juli 1941

een door consul Jan Zwartendijk in Vilnius uitgegeven visum, 1941 (zie 4 jui 1941)

De kademuur van de Spoorkade werd versierd met gekalkte letters: "Een jaar Nederlandsche Unie is een jaar verraad aan het Nederlandsche volk", terwijl ook het plaveisel op verschillende plaatsen in de stad getuigde van de Nationaal-Socialistische haat. 

Blijkbaar vindt men van nationaal-socialistische zijde de Kamper burgerij niet "deutschfreundlich" genoeg. Op verscheidene gebouwen worden  door de bezetter biljetten aangebracht met het opschrift "Hier heerscht Engelsche ziekte".  Als antwoord hierop moeten vele ruiten van NSB-ers het ontgelden. Uit de gemeentekas moet de aangerichte schade worden vergoed (zie ook 20 november 1941)

1 juli 1941

• Vroeg in de morgen is een gedeelte van de grasdrogerij op het Kampereiland afgebrand. De pers-installatie met ongeveer 80 balen hooi gingen verloren. De grasdrogerij produceerde voor de Duitsers. Deze eerste Kamper grasdrogerij had op 4 december 1939 voor het eerst proefgedraaid. Op 26 november 1946 besloot de gemeenteraad de grasdrogerij te sluiten. Op 10 juli 1941 (zie hieronder) werd een tweede grasdrogerij geopend aan (later) de Flevoweg. 

• Raadsvergadering, 19.30 uur:

punt 7 Voorstel van B&W om een krediet van f 4.100 te verlenen voor het herstel van de houten beschoeiing langs de haven der gemeentereiniging (= nu WSV de Riette). Uit de bespreking blijkt dat de gemeente Kampen eikenbalken heeft aangekocht, afkomstig uit de afbraak van het pakhuis van firma S.N.Kalf & Zn (nu Xenos langs de Blauwehandsteeg (t.o. de Hema)). 

Salomon Nathan Kalf was slager van opleiding, maar stapte over op de verkoop van matten, waaronder import Chinamatten. Na zijn overlijden in 1856 nam zijn jongste zoon, Abraham (Kampen 1841-1900), de mattenzaak over. De weduwe van Abraham woonde nog tot 1936 in het pand.

punt 22 (moet zijn 12): W.J. Kolff, assistent Interne Kliniek Rijksuniversiterit Groningen, wordt benoemd tot internist bij het Kamper Stadsziekenhuis. Op de voordracht stonden twee namen. 

punt 21: Besloten wordt om de Gemeentelijke Nijverheidsavondschool (waarvan de heer Snoep directeur was, zie 31 maart 1941) op te heffen met ingang van 1 oktober 1941. Volgens mededeling van voorzitter Oldenhof maakte de Beauftragte van de Rijkscommissaris in de provincie Overijssel bezwaar tegen de kandidatuur van de directeur. 

• Mannus Koers wordt aangesteld als agent van politie in Kampen

2 juli 1941

• Begin van de massamoord in Lemberg (Lviv, Oekraine). Er worden ongeveer 7000 Joden vermoord.

• Keizer Hirohito en zijn staf van politieke en militaire leiders besluit tot zuidwaartse expansie, zelfs als dit oorlog met het Verenigd Koninkrijk en de VS betekent.
  
  

3 juli 1941

Als gevolg van het niet meedragen van een geel kaartje bij het persoonsbewijs, waardoor de opsporing van Joden bemoeilijkt wordt, moeten Joden zich vanaf 3 juli 1941 nogmaals aanmelden om een zwarte J op het persoonsbewijs te laten zetten. Er kwam één zwarte J naast de pasfoto en één J op de voorkant.  Later zou dit door de Duitsers gebruikt worden om eenvoudiger Joden te herkennen en op te pakken, teneinde ze op transport te kunnen zetten (zie ook apr 1941).

4 juli 1941

De SS vermoordt meer dan 400 Joden in Kaunas, toen de hoofdstad van Litouwen. Het was een van de vele progroms in Kaunas gedurende de tweede wereldoorlog. 

Jan Zwartendijk, werkzaam voor Philips en benoemd tot Nederlandse consul, verstrekte voorafgaand aan de bezetting van Kaunas aan duizenden Joodse inwoners ''Curacao-visa''. Hiermee redde hij ontelbare levens, waarvoor hij na de oorlog door de Nederlandse regering werd berispt. 

Lees vooral het boek ''De Rechtvaardigen'' van Jan Brokken (verkrijgbaar in de Openbare Bibliotheek), over het maken van juiste keuzes in tijden van crisis. 

5 juli 1941

Met verordening VO 120/41 maakte Rijkscommissaris Seys-Inquart bekend dat alle politieke partijen opgeheven waren

7 juli 1941

Verklaring door burgemeester Oldenhof aan de rijksrecherche over de in beslagname van miniatuurklompjes op 30 april 1941.

10 juli 1941

• De tweede grasdrogerij, op de linker IJsseloever aan de St Nicolaasdijk (later Flevoweg 76), gesticht door een Cooperatieve Vereniging van Veehouders Kampen, is officieel in gebruik genomen en door wethouder Baron van Boecop in werking gesteld.

• Oprichting van het vrijwilligerslegioen Nederland

12 juli 1941

Brits-Sovjetpact waarbij de landen beloven elkaar militair bij te staan en zelf geen vredesverdrag met nazi-Duitsland te sluiten. Het verdrag bleef bestaan tot mei 1955, toen het Verenigd Koninkrijk zich bij de NAVO aansloot.

16 juli 1941

• Het 20-jarig bestaan van den Wijn- en Likeurhandel van de fa J. W. Siebrand wordt feestelijk gevierd met een receptie tussen 14.00 en 16.00 uur in de Buitensocieteit, hieronder het bericht uit de Nieuwe Tilburgse Courant van 12 juli 1941 (zie ook 25 april 1941):

22 juli 1941

In Nederlands Indië (= nu Indonesië) wordt de dienstplicht ingevoerd.

25 juli 1941

Op 25 juli 1941 vond een ernstig voorval plaats. In de ochtend bleken alle bordjes ‘Voor Joden verboden’ bij de openbare gebouwen en in de parken vernield. De politie stelt direct een onderzoek in naar voetsporen en vingerafdrukken, zo melden de rapporten. Als represaille worden in de volgende weken mannelijke burgers verplicht te posten bij deze bordjes, dag en nacht, telkens vier uur. Zij die weigeren, worden bestraft en bij de Sicherheitsdienst gemeld. 

Tot in 1944 worden door de politie dagelijks de bordjes gecontroleerd.

26 juli 1941

• Op 26 juli begon de tenuitvoerlegging van de Verordening tot Inlevering van Metalen. Vele ingezetenen laten zich intimideren door de dreigementen van de bezetter. Daardoor wordt in Kampen en omstreken niet minder dan 4126 kg. metaal voor oorlogsdoeleinden beschikbaar gesteld. 

Toch kan nog veel, vooral waardevols, worden gered. De deskundige voor dit rayon, Mr. Ennema,     maakt ruim gebruik van het verlenen      van vrijstellingen aan particulieren, zodat hele groepen 

waardevolle tinnen en koperen voorwerpen o.a. van de Verenigde Gast- en Proveniershuizen, de 

Weeshuizen en andere Instellingen in Kampen, in overleg met de heren Regenten en bestuurders,     opzij gezet worden in een "museumkamer" of alsnog in dagelijks gebruik genomen en zo voor       inlevering geheel worden vrij "georganiseerd".

• De nieuw benoemde Commissaris van Politie, de heer A. J. Wuyster uit Deventer, nationaal-socialist, wordt officieel geinstalleerd. Burgemeester Oldenhof was een half jaar waarnemend politie-commissaris geweest en hield een daarop reflecterende toespraak bij de installatie van Wuijster.

• President Roosevelt kondigt een olie-embargo tegen Japan af. Alle Japanse bezittingen in de VS worden bevroren.

• Propaganda van de Nederlandse Unie verboden.

28 juli 1941

Japanse bezittingen in Nederlands Indie bevroren. Alle olie-overeenkomsten worden geannuleerd.

29 Juli 1941

De (achterafgezien) laatste Raadsvergadering onder Duitse bezetting, 19.30 uur:

punt 8 definitieve benoeming van mej. Drs I.G.M. Gerhardt tot docent  klassieke talen en oude geschiedenis en de heer Ligtenberg tot docent Nederlands aan het Gemeentelijk Lyceum

punt 11: Conclusies uit het rapport van de raadscommissie ad hoc naar onderzoek van de verkoop goederen Duitse Weermacht:

1) bij de verkoop van goederen, in gebruik geweest bij de Duitse Weermacht, zijn op geen enkele wijze frauduleuze handelingen of grote tekortkomingen gepleegd 

2) de Directeur van Gemeentewerken had met de Burgemeester van Kampen slechts overleg gepleegd omtrent verkoop van wand- en vloerbedekking en gordijnen aan toekomstige bewoners van de percelen, waarin zich deze bij de Duitse bezetting in gebruik geweest zijnde goederen bevonden. Ten onrechte is uit dit overleg als een enigzinds ruimere machtiging tot verkoop opgevat en zijn meer goederen verkocht dan was afgesproken.

3) de commissie van onderzoek betreurt het, dat zich onder de kopers vrij veel personen in dienst van de gemeente of gemeentelijke instellingen bevinden.

4) de prijzen waren over het algemeen niet hoog. De commissie van onderzoek zou het juister hebben geacht, indien aan den verkoop openbare bekendheid was gegeven, waardoor de prijzen gunstig zouden zijn beinvloed en meer Kamper ingezetenen een kans hadden gekregen tegen redelijke prijs iets te kopen.

(uit: Handelingen van den Raad der Gemeente Kampen, 1941)

Gezien punten 2, 3 en 4 wekt conclusie 1 vooral de indruk dat de ''heren'' elkaar dekken. Ook toen al, is de gedachte die zich voornamelijk opdringt.

Na afloop van de gehouden Raadsvergadering werd door Mr. S. R. Perrin een belangwekkend rapport uitgebracht over Kampen, betreffende "een onderzoek naar de levensomstandigheden en toekomstmogelijkheden in deze gemeente". Dit onderzoek was ongeveer een jaar eerder door de Kamper raad aan Mr. Perrin opgedragen.

© cultuurZIEN 2025