di. 1 juli 2025: di. 1 juli 1941, dr W.J. Kolff wordt benoemd tot internist
bij het Stadsziekenhuis en marechaussee Mannus Koers tot agent van politie. Beiden verzetten zich tegen de Duitsers. Mannus kwam in 1942 in kamp Amersfoort terecht, hij stelde later zijn herinneringen op schrift.
wo. 2 juli 2025: vr. 2 juli 1943, vermoord omdat hij joods was:
Hartog Jacob (Hans) Rudelsheim, Kpn 1/3/1922-2/7/1943 Sobibor, 21 jaar en kleermaker. Van zijn onderduikadres in Leiden gehaald.
do. 3 juli 2025: do. 3 juli 1941, Joodse inwoners van 14 jaar en ouder moeten zich opnieuw aanmelden
om één zwarte J naast de pasfoto en één J op de voorkant van het persoonsbewijs te laten zetten. Na 1 april 1941 was iedere Nederlander verplicht een geldig persoonsbewijs bij zich te dragen. Dit was een algemene verplichting, dus niet alleen gericht op Joodse inwoners. Toch vormde het persoonsbewijs een belangrijke administratieve schakel bij de opsporing van Joden en verzetsmensen. Via Verordening nr 6/1941, artikel 9 werd namelijk bepaald dat voor personen van geheel of gedeeltelijk Joodse afkomst een bewijs van aanmelding moest worden opgemaakt. Dit bewijs van aanmelding gaf een aanduiding hoeveel Joodse voorouders iemand had. Het was verplicht om dit gele kaartje bij het persoonsbewijs bij zich te hebben, maar velen ‘vergaten’ dat, waardoor de opsporing van Joden bemoeilijk werd. Vandaar de maatregel van 2 juli 1941.
Vanaf 23 januari 1942 hadden alle Joodse burgers twee grote zwarte J’s gestempeld op het hun persoonsbewijs. De gemengd-gehuwde Joden konden vanaf mei 1942 kiezen voor een ‘arbeidskamp’ of een verplichte sterilisatie. Indien men voor dat laatste koos kwamen er in het persoonsbewijs rode J’s. Men hoefde geen ster meer te dragen en kreeg eventueel ingeleverd vermogen van de roofbank Lippman & Rosenthal terug. Met bepaalde restricties kon men weer deelnemen aan het maatschappelijk leven.
vr. 4 juli 2025: Op za. 4 juli 1942 worden de eerste oproepen verstuurd voor deportatie van Joden uit Nederland,
zgn voor de ''werkverruiming onder politietoezicht''. Na identificatie en isolatie ging de bezetter over op deportatie.
Op do. 4 juli 1946 vindt de pogrom van Kielce plaats:
41 in Polen teruggekeerde holocaustoverlevenden werden alsnog vermoord, 82 raakten gewond. Negentigduizend joden ontvluchtten hierna Polen.
za. 5 juli 2025: vr. 5 juli 1940, Mussert in het NSBblad Volk en Vaderland:
''Wij nationaal-socialisten zijn ervan overtuigd dat op 13 mei 1940 het Oranjehuis als vorstenhuis heeft opgehouden te bestaan. Dat is voor ons een vaststaand feit en de toekomst zal dit bevestigen ...''
Ongeveer 300 marechaussee weten tijdens de meidagen te ontkomen naar Engeland. Zij verzorgen de beveiliging van de koninklijke familie in Engeland. Ook vervullen zij politiediensten bij de Prinses Irenebrigade.
zo. 5 juli 1942, de eerste oproepen van de Joodse Raad vallen in de bus
Margot Frank moet zich melden om in Duitsland voor de nazi's te gaan werken. Margot, Anne en de rest van hun familie duiken onder, hun woning aan het Merwedeplein is na acht jaar niet langer veilig. Ze lopen de vier kilometer naar het onderduikadres aan de Prinsengracht.
zo. 6 juli 2025: do. 6 juli 1944, vier geheimagenten crashen in het Ijsselmeer
Jan Bockma (23 jr), Pleun Verhoef (24 jr), Pieter Kwint (21jr) en Johannes Walter (21 jr) vertrokken in de avond van 5 juli op een geheime missie om contact te leggen met de Raad van Verzet, een koepel van verzetsorganisaties in Nederland (opgericht april 1943). Hun vliegtuig vloog laag, om niet door de Duitsers opgemerkt te worden. Dat gebeurde wel en zij werden beschoten door een Messerschmitt afkomstig van vliegbasis Leeuwarden. Ongeveer 4 kilometer van Kornwerderzand stortte de engelse Hudson in het IJsselmeer. Ook de 4-koppige Britse bemanning komt om.
ma. 7 juli 2025: vr. 7 juli 1944, het is CHU-wethouder Coenraad van den Noort gelukt ontslag te krijgen (per 4 juli).
Zijn portefeuille was Onderwijs en Sociale Zaken. Hij wordt opgevolgd door NSBer J.W. Landman. Landman was op 23 augustus 1944 alweer met verlof. Hij werd vervangen door NSBer Roest van Limburg, hoofd gemeentewerken.
Op 30 augustus 1941 namen de Kamper wethouders F.H.J. baron van Boecop, H. Krans en C. van den Noort ontslag. Directe aanleiding was het defile tijdens het bezoek van NSBleider Anton Mussert aan Kampen. De wethouders wilden niet verplicht op de stoep van het stadhuis staan om het defile af te nemen. Dit ontslag werd niet door de Duitse bezetter geaccepteerd.
Na het ontslag van burgemeester Oldenhof (25/2/1942) was Coenraad van den Noort twee maanden waarnemend burgemeester, tot de aanstelling van NSB-burgemeester Sandberg (30/4/1942). In deze periode werden Van Boecop en Krans door Van den Noort ontslagen, wegens ''het feit, dat zij gewetensbezwaren hebben tegen de verdere waarneming hunner bediening, dat hen, naar hun oordeel, ongeschikt maakte voor de uitoefening daarvan’'' (Iet Erdsieck, De noodgemeenteraad van Kampen 1945-1946, KA 2004). Voor Van den Noort zelf lukte dit ontslag niet.
De relatie tussen Sandberg en Van den Noort was vanaf het begin slecht. Wethouder Van den Noort had een moeilijk bestaan naast de wispelturige en onbetrouwbare Sandberg. Van den Noort werd regelmatig door Sandberg geschoffeerd. Uiteindelijk moest hij Sandberg zelfs toestemming vragen om zich buiten de gemeente Kampen te begeven. Ook moest hij de sleutels van het stadhuis inleveren.
Direct na de bevrijding van Kampen werden de wethouders door de teruggekeerde burgemeester Oldenhof in hun functie hersteld.
di. 8 juli 2025: Op ma. 8 juli 1940 wierpen Engelse vliegtuigen bommen af boven Sliedrecht
Het doel was schepen in de haven te raken, het resultaat was 8 onschuldige slachtoffers en veel schade aan huizen in een woonwijk.
wo. 9 juli 2025: 9 juli 1945, in Kampen wordt bekend dat Gerrit Pon, 21 jr, is overleden.
Gerrit Pon weigerde voor de bezetter te werken en was daarom ondergedoken, maar werd gepakt. Hij overleed op 6 april 1945, na een bombardement, in de gevangenis van Dessau. Gerrit kwam uit een onderwijzersgezin (vader en moeder). Zijn vader was onderwijzer in Grafhorst. Later verhuisde het gezin naar IJsselmuiden, waar zij woonden in een woning van Beter Wonen aan De Zandberg.
Op de oproep van zijn ouders in de Nederlandse kranten, meldde zich een medegevangene, die door toedoen van Gerrit uit de gevangenis in Dessau ontsnapt was.
do. 10 juli 2025: 10 Juli 1944. Ds. C. B. Bavinck neemt afscheid als predikant van de Gereformeerde kerk,
wegens vertrek naar Voorburg. Daar maakte de fam. Bavinck de hongerwinter mee met al zijn verschrikkingen (V2-s, bombardement op het Haagse Bezuidenhout).
Ds. Bavinck (1907-1989) was een telg uit een bekend gereformeerd domineesgeslacht, zijn oom was hoogleraar aan de Theol. School (de latere THUK). De familie Bavinck woonde in de oorlog aan de IJsselkade op nr 62, met op nr 63 NSB-burgemeester Sandberg. Voor hen lagen de schepen van de Duitse waterpolitie aan de kade en in de Van Heutszkazerne Duitse millitairen. Het oude Concordia, twee huizen verder stroomopwaarts, was bij de Duitse millltairen in gebruik als millitair tehuis (ontspanningsruimte). Ook kreeg de familie Bavinck een tijdje een hoge SS-officier ingekwartierd. Die werd door ds. Bavinck aangesproken op de ongemakkelijke situatie met de schepen van de waterpolitie voor de deur. Vanaf de schepen werd op geallieerde vliegtuigen geschoten. Stel dat de geallieerden de schepen zouden bombarderen. Daarop stelde de SS-officier ds. Bavinck ''gerust'' met de opmerking dat ''dat zooitje helemaal geen bom waard was'
De kinderen van ds. Bavinck en de kinderen van NSBburgemeetser Sandberg hadden ongeveer de zelfde leeftijd en speelden graag met elkaar. Dat mocht niet meer van de ouders Bavinck, nadat hierover vanuit de kerk een opmerking was gemaakt. Alleen de allerkleinsten mochten nog met elkaar spelen, totdat de twee kleutertjes Sandberg en Bavinck op een dag tijdens het hijsen (of strijken) van de hakenkruisvlag op de schepen van de waterpolitie meesalueerden. Daarna was het samenspelen voor hen ook voorbij.
Als in 1942 de Jodenvervolging echt op gang komt zijn er steeds meer Nederlanders die zich hun lot aantrekken. Eén van hen is ds. C.B. Bavinck, Gereformeerd predikant te Kampen. Hij zoekt in Kampen en omgeving naar schuilplaatsen voor Joden uit met name Amsterdam. Hij krijgt daarbij hulp van ouderling, Arend Eshuis en zijn vrouw Anna. De familie Eshuis had een manufacturenzaak aan de Oudestraat (nu pannenkoeken huis Holland) en huisveste zelf ook onderduikers.
Op wo. 25 febr 1942 moest ds. Bavinck zich melden bij het Huis van Bewaring in Arnhem, een beruchte Sicherheitsdienstlocatie. Bavinck had in de kerk gebeden voor de koningin en voor '' de verlossing van den druk waaronder ons volk gebukt gaat''. Daarover was geklikt. Thuis in Kampen verkeerde zijn gezin wekenlang in onzekerheid over zijn lot: naar Duitsland of doodgeschoten? Het kwam hem op 9 maanden in kamp Amersfoort te staan (febr.-okt 1942), waar Mannus Koers toen ook verbleef. In okt 1942 kwam ds. Bavinck weer thuis uit kamp Amersfoort: kaal geschoren en broodmager. Zijn 9-jarige zoon Bert herkende hem niet eens meer.
vr 11 juli 2025: za. 11 juli 1942 schrijven de de Ned. Bisschoppen namens tien Christelijke kerken
een telegram over de jodenbehandeling aan Seyss-Inquart, en aan SS-leider Rauter, Generalkommissar Schmidt en aan de opperbevelhebber van de Wehrmacht in Nederland, generaal Christiansen.
Het telegram was voor Christiansen meteen al aanleiding om aan Seyss-Inquart te adviseren om de ondertekenaars ervan allen te arresteren. Dat gebeurde niet. In plaats daarvan maakte Generalkommissar Schmidt in een rede een opmerking, die kon worden uitgelegd als een toezegging dat christen-joden van deportatie zouden worden vrijgesteld. De Duitse machthebbers verzochten vervolgens aan de kerkleiders om af te zien van de voorlezing van het telegram van de kansel. De leiders van de grootste protestantse kerk, de Nederland-Hervormde Kerk, besloten hun dominees te adviseren de Herderlijke Brief niet voor te lezen. Hiermee was op een effectieve manier tweespalt gezaaid binnen het pas kort bestaande eenheidsfront van de Kerken. De katholieke aartsbisschop van Utrecht, monseigneur Jan de Jong, en ook de leiders van de andere protestantse kerken, besloten de brief wel te laten voorlezen. Dat gebeurde op 20 juli. Op 2 augustus werden 245 katholiek-gedoopte joden uit hun huizen en kloosters gehaald, en overgebracht naar het concentratiekamp Amersfoort. De meesten van hen overleden in Duitse concentratiekampen onder hen was Edith Stein.
za. 12 juli 2025: zo. 12 juli 1942, Ds Frits Slomp herhaalt zijn preek van 24 mei in Kampen over Exodus 1: 15-21
's ochtends en 's avonds in de Zuiderkerk te Zwolle. Na afloop van de ochtenddienst zong de gemeente spontaan het Wilhelmus.
De Zuiderkerk in Zwolle, waar in 1943 de eerste bijeenkomsten plaatsvonden van de zgn. ‘beurs’, het trefpunt waar medewerkers van ‘organisatie Frits’ (later LO genoemd) uit verschillende windstreken samen kwamen en gegevens over onderduikers en over beschikbare onderduikadressen uit andere regio’s met elkaar uitwisselden.
zo. 13 juli 2025: Op in het oog vallende plekken blijken zondagmorgen 13 juli 1941 V-tekens te zijn aangebracht.
Beluister hier een kort fragment uit de stadswandeling door de Oranjewijk.
ma 14 juli 2025: zo. 14 juli 1940 krijgen de beroepsmilitairen de erewoordverklaring ter ondertekening voorgelegd.
Hierin moeten zij beloven op geen enkele wijze in verzet te komen tegen de Duitse bezetter te ondernemen. Een enkeling (69) ondertekent de verklaring niet, de helft waren KNIL-lers. Zij worden direct afgevoerd in krijgsgevangenschap. De officieren die wel de erewoordverklaring ondertekenden, werden op 15 mei 1942 alsnog in krijgsgevangenschap genomen. Dit was een vergelding wegens het vele verzetswerk dat door hen werd uitgevoerd.
di. 15 juli 2025: wo. 15 juli 1942: Joden zonder werk moeten zich omstreeks melden voor de werkverschaffing.
Ruben van Boele ( "gemengd" gehuwd), Maurits en zijn broer Arie van Gelderen (zij waren venters in steengoed), en Herman Goudsmid gaan over de lange brug om de trein van 13.30 naar Zwolle te halen. Waarschijnlijk was hun werkkamp in Johannesga. In okt. 42 werden zij op transport gesteld naar Westerbork en van daar naar Auschwitz.
wo. 16 juli 2025: 1) di. 16 juli 1940, de vakbonden zijn een doorn in het oog van de Duitse bezetter,
maar verbieden durven zij nog niet aan. In plaats daarvan stellen zij controleurs aan. Enkele dagen later, op 20 juli, wordt Meinoud Rost van Tonningen (1894-1945) aangesteld tot liquidatie-commissaris van alle socialistische en marxistische organisaties en de daarbij aangesloten vakbonden. Op 1 mei 1942 werden alle vakbonden ontbonden, zij moesten opgaan in het NAF, een nationaal-socialistische beweging.
2) wo. 16 juli 1941, Het 20-jarig bestaan van den Wijn- en Likeurhandel van de fa J. W. Siebrand
werd feestelijk gevierd.
3) zo. 16 juli 1944, Hilbert van Dijk, 36 jr, verzetsman, wordt gefusilleerd,
na de mislukte overval op het Huis van Bewaring in Amsterdam o.l.v. Johannes Post. Hij woonde Oudestraat 153. Vroeg betrokken bij het verzetswerk. Werd in de loop van 1943 de centrale figuur in de Landelijke Onderduikdienst (LO) en de LKP (Landelijke KnokPloegen), samen met L. Scheepstra, I. Van der Horst en L.M. Valstar.
4) ma. 16 juli 1945, treinen tussen Kampen en Zwolle weer gaan rijden,
met zeer beperkte dienstregeling zullen enkele: de eerste maand reed de trein slechts tweemaal per dag.
do. 17 juli 2025: op di. 17 juli 1945 spreken verzetsmensen pater Bleijs en ds Slomp in Den Haag
Het is onderdeel van een tourné door Nederland, waarbij zij o.a. gels inzamelen voor stichting 1949-1945, voor hulp aan verzetsmensen en hun nabestaanden. Daar is ook de communistische verzetsman Molenaar (Zwarte Kees) uitgenodigd. Hij stelt dat het een leugen is dat de ruggengraat van het verzet gevormd werd door christelijke groeperingen, die zich uit gewetensdrang hadden ingezet en dat het verzet van de communisten anders was geweest. Het draait uit op een rumoerige avond.
De voorzitter van de Vrije Groepen in Den Haag, de communist J. Heertjes, liet achteraf ook weten, dat volgens hem niet de kerk, maar de ondergrondse pers het geweten van de mensen had wakker geschud. Doordat Bleijs en Slomp gesteld hadden dat het Nederlandse volk in het verzet superieur aan andere volkeren was geweest, vroeg hij zich af of zij zich niet aan een ‘ongezond nationalisme’ bezondigden.
Het was overigens niet enkel de beleving van Slomp en zijn katholieke collega’s dat het verzet door het geloof gevoed werd. Zo had een SD-officier eens gezegd: ‘Het communisme met haat als drijfveer, is voor ons minder gevaarlijk dan de KP, daar deze organisatie haar verzet heeft gebaseerd op haar christelijke levensovertuiging, die niet te breken is.''
In 2025 en 80 jaar na de bevrijding wordt het toch wel tijd om onder ogen te zien dat het (christelijke) verzet in Nederland pas goed op gang kwam en landelijk georganiseerd werd, toen de eigen jongens en mannen gevaar liepen door de Arbeitseinsatz.
vr. 18 juli 2025: Op zo. 18 (?) juli 1944 wilde NSB-burgm. Sandberg een dienst van de Doopsgezinden bijwonen,
maar zij hadden geen dienst. Daarna spoedde hij zich naar de nabij gelegen Broederkerk, waar ds. Gijsman inmiddels gewaarschuwd was. Het was een gewoonte van Sandberg en andere NSB-ers om kerkdiensten bij te wonen ter controle van wat er door de dominees gezegd werd.
za. 19 juli 2025: Op ma. 19 juli 1943 werd Rome 1,5 uur lang gebombardeerd
door geallieerde vliegtuigen. In plaats van de beoogde spoorwegknooppunten, werden woonblokken geraakt. Het bombardement kostte 1.492 mensen het leven en leidde tot het aftreden van Benito Mussolini.
zo. 20 juli 2025: Op ma. 20 juli 1942 worden ca 30 Kpr onderwijzer opgeroepen op het Stadhuis te verschijnen.
Men wil medewerking van hen aan de Duitse bezetter en aanmelden bij de Arbeitseinsatz. De onderwijzers reageren nergens op, zeggen niets. De merkwaardige vertoning duurde van 12.00 – 16.00 uur.
Van de rijwielvordering van 20 juli 1942 worden vooral ambtenaren en onderwijzers de dupe. Er worden 189 fietsen ''ingeleverd''. Dit was onderdeel van een grotere maatregel waarbij de bezetter fietsen opeiste in heel Nederland. De fietsen werden voornamelijk gebruikt door de Duitse Wehrmacht. De maatregel leidde tot veel ongemak en verzet onder de bevolking.
ma. 21 juli 2025: ma. 21 juli 1941, het gerestaureerde carillon in de Nieuwe Toren
wordt weer voor het eerst weer bespeeld door stadsbeiaardier Th. W. Van Dijk.
De gemeentesecretarie van Ijsselmuiden is van Burgwal 28 overgebracht naar villa ''Stadswijk'' aan (toen nog) de Nieuwe weg en begint daar de werkzaamheden.
di. 22 juli 2025: op do. 22 juli 1943 vind een huiszoeking plaats bij politieagent Christiaan Jansen aan de Voorstraat
Het grijpt zijn vrouw zo aan dat zij overlijdt. Zij liet drie kinderen uit een eerder huwelijk na. Christiaan was met drie andere agenten gearresteerd op 2 april 1943 en naar Vught gebracht, waar zij op 23 mei 1943 werden vrijgelaten.
Hun arrestatie had weer te maken met een eerdere werkweigering van vier andere agenten op 20 februari. Ook zij waren naar kamp Vught overgebracht. Twee van hen konden later onderduiken, de andere twee kwamen in een Duits concentratiekamp terecht.
Deze acht agenten van de Kamper politie weigerden nog langer onschuldige burgers op te pakken en over te brengen naar kamp Vught.
Na de oorlog hertrouwde Christiaan Jansen met Antonia Maria Vermeer, een tuindersdochter uit IJsselmuiden.
wo. 23 juli 2025: do. 23 Juli 1942, aan het biologisch-archeologisch instituut van de rijksuniversiteit te Groningen
wordt de organisatie van het oudheidkundig bodemonderzoek in het Zuiderzeegebied toevertrouwd. AIle speciale vondsten worden vanaf nu bijeengebracht in de laboratoria van de N. O. Polder in Kampen.
Rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart vaardigt op 23 juli 1942 de tweede metaalverordening uit. Dit betekent onder andere dat de kerkklokken gevorderd gaan worden, ten behoeve van de Duitse oorlogsindustrie. In Kampen werden in 1943 de 17e eeuwse klokken van de Buitenkerk afgevoerd.
De Duitsers lieten monumentale klokken (van voor 1600) in eerste instantie met rust, deze klokken werden gemarkeerd met een ‘M’
do. 24 juli 2025: op za. 24 juli 1943 overlijdt Jan Lambertus Kuiper in Premnitz
Jan was sigarenmaker en het jongste kind in een gezin aan de Plantsoenstraat. Hij is net 21 jaar oud geworden. Jan had zich aan de Arbeitseinsatz onttrokken. Kennelijk werd hij gesnapt en moest dwangarbeid verrichten in Premnitz (Brandenburg), waar een chemiefabriek van IGfarben stond. Jan ligt begraven op het erebegraafplaats te Loenen.
De Groene Amsterdammer van 26 juni 1936 berichtte al over een geheime chemiefabriek in Premnitz:
''Zoo is mij door iemand, die het weten kan, medegedeeld, dat er tusschen Brandenburg a.d. Havel en het plaatsje Premnitz op deze wijze een gif gasfabriek is gebouwd, die.onder de natuurlijke bescherming van een groot bosch volkomen van de buitenwereld is geïsoleerd. Er wordt op het oogenblik niet gewerkt, slechts door twee mannen gewaakt. Deze gifgasfabriek produceert n.l. een gas van zoodanige superieure kwaliteiten, dat het niet mogelijk is deze langen tijd op normale" wijze in gashouders te bewaren ! In zes uur echter kan deze fabriek in volle actie worden gezet. Dat is een voorbeeld uit vele. Alles staat gereed voor den grooten dag. Het spreekt vanzelf, dat de legerleiding geen schakel in den keten zal hebben vergeten. Ook voor betere en nieuwe wegen is gezorgd. De beroemde Reichsautobahnen"
vr. 25 juli 2025: Op vr. 25 juli 1941 vindt een ernstig voorval plaats
In de ochtend bleken alle bordjes ‘Voor Joden verboden’ bij de openbare gebouwen en in de parken vernield. De politie stelde direct een onderzoek in naar voetsporen en vingerafdrukken, zo meldden de rapporten. Als represaille worden in de volgende weken mannelijke burgers, vooral notabelen, verplicht te posten bij deze bordjes, dag en nacht, telkens vier uur. Zij die weigerden, werden bestraft en bij de Sicherheitsdienst gemeld.
Tot in 1944 werden door de politie dagelijks de bordjes gecontroleerd.
za. 26 juli 2025: za. 26 juli 1941 start tenuitvoerlegging van de Verordening tot Inlevering van Metalen
In de regio Kampen wordt 4.126 kg metaal voor oorlogsdoeleinden beschikbaar gesteld. Veel waardevols werd gered: gehele groepen waardevolle tinnen en koperen voorwerpen o.a. van de Verenigde Gast- en Proveniershuizen, de Weeshuizen en andere Instellingen worden in een "museumkamer" (foto) opgenomen of in dagelijks gebruik "georganiseerd".
zo. 27 juli 2025: In de nacht van ma 26 op di. 27 juli 1943 viel de Kamper politie de boerderij binnen van Marinus en Annie Post
Daar zaten tientallen onderduikers verborgen. Marinus wist te ontkomen, maar Annie en oudste zoon Jan werden gearresteerd. Via Arnhem ging het naar kamp Vught. Daar overleefde Annie het bunkerdrama. Vanuit Vught ging Annie naar Ravensbrück en Jan naar Dachau. Beiden overleefden de oorlog. Marinus werd in 1944 gepakt in Amsterdam en op 17 november gefussileerd. De boerderij van de familie Post brandde enkele dagen na de inval af.
Uit de cultuurZIEN cursus ''Kampen in Oorlog'', 2020:
Annie (Hannechien) Salomons, trouwde in 1925 met Marinus Post (verlovingsfoto)
Zij betrokken een nieuw gebouwde boerderij in Dalerpeel (gem. Dalen in Drenthe), waar zij 15 jaar blijven. In 1926 werd oudste zoon Jan geboren. Daarna (1940) naar een nieuwe boerderij aan de Venedijk bij Kampen. Overval op boerderij aan de Venedijk in de nacht van 26 op 27 juli 1943. Vlak daarvoor had zoon Jan, toen 17 jaar, nog een indringend gesprek met zijn vader. Jan vond dat het nu wel genoeg was. Eindeloos was Jan aan het houthakken voor het fornuis, waar zijn moeder eten stond te koken. Terwijl zijn vader steeds weer voor nieuwe eters zorgde. Soms zaten er 20 mensen aan tafel, terwijl elders in de boerderij ook nog mensen aan het eten waren. Marinus ging steeds af op families die in moeilijkheden zaten. Marinus beloofde wat meer rekening met zijn gezin te houden. Zijn moeder was het eigenlijk wel met Jan eens.
Twee uur later werd de boerderij overvallen. Marinus Post werd door een kogel in zijn been geraakt, maar wist te ontkomen. Jan en Annie probeerden de boerderij ongezien te verlaten, maar werden besprongen door een politiehond. Daarna verstopten zij zich in een schuilplaats in het hooivak. Maar toen ze de overvallers hoorden schreeuwen dat zij de boerderij in de brand gingen steken, kwamen ze toch maar tevoorschijn. Via Arnhem ging het naar kamp Vught. Annie overleefde in Vught het bunkerdrama: op de nacht van 15 op 16 januari 1944 werden 74 vrouwen bij wijze van kollectieve straf 14 uur lang in 1 cel geperst. Er werd gegild, geroepen en gesmeekt. Om aan water te komen werd het condenswater van de muren gelikt. De volgende morgen waren 10 vrouwen overleden en 20 anderen bewusteloos. Hun leven werd door een Duitse kamparts gered. Annie werd naar Ravensbrück gezonden en Jan naar Dachau. Beiden overleefden de oorlog.
Vijf dagen na de overval, op 1 augustus, brandde de nieuwe boerderij van Marinus Post af.
ma. 28 juli 2025: zo. 28 juli 1940 Vanuit Londen wordt de eerste uitzending van radio Oranje uitgezonden,
met een rede van Koningin Wilhelmina.
di. 29 juli 2025: di. 29 juli 1941, 19.30 uur werd (achteraf gezien) de laatste Raadsvergadering onder Duitse bezetting gehouden.
punt 8: Ida Gerhardt kreeg een definitieve aanstelling bij het Stedelijk Lyceum, wat voor haar een hele opliuchting was.
punt 11: presentatie van de conclusies uit het rapport van de raadscommissie ad hoc naar onderzoek van de verkoop goederen Duitse Weermacht:
1) bij de verkoop van goederen, in gebruik geweest bij de Duitse Weermacht, zijn op geen enkele wijze frauduleuze handelingen of grote tekortkomingen gepleegd
2) de Directeur van Gemeentewerken had met de Burgemeester van Kampen slechts overleg gepleegd omtrent verkoop van wand- en vloerbedekking en gordijnen aan toekomstige bewoners van de percelen, waarin zich deze bij de Duitse bezetting in gebruik geweest zijnde goederen bevonden. Ten onrechte is uit dit overleg als een enigzinds ruimere machtiging tot verkoop opgevat en zijn meer goederen verkocht dan was afgesproken.
3) de commissie van onderzoek betreurt het, dat zich onder de kopers vrij veel personen in dienst van de gemeente of gemeentelijke instellingen bevinden.
4) de prijzen waren over het algemeen niet hoog. De commissie van onderzoek zou het juister hebben geacht, indien aan den verkoop openbare bekendheid was gegeven, waardoor de prijzen gunstig zouden zijn beinvloed en meer Kamper ingezetenen een kans hadden gekregen tegen redelijke prijs iets te kopen.
Gezien punten 2, 3 en 4 wekt conclusie 1 vooral de indruk dat de ''heren'' elkaar dekken. Ook toen al, is de gedachte die zich voornamelijk opdringt.
Na afloop van de vergadering overhandigde Mr. S. R. Perrin een belangrijk rapport over "een onderzoek naar de levensomstandigheden en toekomstmogelijkheden in deze gemeente". Dit onderzoek was ongeveer een jaar eerder door de Kamper raad aan Mr. Perrin opgedragen.
(uit: Handelingen van den Raad der Gemeente Kampen, 1941)
wo. 30 juli 1945: Op vr. 30 juli 1943 kwam Derkje Koezen weer terug in Kpn,
na een detentie van 15 dagen wegens anti-Duitse uitlatingen. Misschien een gevolg van de ''spionage-activiteiten'' in het Stadsziekenhuis door Gabriele Altona, de vrouw van het hoofd gemeentewerken en een felle nazi.
Derkje (1894-1969) was het op één na jongste kind uit het grote gezin (12 kinderen) van landbouwer Koezen in Zwollekerspel. In 1916, dus vanaf de start van het Kpr stadsziekenhuis De Engelenbergstichting, werkte Derkje als verpleegster in Kpn. Op 15 april 1941 vierde zij haar 25-jarig jubileum. Derkje was toen al opgeklommen tot hoofdverpleegster (vanaf 1930) en bleef dat tot haar pensioen in 1950.
Derkje zette zich ook in voor de bestrijding van tuberculose. Na haar pensioen was zij bestuurslid van de afd Kpn van de Ndl Bond van Gepensioneerden. Derkje Koezen overleed in 1969 in Kampen, zij werd 75 jaar.
do. 31 juli 2025: za. 31 juli 1943, zes overvalwagens zetten de stad af
Huiszoeking. Tien Duitse soldaten zijn op zoek naar Ds. Willem Ramaker. Zij doorzoeken de pastorie aan de Burgwal en de kerk aan de Buiten Nieuwstraat, maar vinden hem niet. De volgende ochtend wordt hij dood gevonden, overleden aan een hartverlamming. Wim Ramaker was pas 39 jaar oud.
© cultuurZIEN 2025