Frędzle

(Lb 15, 37-41)

I mówił znowu JHWH do Mojżesza: «Powiedz Izraelitom, niech sobie zrobią frędzle na krajach swoich szat, oni i ich potomstwo, i do każdej frędzli użyją sznurka z fioletowej purpury. Dla was będą te frędzle, a gdy na nie spojrzycie, przypomnicie sobie wszystkie przykazania JHWH, aby je wypełnić - a nie pójdziecie za żądzami swego serca i oczu, przez które plamiliście się niewiernością - byście w ten sposób o wszystkich moich przykazaniach pamiętali, pełnili je i tak byli świętymi wobec swojego Boga. Ja jestem JHWH, Bóg wasz, który was wyprowadził z ziemi egipskiej, aby być waszym Bogiem. Ja jestem JHWH, wasz Bóg». (Lb 15, 37-41)

Omawiamy dzisiaj przykazanie noszenia frędzli. Jest to jedyny fragment w Biblii, który mówi o frędzlach, a jednak frędzle są wszechobecnym znakiem Przymierza z Bogiem. To z pozoru błahe przykazanie zostało umieszczone w kluczowym momencie opowiadania o wędrówce Ludu Bożego ku Ziemi Obiecanej, kiedy po raz pierwszy Izraelici dotarli do jej bram, a jednak odmówili wejścia pod Bożą opieką. W poprzednim odcinku odejście od Przymierza zostało publicznie dokonane przez człowieka jawnie łamiącego przykazanie zachowania szabatu, które jest najważniejszym przykazaniem z pierwszej tablicy Dekalogu (odsyłam do naszej serii komentarzy na temat szabatu, link). W poprzednim fragmencie Biblia mówiła o najważniejszym przykazaniu Dekalogu, w tym fragmencie Biblia omawia najmniej ważne przykazanie Prawa Bożego, przykazanie noszenia sznurka przyczepionego do ubrania. To nam daje do zrozumienia, że trwania w Przymierzu z Bogiem wymaga zachowania całego Prawa Bożego, od największego do najmniejszego przykazania, oraz że frędzle, choć niepozorne i przyziemne, są wymownym sposobem wyrażania naszej wiary w sposób cielesny, podobnie jak przestrzeganie szabatu posiada wymiar cielesny, choć podnosi nas do wyżyn duchowości.

Frędzle, po hebrajsku cicit, od czasownika CiC, oznaczającego “oglądać”, tak jak czytamy w wersecie 39: “Dla was będą te frędzle, a gdy na nie SPOJRZYCIE, przypomnicie sobie wszystkie przykazania JHWH, aby je wypełnić”. Początkowo frędzle składały się ze sznurków koloru białego i niebiesko-fioletowego, które to kolory występują w zasłonie Świątyni (Wj 26 - link), stąd noszenie frędzli powinno przypominać wierzącemu, że jego życie jest powiązanie ze Świątynią, że sam wierzący jest ruchomą świątynią chodzącą po świecie.

Przykazanie noszenia frędzli odnosi się do drobnego znaku materialnego, jest najmniej ważnym ze wszystkich przykazań, ale właśnie dlatego takim jest, jest probierzem naszej wierności wszystkim Bożym Przykazaniom. Nasz sposób przestrzegania najmniejszego przykazania pokazuje jakość naszego przestrzegania wszystkich Bożych Przykazań: czy przestrzegamy je w duchu miłosnego oddania Bogu, czy raczej z przymusu i mimochodem?

Przepisy prawne z piętnastego rozdziału Księgi Liczb są umieszczone w kontekście nieudanego, samozwańczego ataku na Ziemię Obiecaną. Dzięki takiemu umiejscowieniu daje się nam zrozumieć, że posłuszeństwo Prawu Bożemu, od największego przykazania przestrzegania szabatu do najmniejszego przykazania noszenia frędzli, jest jedyną bronią i jedyną siłą Ludu Bożego. Sama Ziemia Obiecana nie jest tak ważna, nie ona jest podstawą Przymierza, jest nią wiara i zaufanie Bogu, wyrażające się w przestrzeganiu Bożych przykazań, od najmniejszego do największego. Niezależnie od posiadania lub utraty Ziemi Obiecanej, Przymierze z Bogiem będzie trwało dopóki będzie trwało posłuszeństwo Bogu, w duchowej łączności z ofiarami świątynnymi.

No dobrze, ale w jaki sposób syn Abrahama miałby materialnie przestrzegać to przykazanie noszenia frędzli? Otóż nie ma w Biblii szczegółowych dalszych instrukcji, a więc materialny sposób noszenia frędzli może być dostosowany do różnych czasów, zwłaszcza odkąd nie nosimy już ubrań składających się z jednej, prostokątnej płachty. Sami rabini nie są między sobą zgodni co do sposobu wypełnienia tego przykazania, co daje nam wolną rękę dla praktykowania tego przykazania w duchu i w prawdzie.

W jaki sposób Chrześcijanie mogliby to przykazanie wypełniać? Otóż istnieje starodawna praktyka, aby nosić na sobie wyraz przywiązania do Nowego Przymierza w powiązaniu z jedyną ofiarą miłą Bogu: chodzi oczywiście o zwyczaj noszenia na sobie medalika lub krzyżyka, które pełnią rolę przypominajki i świadectwa Bożego daru życia w wolności i świętości dzięki ofierze Krwi Jezusa Chrystusa.