nen bo sung gi khi dang cho con bu de nhieu sua, me bim khong beo phi
Sữa mẹ là nguồn dưỡng chất phát triển tối ưu nhất đối với trẻ. Tuy nhiên nhằm đảm bảo được chất lượng sữa đáp ứng nhu cầu của bé cho sự lớn lên và phát triển, mẹ bỉm cần được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng từ thực phẩm trong khẩu phần ăn hàng ngày. Vì lý do đó, lên chế độ ăn cho mẹ nhiều sữa mà không béo có chức năng quan trọng với cả mẹ và bé.
1. Sữa mẹ bao gồm vô cùng nhiều chất dinh dưỡng
Ngoại trừ vitamin D, sữa mẹ chứa đa số các dưỡng chất mà trẻ cần nhằm phát triển và tăng trưởng trong 6 tháng đầu đời.
Thành phần sữa mẹ được kiểm soát chặt chẽ và thực đơn ăn uống của mẹ chỉ có tác dụng hạn chế đối với nồng độ của một số chất dinh dưỡng. Tuy vậy, thực đơn dinh dưỡng của mẹ không đem đến đủ chất dinh dưỡng sẽ có thể gây ảnh hưởng chất lượng sữa mẹ cũng như sức khoẻ của chính người mẹ. Trong 28 ml sữa mẹ có chứa 19 -23 kcal, 3.6% protein, 28.8 - 32.4% chất béo và 26.8 - 31.2% carbs chủ yếu là đường sữa.
Không giống như sữa bột công thức, lượng calo và thành phần dinh dưỡng của sữa mẹ là khác nhau. Sữa mẹ thay đổi trong mỗi lần cho ăn và trong suốt thời gian nuôi con bằng sữa mẹ, bà mẹ cần đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của bé.
Lúc bắt đầu bú, sữa đầu sẽ chứa nhiều nước hơn và thường có tác dụng làm giảm cơn khát. Sữa sau sẽ có lượng chất béo cao và có nhiều dưỡng chất hơn. Thực tế cho thấy, sữa sau bao gồm cao gấp 2-3 lần chất béo đối với sữa đầu cũng như lượng calo trong 30ml sữa cao hơn 7 -11 calo. Vì vậy, nhằm có được sữa bổ dưỡng nhất, việc cần thiết phải để bé bú sữa hết bên bầu vú sau đó mới đổi qua bầu vú còn lại.
2. Nuôi trẻ với sữa mẹ phải có nhiều calo hơn
Nhiệm vụ khó khăn của người mẹ là sản xuất ra sữa. Khi con bú sẽ nâng cao nhu cầu năng lượng của mẹ khoảng 500 calo/ngày. Bên cạnh đó, mẹ bỉm cũng có nhu cầu tăng đối với những chất dinh dưỡng khác. Vì vậy, việc ăn một thực đơn ăn uống khoa học và đa dạng là cực kỳ quan trọng.
Nếu bà mẹ muốn giảm cân nhanh sau khi sinh, thì mẹ bỉm cần kiên trì. Nếu mẹ không giảm cân hay tăng cân trong 3 tháng đầu cho con bú là việc không lạ. Bởi sự đổi khác nội tiết tố trong cơ thể, nên mẹ bỉm có thể có cảm giác thèm ăn hơn so với bình thường và dễ bị tích tụ mỡ hơn. Trường hợp mẹ bỉm mẹ hạn chế lượng quá nhiều, nhất là trong các tháng đầu nuôi con bằng sữa mẹ, có nguy cơ làm giảm cả nguồn sữa và chất lượng sữa.
Tuy nhiên, với những bà mẹ cho con bú có thể sẽ bị đốt cháy chất béo một cách tự nhiên sau 3 đến 6 tháng cho con bú và bắt đầu giảm cân nhiều hơn so với bà mẹ không cho con bú.
Lúc bà mẹ bị mất khoảng 0.5 kg hằng tuần thông qua phối hợp chế độ ăn và tập thể dục sẽ ít ảnh hưởng tới nguồn sữa cũng như thành phần dưỡng chất có trong sữa. Tuy vậy, với các phụ nữ gầy có thể nhạy cảm hơn với sự giảm thiểu calo. Vậy nên, cần ăn nhiều hơn nhằm tránh giảm nguồn sữa và tác động đến chất lượng sữa.
Các mẹ hãy nhớ rằng giảm cân sau khi sinh là một cuộc đua marathon chứ không phải chạy nước rút. Có thời gian nhằm tăng ký trong giai đoạn mang bầu thì cũng cần có thời gian để giảm ký sau khi sinh.
Giảm cân sau sinh phải có thời gian
3. Nhu cầu dinh dưỡng của bà mẹ cho con bú
●Năng lượng: Năng lượng của bà mẹ trong thời gian này là cần thiết và nên bổ sung tương đương với năng lượng để mẹ bài tiết sữa. Hàm lượng sữa trung bình một ngày mẹ cho trẻ bú khoảng 750 -850 ml, tương đương với 67 kcal/100ml, tính ra tầm 502 -570 kcal/ngày. Công hiệu tổng hợp sữa ở cơ thể mẹ là 90%. Việc đó có nghĩa, nhu cầu năng lượng cần bổ sung thêm 550 - 625 kcal/ngày so với nhu cầu của người lớn.
●Protein: Nhu cầu protein trong nửa năm đầu được nâng thêm so với người trưởng thành là 20 -25 gam/ ngày. Nửa năm tiếp theo sẽ tăng lên 17 gam/ngày.
●Lipid: Đối với phụ nữ nói chung và mẹ sau sinh nói riêng, nhu cầu lipid/ năng lượng tổng số (%) là 20 - 25%, và tối đa là 30%.
●Vitamin: vitamin B2 (tăng thêm 0.5mg/ngày), vitamin C (95mg/ngày), folate (tăng thêm 100 mcg/ngày), vitamin A (850mg/ngày)
●Chất khoáng: Sắt (24mg/ngày), canxi (1,300mg/ngày), kẽm (trong 6 tháng đầu sau sinh tầm 9.5 mg/ngày và sau 6 tháng khoảng 7.2 mg/ngày)
4. Dùng thực phẩm đậm đặc dưỡng chất cho bà mẹ nuôi con bú
Nhu cầu dưỡng chất của bà mẹ hay cao hơn khi trong thời kỳ cho con bú và phụ nữ phải cung cấp đủ thành phần thực phẩm trong khẩu phần ăn nhằm đáp ứng nhu cầu cho cả mẹ và con. Số lượng dưỡng chất trong bữa ăn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự hiện diện của các chất dinh dưỡng này có trong sữa mẹ. Mặt khác, một vài dưỡng chất cũng được chuyển tiếp vô sữa mẹ bất cứ nguồn dưỡng chất đó có được mẹ tiêu thụ hoặc không. Điều thiết yếu là ăn nhiều loại thực phẩm bổ dưỡng, toàn phần nhằm đảm bảo người mẹ có được hết chất dinh dưỡng mà chính bản thân mẹ và bé cần. Vậy, mẹ cần ăn gì khi đang cho con bú để đảm bảo đáp ứng theo nhu cầu khuyến nghị. Sau đây là một vài thức ăn bổ sung chất dinh dưỡng cho mẹ cũng như chất lượng sữa dành cho trẻ:
●Cá và động vật biển: cá hồi, rong biển, động vật có vỏ, cá mòi
●Thịt: thịt bò, thịt cừu, thịt lợn, thịt nội tạng ví dụ như gan.
●Trái cây và rau quả: quả mọng, cà chua, bắp cải, cải xoăn, tỏi, bông cải xanh
●Những loại hạt: hạnh nhân, quả óc chó, hạt chia, hạt cây gai dầu và hạt lanh.
●Thực phẩm khác: trứng, yến mạch, khoai tây, quinoa, kiều mạch, socola đen.
Thêm vào đó, mẹ bỉm không nên ăn các thức ăn chế biến càng nhiều càng tốt bởi chúng thường có nhiều calo, đường bổ sung và chất béo không lành mạnh.
Bà mẹ nuôi con bú nên bổ sung thêm cá và hải sản
5. Một số dưỡng chất quyết định đến chất lượng của sữa mẹ
Các dưỡng chất trong sữa mẹ có thể được chia thành hai nhóm, tùy thuộc vào mức độ của chúng được tiết vào sữa. Lượng chất dinh dưỡng nhóm 1 trong sữa mẹ phụ thuộc vào chế độ dinh dưỡng, trong lúc chất dinh dưỡng nhóm 2 được tiết vào sữa mẹ bất cứ lượng chất dinh dưỡng có được mẹ ăn vào không hay trạng thái sức khoẻ của mẹ. Vậy nên, nhận đầy đủ dưỡng chất nhóm 1 là cực kỳ cần thiết đối với cả mẹ và con, trong khi nhận đủ chất dinh dưỡng nhóm 2 chủ yếu là phụ thuộc vào mẹ. Các bà mẹ luôn luôn đặt câu hỏi “ăn gì nhiều sữa?”. Dưới đây là một số chất dinh dưỡng nhóm 1 và những nguồn thực phẩm phổ biến:
●Vitamin B1 (Thiamin): cá, thịt lợn, hạt quả hạnh và bánh mì
●Vitamin B2 (Riboflavin): pho mát, hạnh nhân, các loại hạt, thịt đỏ, cá có dầu và trứng
●Vitamin B6: hạt, quả hạnh, cá, thịt gia cầm, thịt lợn, chuối và trái cây khô
●Vitamin B12: Động vật có vỏ, gan, cá có dầu, cua và tôm
●Choline: trứng gà, gan bò, gan gà, cá và đậu phộng
●Vitamin A: khoai lang, cà rốt, rau có lá xanh đậm, thịt nội tạng, trứng
●Vitamin D: dầu gan cá, cá chứa dầu, một vài loại nấm và thực phẩm tăng cường.
●Selen: các loại hạt nguồn gốc Brazil (hạt điều), hải sản, cá, lúa mì
●Iod: rong biển khô, cá tuyết, sữa và muối iod
Hàm lượng chất dinh dưỡng nhóm 1 giảm đáng kể trong sữa mẹ nếu người mẹ bị thiếu những thành phần này hoặc không nhận đủ từ khẩu phần ăn. Bởi lý do này, người mẹ cần cung cấp đủ những dưỡng chất nhóm 1 trong khẩu phần ăn để chắc chắn chất lượng sữa đáp ứng nhu cầu của bé.
Một vài dưỡng chất nhóm 2 và nguồn thực phẩm phổ biến:
●Folate: Đậu, đậu lăng, rau xanh, măng tây, bơ
●Canxi: sữa, sữa chua, pho mát, rau xanh và những loại đậu
●Sắt: thịt đỏ, thịt lợn, thịt gia cầm, hải sản, đậu, rau xanh và trái cây khô
●Đồng: động vật có vỏ, ngũ cốc nguyên hạt, những loại hạt, đậu, thịt nội tạng và khoai tây
●Kẽm: hàu, thịt đỏ, thịt gia cầm, đậu, những loại hạt và sữa
Lượng dưỡng chất nhóm 2 trong sữa mẹ không ảnh hưởng do chế độ dinh dưỡng của mẹ. Trường hợp lượng tiêu thụ những chất này thấp, thì có khả năng của người mẹ sẽ lấy những chất dinh dưỡng tích trữ của mẹ để bài tiết vào sữa. Vì vậy, bé vẫn nhận đủ những dưỡng chất này. Tuy vậy, những dưỡng chất dự trữ của mẹ cũng có thể bị cạn kiệt nếu trong bữa ăn không đáp ứng đủ theo nhu cầu khuyến khích. Để tránh trường hợp này, mẹ bỉm vẫn cần được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất từ thực phẩm trong chế độ ăn hàng ngày.
Tìm hiểu thêm:
6. Bổ sung thêm các chất bổ sung cho bà mẹ nuôi con bú
Bà mẹ luôn luôn nghi ngờ dùng các chất bổ sung đặc biệt là lúc đang cho con bú. Nhiều chất bổ sung có chứa các thảo mộc, chất kích thích và hoạt chất có thể được chuyển tới sữa mẹ. Tuy vậy, cũng có một vài chất bổ sung khác có thể có lợi cho mẹ nuôi con bằng sữa mẹ. Những chất này bao gồm:
●Vitamin tổng hợp: Một vài phụ nữ có thể bị thiếu dưỡng chất quan trọng do trong thời gian mang thai thường bị nghén (nôn, sợ thực phẩm...) và không cung cấp đủ dưỡng chất cho bữa ăn. Bà mẹ sẽ có lợi nếu bổ sung thêm vitamin tổng hợp khi đang trong thời gian cho con bú.
●Omega-3 (DHA): DHA là một acid béo omega-3 chuỗi dài cần thiết trong nhu cầu dưỡng chất. Nó được phát hiện nhiều ở trong hải sản, tảo. Nó là thành phần thiết yếu của hệ thống thần kinh trung ương, da và mắt. DHA còn quan trọng cho quá trình phát triển và công năng của não. Nếu mẹ nạp hàm lượng DHA không cao thì chất này cũng sẽ thấp ở trong sữa mẹ. Thiếu omega-3 ở thời gian đầu đời cơ liên quan tới một số vấn đề về hành vi, ví dụ như học hành không tập trung, tính tình hung hăng...
Vì vậy, phụ nữ có thai và cho con bú nên uống ít nhất 2.6 gam omega-3 và 100 - 300 mg DHA mỗi ngày.
●Vitamin D: Vitamin D chủ yếu được phát hiện ở trong cá béo, dầu gan cá và thực phẩm bổ sung. Nó có vai trò thiết yếu đối với sức khỏe nhất là xương và chức năng hệ miễn dịch. Vitamin D thường chỉ có cùng lượng cực thấp trong sữa mẹ. Vậy nên, các bé từ 2-4 tuần tuổi được khuyến nghị bổ sung vitamin D.
Nếu thiếu vitamin D có khả năng dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như yếu cơ, mất xương và nâng nguy cơ gãy xương. Trẻ thiếu vitamin D có nguy cơ xảy ra trạng thái co giật, còi xương và các bệnh khác tác động tới sự phát triển của bé.
7. Nhu cầu nước một ngày đối với mẹ nuôi con bú
Theo quy tắc bình thường bà mẹ sẽ uống nước lúc khát và uống cho tới khi hết khát. Tuy nhiên, với bà mẹ đang cho con bú thì do quá trình tiết sữa sẽ làm cho bà mẹ bị thiếu nước. Thế nên, uống nước đủ sẽ giúp bà mẹ đáp ứng yêu cầu gia tăng về sản xuất sữa. Tốt nhất là những bà mẹ cần uống nước trắng, hay có thể là nước trái cây hay sữa.
Uống đủ nước giúp đáp ứng yêu cầu gia tăng về sản xuất sữa
8. Một vài thực phẩm bà mẹ không nên dùng trong thời gian nuôi con bú
●Caffeine: Tầm 1% lượng caffeine được bà mẹ tiêu thụ sẽ chuyển vào sữa mẹ. Em bé sơ sinh sẽ phải mất rất nhiều thời gian nhằm chuyển hoá nó. Bên cạnh đó nó còn là yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé.
●Rượu: Rượu cũng có thể được truyền tới sữa và nó cũng làm bé phải mất không ít thời gian để chuyển hoá.
●Sữa bò: Có khoảng 2-6% trẻ có thể bị dị ứng với sữa bò từ bữa ăn của mẹ. Dấu hiệu của dị ứng là bị phát ban, chàm, tiêu chảy, đi cầu ra máu, nôn mửa, đau bụng... Nếu xảy tới trường hợp này tức là bé không có khả năng dung nạp protein từ sữa bò. Bà mẹ không nên sử dụng sữa bò trong khẩu phần của bản thân.
Sữa mẹ là nguồn dưỡng chất quý giá có ích cho sự phát triển của trẻ. Vì thế duy trì chế độ dưỡng chất để đảm bảo lượng sữa là việc làm thiết yếu. Tuy nhiên mẹ cũng cần cho con bú đều đặn và hợp lý cũng như duy trì chế độ dinh dưỡng hợp lý để không bị lên ký quá nhanh, qua đó sinh ra nhiều bệnh lý nguy hiểm.
Nguồn tham khảo: https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/dinh-duong-cho-me-sau-sinh-de-loi-sua
Xem thêm: