Hỗ trợ mẹ lấy lại sức khỏe sau sinh nhanh chóng, mau lợi sữa
Tình trạng sức khỏe của mỗi sản phụ là khác nhau. Nó cũng lệ thuộc vào thực trạng mẹ sinh thường hay sinh mổ. Dưới đây là các tình trạng thường gặp và hướng dẫn mẹ lấy lại sức khỏe sau sinh nhanh chóng.
1. Hỗ trợ mẹ hạn chế đau nhức sau khi sinh
1.1. Giảm đau sau sinh thường
Sinh thường khiến sản phụ đau nhức vùng âm đạo và tử cung bởi vì bị rách hay bị rạch trong quá trình sinh. Vết thương này thường đau liên tục trong vòng một tuần, sau đó sẽ dần dần hồi phục lại.
Mẹ có thể sử dụng nệm êm để ngồi, tưới nước ấm lúc đi vệ sinh, ngâm trong bồn nước ấm tầm 10 phút để giảm thiểu cơn đau. Tuy nhiên cần lưu ý, luôn giữ âm đạo khô thoáng để tránh nhiễm trùng.
1.2. Giảm đau sau sinh mổ
Sinh mổ khiến cho người mẹ đau trong khoảng 2-4 tuần.
Ngay sau khi được đưa ra khỏi phòng mổ, trong khoảng 6 giờ đồng hồ tại phòng hậu phẫu, sản phụ vẫn chưa có cảm giác cơn đau do thuốc tê vẫn còn tác dụng. Sau thời gian đó, sản phụ sẽ dần dần cảm giác được cơn đau và rất có khả năng phải xin thêm thuốc giảm đau đặt hậu môn hoặc qua đường truyền giúp sản phụ chịu đựng cơn đau thêm khoảng 3 ngày nữa. Không ít mẹ chọn lựa chiếu đèn plasma để giảm đau nhanh chóng.
Sau khi quay về nhà từ bệnh viện, sản phụ cần:
Nghỉ ngơi thật nhiều, không cử động mạnh làm đau đớn vết mổ
Giữ vết mổ, vệ sinh xung quanh để tránh bị nhiễm trùng.
Chườm lạnh lên vị trí vết mổ (cẩn trọng không làm ướt vết mổ) để giảm thiểu cảm giác đau.
Ngay cả khi chỗ mổ đã lành thì vẫn sẽ cảm thấy đau nhói mỗi khi cử động mạnh cơ bụng. Đối với sản phụ sinh mổ, cần kiêng cữ vận động mạnh hay sinh hoạt vợ chồng trong vòng khoảng 8 tuần để chắc chắn an toàn.
1.3. Giảm đau do cơn co tử cung
Co thắt tử cung thường kéo dài từ vài ngày tới 1 tuần sau khi sinh. Đối với nhiều phụ nữ, cơn co khiến bụng căng lên từng đợt, đau không thua gì lúc chuyển dạ.
Nguyên nhân là do lúc này tử cung đang co bóp nhằm thải hết sản dịch ra ngoài (giống như ở thời kỳ kinh nguyệt) và dạ con đang ở trạng thái giãn bởi vì mang thai và sinh con dần dần co lại về kích thước như lúc đầu. Sự co rút có rủi ro tăng khi mẹ cho trẻ bú hay vận động nhiều. Lúc này, mẹ nên:
Nghỉ ngơi nhiều, tránh vận động mạnh.
Chườm túi chườm ấm để làm dịu nhẹ cơn đau. Nhiều mẹ sử dụng túi chườm có chứa gừng muối ngải cứu có công dụng hỗ trợ tinh thần và giảm đau rất hiệu quả.
Cơn co tử cung là bình thường, mẹ không cần phải lo lắng. Nhưng nếu xuất hiện các hiện tượng sốt, nôn hay chảy máu quá mức mẹ cần được cấp cứu ngay lập tức để phòng trừ trường hợp băng huyết hoặc bế sản dịch.
Sau sinh, phụ nữ mất máu và gặp nhiều vấn đề về sức khỏe
2. Nghỉ ngơi hợp lý để nhanh lại sức
Sau khi sinh, do chăm sóc em bé vì thế người mẹ thường không được nghỉ ngơi hợp lý, mệt mỏi làm cho sức khỏe giảm sút, tinh thần mệt mỏi.
Lúc này, người mẹ cần tìm kiếm sự giúp đỡ để có thể được nghỉ ngơi nhiều hơn:
Tập trung vào chất lượng giấc ngủ: ngủ đủ giấc, ngủ sâu
Chú trọng thời gian nghỉ ngơi, không vận động mạnh và tối đa là 6 tuần đầu sau khi sinh.
Có thời gian cho bản thân thả lỏng
Nghỉ ngơi phù hợp giúp mẹ tinh thần tốt để chăm sóc con và hồi phục sức khỏe.
Các bài liên quan: Làm gì để kiểm soát tốt cơn thèm ăn khi mang thai?
3. Chế độ ăn uống sau khi sinh giúp mẹ mau phục hồi, tốt sữa
3.1. Thực phẩm không nên ăn sau sinh
Sau khi sinh, để phục hồi sức khỏe mau chóng, tránh những bệnh hậu sản, người mẹ nên hạn chế các loại thực phẩm thuộc nhóm sau:
Thực phẩm cay
Caffein, rượu, bia
Các loại hải sản chứa hàm lượng thủy ngân cao như cá kiếm, cá thu vua, cá ngói.
Đồ ăn lạnh
Đồ ăn sống, tái
Đồ ăn có vị chua
Đồ uống có gas
Thực phẩm nhiều dầu mỡ
Thực phẩm chức năng làm đẹp, giảm cân không rõ nguồn gốc hay khuyến cáo không dùng cho phụ nữ đang cho con bú.
3.2. Thực phẩm nên bổ sung sau sinh
Những loại thực phẩm sau rất tốt cho việc hồi phục sức khỏe sau sinh:
Các loại hạt: gạo, yến mạch, lúa mạch, hạnh nhân, hạt điều, óc chó, hạt họ đậu.
Rau xanh cung cấp chất xơ và vitamin
Trái cây cung cấp vitamin và khoáng chất
Thịt: gia cầm, bò, gà, thịt nạc lợn
Cá hồi
Sản phẩm từ sữa
Uống nhiều nước
Ăn uống đủ dinh dưỡng để cung cấp sữa giàu chất lượng cho con
4. Giúp mẹ nhanh về sữa, ngăn ngừa tắc tia sữa
Ít sữa, mất sữa, tắc tia sữa là các hiện tượng thường diễn ra sau khi sinh. Muốn chấm dứt hiện tượng này, người mẹ nên:
Cho bé bú càng sớm càng tốt.
Trước khi cho con bú, massage ngực 10 phút, massage đều hai bên. Hay bé vừa bú, mẹ vừa massage bên ngực còn lại.
Mẹ uống nhiều nước, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng nhằm tạo nguồn sữa dồi dào, chất lượng. Nên ăn thực phẩm ấm nóng và dồi dào dưỡng chất. Không nên ăn các thức ăn lạnh, tanh, nhiều dầu mỡ.
Cho con bú theo cữ 2-4h/lần, trong mỗi cữ mẹ cho trẻ bú no và đều hai bên. Trong trường hợp con không bú hết, mẹ cần hút tất cả sữa ra và massage ngực để hình thành sữa mới nhanh hơn.
5. Vận động phù hợp để mẹ phục hồi sức
Sau khi sinh, trong tối thiểu 6 tuần, bạn cần nghỉ ngơi dài hơn nhất là đối với mẹ sinh mổ để cơ thể phục hồi nhanh chóng. Trong thời gian này, mẹ chỉ nên cử động nhẹ nhàng. Tùy vào thể trạng của mẹ, nếu các bà mẹ có cơ thể phục hồi chậm hơn, cơ sàn chậu yếu hơn hay gặp các bệnh về khớp thì nên bắt đầu trễ hơn và lựa chọn bài tập nhẹ nhàng hơn.
Sau thời gian đó, mẹ có thể lên một kế hoạch tập luyện tại nhà với các bài tập đơn giản để lấy lại vóc dáng và phục hồi sức khỏe:
Bài tập kegels và các bài tập phục hồi cơ sàn chậu tại chỗ.
Đặt con vào nôi và đi dạo vừa hỗ trợ mẹ tranh thủ thư giãn vừa giúp cơ thể khỏe mạnh.
Bắt đầu bằng những bài tập cơ sàn chậu, cổ, ngực, tay, chân đến lưng bụng thế nhưng hãy để cơ thể thích nghi từ từ cho tới khi bạn hồi phục hẳn. Lúc đó bạn mới nên tập các bài tập cường độ cao.
Các bài tập không nên bắt đầu sớm nhất là đối với mẹ sinh mổ: chạy bộ, bơi, cơ bụng cường độ cao, tập với tạ hay dụng cụ.
Ngoài tập luyện, mẹ nhớ uống nhiều nước.
Vận động phù hợp sau sinh giúp mẹ nhanh lấy lại vóc dáng
Đọc thêm: Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh để lợi sữa
6. Phục hồi sức khỏe tinh thần sau sinh
Khoảng 70 – 80% những bà mẹ mới sinh con lần đầu trải qua sự biến đổi tâm trạng hoặc cảm giác tiêu cực sau khi sinh. Nguyên nhân có thể do:
Mệt mỏi do thể trạng chưa hồi phục, mẹ phải đối mặt hàng ngày với cơn đau.
Mệt mỏi, mất ngủ do phải chăm sóc con nhỏ.
Mẹ thiếu tự tin khi chưa có kinh nghiệm chăm em bé. Em bé quấy khóc, trớ sữa, ốm….và mẹ chưa biết cách để giải quyết.
Người mẹ không nhận được sự giúp đỡ từ người thân xung quanh.
Không chia sẻ được tâm trạng, cảm xúc từ người bạn đời làm cho mẹ lúc nào cũng buồn bã, muộn phiền.
Hồi phục sức khỏe tinh thần sau sinh quan trọng cũng như phục hồi thể chất. Vì chỉ có tinh thần phấn chấn thì phụ nữ mới có thể sống một cách vui vẻ ngoài ra chăm con thuận lợi.
Ngược lại, nếu để tinh thần tiêu cực, người mẹ rơi vào trầm cảm sau sinh sẽ tác động đến sức khỏe mẹ và bé, hạnh phúc gia đình thậm chí có nguy cơ xảy ra án mạng hay tổn thương nghiêm trọng khi người mẹ không đủ tỉnh táo.
Để phục hồi sức khỏe tâm lý sau sinh, người mẹ cần:
Bắt đầu bằng việc nắm kiến thức chăm sóc trẻ sơ sinh và xây dựng phù hợp những công việc cần thiết. Ghi ra sổ tay các việc đó để tránh việc bạn xao lãng.
Tìm kiếm sự giúp đỡ nếu bạn không xử lý được một việc nào đó. Nếu bạn chưa có kiến thức về việc chăm con, bạn có thể cần đến sự chỉ dẫn của chuyên gia hoặc kinh nghiệm từ những người đã trải qua.
Nếu bạn vô cùng chán nản với việc phải chăm sóc trẻ một mình, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ người thân, thuê thêm giúp việc để hỗ trợ.
Nếu bạn mệt mỏi bởi vì phải ở trong nhà trong một thời gian dài với những việc nhàm chán hàng ngày, hãy tìm ra một thú vui mới ví dụ học thêm một loại nhạc cụ, nghe nhạc, đọc một cuốn sách, thưởng thức một chương trình vui vẻ hay gọi điện mời bạn bè tới nhà chơi.
Tìm kiếm sự kết nối, sẻ chia từ người bạn đời để bạn giải tỏa tâm trạng, cảm giác được chú ý và hạnh phúc hơn.
Thể trạng khỏe mạnh giúp tinh thần mẹ ổn định sau sinh
7. Ngăn ngừa biến chứng sau sinh
Nhằm ngăn ngừa các biến chứng về sức khỏe và tinh thần sau sinh, người mẹ cần lưu ý chăm sóc bản thân song song với chăm sóc trẻ nhỏ. Sau đây là các việc mẹ cần làm trong thời gian sau khi sinh:
Nghỉ ngơi nhiều. Tối thiểu 6 tuần đầu sau khi sinh, mẹ nên được nghỉ ngơi hoàn toàn và để thích nghi với sự có mặt của em bé. Ngủ càng nhiều càng tốt để đối phó với sự mệt mỏi. Em bé của bạn có thể thức dậy hai đến ba giờ một lần để cho ăn. Để đảm bảo bạn được nghỉ ngơi đầy đủ, mẹ hãy ngủ khi bé ngủ.
Yêu cầu sự hỗ trợ. Đừng ngần ngại chấp nhận sự giúp đỡ từ gia đình và bạn bè ở khoảng thời gian sau sinh. Cơ thể bạn cần được chữa lành và sự giúp đỡ thiết thực có thể giúp bạn nghỉ ngơi. Người thân trong gia đình có thể hỗ trợ bạn chuẩn bị bữa ăn hay giúp chăm sóc trẻ hoặc các đứa trẻ khác trong nhà.
Ăn những bữa ăn với chế độ dưỡng chất lành mạnh. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh nhằm thúc đẩy hồi phục cơ thể. Bổ sung lượng ngũ cốc nguyên hạt, rau, trái cây và protein. Bạn cũng cần tăng lượng chất lỏng, đặc biệt là khi nếu bạn đang cho trẻ bú.
Tập thể dục. Bạn cần thực hiện các hoạt động thể chất từ nhẹ như đi bộ, tập các bài tập tại nhà để giúp vóc dáng thon gọn hơn, cơ thể khỏe mạnh hơn…
Nguồn tham khảo: