Khi chăm sóc bé hằng ngày, nhiều cha mẹ quan tâm khi thấy bé bổ sung sữa công thức rồi bị táo bón, phân khô cứng, mất ngủ, ăn không ngon. Hiện tượng này khá phổ biến do đường ruột của bé chưa hoàn thiện và chưa tương thích với sữa công thức. Nắm vững những yếu tố gây ra, dấu hiệu nhận biết và giải pháp khắc phục sẽ hỗ trợ phụ huynh nuôi dưỡng bé hiệu quả hơn, tránh biến chứng tiêu hóa.
Phụ huynh có thể theo dõi để nhận biết táo bón ở con thông qua một số dấu hiệu điển hình:
Số lần đi ngoài giảm, phân khô cứng, rắn chắc.
Trẻ khó chịu và quấy khóc lúc đi tiêu.
Bụng bé căng cứng, xì hơi nhiều.
Có trẻ ăn uống kém, bú ít và ngủ không sâu.
Theo dõi chặt chẽ số lần đi ngoài và tình trạng phân sẽ giúp cha mẹ kịp thời xử lý tình trạng táo bón.
>> Tham khảo: Nhận biết trẻ không hợp sữa công thức và cách xử lý cho mẹ
Có nhiều lý do dẫn đến con bú sữa công thức bị táo bón nhiều hơn, hay gặp phải nhất bao gồm:
Đặc tính sữa công thức khó tiêu hóa hơn so với sữa mẹ: thành phần đạm, chất béo và khoáng chất có trong sữa ngoài có cấu trúc phức tạp, làm ruột non phải xử lý nặng nề hơn.
Pha sữa không đúng chuẩn, ít nước: cho ít nước hơn so với công thức khiến ruột phải làm việc nặng hơn, gây ra tình trạng phân cứng, khó bài tiết.
Hệ tiêu hóa non nớt: ruột bé còn đang phát triển vì thế dễ bị ảnh hưởng, gây ra triệu chứng táo bón.
Bé ít cử động: ngủ nhiều, ít vận động thể chất làm nhu động tiêu hóa kém, làm phân khó được tống ra ngoài.
Ba mẹ có thể lựa chọn các phương pháp tự nhiên và an toàn sau đây để hỗ trợ bé thoát khỏi táo bón:
Ưu tiên sữa công thức dễ hấp thu, mát ruột: tìm sữa có thành phần chất xơ như (FOS, GOS) và thêm men vi sinh để cân bằng hệ vi sinh.
Pha sữa đúng hướng dẫn: giữ đúng lượng nước và lượng sữa bột như hướng dẫn trên bao bì, tránh pha đặc.
Cho trẻ ăn thêm rau củ, trái cây khi bước vào giai đoạn ăn dặm: hoa quả giàu chất xơ như lê, chuối, khoai lang, bí đỏ giúp tăng cường nhu động tiêu hóa.
Xoa bụng, tập vận động cho trẻ: nhẹ nhàng xoa bụng đúng hướng cho bé tập cử động chân như đạp xe tăng cường hoạt động ruột.
Nhắc bé uống đủ lượng nước mỗi ngày: với trẻ trên 6 tháng, cha mẹ có thể bổ sung thêm nước lọc, nước trái cây loãng để ngăn ngừa táo bón.
Những biện pháp này vừa an toàn vừa hỗ trợ cải thiện chức năng tiêu hóa, giúp trẻ thoải mái hơn trong sinh hoạt hằng ngày. Trong trường hợp cha mẹ còn băn khoăn “bé bị táo bón có nên đổi sữa không”, hãy tìm hiểu kỹ và hỏi ý kiến chuyên gia dinh dưỡng.
>> Xem thêm: Hướng dẫn từng bước đổi sữa cho bé khoa học
Với phần lớn trẻ, tình trạng táo bón thường được khắc phục nhờ thay đổi chế độ dinh dưỡng và chăm sóc tại nhà. Nhưng, bố mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu có các dấu hiệu sau đây:
Tình trạng táo bón không giảm sau 1 tuần vẫn còn kéo dài.
Trẻ bị đau bụng mạnh, đồng thời xuất hiện triệu chứng nôn ói bất thường.
Phát hiện máu lẫn trong phân kèm theo hiện tượng sụt cân nhanh.
Các triệu chứng trên có thể cho thấy của các bệnh lý về đường tiêu hóa hay tình trạng rối loạn chuyển hóa, đòi hỏi phải có sự thăm khám và điều trị của bác sĩ chuyên khoa.
Để hạn chế tình trạng táo bón tái phát, phụ huynh cần duy trì những biện pháp ngăn ngừa sau:
Lựa chọn sữa công thức phù hợp: nên chọn loại sữa có bổ sung chất xơ hòa tan, lợi khuẩn gần với thành phần dinh dưỡng của sữa mẹ.
Tập cho bé thói quen đi vệ sinh đúng giờ: tạo khung giờ cố định hỗ trợ quá trình đào thải phân thuận lợi.
Khuyến khích trẻ vận động thường xuyên: tập cho bé nằm sấp, tập lẫy, bò cũng như vận động đơn giản, hỗ trợ ruột hoạt động hiệu quả.
Bổ sung dinh dưỡng cân bằng: khi bé ăn dặm, tăng cường chất xơ, vitamin và khoáng chất nhằm giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
Tình trạng táo bón ở bé uống sữa công thức là tình trạng khá phổ biến, mang lại nhiều bất tiện cho cả trẻ lẫn bố mẹ. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều chỉnh hợp lý, tình trạng này hoàn toàn có thể cải thiện. Bố mẹ cần chọn sữa hợp lý, pha chuẩn công thức, bổ sung rau quả và massage bụng kết hợp vận động để hỗ trợ tiêu hóa cho bé. Trong trường hợp trẻ bị táo bón kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, việc thăm khám bác sĩ là cần thiết nhằm bảo vệ sức khỏe và sự phát triển của bé.