zo. 1 juni 2025: di. 1 Juni 1943, gemeentesecretaris Hendrik Bakker wordt op -eigen verzoek- ontslag verleend
Verder aanblijven zou volgens hem samenwerken met het NSB-bewind betekenen. Bakker verrichte daarna werkzaamheden voor de firma Samson en in het verzet. Na de oorlog vertegenwoordigde hij in Kampen de Stichting 1940-1945.
ma 2 juni 2025: zo. 2 juni 1940, Het Amerikaanse stoomschip President Roosevelt vertrekt vanuit Galway, Ierland,
met 720 Amerikaanse burgers, die graag terug willen naar de USA. Hieronder links ss President Roosevelt; rechts ss Manhattan
Het Amerikaanse passagiersschip ss Manhattan vertrekt vanuit Genua, Italië, met 1905 Amerikaanse burgers aan boord. Het schip was gebouwd voor 1300 passagiers.
Op 22 maart 1939 vertrok de ss Manhattan uit Hamburg met aan boord o.a. 88 kinderen-zonder-begeleider. Het betrof Joodse vluchtelingen uit Duitsland. De vaartocht tussen Hamburg en Southampton was onderdeel van het kindertransport, tussen december 1938 en het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in september 1939.
di. 3 juni 2025: di. 3 Juni 1941: De heer H. R. van der Werff herdacht 40 jaar Militaire Willemsorde
De heer H. R. Van der Werff herdacht het feit, dat hij 40 jaar geleden werd beloond met het Ridderkruis der Militaire Willemsorde in de 4e graad, wegens getoonde dapperheid bij krijgsverrichtingen in Atjeh. Het betrof de overmeestering van versterkingen bij Oedjong Plinta op 15 augustus 1900 (zie bijgaand krantenbericht). Over deze dappere Kampenaar zelf valt niets te vinden.
wo 4 juni 2025: di. 4 juni 1940, het ''wonder van Duinkerken''
Tussen 26 mei en 4 juni werden meer dan 200.000 manschappen van het Britse Expeditieleger en Franse troepen geëvacueerd van het strand bij Duinkerken. De Duitse troepen hadden de stad omsingeld, maar namen deze niet in. Een armada van grote en kleine schepen, marine en particuliere vaartuigen, voer Het Kanaal over naar Duinkerken om de manschappen op te halen. Veel van deze soldaten vormden de basis voor het geallieerde leger dat later Europa bevrijdde.
Over deze geschiedenis schreef de Amerikaan Paul Gallico in 1941 zijn prachtige novelle ''The Snow Goose''. In 1975 verscheen het album ''Music inspired by The Snow Goose'' van rockband Camel, geïnspireerd door de novelle van Paul Gallico. Het werd hun muzikale doorbraak.
do. 5 juni 2025: di. 5 juni 1945, in Kampen wordt bekend dat ambtenaar van de gemeentesecretarie Gerrit van den Oever is overleden
Hij liet een vrouw en drie jonge kinderen na, waarvan de jongste in november 1943 werd geboren, vijf maanden na zijn arrestatie.
Samen met waarnemend gemeentesecretaris K.T. Van der Veen en afdelingshoofd J.H. Polder was Gerrit van den Oever twee jaar eerder (9 juni 1943) opgepakt. Reden was de brandstichting in de kluis van het stadhuis, waarin zich het bevolkingsregister bevond. Daar hadden deze ambtenaren niets mee te maken, maar hun anti-Duitse gezindheid was een prima reden om hen te arresteren.
Eerst werden zij naar kamp Vught gebracht, waar al een heel contingent Kamper ambtenaren vast zat. In de woorden van politie-agent Pieter Kapenga, dan ook in Vught: '‘In den zomer van 1943 zat te Vught gevangen een flinke groep ambtenaren uit Kampen, van de Politie, de Distributiedienst en de Gemeentesecretarie.''
In de zomer van 1944, de geallieerde opmars is begonnen, werd Gerrit van den Oever overgebracht naar kamp Amersfoort en vandaar via Neuengammen naar Hussum bij Lübeck. Daar overleed hij op 18 november 1944 aan de gevolgen van zware ontberingen.
vr 6 juni 2025: di. 6 juni 1944, D-day in Normandië
Een vloot van 1.000 schepen brengt vanuit Groot-Brittannië een enorme invasiemacht naar de overzijde van Het Kanaal. Het startsein voor de bevrijding van West-Europa. Bevrijd was Kampen op 6 juni 1944 nog lang niet, daar sprak NSBleider Anton Mussert in de Buitensociëteit.
za. 7 juni 2025: Op zo. 6 en ma. 7 juni 1943 vertrekken kindertransporten
vanuit kamp Vught naar kamp Westerbork. Op 8 juni wordt vanuit Westerbork doorgereisd naar Sobibor, waar de kinderen direct na aankomst op 11 juni vergast worden. Het ging om 3.014 kinderen, soms begeleid door een ouder.
zo. 8 juni 2025: do. 8 juni 1944: het Franse verzet in Saint-Junien blaast een spoorbrug op
Twee Duitse soldaten komen om. Deze actie wordt genoemd als een mogelijke aanleiding voor het bloedbad van Oradour-sur-Glane op 10 juni 1944, waarbij 643 mensen onkwamen.
ma. 9 juni 2025: vr. 9 Juni 1944, ondergedoken echtpaar Gans-Wijnberg opgepakt
Na een telefonische tip wordt bij bakker Urban aan de Jan van Arkelstraat op Zuid het ondergedoken joodse echtpaar Kalman Gans en Henderina Wijnberg gearresteerd. Kalman wordt 2 maanden later vermoord in Auschwitz, Hendrina wordt op 11 juni 1944, tijdens een spectaculaire overval door een knokploeg, bevrijd uit het Huis van Bewaring in Arnhem en overleefde de oorlog. Zij overleed op 15 maart 1959, 89 jaar oud.
Kalman was het 7e kind (van 11, waarvan 4 jong overleden) van een diamantslijper in Amsterdam; Henderina werd geboren in het Groningse Leek als dochter van een borstelmaker. In 1900 woonde Kalman in Leek, waar hij op 19 december 1908 trouwde met Henderina. Het echtpaar vestigde zich in Amsterdam en kreeg twee kinderen: Maurits (1909) en Louisa Martha (1910). Toen vader Kalman in september 1944 aankwam in Auschwitz, was zoon Maurits daar al vermoord op 31 maart 1944. Dochter Loek overleefde de oorlog. Ook een oudere broer van Kalman met zijn vrouw ''kwamen de oorlog door''.
Kalman en Henderina zaten op 11 juni apart opgesloten in het Huis van Bewaring in Arnhem. Het was een mooie, rustige zomerse zondag, tot een knokploeg het Huis van Bewaring op klaar lichte dag overviel. Doel was het vrij krijgen van een belangrijke verzetsman. Henderina behoorde tot de groep van 54 ''gelukkigen'', die ook vrijkwamen.
op de foto loopt Henderina (midden) met twee andere mensen weg
di. 10 juni 2025: za. 10 juni 1944, executie van Gerrit van der Veen
''Ik heb altijd al geweten wat ik waagde en mag mij dus niet beklagen, maar ik vind het wel jammer.'' Dat schreef Gerrit Jan van der Veen op de dag van zijn executie uit de dodencel in de gevangenis aan de Amsterdamse Weteringschans.
Op 1 mei had hij leiding gegeven aan een mislukte overval op de zelfde gevangenis om kopstukken uit de illegaliteit te bevrijden. Daarbij werd Gerrit in zijn rug geschoten, waardoor hij verlamd raakte aan zijn benen. Een mede-verzetsman droeg hem naar een onderduikadres. Twee weken later, in de nacht van 14 op 15 mei, werd hij daar opgepakt. Op 10 juni werd Gerrit van der Veen met zes andere verzetsmensen ter dood veroordeeld. Gerrit van der Veen wilde tijdens zijn executie tussen zijn verzetsvrienden staan, hij werd door hen overeind gehouden. Met hem stierven Albertus Reulen en Franciscus Duwaer, beiden lid van de verzetsgroep van Gerrit van der Veen.
Gerrit van der Veen werd in 1902 geboren in een gereformeerd gezin in Kampen, zijn vader was slager.
wo. 11 juni 2025: di. 11 juni 1941, de tweede grote razzia in Amsterdam
De nazi’s arresteerden ongeveer 300 jonge Joodse mannen. Otto Frank werd niet opgepakt, maar wel vrienden en buurtgenoten van het Merwedeplein, waar hij al acht jaar woonde.
do 12 juni 2025: ma. 12 juni 1944 wordt de bekende Kamper verzetsman Hendrik Brunt gearresteerd
di. 12 juni 1945 wordt in Kampen bekend dat Hendrik Bos is overleden
Hendrik Bos (Kampen 1904-31/1/1945 Buchenwald) was opgeleid tot sigarenmaker, maar werd gemeente-ambtenaar. Hij was maatschappelijk actief, o.a. als bestuurslid van de Vereniging voor Volks- en Schoolbaden, 2e voorzitter van woningbouwvereniging ''Eigen Woon'' (twee huizenblokken aan de Apeldoornse straat) en vanaf 1936 als raadslid namens de CDU (Christen Democratische Unie), een partij met een sociale en pacifistische inslag.
In 1942 raakte het echtpaar Hendrik Bos en Roelofje Last betrokken bij de onderduik voor Joden. In februari 1943 kwam het Joodse echtpaar Siegfried Isaacson, elektrotechnisch ingenieur, en Clothilde Kaatje Lievendal in huis bij de familie Bos aan de Apeldoornse straat op Zuid. Zij waren afkomstig uit Hengelo en kregen iedere maand vanuit Hengelo via een koerierster geld en voedselbonnen. Helaas was deze koerierster te loslippig over deze maandelijkse reizen. Haar dienstmeisje verried haar aan een foute politieman. Op 14/4/1944 arresteerde deze politieman, samen met twee andere Hengelose collega's, Hendrik Bos en het Joodse echtpaar. Roelofje Last, Hendriks vrouw, was op dat moment niet thuis. Ook de koerierster werd opgepakt. Via Vught kwam Hendrik in Buchenwald terecht onder zwaar regime. Vandaar naar een berucht Buiten-Kommando, Langenstein Zwieberg, waar hij met veel anderen de dood vond als gevolg van zeer zware arbeid. Hij werd buiten het kamp gecremeerd. Voor het Kamper stadhuis ligt zijn struikelsteen.
Het echtpaar Isaacson ging via Westerbork naar Auschwitz, waar zij werden vermoord. Hun drie kinderen ''kwamen de oorlog door''.
Roelofje hertrouwde later met Wilhelmus Franciscus Sentener en vestigde zich in Dordrecht. Wilem Sentener was werkzaam als analist en in 1924 getrouwd met Trijntje Cornelia Ruggenberg (1901-1954). Samen hadden de Senteners een zoon.
Willem Sentener werd op 18 maart 1943 door de Sicherheitsdienst opgepakt, omdat hij Joden zou hebben geholpen. Drie weken later werd hij naar kamp Vught overgebracht. Hoelang hij daar verbleef is niet bekend.
Ontmoeten Hendrik Bos en Willem Sentener elkaar in kamp Vught? In ieder geval trouwde de weduwe van Hendrik Bos, na het overlijden van Trijntje, met weduwnaar Willem Sentener.
vr. 13 juni 2025: za. 13 juni 1942, het Kamper Nieuwsblad verschijnt voor het laatst
Zogenaamd in verband met de papierschaarste. De mededeling van Rijkscommisaris Seyss-Inquart kwam zo plotseling, dat er geen tijd meer was om de abonnees via de krant op de hoogte te stellen. Het Kamper Nieuwsblad werd vervangen door het nieuw te verschijnen Nieuwsblad voor Kampen, een krant met gecensureerd en pro-Duitse nieuws. Het resultaat was dat er steeds meer illegale (verzets-)kranten verschenen.
Na de oorlog kwam het Kamper Nieuwsblad weer terug.
za. 14 juni 2025: wo. 14 Juni 1944, 08.55, trein uit Zwolle naar Kampen (weer) beschoten
Op 14 juni werd een stoomtrein, die om 8.55 uur uit Zwolle was vertrokken en op weg was naar Kampen, beschoten door drie vliegtuigen. De machinist had geen schijn van kans om aan deze aanval te ontkomen, want een ontmoeting met The Loco Busters, een naam die deze drie vliegers hadden gekregen vanwege het feit dat al 38 kapot geschoten locomotieven op hun naam stonden, werd de locomotief dan ook fataal; hij was rijp voor de sloop (bron: Kamperlijntje.nl)
zo. 15 juni 2025: za. 15 juni 1940, de Post-giro werkt weer normaal in Kampen
De post-giro was een sociaal en fraudeveilig betaalsysteem, dat gebruik maakte van het netwerk van de PTT. In de jaren 1920 en 1930 werkten er veel vrouwen, die volgens de directie efficiënter werkten dan mannen.
ma 16 juni 2025: za. 16 juni 1945: in Kampen wordt bekend dat Izaak van de Horst is overleden
Izaäk van der Horst, op het oog een wat saaie kantoorklerk uit de Emmastraat, was één van de leiders van de LO (Landelijke Organisatie aan Onderduikers, opgericht eind 1942) en LKP (Landelijke KnokPloegen, opgericht eind 1943 om aan distributiebonnen te komen) . Hij gaf mede-leiding aan de organisatie die overvallen pleegde op distributiekantoren en stadhuizen om aan bonkaarten te komen en aan de organisatie die de bonnen over het land onder het verzet en de onderduikers verdeelde. In de zomer van 1944 werd hij op het station Zwolle opgepakt, zijn gezin zat toen al ondergedoken. Van der Horst werd naar Scheveningen overgebracht. Vanuit Scheveningen werd Van der Horst na enkele maanden overgebracht naar Vught. Het gezin keerde toen weer terug naar Kampen, naar het huis in de Emmastraat (op de foto naast de grijze deur).
Voor de snelle opmars van de geallieerden uit, moest kamp Vught ontruimd worden. Mannen, waaronder Henk Brunt, werden naar concentratiekampen in Duitsland overgebracht. De vrouwen, waaronder Annie Salomons, de vrouw van Marinus Post, gingen naar Ravensbruck. Het lukte niet om het kamp op tijd te ontruimen en Izaak van der Horst werd met een aantal andere mannen op 4 september 1944 gefusilleerd in Vught. In deze wetenschap mochten de ook in het kamp verblijvende vrouwen/verloofdes afscheid van hen nemen.
De familie van Izaak van der Horst hoorde pas 6 weken na het einde van de oorlog dat hij was overleden. Izaak van der Horst, alias Jacques, liet een vrouw en drie dochters achter. Op 5 maart 1945 werd zoon Jacques geboren.
di. 17 juni 2025: za. 17 juni 1944, KHC bestaat 30 jaar en viert feest in de Stadsgehoorzaal
Onder meer NSB-burgemeester Sandberg en zijn vrouw zijn aanwezig.
wo. 18 juni 2025: di. 18 juni 1940, 19.30 uur: de Kamper gemeenteraad komt voor de eerste keer bijeen onder de bezetting
Staande horen de gemeenteraadsleden de toespraak aan van burgemeester Oldenhof.
do. 19 juni 2025: vr. 19 juni 1942, Kamp Erika bij Ommen, een straf- en werkkamp, wordt in gebruik genomen
als een Arbeitserziehungslager (heropvoedings- en doorgangskamp). Het kamp is vooral in gebruik voor zwarthandelaren en mensen die zich onttrokken aan de Arbeitseinsatz (arbeidsinzet).
vr. 20 juni 2025: wo. 20 juni 1944, Duco Stadig overlijdt bij een treinbeschieting bij Hattemerbroek
Vlak voor Wezep wordt de trein Groningen-Utrecht door geallieerde jagers beschoten. De trein wordt tot stoppen gedwongen en de passagiers zoeken een veilig heenkomen. Vijf doden vallen ter plekke, twee gewonden overleden later in Zwolle.
Duco Stadig (Dordrecht 1923-1944 Hattemerbroek, 21 jr) kwam uit Dordrecht en was leerling aan het Gereformeerd Gymnasium van Dr. Dam. Hij was voor de Pasen op weg naar zijn ouders. Waarschijnlijk wilde hij net als zijn grootvader predikant worden. In Kampen woonde Duco in een studentenhuis aan De la Sablonièrekade, in één van de 4 huizen richting de IJssel.
za. 21 juni 2025: vr. 21 juni 1940, Seyss-Inquart schort de werkzaamheden van de Staten-Generaal op
Oostenrijker Seyss-Inquart is door Hitler aangesteld als bestuurder van Nederland. Op 21 juni 1940 schort hij de werkzaamheden van de Staten-Generaal op, waarmee er een einde komt aan de parlementaire democratie in Nederland.
zo. 22 juni 2025: 22 juni 1941, 3.15 uur: operatie Barbarossa van start.
Duitse troepen vallen Rusland binnen. Achteraf dé grote misrekening van Hitler tijdens de oorlog.
22 juni 1943: door de gemeente Kampen wordt een schilderij aangekocht van de Schepenzaal
De bekende in Kampen geboren kunstenaar Jan Jacob Fels (Kpn 1816-1883 Arnhem) schilderde het interieur van de Schepenzaal met schouw en Schepengestoelte. Het schilderij werd aangekocht van zijn neef in Den Haag. Opmerkelijk genoeg vermeldt de Kamper Kroniek in de Kamper Almanak van 1990 een schenking op 9 juni 1989 van een vergelijkbaar schilderij. Nu van een gelijknamige achterneef van de schilder in Den Haag. In 1990 bezit de gemeente 5 schilderijen van Jan Jacob Fels.
ma 23 juni 2025: ma 23 juni 1941, 02.00 uur, een bommenwerper met Tsjechoslowaakse bemanning,
op de terugweg van Bremen naar Engeland, wordt kort na 02.00 uur boven Nederland neergeschoten. Vijf inzittenden komen hierbij om het leven. Zij werden in 2021 herbegraven.
di 24 juni 2025: In de nacht van ma. 24 op di. 25 juni 1940 voerde de RAF een zwaar bombardement uit op Den Helder.
Het bombardement duurde 3,5 uur. De Rijkswerf was het doelwit, maar er was veel ''bijkomende schade'' en er vielen 38 doden. Het bombardement van 24 op 25 juni 1940 was niet het enige bombardement op Den Helder tijdens de Tweede Wereldoorlog. De stad werd vaker gebombardeerd dan andere steden in Nederland. Naast de Britten, voerden ook de Duitsers bombardementen uit op de stad. Na de eerste bombardementen vluchtten veel inwoners de stad uit, op zoek naar veiligheid. Den Helder leek maandenlang uitgestorven.
wo. 25 juni 2025: wo. 25 juni 1941, Aktion CPN
Verspreid over het land worden ca. 500 mensen opgepakt, die van communisme of van communistische activiteiten worden verdacht. De meesten van hen komen om in Duitse kampen. Eén van hen was de in Kampen geboren sigarenmaker Jan van Bruggen.
Aktion CPN was de grootste Duitse actie tegen het verzet. Het is ook een voorbeeld van uit de geschiedenis geschreven gruwelverhalen. Een van de weinige uitgebreide, maar gekleurde, beschrijvingen van Aktion CPN en de huiveringwekkende gevolgen is te lezen via deze link: https://www.rudi-harthoorn.nl/aktion-cpn-beschrijving/
vr. 25 juni 1943: Hendrik Kroeze, 23 jr, overlijdt
Hendrik Kroeze overlijdt aan de gevolgen van een verblijf in gevangenschap in Duitsland. Hij was op 6 /11/1941 in Almelo opgepakt wegens illegaal werk en sabotage. Op 6 mei 1943 werd hij vrijgelaten. Hendrik Kroeze woonde aan de Vloeddijk 108-boven (tevens adres ouders), tegenover de Nieuwe Markt. Hij werd begraven op de Zandberg.
op 26 juni blijkt een drukke dag tijdens de tweede wereldoorlog
do. 26 juni 2025: do. 26 juni 1941: restauratie orgel Broederkerk voltooid
Na een restauratie van een jaar door de firma J.C. Sanders en Zn. uit Utrecht, is het orgel in de Broederkerk weer in gebruik genomen. Al in 1937 meldde de orgelmaker dat het orgel op korte termijn aan een opknapbeurt toe was, waarna in 1939 uitgebreid onderzoek volgde. In 1940 werd rapport uitgebracht en bleken de kosten voor reparaties en noodzakelijke aanpassingen f 2.110, - te bedragen. De firma gaf een garantie voor 25 jaar. Het gehele orgel werd gedemonteerd en vervolgens gerepareerd of vernieuwd. Het verbeterde orgel werd op 26 juni weer in gebruik genomen. Organist was Feike Asma.
vr. 26 juni 1942, Joodse Raad wordt geinformeerd over ''tewerkstelling in Duitsland''
Aus der Funten deelt de Joodse Raad mee dat Joden ingezet worden bij wat misleidend 'werkverruiming in het Oosten' wordt genoemd. Per post krijgen Joden hiervoor een oproep
za. 26 Juni 1943: De huisartsen A. Bogaards en W.H. Blanken worden opgehaald.
Zij keren op 6 juli weer terug. Op 29 juni volgden hun collega's Kattenwinkel en Altena, die op 7 juli weer terugkwamen.
ma. 26 juni 1944: Gerrit Jan van Unen, chauffeur-melkrijder, doodgeschoten,
wegens niet direct gehoor geven aan een bevel. Hij is begraven op De Zandberg. Gerrit Jan was getrouwd met Geesje Kragt en woonde in Ijsselmuiden. Zijn naam staat op het oorlogsmonument aan de Burgm. Van Engelenweg.
di. 26 juni 1945: Mr S.R. Perrin, advocaat en procureur en lid van de politieke zuiveringscie.,
laat zich kritisch uit over het gedrag van politiecommisaris Van der Drift en de over Van der Drift ingekomen klachten. Hij adviseert z.s.m. overplaatsing. Aangezien er nauwelijks een reactie komt op zijn brief van 26 juni, neemt Perrin ontslag op 2 augustus. Jurist Samuel Richard Perrin was in Kampen opgegroeid en studeerde rechten in Amsterdam. In 1952 emigreerde hij naar Canada.
Zijn zoon Richard financierde decennia lang een Kerstconcert in de Bovenkerk voor de Kampenaren.
vr 27 juni 2025: vr. 27 juni 1941 Britse codebrekers breken de Enigma-code,
gebruikt door het Duitse leger in Rusland. De verkregen informatie wordt doorgespeeld aan de Sovjet-Unie, maar de bron van deze informatie wordt geheim gehouden. Het breken van de code was mogelijk doordat de Duitse U-boot U110 in handen viel van de Britten. Aan boord was een werkende Enigma-machine en het bijbehorende codeboek.
za. 28 juni 2025: Terwijl op wo. 28 juni 1944 nog onder zware Duitse terreur de putjesgraverij langs de Zwolse weg begon,
worden een jaar later, do. 28 juni 1945, de eerste scheurtjes binnen het verzet zichtbaar. Dr. ir. G.W. Harmsen, plaatselijk commandant van de Binnenlands Strijdkrachten (BSN), prijst Van der Drift als districtscommandant van het verzet. Hij verwijt hem wel slordigheid in zijn werk en solistisch en despotisch gedrag. Ijdelheid en egoistisch streven voor zichzelf en zijn (pleeg-)zonen waren een belangrijke drijfveer. Harmsen beschuldigde politiecommandant Van der Drift ervan dat hij er de hoofdoorzaak van was dat ''de heer Don moest onderduiken en dat Henk Brunt werd opgepakt''. De verzetsbeweging nam Van der Drift niet meer au serieux (?).
In mei 1953 ontving Van der Drift een koninklijke onderscheiding bij zijn 40-jarig ambtsjubileum (zie ook 26 juni).
Dr. ir. G.W. Harmsen was als microbioloog verbonden aan de RIJP en woonde tussen 1940 en 1946 in Kampen. Hij overleed op 2 juni 1981 in Hilversum.
zo. 29 juni 2025: Op za. 29 juni 1940 werd in steden in heel Nederland demonstratief de verjaardag van prins Bernhard gevierd
door het dragen van een witte anjer. Ook generaal Winkelman droeg een witte anjer en tekende het felicitatieregister. Op 2 juli werd hij gevangen gezet en kwam pas na de bevrijding weer vrij.
Op zo. 29 juni 1941 verwijderen NSBers in Kampen de Oranje-portretten uit openbare gebouwen. Burgemeester Oldenhof grijpt in en laat de portretten terugbrengen (maar niet weer ophangen).
ma 30 juni 2025: ma. 30 juni 1941, alle politieke partijen in Nederland worden verboden
en vooraanstaande ARP-ers opgepakt. Onder hen oud-premier Colijn, omdat hij het verzet tegen de Duitsers heeft gesteund. Eerst wordt hij naar Valkenburg in Limburg gebracht en later naar Duitsland. Colijn overlijdt op 18 september 1944 in Duitsland aan een hartaanval.
Nederland moet maandelijks 50 miljoen Mark betalen aan Berlijn.
© cultuurZIEN 2025