4 september
Overweging Paul v.d. Elst
Startzondag 4 september 2022
Ter voorbereiding van de Bisschoppen-Synode in 2023 zijn wereldwijd de parochies
uitgenodigd zich te buigen over de volgende vraag: ‘Welke dromen en verwachtingen wil je
de R.K. Kerk meegeven voor de komende 50 jaar?’
Het was een uitnodiging, zoals je dat populair noemt: ‘Bottom-Up’.
Dus vanuit de parochianen zelf.
Ari van Buuren en ik hebben vervolgens ‘deze handschoen opgepakt’. Ondanks dat we vooraf wat somber waren, over minder parochianen, vergrijzing en ontgroening, zorgen om het voortbestaan, gingen we aan de slag met de vraag over dromen en verwachtingen. We zijn in gesprek gegaan met enkele parochianen.
Dit deden wij in april tijdens een tweetal avonden en het waren goede bijeenkomsten.
De uitkomst van deze bijeenkomsten vinden wij dermate inspirerend, dat wij die graag met u willen delen.
Wat was het antwoord op de vraag: wat zouden wij de Kerk willen meegeven?
Daarin kwam het woord VERBINDING centraal te staan.
Dit woord sluit naadloos aan bij de eerste Lezing en het Evangelie van vandaag.
In de Lezingen gaat het over een raadsbesluit, een toren bouwen en oorlog voeren.
Nu is het voeren van een oorlog overigens beangstigend actueel en weinig christelijk – denk
aan Oekraïne. Maar over deze diep trieste realiteit gaat het gelukkig niet.
Het gaat over: weet wat je doet!
Als je bouwt moet je eerst berekenen, tekeningen maken, over een budget beschikken. Net
als bij het voeren van een oorlog: hoe sterk is je tegenstander, wat is de strategie, wat is de
kans van slagen? Allemaal logische vragen; dat kan iedereen bedenken.
Wij kwamen op die twee genoemde inspiratie-bijeenkomsten uit bij het grote woord:
VERBINDING….
We hebben allemaal een gevoel bij Verbinding, maar wat is nu de definitie? Of nog anders
gezegd: hoe passen wij dit toe in ons eigen leven?
In het evangelie van vandaag lezen wij een handreiking: ‘Grote groepen mensen trokken met
Jezus op.’
Die mensen stonden dus – bewust, of onbewust – met elkaar in VERBINDING.
Het gaat over een weg, waarvan je aanvoelt, dat het een goede en begaanbare weg is. Nu
gaat, dat niet altijd goed: Mensen kunnen van mening verschillen over welke route je moet
volgen, lopen te hard, of te traag. Soms ontbreekt de bewegwijzering – dan voel je je alleen,
raak je teleurgesteld en onzeker. Dan moet je een eigen keuze maken en ‘scheiden de wegen’.
Dit ‘scheiden der wegen’ kan leiden tot een isolement. Het gebeurt zelden, dat mensen hier hun kracht in vinden. Hier staat tegenover, dat er mensen zijn die het woord verbinding een ‘jeukwoord ‘ vinden. Te soft, te liefelijk, babytaal vanuit de kerk. Nu wil ik graag rekening houden met ieders gevoeligheden, maar wat is het alternatief? Als het alternatief van verbinden polarisatie en populisme is, dan kies ik toch liever voor het eerste.
Het is nu eenmaal een feit, dat we in een tijd leven waarin tegenstellingen eerder worden aangezet en beklemtoond, dan overbrugd. Een tijd waarin men liever muren bouwt, dan bruggen slaat. Er is veel maatschappelijk debat. Onze samenleving staat onder druk. U kent alle voorbeelden. Ik noem er een paar: de oorlog in Oekraïne, de opvang van vluchtelingen (wie is een echte vluchteling en waar huisvesten we die mensen en waarom zij wel een huis en betaalbare woningen voor jongeren niet?), de zorgen om het klimaat, het boerenprotest en de stijgende prijzen. Er is duidelijk iets in onze samenleving gaande en we moeten echt waakzaam blijven om een uitslaande brand te voorkomen.
Volgens het evangelie van vandaag gebruikt Jezus het woord ‘haten’. Wijlen pastoor Leo Nederstigt heeft mij eens uitgelegd, dat je dit radicale woord moet zien in de geest van de tijd dat het evangelie is opgetekend, in het joods semitisch denken wat soms zo stellig is. Niet echt ‘haten van je ouders’, maar in de zin van een radicale keuze maken. Niet zomaar meelopen met de media, niet te snel in een oordeel, maar met zachtmoedigheid het debat tegemoet treden. Staan voor je geloof.
Zorg voor de mensen waarmee je samenleeft, of samenwerkt, minder snel met een oordeel , maar met een wil om te verbinden.
Als het gaat om zelfkritiek en reflectie, dan moeten wij constateren, dat de Kerk niet altijd een ideaal-beeld is geweest. Alles wat we al jarenlang horen over de Kerk is dalende ledenaantallen, sluiting van kerkgebouwen, of het samenvoegen van parochies, vergrijzing en ontgroening en zo verder. Waarschijnlijk een gevolg van de teleurstelling over het verlies aan glans rondom het ideaalbeeld. Niet een kerk, die op je let, maar naar je omkijkt. Niet om je gevangen te houden in dogma’s van anderen, maar om op te vangen. Dit element kwam ook tijdens de inspiratie-gesprekken naar voren. Maar VERBINDING is meer!
Een parochie-gemeenschap zijn is: mensen betrekken bij het leven van samen-onderweg.
Met een permanent bewustzijn dat je ertoe doet en niet alleen bent. Je wordt gezien en je
bent van meerwaarde. Je bent geen toeschouwer, maar deelnemer aan een groep van
mensen bij wie je je thuis voelt.
Uit de gesprekken kwam naar voren, dat de kerk geen passief gegeven moet zijn. Geen
stilstand.
In VERBINDING staan vraag om actie. Het vraagt van de kerk en van haar deelnemers
deelname, beweging, de dynamiek van onderweg-zijn. Om in VERBINDING met elkaar te
blijven.
In verbinding met God, verticaal. En in verbinding met elkaar, horizontaal.
Als een alzijdige kerk op een weg, die een toekomst belooft van samen werken aan een betere wereld. In het groot en het klein, maar altijd mét en vóór elkaar.
Ook in het nieuwe Seizoen 2022-2023! Dat we daarmee oprecht kunnen zeggen: het heeft niet aan ons gelegen, omdat wij met durf en vertrouwen echt doen, wat Hij van ons vraagt, passend bij de nieuwe tijden waarin wij leven en binnen de nieuwe omstandigheden.