18 september

VREDESWEEK 2022 Oecumenische Viering in De Bron

Amos 8, 4-7 – Lucas 16, 1-8

We zongen zojuist, na de felle Godswoorden van de profeet Amos: “Geef vrede, Heer, geef vrede.

Maak ons een levend teken, Uw vrede wint de strijd.” Dit lied is een Vredesgebed. Maar geloven wij er nog wel in? De profeet Amos zou nu wellicht ook miljonair Sywert van Lienden en zijn oneerlijke mondkapjes deal genoemd hebben….

2

Eergisteren: vrijdag 16 september stond in Trouw een cartoon van Len, met het opschrift Vredesweek 2023′. Je ziet een man in een open veld met in zijn handen een groot bord met Jezus tekst: “Hebt uw vijanden lief!”. Boven zijn hoofd vliegen 4 raketten. Er vliegen er twee naar links, van Oost naar West- en twee naar rechts, van West naar Oost. Dit is wel cynisch. Bijna zeven maanden geleden viel Rusland Oekraine binnen….. A.s. woensdag, 21 september is het de ‘VN-Dag voor de Vrede’-wist u dat? Elk jaar is de week, waarin deze datum valt, de PAX-Vredesweek. De startzondag van de Vredesweek vieren wij als kerken in Watergraafsmeer altijd samen: vanmorgen in De Bron.

Maar: kunnen we al met al nog wel in de zin van de Vredesweek geloven? Vrede lijkt zó ver weg…

3

Waarom wordt er eigenlijk sinds 1967- dus nu al 55 jaren lang! – een Vredesweek georganiseerd? Kort na de Tweede Wereldoorlog is de katholieke internationale Vredes-beweging Pax Christi opgericht. Men wilde geen haat of vergelding meer. Men durfde zelfs voor verzoening en vrede te gaan!

Daarvoor kwamen in 1949 25.000 jongeren uit 34 landen samen in Lourdes.

In 1966 werd het Nederlandse Interkerkelijk Vredesberaad: het IKV, opgericht, Pax Christi en IKV werden boegbeelden van de Nederlandse Vredes-beweging. In 2006 gingen beide organisaties samenwerken-vanaf 2014 onder de naam PAX.- ‘Waarom is ‘Christi’ eigenlijk verdwenen?’ vraag ik mij wel ‘s af….

Daarom straks meer over Jezus’ gelijkenis van de onrechtvaardige, oneerlijke rentmeester die vandaag gewoon op het leesrooster staat. Die moet ik – die moeten wij wel zien te verbinden met de Vredesweek!

4

PAX, de organisator van de Vredesweek, formuleert de doelstelling van de Vredesweek 2022 in

mooie, fraaie, idealistische woorden zo: Deze Week staat in het teken van ‘Generatie Vrede’: de generatie die burgers verenigt die in actie willen komen voor vrede – over grenzen en dwars door verschillen in huidskleur, gender en klasse heen. De Vredesbeweging anno 2022 verbindt jong en oud in een gezamenlijke missie voor een vreedzame wereld. Van de generatie die zich nog herinnert hoe mensen massaal de straat op gingen tegen kernwapens, tot een nieuwe generatie jongeren en vooral meisjes die zich steeds meer zorgen maken over hún toekomst.

Ja, ik was een van al die mensen die 39 jaren geleden demonstreerden tegen de kernwapens. Wat was mijn enthousiasme toen groot! Ik herinner mij nog, dat ik in oktober 1983 als 38-jarige in Den Haag met ruim een half miljoen(!) andere mensen meeliep in de tweede demonstratie tegen kernwapens.

Dat lopen werd een ongelooflijk mooie en ontroerende ervaring. Het was alsof er een zee van vrede ging stromen. Ergens achter in die immense mensenstoet ontstond een roep, een jubel, een yell, één ontwapenend gebed om Vrede!

Ik voelde het als een stroom over en door mij heen gaan. Éven alom vrede!….. Vrede! Toen de Berlijnse Muur in 1989 viel juichte een Oost-Duitse vriendin: “Dit is de Exodus! We gaan naar het Beloofde Land.”

Genoeg hierover. We zijn op de helft van de preek.

Mag ik u nog meenemen naar de gelijkenis van de onrechtvaardige, oneerlijke rentmeester?

5 Deze gelijkenis is eigenlijk een wat bizar verhaal. Zelfs wel typerend voor onze wereld van banken,

verzekeringen en sociale voorzieningen. Die sector is voor een gewone burger ingewikkeld, bepaalde producten zijn ondanks vermeende transparantie zo duister. Kun je het allemaal wel vertrouwen? denkt menig burger. De regering kreeg afgelopen week bij voorbaat het rapportcijfer 3,3.

In Jezus’ verhaal gaat het om een chaotische rentmeester.

Het regent klachten. Daarom laat zijn baas hem komen: ‘Wat hoor, wat lees ik? Jij bent ontslagen,

zoek de boeken bij elkaar, verantwoord je en maak dat je weg komt.’ Hoe reageert die rentmeester? Hij nodigt gedupeerde schuldenaars bij zich uit op kantoor. Daar bewaart hij hun schuldbewijzen. Nu opeens geeft hij hun korting. Het gaat van 100 naar 50 vaten olijfolie = 50% korting. En het gaat van 100 naar 80 balen graan 20% korting. Die kortingen verschillen, maar de waarde is gelijk. Omgerekend is het een korting ter waarde van 500 werkdagen loon. Dat is dus zo’n 1½ jaarsalaris! Een enorme weldaad voor de klanten van de rentmeester!

Jezus zegt dan ook als conclusie van deze gelijkenis: “De heer prees de (op zich) oneerlijke

rentmeester, omdat hij slim had gehandeld…”

Niet duidelijk is hierbij, of Jezus de heer van de rentmeester bedoelt of Gód, de Heer…. Zó. dubbelzinnig is het…. De strategie van de rentmeester is: slim voor je toekomst zorgen door vrienden te maken!

6

En wij? Gaan wij royaal met anderen om? Schulden kwijtschelden? Anders investeren? Laten wij investeren in het zegenen van elkaar!!! Geen droom, maar de flonkering van een nieuwe vriendschap. Geen droombeeld, maar een zachte bries van geloof en hoop en liefde als een teken van herkenning.

Zoals Meerklank straks zingt over Vrede, die geen droombeeld is.

Ergens las ik dat men in voormalige Engelse koloniën zegt – en daarom niet kan rouwen om Queen Elizabeth II: “Eerst haalden ze onze mensen op, die ze als slaven verhandelden. Later kwamen ze voor onze bodemschatten. En nu, nog weer later, zijn wij dumpplaatsen voor hun afval!” Ja, hòe zijn wij allemaal Rentmeesters van moeder Aarde? Paus Franciscus confronteert ons telkens hiermee!

Wij mensen zijn rentmeester van de aarde. God heeft ons veel te vergeven. Wij mensen hebben

elkaar veel te vergeven. Niet voor niets leerde Jezus ons bidden: ‘Vergeef ons onze schulden, zoals

wij ook vergeven aan onze schuldenaren!’. Zoals???…..

7

Tenslotte – laten we telkens bidden en er in vrede naar leven:

“Ik laat u: God en mens, niet gaan tenzij U mij zegent…..” Amen