Vì sao trẻ sơ sinh ngủ không ngon giấc, hay quấy khóc?

Bé ngủ không ngon giấc thường xuyên quấy khóc, vặn mình không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ mà còn làm cha mẹ bận tâm, căng thẳng, mệt mỏi. Tình trạng trẻ ngủ không sâu giấc có thể tới từ các lý do sinh lý, bệnh lý hoặc do các thói quen sinh hoạt không khoa học.

1. Bé ngủ không sâu giấc thường quấy khóc

Giấc ngủ có vai trò vô cùng quan trọng cho sự phát triển thể chất và tinh thần bé. Khi bé ngủ là lúc các tế bào não phát triển mạnh nhất, thời gian 30 ngày sau sinh, những tế bào não đã đạt 80% so với não bé lúc 3 tháng tuổi và não bộ trẻ lúc 3 tuổi đã đạt 80% tế bào não khi lớn. Sự phát triển của tế bào não chỉ diễn ra một lần duy nhất trong cuộc sống, do đó, ngủ đủ giấc những năm đầu đời có nhiệm vụ vô cùng thiết yếu cho sự phát triển não bộ trẻ sau này. Ngủ cũng là khi bé xử lý, sắp xếp các thông tin tiếp nhận trong ngày và cũng là thời điểm cơ thể bé tăng sản sinh các hormone cần thiết cho sự chuyển hóa, tích lũy năng lượng, hỗ trợ cho sự phát triển thể chất.

Đối với em bé, giấc ngủ cũng cần thiết như thức ăn, nước uống. Em bé muốn nhanh lớn và khỏe mạnh phải có giấc ngủ ngon, sâu giấc và ngủ đủ lâu. Tuy vậy có không nhiều em bé sơ sinh từ lúc mới sinh đã có được giấc ngủ tốt, rất nhiều trẻ có dấu hiệu rối loạn giấc ngủ như: trẻ khó đi vào giấc ngủ, bé ngủ không sâu giấc và quặn mình, trẻ gắt ngủ, khi đang ngủ chỉ cần một tiếng động nhỏ cũng khiến trẻ giật mình và quấy khóc. Nếu không được chỉnh sửa từ đầu, trường hợp rối loạn giấc ngủ sẽ tiếp tục khi bé lớn hơn, nhiều bé 2 tuổi ngủ hay giật mình khóc thét gây tác động tới sức khỏe bé và người chăm sóc. Tình trạng rối loạn giấc ngủ kéo dài có khả năng tác động xấu tới năng lực trí tuệ, hành vi, cảm xúc của bé sau này. Có nhiều nguyên do gây ra tình trạng rối loạn giấc ngủ ở bé, các nguyên nhân này có thể phân ra thành các nhóm: lý do bệnh lý, nguyên do sinh lý và các nguyên nhân thuộc về sinh hoạt.

> Tìm hiểu thêm: Bé sơ sinh quấy khóc giật mình và lời khuyên dành cho gia đình

2. Lý do em bé sơ sinh ngủ không sâu giấc

2.1 Nguyên nhân sinh lý

Cũng như người lớn, giấc ngủ của bé cũng được chia thành hai hình thức đó là: giấc ngủ REM (rapid eye movement) và giấc ngủ Non- REM (non rapid eye movement). Ở người lớn, Non-REM chiếm 75% thời gian ngủ, REM chiếm 25%. Tuy nhiên ở trẻ em, thời gian giấc ngủ REM chiếm tới 50%. Điểm đặc biệt của giấc ngủ REM là mặc dù ngủ, nhưng não bộ và những cơ quan hô hấp lại tăng hoạt động, trẻ thở nhanh và nhịp tim cũng nhanh hơn. Do đó, bé ngủ không ngon giấc, rất dễ thức giấc khi có những tác động từ môi trường ngoài.

Trẻ bú không đủ no hay quá no cũng khiến bé ngủ không sâu giấc và quấy khóc. Khi trẻ lớn lên, biết bò, biết đi, vận động vào ban ngày tăng, mọc răng,...cũng khiến bé khó bước vào giấc ngủ.

2.2 Nguyên nhân bệnh lý

Trẻ bị còi xương bởi thiếu canxi là nguyên do đầu tiên dẫn tới rối loạn giấc ngủ ở trẻ em. Trẻ bị thiếu một số vi chất dinh dưỡng ví dụ như Magie, kẽm cũng có khả năng gây khó ngủ. Đặc biệt, trẻ thiếu sắt có thể gây hội chứng chân không yên. Đặc điểm của hội chứng này là trong thời kỳ đầu của giấc ngủ, trẻ bị vận động giật chân, hết chân này tới chân kia, có tính chu kỳ và vận động không có ý thức. Hội chứng này làm bé mệt mỏi, hay ngủ vào ban ngày, trẻ ngủ không sâu giấc về đêm.

Bé bị nhiễm khuẩn đường mũi họng hay đường hô hấp như viêm họng, viêm amidan, viêm mũi xoang, viêm phế quản,viêm phổi... làm trẻ khó thở, khi ngủ trẻ phải mở miệng để thở, ngủ ngáy do đó bé ngủ không sâu giấc.

Bé mắc các bệnh lý nội khoa khác ví dụ như trào ngược dạ dày thực quản, viêm tai giữa, các bệnh tâm thần,... làm ảnh hưởng tới giấc ngủ.

Trẻ bị mộng du (rối loạn giấc ngủ kiểu Parasomnia): sau khi ngủ được một lúc bé bỗng bật dậy và đi lại, nói chuyện hay gặp ác mộng khi ngủ,... Những bé mắc rối loạn này đều ngủ không sâu giấc hay vặn mình, quấy khóc.

Ở trẻ béo phì, các nhóm cơ đường thở phì đại khiến bé khó nuốt, khó thở. Bé thường khó ngủ, thở bằng miệng, đổ mồ hôi nhiều ban tối, thường tiểu dầm.

2.3 Những nguyên do do sinh hoạt

Phụ huynh tập cho trẻ thói quen như được bế bồng, đu võng nôi trước khi ngủ, lâu dần bé sẽ lệ thuộc vào các thói quen này. Bé sẽ thức nếu không được bế ẵm hoặc khi không có dụng cụ hỗ trợ.

Lịch trình ngủ của bé không khoa học, giấc ngủ ban ngày của trẻ quá dài, trẻ ngủ quá 5h chiều làm trẻ khó ngủ vào ban đêm.

Chỗ ngủ của bé quá nhiều ánh sáng hoặc trẻ tiếp xúc với các dụng cụ phát ra ánh sáng như ipad, điện thoại, tivi, máy tính trước khi đi ngủ. Ánh sáng sẽ khiến giảm sản sinh melatonin, một hormon của cơ thể có vai trò cần thiết hỗ trợ điều hòa nhịp sinh học ngủ- thức, giúp ngủ ngon và ngủ dậy tỉnh táo ngày hôm sau.

Môi trường xung quanh bé không yên tĩnh, vị trí ngủ của trẻ bị thay đổi quá đều đặn khiến bé cảm thấy không an toàn, gây khó ngủ.

Bởi điều kiện vệ sinh nơi ngủ kém, tã của bé bị ướt, quần áo, giường chiếu không sạch làm trẻ ngứa ngáy, khó ngủ.

3. Làm thế nào nhằm giảm tình trạng bé khó ngủ, ngủ không sâu giấc?

Nếu nghi ngờ trẻ khó ngủ do các tình trạng bệnh lý, suy dinh dưỡng hay không đủ các vi chất, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế để thăm khám và chữa trị. Khi các bệnh lý được chữa trị dứt điểm, bé sẽ ngủ ngon trở lại.

Tạo cho bé thói quen ngủ tốt, phân biệt sáng và tối. Vào buổi sáng cần mở cửa cho ánh sáng vào phòng, không nhất thiết giảm mọi tiếng ồn hằng ngày như tiếng tivi, máy giặt, dành thời gian chơi cùng trẻ. Ngược lại, vào buổi tối hãy giữ phòng ngủ tối hay ánh sáng ở mức nhẹ, giữ không gian yên lặng, đừng nên nói chuyện nhiều với trẻ để bé tập trung ngủ.

Tập cho trẻ tự ngủ bằng cách cho bé ngủ vào một giờ cố định, không nên cho bé nằm võng lắc, đu đưa, ẵm bế. Sắp xếp thời gian bú hay ăn của trẻ vào giờ phù hợp để bé không bị đói hoặc quá no vào lúc ngủ.

> Đọc thêm: https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/giai-dap-vi-sao-tre-so-sinh-khong-ngu-sau-giac