowi, gdy go uwolnił z rąk Egipcjan. I powiedział Jetro: «Niech będzie błogosławiony JHWH, który was uwolnił z rąk Egipcjan i z rąk faraona, On, który uwolnił lud z rąk Egipcjan. Teraz wiem, że JHWH jest większy niż wszyscy inni bogowie, gdyż w ten sposób ukarał tych, co się nimi pysznili». (Wj 18, 1-11)

Od chwili odkupienia z niewoli egipskiej Izraelici borykają się z trudnymi doświadczeniami: najpierw przy gorzkich wodach Mara musieli pokonać własny lęk i nauczyć się, że posłuszeństwo Bożym przykazaniom zamienia gorzkie źródło w zdrój życiodajnej wody, następnie otrzymali dar manny oraz związane z nim prawo szabatowe, później było traumatyczne wydarzenie w Massa i Meriba, gdzie lud wykazał się dziecinną postawą roszczeniową i nie umiało poprosić Boga o wodę. Wreszcie nastąpiła w tym samym miejscu walka z Amalekiem, z odwiecznym i śmiertelnym wrogiem Izraela. Ta walka została wygrana dzięki walce Jozuego (czyli Jezusa) i dzięki modlitwie wstawienniczej Mojżesza. Odpoczywamy wreszcie po tych burzliwych wydarzeniach: po raz pierwszy naprzeciw Izraelitom przychodzi lud przyjaźnie nastawiony. Chodzi o Madianitów. Mojżesz schronił się do nich, kiedy uciekał przed faraonem po tym, jak zabił Egipcjanina (odsyłam do drugiego rozdziału, link). Jetro, teść Mojżesza, „ucieszył się ze wszystkiego dobra, jakie JHWH wyświadczył Izraelowi”. Ta radość jest etymologicznie powiązana ze rdzeniem JaHaD, oznaczającym „jednoczyć się”. Chodzi o radość wynikającą ze zjednoczenia dwóch istot.

„Po czym Jetro błogosławił JHWH”. Jest to bardzo znamienne, że Jetro nie błogosławi Elohim, Bogu stworzycielowi, ale JHWH, Bogu Abrahama, Bogu wyzwolicielowi. Jetro jest przykładem osoby uznającej JHWH, w przeciwieństwie do faraona, który szyderczo zapytał „Kimże jest JHWH, kogóż ja mam słuchać? Nie znam takiego bóstwa...” (Wj 5, 2 – link). Odpowiedź na pytanie faraona przyszła w piętnastym rozdziale, kiedy Mojżesz dał mu taką odpowiedź: „JHWH jest królem na zawsze i na wieki!” (Wj 15, 18, link). Faraon nie chciał tego wyznać i musiał zapłacić cenę za swój dobrowolny i świadomy upór. Faraon odrzucał JHWH. Kto odrzuca JHWH odrzuca również Izraela, pierworodnego ludu Boga.

Jetro przeciwnie błogosławi JHWH i dzięki temu sam zostanie wywyższony. Kto błogosławi JHWH błogosławi Izraelowi, kto błogosławi Izraelowi błogosławi Abrahamowi w jego potomstwie, kto błogosławi Abrahamowi sam staje się odbiorcą Bożego błogosławieństwa: Bóg to obiecał na samym początku naszej przygody biblijnej w dwunastym rozdziale Księgi Rodzaju (jeden z pierwszych filmów na tym kanale: Rdz 12, 3 - link).

Postać Mojżesza przynosi niezgodę w rodzinie ludzkiej: jedni go odrzucają ku swojej zgubie, drudzy mu błogosławią i sami uczestniczą w błogosławieństwie obiecanym wszystkim narodom w osobie Abrahama – Mojżesz jest tutaj zapowiedzią roli Jezusa. Świadectwo dane przez Mojżesza sprawia, że Jetro nie tylko raduje się z tego, co spotkało Izraelitów, ale sam wyznaje swoją wiarę w nieporównywalność JHWH z innymi bogami, publicznie Go wielbi i błogosławi. Przykład Mojżesza, a więc dawanie świadectwa wobec innych narodów, to zadanie całego ludu Bożego i zarazem spełnienie woli Bożej, aby cały świat „poznał”, kim jest JHWH.

Czyli Jetro pojawia się w historii Izraela jak światło po nocy: Jetro jest przeciwieństwem faraona, ale również Amaleka. Amalek chciał zniszczyć Izraela, Jetro otwarcie przyjmuje go i nawet składa ofiarę:

Następnie Jetro, teść Mojżesza, złożył Bogu całopalenia i ofiary biesiadne. Aaron i wszyscy starsi Izraela przyszli, by z teściem Mojżesza wziąć udział w uczcie przed obliczem Boga. (Wj 18, 12)

Tutaj pojawia się pierwsze ostudzenie naszej radości spotkania bogobojnego Jetra. Jetro składa ofiarę całopalną nie JHWH (Bogu Abrahama), ale Elohim (Bogu stworzycielowi). Bóg stworzyciel jest wspólny wszystkim religiom: uznają go poganie, masoni i muzułmanie. Ale JHWH jest Bogiem odkupicielem, jest Bogiem tylko i wyłącznie Izraela! Być może z tego powodu Mojżesz nie dołączył do uczty stawianej przez Jetra, posłał Aarona i starszyznę jako wyraz szacunku dla Jetra. Mojżesz nie chce, aby kult oddany JHWH mógł zostać pomylony z kultem oddawanym przez Jetra.

Patrząc szerzej, istnieje paralela między ustępem dotyczącym Jetra a poprzednim epizodem o Amaleku. Amalek jest spokrewniony z Izraelitami (bo jest potomkiem Ezawa), Jetro również należy do rodziny Mojżesza (jest jego teściem). Amalek przybył, aby zniszczyć Izraela, Jetro przybył aby podzielić radość z tego, co Bóg dokonał na rzecz Izraela. Mojżesz poprzednim razem polecił Jozuemu, aby wybrać żołnierzy, tym razem będzie musiał wybrać sędziów, aby udoskonalić system sądowniczy (omówimy to w następnych odcinkach). Poprzednim razem Mojżesz zasiadał, aby wspierać walkę z Amalekiem, tym razem zasiada aby rozsądzać spory pośród ludu. Poprzednim razem problemem okazały się ciężkie ręce Mojżesza, które słabną, tym razem również ma do czynienia z ciężarem obowiązków wynikających z pełnionej funkcji. Poprzednie spotkanie skończyło się deklaracją wojny, spotkanie z Jetro przynosi pokój. (por. ks. Janusz Lemański, Nowy Komentarz Biblijny.)

W następnych odcinkach porozmawiamy o władzy sądowniczej w Izraelu.

© Père Alain Dumont, La Bible en Tutoriel, http://www.bible-tutoriel.com/gouverner-c-est-deleguer.html