Overweging Matthé Bruijns, Pastor M.v.G. in de Zaanstreek
Kees, we gaan eten. Kom je aan tafel. – geen reactie.
Kon nou, Kees, we gaan aan eten – Nog geen reactie.
Kees! Heb je me niet gehoord. Ik vraag al drie keer of je komt,
maar je geeft geen enkel antwoord !
Jaha, ik kohom, alleen even dit boek uitlezen ..
Kees is verdiept in zijn boek. Hij hoort je wel, maar hij luistert niet.
Hoe vaak overkomt mij dat zelf niet.
Je bent te druk bezig met je werk, met je hobby, met dat waar je zorg om hebt.
Je hoort wel iets. Maar je denkt: Laat ze maar roepen.
Laat een ander daar nu maar op reageren, ik blijf niet aan de gang.
Er zijn zoveel roepers.
In Jezus dagen ging het ook al zo.
Er waren toen ook al velen die de aandacht vroegen, roependen ook in de woestijn.
Ze werden bijna niet gehoord, en nog minder gevolgd.
Wat voor zin heeft het dan allemaal?
Welke betekenis heeft het nog ?
Waarvoor maken we ons eigenlijk nog zo druk ?
De parabels die gesproken worden willen die mensen bemoedigen die het zwaar hebben..
En het aardige van de gelijkenissen is, dat ze tijd overstijgend zijn.
Iedere periode van de geschiedenis kan er zijn eigen voordeel mee doen,
kan zijn eigen situatie erin terug vinden.
Er wordt immers in beelden gesproken.
In de schriftverhalen gaat het om het uiteindelijke resultaat.
Jesaja zegt: De regen keert niet naar de hemel terug voordat het de aarde heeft gedrenkt, het groen heeft doen laten groeien, dus zijn taak heeft volbracht.
Wij zouden zeggen dat de regen naar de zee terugkeert en niet naar de hemel.
Maar dit heeft alles te maken met het wereldbeeld dat Jesaja en zijn tijdgenoten van de aarde hadden. De wereld was naar hun idee plat.
De regen stroomde naar de zee. En waar de platte schijf van de aarde ophield daar stroomde het water weer omhoog, zodat het door de hemelsluizen als regen, hagel en sneeuw weer naar beneden kon komen.
Een ander wereldbeeld maar de betekenis blijft hetzelfde.
De regen keert niet terug in de kringloop voordat het zijn taak heeft verricht.
Maar er gebeuren ook veel dingen, die totaal zonder resultaat blijven,
die vaak helemaal zinloos blijken te zijn. Verloren energie.
Tegen al dat soort ontmoedigende ervaringen vertelt Jezus zijn verhaal over de zaaier
die uitging om te zaaien.
Ik moet ook denken aan hen door wie de parochies in Koog-Zaandijk en hier in de Watergraafsmeer verbonden zijn.
De Martelaren van Gorcum. 19 mannen die trouw blijven aan hun beginselen,
aan hun geloof en wreed om het leven worden gebracht.
Zij staan voor zoveel vrouwen en mannen ook op dit moment die trouw blijven
aan hun menselijkheid en daar een hoge prijs voor hebben betaald.
Ze staan symbool voor een wereld waarin zoveel onrecht, zoveel haat,
zoveel geweld is en die mensen willens en wetens wordt aangedaan.
In zo’n wereld schrijft Matteus ook zijn evangelie en neemt daarin deze parabel van Jezus op, omdat het een verhaal is dat moed wil geven.
Ook in de eerste gemeente waren er ontmoedigende ervaringen: geweld en vervolging.
Het zou alleen maar erger worden, tot dat er zelfs een moment kwam dat kerken zelf anderen gingen vervolgen omwille van hun afwijkende geloof.
rooms-katholieken deden dat, en de vervolgde protestanten deden dat ook
Ook bij ons komt regelmatig de vraag op:
Waar doen we het voor ons druk maken over geloof en kerk,
waar zijn we in Gods naam mee bezig ?
Is het wel de moeite waard, zou het ooit nog wat opleveren ?
De parabel vraagt waar we zelf staan,
Luister jij wel naar wat God en Jezus te zeggen hebben ?
En hoe reageer je dan?
Het initiatief ligt bij God. God is als de zaaier.
God begint en nodigt de mens uit om te antwoorden.
Hij vraagt medewerking: op zijn woord mag een antwoord komen.
Hoe ben jij, ben jij zo hard als beton of asfalt?
Ben je als een klinkerweg waartussen de voegen een kleine kans bestaat dat er iets wortel kan schieten.
Ben je als de slappe bodem van een veenpolder.
Je denkt dat je er lopen kan, maar als je een voet op de drassige grond zet, zak je er diep in weg en veel verrot in het water.
Ben jij als grond waar het zaad wortel kan schieten en voedsel vindt om vrucht te kunnen dragen.
Deze vraag van Jezus ligt bij ieder van ons. Doe je echt wat je wilt en zegt ?
Krijgen Gods woorden de kans om bij jou tot wasdom te komen ?
Wat voor een kerk zijn wij? Willen we als een Rots zijn?
Een rotsbodem geeft een stevig fundament,
Maar keiharde steen wordt slechts door miljoenen jaren van zijn scherpe kantjes bevrijd.
Een steen verandert maar heel langzaam van vorm.
Ik geloof niet dat daar toekomst voor de gemeenschap in ligt,
want zo’n keiharde kerk laat ook maar moeizaam nieuwe gedachten in zich doordringen.
Staat maar weinig open voor nieuwe ontwikkelingen en ideeën,
laat staan dat het woord van God daar nog binnen kan dringen.
Dat is de toekomst dus niet.
Of zijn we een kerk die ieder idee vol enthousiasme opneemt,
die erover vergaderd, beleid afspreekt, grootse plannen maakt,
maar er verder eigenlijk niet zoveel meer meedoet:
Daar hebben we geen tijd voor, of geen mensen,
of is er alweer een nieuw onderwerp waar we al onze energie aan willen geven.
Onze kerk is dan als dat dunne laagje aarde, het zaad komt snel op
maar krijgt geen kans om wortel te schieten.
Het valt vaak niet mee om het woord wortel te laten schieten.
We leven in een tijd waar het woord ‘christelijk en katholiek’ in de ogen van vele mensen duidt op een rest uit het verleden.
Een herinnering aan een tijd waar men niet altijd goede herinneringen aan heeft.
En deze ervaringen zijn een excuus om ook met het andere niet zoveel meer te doen.
De gevolgen zijn dat kerkgebouwen verdwijnen.
Hier in Amsterdam weten jullie er al heel lang over mee te praten.
Sinds deze eeuw hebben we dat ook in de Zaanstreek pijnlijk ervaren.
Kerkgebouwen moeten sluiten. Het is dan wel steen en hout, maar zo’n gebouw heeft ook een ziel gekregen, van mensen die daar mee verbonden zijn.
Voorwerpen zijn dierbaar geworden. En we vinden het als Koogse parochie fijn,
dat veel delen van het interieur elders een plaats hebben gevonden.
Behalve de ontvanger van het zaad, is er ook nog de zaaier.
In het verhaal van Jezus is dat God
De zaaier die in overvloed blijft zaaien en dat mag tot vreugde stemmen.
Het gaat er kwistig aan toe. God kijkt niet waar het valt.
Iedere plek, rotsig, vol distels, krijgt een handvol zaad mee.
Hij zoekt niet eerst een eensgezinde kring van gelovigen.
Hij kijkt niet of je gedoopt en gevormd bent.
Iedereen krijgt genade in overvloed.
En ook al lijkt het aantal mensen dat het woord aanneemt, maar klein,
waar het vrucht draagt is het een veelvoud van wat er gezaaid is.
Op nogal wat plekken in onze samenleving lijkt de verdorring toe te slaan.
Nogal wat met mensen moeten lijden onder de tekorten van dit leven, van deze samenleving, onder het juk dat mensen elkaar opleggen.
Vaak lijken de distels, de brandnetels, de verzuurde aarde, een onherbergzaam klimaat zoveel sterker dan een vruchtbaar klimaat.
Gelovige mensen vragen zich af of de zaaier wel weet wat er zich op de aarde afspeelt,
De vraag naar het waarom van zoveel lijden is niet van de lucht.
Toch blijft de zaaier uitgaan en strooit zijn teken van genade vol vertrouwen in het rond.
Met een breed gebaar werpt hij het zaad uit.
Ook al is het resultaat dan niet direct zichtbaar.
je moeite zal veel opleveren.
Nog even terug naar Kees die geen tijd had om te eten,
omdat zijn boek nog niet uit was.
-Kees kom je nou eten??!!
Weer geen antwoord, het is om uit je vel te springen.
Maar waarom eigenlijk, wat is 5 minuten op een mensenleven.
‘laat de jongen zijn boek maar uitlezen.
Vijf minuten later komt hij eraan. ‘Honger’, is zijn enige commentaar.
en hij eet heel zijn bord leeg.
Zijn Woord zal dertig, zestig of honderdvoudig vrucht dragen.
Amen.