Overweging Elly Molenaar en Janneke de Bruin

Ge. 15 1-6; 21 1-3 Lucas 2 22-40

Feest van de Heilige Familie

Simeon en Hanna – de ontmoeting met de Messias in de tempel

Overweging – deel 1 Elly Molenaar

In de Bijbel staan diverse verhalen over echtparen die geen kinderen krijgen in de normale periode van vruchtbaarheid, maar pas lang daarna. We herinneren ons uit de afgelopen adventstijd Elisabeth en Zacharias, de vader en moeder van Johannes de Doper. Maar van lang daarvoor is het verhaal bekend uit de eerste lezing, het verhaal van Sara en Abraham, de vader van alle gelovigen. Abraham gaf eerder gehoor aan de stem van een onbekende God die hem riep: ‘Abraham, ga uit je geboorteland en vertrek naar het land dat Ik je geven zal’. Hij liet als jongeman alles achter zich, hij trok weg uit zijn geboortestreek, iets dat in die tijd totaal ongehoord was, een klap in het gezicht van zijn familie. En God beloofde Abraham om hem tot een groot volk te maken. Kijk naar de sterren, hoe talrijk ze zijn. Je nageslacht zal zo talrijk zijn als de sterren aan de hemel. Zo hoorden we in de eerste lezing uit Genesis.

Maar na vele jaren had Abraham nog steeds geen nageslacht. Hij was er zelfs aan gaan twijfelen, en hun kinderloosheid was ongetwijfeld een grote beproeving voor hem en Sara, vooral omdat het niet krijgen van een zoon voor de buitenwereld een teken was dat Abraham in zee was gegaan met een onbetrouwbare God, of liever gezegd ‘met een waanidee’.

God had Abraham beloofd dat zijn nageslacht zo talrijk zou zijn als de sterren aan de hemel. Sterren zijn lichtpunten. In het donker geven ze licht. Ze wijzen reizigers de weg. Zo zouden de kinderen van Abraham tot zegen mogen zijn van alle andere mensen in de wereld. Een koninkrijk van lichtjes zouden zij zijn, door hun geloof als dat van hun vader Abraham, het geloof in de levende onzichtbare God. Maar, dat geloof lijkt voor het goed en wel begonnen is met Abraham meteen alweer uit te sterven. Pas als Sara zelf er al nauwelijks meer rekening mee houdt, raakt ze in verwachting van een zoon, Isaak.

Wat is de bijzondere betekenis van dit verhaal? Het laat zien dat, op het moment waarop onze menselijke mogelijkheden lijken uitgeput om het verhaal van God met de mensen door te laten gaan, God laat zien dat Hij er OOK nog is, en dat Hij trouw is aan zijn beloftes. Als wij neigen te denken dat het over en uit is, toont God zijn wonderlijke macht.

Het volk van God kan zich niet alleen op eigen kracht als volk van God voortplanten. Geloof is niet een zaak van mensen alleen, het is ook Gods zaak. God doet de toekomst van zijn volk open door de geboorte van Isaak, de zoon van Abraham en Sara op een moment dat ze het niet meer verwachten.

Als volk van God moeten we niet alleen kijken naar onze menselijke mogelijkheden en onmogelijkheden. We moeten altijd ook vol goddelijke verwachting zijn en op de uitkijk staan.

Zoals Simeon en Anna, in de Evangelielezing. Zij nemen – op een voor hen totaal onverwacht moment – het kind in hun armen, zij heten het welkom. En zij loven God. Zij beseffen op dat moment dat het niet is afgelopen met Gods volk en met de belofte aan Abraham. In hun eigen handen ligt de toekomst van Gods volk en van de hele mensheid. Simeon en Sara zijn beiden op hoge leeftijd, maar ze jubelen en juichen, ze dansen als jong volwassenen. Ze blijken jong van hart door het geloof dat in hen leeft. Herkennen we ons in hen? Wij denken soms toch ook: ‘Wat moet er terechtkomen van Gods belofte?’

Maar door het geloof in Jezus, de komst van het kerstkind, verwekt God ons mensen telkens ‘opnieuw’ tot zijn kinderen. Wij zijn kinderen van God, kinderen van het licht, lichtdragers. Wij zijn als de sterren aan de hemel, als lichtpuntjes in de nacht, lichtpuntjes in donkere tijden… die als het ware ‘uit het niets’ tevoorschijn komen.

Dat is het geheim van Kerstmis. God is mens geworden om ons mensen tot zijn kinderen te maken. Tot mensen, die proberen te leven vanuit de diepste waarden van het geloof en zo te zijn als sterren aan de hemel die de weg wijzen. Het geheim van het jaarlijkse Kerstfeest is de vervulling, het nakomen van de belofte die God deed aan Abraham, de aartsvader van alle gelovigen. En dit geheim roept ons op te blijven geloven, tegen alle verdrukking en tegenslag in.

Overweging – deel 2 Janneke de Bruin

Op Kerstavond ging alle aandacht naar het pasgeboren Jezus kind. In de overweging van Ari van Buuren op Kerstavond werd al een aanzet gegeven over Simeon en Hanna.

Vanmorgen hoorden we in het evangelie van Lucas het verhaal over twee oude mensen – over Simeon en Hanna in de tempel.

Simeon is een wetsgetrouw en vroom man die vele mensen wijze raad gaf.

Hanna is hoogbejaard en vol Godsvertrouwen. Een buitengewoon toegewijde, trouwe vrouw. Ze was in de tempel waarschijnlijk een achtergrondfiguur. Maar zij is bijzonder belangrijk in Gods ogen. Mogelijk is ze de meest spirituele persoon in haar omgeving.

Deze twee onopvallende mensen waren door God uitgekozen om Jezus te mogen zien en vast te houden.

Simeon hoopte op hoge leeftijd de Messias nog te mogen zien. Dat gebeurt!

Op het tempelplein wordt hij naar Jozef en Maria geleid. Simeon verwachtte waarschijnlijk een volwassen man te ontmoeten maar hij ziet het kind die ze bij zich dragen. Dan bevestigt Gods Geest, dat dit de beloofde Messias is. Simeon spreekt de ouders aan en vraagt of hij het Kind even mag vasthouden. Hanna en Simeon: zij staan oog in oog met het kind van Nazareth.

Dat zij dit nu als oude mensen nog mogen meemaken! Ze spreken hun dank uit voor deze ontmoeting want Simeon wachtte hier al jaren op.

Heeft u dat ook wel eens meegemaakt: een bijzondere ontmoeting of iets waar je naar uitkijkt, op hoopt of een wens die in vervulling gaat – als het ware “uit het niets”? (eigen ervaring)

Dat geeft een diep gevoel van blijheid, verwondering, vreugde, dankbaarheid….(ik ben er door gaan dansen).

In het broze, breekbare kind zien zij Gods redding aanbreken.

Daar zien zij vol verwachting en vol vertrouwen naar uit!

Hanna spreekt er met iedereen over.

En Simeon zingt: Licht is opgegaan in Bethlehems velden, er zal redding zijn over de grenzen van Israël heen.

Op dit kind zal Gods kracht rusten en het zal het licht zijn voor de hele wereld.

Er breekt een nieuwe toekomst aan: God komt dicht bij de mensen door het licht.

Maar we zien ook dat kindje in de kribbe. Wanneer we in de ogen kijken van een kind kan de tederheid ons ontroeren. We willen het in onze armen sluiten en koesteren.

Zij zijn zich van geen kwaad bewust. Ze zijn heel kwetsbaar, spontaan en open, zo puur.

Is het voor ons nog wel mogelijk om met de ogen van een kind te kijken?

In verwondering, de zachtheid…..denkend aan het lied: wek mijn zachtheid weer, laat mij kijken door de ogen van een kind…..

We hebben gemakkelijk compassie met kinderen: ze kunnen ons vertederen. Kinderen doen juist een appèl op die verwondering, de zachtheid die wij soms kwijt zijn geraakt. Kinderen kunnen ons tot voorbeeld zijn. Dat is wat Jezus bedoelt.

God komt mensen tegemoet in een kwetsbaar, liefdevol kind.

Vandaag gaat het niet alleen over het kind maar over de Heilige Familie.

In deze corona-tijd leven vele families onder hoogspanning.

Binnen gezinnen is verdriet, zijn er spanningen, beproevingen, huiselijk geweld.

Ouders die thuis moeten werken, kinderen die online onderwijs krijgen. Ook de scholen vallen weer onder de vergaande lockdown.

In corona-tijd hebben veel mensen, ouderen, behoefte aan contact, veel groepsactiviteiten zijn weg gevallen.

Eén-op-één contact op veilige afstand blijft natuurlijk wel mogelijk. Er worden maatjes-trajecten georganiseerd om buurtgenoten in contact te brengen met eenzame ouderen.

Het gaat kortom om het kleine, de aandacht, de liefde voor elkaar. Maar ook om meer ontmoetingen tussen jongeren en ouderen.

Hun levens krijgen dan nieuw perspectief.

Laten we meer aan elkaar denken met compassie en medeleven.

Met een luisterend oor en een kopje thee het verhaal horen van de ander.

Zoek de nabijheid, de verwondering – we missen de aanraking!

Laten we de Hoop levend houden!

Blijf een lichtdrager voor elkaar, voor de wereld.

Dit is een blijvende opdracht voor ons als Christenen.

Na de stilte horen wij het lied van de oude Simeon die de Messias heeft gezien en Gods belofte in vervulling gaat:.

Nu meester doe uw dienstknecht heengaan in vrede

Want mijn eigen ogen hebben gezien

Dat het goed zal komen met deze wereld.

En het zal geschieden dat wij samen leven in gerechtigheid en vrede.

Zo moge het zijn…..Amen