Táo bón ở trẻ em: Nguyên nhân và cách điều trị là gì?

Táo bón là hiện tượng thường xảy ra ở trẻ nhỏ, đây là tiếng chuông cảnh báo hệ tiêu hóa không khỏe mạnh, mất nước, chế độ ăn thiếu chất xơ. Trường hợp trẻ bị táo bón dài ngày có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như gặp vấn đề trong việc điều trị

1. Đâu là thủ phạm làm cho trẻ em bị táo bón?

Có hàng loạt nguyên nhân dẫn đến tình trạng táo bón ở trẻ trong đó được chia thành 2 nguyên nhân phổ biến là: nguyên nhân thực thể và nguyên nhân chức năng

Nguyên nhân thực thể bao gồm các vấn đề về cường giáp, bệnh thần kinh cơ ổ bụng, ở ruột...

● Trẻ bị mắc bệnh cường giáp: Bệnh cường giáp làm hoạt động của cơ ruột cùng với các triệu chứng kèm theo bị suy yếu.

● Bệnh phình đại tràng bẩm sinh: Trẻ bị mắc bệnh này thường nhẹ cân hơn so với bình thường, chúng cũng có thể bị nôn ói và có kích thước phân bé hơn. Trẻ mắc bệnh này cần được đưa đi mổ, nếu không sẽ dẫn tới biến chứng phình đại tràng nhiễm khuẩn độc, sốc nhiễm trùng, có thể thủng ruột.

● Bệnh đái tháo đường: Trẻ mắc bệnh đái tháo đường cũng có thể gây ra táo bón.

● Các bệnh liên quan đến thần kinh cũng có thể là nguyên nhân gây tình trạng táo bón nghiêm trọng bao gồm các bệnh như bại não, kém phát triển tâm thần hoặc các vấn đề về xương sống. Trẻ bị rối loạn thường xuất hiện vấn đề về vận động gồm những cử động ruột khác thường và mất đi tính phối hợp trong vận động ruột.

Nguyên nhân chức năng gồm:

● Việc trẻ nín nhịn lười đi vệ sinh là nguyên nhân thường bắt gặp nhất. Khi trẻ càng nín thì phân ở trong đường ruột càng lâu và to làm cho bé càng gặp phải khó khăn khi đi ngoài kết quả là trẻ có nguy cơ mắc chứng táo bón mạn tính.

● Trẻ nhỏ thường mắc tình trạng táo bón nếu được cho ăn thức ăn đặc một cách đột ngột, đặc biệt là ở những trẻ nhỏ lần đầu tiên ăn thức ăn đặc. Táo bón cũng có thể xuất hiện khi bé ngừng bú sữa mẹ. Nguyên nhân là việc cai sữa đôi khi khiến bé bị mất nguồn cung cấp nước hàng ngày.

● Thành phần protein khác nhau trong sữa công thức có thể là yếu tố gây táo bón ở trẻ sơ sinh. Trẻ nhỏ dùng sữa công thức với lượng lớn đáng kể và bị táo bón thường có phân màu xanh và cứng.

● Táo bón cũng hay xuất hiện ở những bé bị thiếu nước và mất nước, ở hoàn cảnh này cơ thể sẽ hấp thu chất lỏng đến từ bất kỳ đâu trong cơ thể từ thức ăn, đồ uống kể cả là phân điều này vô tình lại khiến cho phân trở nên rắn chắc và khô.

● Không chỉ vậy thực đơn ăn uống không có chất xơ cũng gây ra táo bón. Chất xơ từ những loại rau, củ quả có vai trò làm gia tăng thể tích cho phân, nhờ đó phân trở nên mềm dễ ra ngoài hơn.

2. Dấu hiệu cho thấy trẻ bị táo bón

Khi trẻ bị táo bón thường đều có dấu hiệu bỏ bữa bởi hệ tiêu hóa lúc này đang hoạt động kém gây đầy hơi, khó tiêu, chướng bụng. Điều này xảy ra trong thời gian dài làm các dưỡng chất cũng như các vitamin và khoáng chất không được hấp thu sẽ dẫn đến sự phát triển không đồng đều về thể trạng lẫn não bộ. Dẫn đến trẻ có thể bị còi xương, suy dinh dưỡng, kém tiêu hóa, lờ mờ, tinh thần xuống sắc.

Nhiều trường hợp trẻ táo bón nặng nề thường có những biểu hiện ngứa rát kể cả là máu tươi nằm lẫn trong phân nguyên do của hiện tượng trên là bắt nguồn từ khi phân trở nên cứng và to làm cọ xát với thành hậu môn tạo ra các khe nứt trên vùng da nằm quanh hậu môn. Thậm chí bệnh sẽ nặng nề hơn khi các vết nứt đó trở thành những ổ viêm hay áp xe.

Các rối loạn về tiêu hóa cụ thể như các bệnh liên quan về cơ quan tiêu hóa, ruột, đại tràng như bệnh đại tràng, kém hấp thu,... có thể xuất hiện do chứng táo bón nặng gây nên.

Đặc biệt khi trẻ cố gắng rặn hay căng thẳng khi không thể đi vệ sinh được sẽ khiến trẻ bị trĩ nội, trĩ ngoại hoặc một số kết hợp của cả hai. Đây là bệnh gây đau, khó chịu thậm chí có thể gây chảy máu.

> Tham khảo: Cách trị táo bón cho trẻ theo dân gian

3. Điều trị táo bón ở trẻ

3.1. Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học

Trong chế độ dinh dưỡng dành cho trẻ bị táo bón nặng nên cho trẻ uống đầy đủ nước, rau. Ngoài ra nên hướng dẫn cho trẻ có thói quen thường xuyên đi vệ sinh không được nhịn. Bên cạnh việc bổ sung nước cũng như thực phẩm chứa nhiều chất xơ. Cha mẹ cũng cần chú ý:

● Với trẻ đang bú sữa mẹ: thì nên cho trẻ bú sữa mẹ vì sữa mẹ có chứa đầy đủ thành phần cân bằng chất béo và protein, chất xơ, nước... Điều này giúp phân của bé trở nên mềm, ngay cả khi bé không đi vệ sinh trong một hoặc hai ngày.

● Đối với trẻ giai đoạn ăn dặm: Trong thời kỳ tập ăn dặm, các thức ăn như bột sữa, bột ngũ cốc, cháo ngũ cốc... thường không cung cấp đầy đủ chất xơ. Việc trẻ được cho ăn những loại thức ăn này trước 6 tháng có thể gây táo bón.

● Trẻ lớn hơn: Nên nhắc cho trẻ có thói quen uống đủ 2 lít nước mỗi ngày cũng như ăn nhiều rau củ quả và tránh việc nhịn đi vệ sinh để đảm bảo trẻ không bị táo bón.

3.2. Cho trẻ vận động cơ thể mỗi ngày

● Với trẻ nhỏ thì tập cho các bé một số bài tập thể dục nhẹ nhàng như là các bài tập về tay, chân.

● Với trẻ lớn hơn thì khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời cũng như tham gia các môn thể thao, tránh việc để cho trẻ ngồi liên tục trước màn hình tivi hay điện thoại.

3.3. Đưa trẻ đi khám bác sĩ

Khi gặp một số dấu hiệu bất thường ở trẻ như đau rát nhiều vùng hậu môn khi đi ngoài, trĩ, nứt hậu môn đi kèm theo các hiện tượng như mệt mỏi, ớn lạnh, sụt cân, biếng ăn, sốt, tiêu lẫn máu... Bố mẹ cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám, chẩn đoán cũng như đưa ra biện pháp chữa trị thích hợp.

> Nguồn tham khảo: https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/tre-so-sinh-bi-tao-bon-phai-lam-sao