tim hieu ve roi loan tieu hoa o tre so sinh va tre nho
Những dấu hiệu của tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là nôn trớ, tiêu chảy, táo bón, đau quặn bụng,... Có không ít nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ và việc cải thiện kịp lúc sẽ giúp trẻ có hệ tiêu hóa tốt, bắt kịp đà tăng trưởng.
1. Rối loạn tiêu hóa trẻ em là gì?
Rối loạn tiêu hóa là hiện tượng cơ vòng trong hệ tiêu hóa bị co thắt bất thường, dẫn tới đau bụng và những thay đổi trong vấn đề tiêu hóa thức ăn.
Bệnh rối loạn tiêu hóa ở trẻ có thể dẫn đến nhiều ảnh hưởng xấu tới quá trình phát triển của trẻ sau này, do đây là giai đoạn cơ thể trẻ cần một nguồn dinh dưỡng ổn định. Lúc căn bệnh rối loạn tiêu hóa xảy ra, lượng dinh dưỡng đem lại cho cơ thể bị giảm thiểu đáng kể. Hậu quả là khiến bé bị suy dinh dưỡng, chậm phát triển về thể chất và não bộ, suy giảm hệ miễn dịch. Về sau, trẻ không khó tái phát rối loạn tiêu hóa khi có những tác nhân từ môi trường tấn công vào bộ máy tiêu hóa.
2. Dấu hiệu rối loạn tiêu hóa trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ và cách xử trí
Nguyên do gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể do bú quá no
2.1 Nôn trớ
Nôn trớ là tình trạng trào ngược những chất trong bao tử qua miệng dưới ảnh hưởng cố sức của cơ thể. Nguyên nhân gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ gồm: bú quá no, các cữ bú quá gần nhau, mới thay loại sữa mới, lỗ núm vú cao su quá to hoặc quá nhỏ, nằm bú không đúng tư thế.
Khoảng 75% nôn trớ ở trẻ hết sau khi bé được 1 tuổi nên còn được gọi là nôn trớ sinh lý. Nhằm hạn chế nôn trớ sinh lý, cha mẹ hãy lưu ý cho bé bú nhiều lần trong ngày, không nhất thiết bú no quá trong mỗi cữ bú, để bé bú đúng tư thế; để trẻ nghỉ ngơi sau khi nôn xong, không nên cho bú sữa ngay, cho trẻ súc miệng. Nếu việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và tư thế bú không có hiệu quả thì cha mẹ có thể cho trẻ dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
Bên cạnh nôn trớ sinh lý, những dị dạng đường tiêu hóa như teo tắc ruột, teo thực quản, phình đại tràng bẩm sinh,... cũng là lý do dẫn tới nôn trớ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu không nhanh điều trị, trẻ có thể bị tử vong. Các bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến bệnh viện trong trường hợp mẹ có tiền sử bị đa ối lúc mang thai hay trẻ bị sùi bọt cua ngay sau sinh, trớ ra dịch màu xanh rêu, bụng trướng, không đi tiêu phân su trong 48 giờ sau sinh.
Trẻ bị nôn trớ nhiều cũng có khả năng bị mất nước, mất điện giải (mất natri, clo) và mệt mỏi. Phụ huynh cần chú ý theo dõi, cho con tới bệnh viện nếu trẻ có triệu chứng nôn nhiều kèm theo sốt, mệt mỏi, nôn ói kèm theo co giật hoặc ngủ li bì, nôn ói nhiều lần trong thời gian 6 giờ,... Nếu nôn ói cấp tính kèm sốt thì có thể là do các bệnh về đường tiêu hóa như nhiễm trùng dạ dày, ruột, ngộ độc thức ăn, viêm mũi, tai, viêm màng não,...
2.2 Tiêu chảy
Tiêu chảy cũng là một biểu hiện rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh. Triệu chứng của tình trạng này là trẻ đi ngoài phân lỏng trên 3 lần/ngày, kéo dài không hơn 14 ngày, bé mệt mỏi, chán ăn, đột ngột nôn trớ. Số khác, trẻ có thể bị trướng bụng, sốt, phân có chất nhầy, có máu,...
Những nguyên nhân gây ra tiêu chảy ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là: bú không đủ, bú quá nhiều, do người mẹ uống thuốc hoặc ăn thức ăn nhuận tràng, nhiễm khuẩn đường ruột, dị ứng sữa, kém hấp thụ chất dinh dưỡng,... Căn bệnh này gây suy dinh dưỡng, thậm chí dẫn tới tử vong do tình trạng mất nước, muối nếu không được điều trị kịp lúc.
Tiêu chảy cũng là một dấu hiệu rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh
Cách xử lý khi trẻ bị tiêu chảy:
●Điều trị sớm, chú trọng việc bù nước, điện giải và đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho trẻ;
●Để bé uống nhiều nước đun sôi để nguội, oresol. Nếu trẻ nôn thì nên chờ khoảng 10 phút rồi tiếp tục cho bé uống. Khi uống nước đun sôi để nguội hay oresol nên cho bé uống từ từ, từng thìa cách nhau 2 - 3 phút;
●Nếu trường hợp mất nước nặng, phụ huynh nên đưa trẻ tới bệnh viện điều trị;
●Cho trẻ ăn các thức ăn như khoai tây, gạo, thịt gà, thịt lợn, sữa đậu nành, dầu thực vật, cà rốt, chuối, táo, hồng xiêm;
●Trẻ dưới 6 tháng tuổi mắc tiêu chảy, đang bú mẹ thì người mẹ nên tiếp tục cho con bú và tăng số lần bú. Với bé lớn hơn 6 tháng tuổi, ngoài sữa mẹ và sữa công thức, cha mẹ nên cho con ăn thêm nhiều lần và từng ít một các thực phẩm có nhiều dinh dưỡng, cho thêm chút dầu mỡ nhằm tăng năng lượng nạp vào cơ thể trẻ.
Tìm hiểu thêm:
2.3 Táo bón
Biểu hiện của táo bón là trẻ đi tiêu không thường xuyên, 2 - 3 ngày mới đi một lần, phân khô rắn, đóng khuôn, cứng như sỏi hoặc to, rắn, bụng bị cứng, có cảm giác đau, mót đi cầu nhưng không đi được,... Hệ quả của táo bón là khiến cho bé lười ăn, chậm lớn, đau bụng, thường xuyên nôn trớ và quấy khóc.
Lý do của tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là do bé ăn không đủ lượng, pha sữa quá đặc, người mẹ đang cho con bú cũng bị táo bón, trẻ ăn ít chất xơ, không ăn rau quả,... Thêm vào đó, nhân tố tâm lý cũng là nguyên do gây táo bón ở bé. Nhiều trẻ mới đi học thường nhịn đi cầu vì nhiều nguyên do, khiến cho đại tràng to dần, phân tích lâu ngày mới đủ kích thước đại tràng để gây phản xạ đi tiêu.
Cùng lúc, chứng táo bón còn thường gặp ở bé sinh non, sinh ngạt, suy giáp, bị nứt hậu môn, có mẹ bị sản giật kèm hạ magie máu, bé bị phình đại tràng bẩm sinh, dùng thuốc kháng sinh hay thuốc ho có codein, bị còi xương, suy dinh dưỡng,...
Điều trị táo bón cho bé cần dựa vào nguyên do gây ra bệnh, trong đó điều chỉnh chế độ dinh dưỡng chính là bước quan trọng nhất:
●Cho bé uống nhiều nước;
●Ăn nhiều rau xanh và trái cây chín: Lựa chọn những loại rau quả có tính chất nhuận tràng như rau hoặc củ khoai lang, đu đủ, mồng tơi, chuối tiêu, cam, bưởi,...;
●Cho bé uống sữa không gây táo bón, có thể thêm vào chất xơ, pha sữa với nước cháo loãng hay nước bột khoai lang nghiền với những trẻ đã có thể ăn dặm;
●Không cho các trẻ lớn ăn các loại hoa quả có vị chát như ổi, hồng xiêm hay bánh kẹo, nước uống có ga, cà phê,...;
●Người mẹ mắc táo bón khi nuôi con bú phải chỉnh sửa kịp thời chế độ dinh dưỡng;
●Phụ huynh nên tăng cường vận động cho bé (đối với trẻ lớn) hoặc massage bụng cho bé nhỏ;
●Tập cho trẻ thói quen đi đại tiện đúng lúc.
Nếu bé bị táo bón kéo dài trên 1 tuần, việc thay đổi chế độ dinh dưỡng không đem đến hiệu quả, trẻ bị táo bón ngay sau khi sinh, có dấu hiệu kém ăn, gầy sút cân,... thì cha mẹ cần cho trẻ đi khám để được điều trị kịp thời.
2.4 Triệu chứng rối loạn tiêu hóa khác
●Bú kém: Trong một thời gian không ngắn, trẻ bú không đủ lượng cần thiết vì nôn trớ, tiêu chảy, bệnh lý thần kinh trung ương, suy giáp, nhiễm trùng đường ruột,... Cha mẹ cần tham khảo ý kiến bác sĩ nhằm lựa chọn biện pháp chữa trị thích hợp cho con;
●Đau bụng: Bé khóc nhiều, mặt đỏ hoặc tái, trướng bụng, chân co lên bụng, bàn tay nắm chặt,... Hiện tượng đau bụng ở trẻ có thể do đói, bú quá no hay bị lồng ruột, thoát vị bẹn,... Tùy từng lý do sẽ có cách xử lý phù hợp.
3. Phương pháp ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Cho bé bú sữa mẹ 100% trong 6 tháng đầu đời để nâng cao hệ miễn dịch của cơ thể trẻ
●Người mẹ nên ăn uống đầy đủ và đa dạng trong lúc mang thai, hạn chế tối đa tiếp xúc với khói thuốc lá;
●Cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn thời gian 6 tháng đầu đời để tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể trẻ. Nếu vì nguyên nhân nào đó mà không có sữa mẹ hay sữa mẹ không đủ thì cần trao đổi với nhân viên y tế để tìm ra loại sữa thay thế phù hợp nhất đối với bé;
●Duy trì thực đơn ăn uống khoa học và hợp lý: chế độ ăn uống của mẹ đang cho con bú và trẻ cần đa dạng và giàu vitamin, đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm;
●Không cho trẻ bú quá no, tập cho trẻ thói quen ăn uống và đi tiêu đúng giờ;
●Giữ gìn vệ sinh cơ thể và môi trường xung quanh trẻ;
●Tránh tùy ý sử dụng thuốc cho bé mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ;
●Thực hiện tiêm phòng đầy đủ cho bé để tránh được nhiều căn bệnh nguy hiểm và cả những vấn đề rối loạn tiêu hóa.
Khi thấy trẻ bị rối loạn tiêu hóa kéo dài và có dấu hiệu như nôn trớ, táo bón, tiêu chảy, đau bụng,... cha mẹ nên đưa bé tới ngay các cơ sở y tế nhằm được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra, chẩn đoán chính xác lý do gây bệnh và đưa ra phương pháp chữa trị đúng đắn. Cha mẹ không nên tùy ý cho bé dùng thuốc kháng sinh, thuốc đau bụng hoặc thuốc tiêu chảy, táo bón mà không thông qua chỉ định của bác sĩ vì có nguy cơ khiến bệnh nặng hơn, không tốt đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ về sau.
Nguồn tham khảo: https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/dau-hieu-roi-loan-tieu-hoa-o-tre-so-sinh-bo-me-can-luu-y
Xem thêm:
https://www.pinterest.com/suanaototprofile/_saved/
https://www.planetminecraft.com/member/suachobe/