Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là tình trạng khá phổ biến, thường do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Bệnh diễn biến ở mức độ nặng có thể gây mất nước và tử vong, vì thế, các bậc phụ huynh phải hiểu rõ các thông tin thiết yếu về tình trạng tiêu chảy.
Tiêu chảy là tình trạng bé bị đi cầu phân lỏng 3 lần hoặc nhiều hơn trong một ngày. Đây là một trong những bệnh hay gặp, nhất là ở các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Trung bình, mỗi trẻ dưới 5 tuổi mắc tiêu chảy khoảng 3 lần trong một năm. Tại một số nơi không đảm bảo vệ sinh thì con số này còn có khả năng cao hơn rất nhiều lần.
Tiêu chảy là một trong các nguyên nhân gây ra tử vong hàng đầu ở trẻ. Mỗi năm trên thế giới có 3 - 5 triệu trẻ tử vong bởi vì tiêu chảy. Tiêu chảy còn gây ra suy dinh dưỡng và nhiễm trùng, tạo nên một vòng luẩn quẩn, làm tốn kém rất nhiều không chỉ cho gia đình mà còn cho cả xã hội.
Tiêu chảy là biện pháp cơ thể tự loại bỏ vi trùng và hầu hết các đợt kéo dài từ vài ngày đến một tuần. Tiêu chảy có kèm theo sốt, buồn nôn, nôn, chuột rút và mất nước. Các lý do dẫn đến tiêu chảy ở trẻ em thường gặp nhất bao gồm:
Nhiễm virus như rotavirus, vi khuẩn như salmonella và hiếm gặp là ký sinh trùng như giardia. Virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy ở trẻ em. Đi kèm với phân lỏng hoặc nước, những triệu chứng của nhiễm trùng đường tiêu hóa do virus thường gồm có nôn mửa, đau dạ dày, đau đầu và sốt.
Ngộ độc thực phẩm cũng có khả năng gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ. Những biểu hiện thường xuất hiện nhanh chóng gồm nôn mửa và có xu hướng hết trong vòng 24 giờ.
Các lý do khác của tiêu chảy gồm có như bệnh ruột kích thích, dị ứng thực phẩm,...
Rota virus là nguyên nhân dẫn đến tiêu chảy thường gặp ở trẻ
Khám phá ngay:
https://beacon.by/suachobe/co-nen-cho-be-tu-den-12-thang-tuoi-su-dung-sua-frisolac-gold-so-2
Trẻ bị tiêu chảy hay cảm thấy mệt mỏi, biếng ăn, nằm li bì. Trẻ đi cầu nhiều lần, phân lỏng, màu vàng hoặc xanh, có thể đi với đàm, máu hoặc thức ăn không tiêu (đi tiêu phân sống). Mót rặn khi đi ngoài là biểu hiện rất đặc trưng của kiết lỵ
Tiêu chảy bởi vì tả: Trong giai đoạn đầu người bệnh ói nhiều dịch trong, có thể sốt nhẹ nhưng thường là không sốt, vọp bẻ. Trong khoảng thời gian sau, người bệnh tiêu phân lỏng ồ ạt, có thể lên tới 10 lít/ngày. Phân bệnh nhân tả đặc biệt bởi màu trắng đục như nước vo gạo, hơi ngáy mùi cá.
Mất nước là dấu hiệu đáng lo lắng nhất trong bệnh tiêu chảy ở trẻ em. Biểu hiện mất nước ở các mức độ là:
Những biểu hiện của mất nước nhẹ:
Quan sát thấy mắt của bé khô, khi khóc chảy rất ít nước mắt hoặc không có nước mắt.
Khô miệng.
Tiểu ít hơn thông thường. Với những bé nào sử dụng quần tã, bạn kiểm tra thấy tã ít ướt hơn thông thường.
Trẻ trở nên kém linh hoạt và dễ cáu gắt.
Khi tiêu chảy gây ra mất nước, mệt mỏi, trẻ hay trở nên dễ cáu gắt, dễ khóc hơn
Các biểu hiện của mất nước vừa :
Xuất hiện hiện tượng mắt trũng.
Trẻ lờ đờ hoặc li bì.
Cảm nhận thấy làn da trẻ bị khô ráp và đàn hồi kém.
Những biểu hiện của mất nước nghiêm trọng:
Ở trẻ có hiện tượng thóp trũng (thóp là một vùng nhỏ, mềm trên đỉnh đầu của trẻ).
Bé không đi tiểu (vô niệu) trong vòng 6 giờ.
Nếu sử dụng 2 ngón tay căng nhẹ bất kỳ vùng da nào trên người trẻ rồi thả ra, làn da trẻ không thể trả về hình dạng ban đầu vì mất khả năng đàn hồi.
Bé rất lờ đờ, li bì hoặc có thể bị bất tỉnh, hôn mê.
Mạch đập nhanh hoặc không bắt được, huyết áp tụt hoặc không đo được.
những dấu hiệu khác:
Buồn nôn, ói thức ăn.
Sốt: Có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao, đôi lúc gây ra hiện tượng co giật.
Đau bụng.
Những biểu hiện mất nước: Khát, tiểu ít, mắt trũng, môi khô, khóc không nước mắt, thóp trũng ở trẻ nhỏ, dấu véo da mất chậm.
Bổ sung nước và điện giải là điều quan trọng nhất khi bé mắc chứng tiêu chảy. những loại dung dịch bù nước:
Oresol: Pha với nước theo đúng tỷ lệ sau đó cho trẻ uống.
Nước muối đường: 1 muỗng muối + 8 muỗng đường + 1 lít nước chín.
Nước cháo muối: 1 muỗng muối + 1 nắm gạo + 1 lít nước chín đun sôi.
Nước dừa muối: 1 muỗng muối + 1 lít nước dừa.
Chế độ dinh dưỡng:
Tiếp tục bú sữa mẹ nếu bé đang bú.
Sau khi đã tăng cường nước có thể cho tiếp chế độ dinh dưỡng như trước khi bé tiêu chảy. Giảm thiểu rau, nước ngọt, cam vắt.
Thức ăn cần nấu kỹ, nhuyễn, chia thành nhiều lần trong ngày.
Thuốc: Nếu bé có sốt thì phải hạ sốt cho bé. Trong một số tình huống, trẻ có thể phải dùng kháng sinh, tuy nhiên phải được chỉ định của bác sĩ.
Tìm hiểu thêm:
Làm cách nào để khắc phục tiêu chảy và nôn trớ ở trẻ?
Bố mẹ cần đưa bé đến trung tâm y tế gần nhất nếu trẻ có những dấu hiệu:
Bé đi tiêu chảy quá 3 ngày, nghi ngờ tả.
Nôn ói nhiều.
Đau bụng hoặc quấy khóc nhiều.
Những triệu chứng mất nước.
Sốt cao liên tục trên 38,5 độ C.
Tiêu đàm máu.
Nuôi trẻ với sữa mẹ đến 18 - 24 tháng tuổi hỗ trợ hệ tiêu hóa và miễn dịch của bé khỏe mạnh hơn, hạn chế tiêu chảy
Nuôi trẻ bằng sữa mẹ đến 18 - 24 tháng tuổi. Ăn dặm thêm từ 4 - 5 tháng tuổi.
Sử dụng nguồn nước sạch trong vệ sinh và ăn uống.
Rửa tay trước khi ăn, khi nấu đồ ăn và sau khi đi vệ sinh.
Tiến hành ăn chín, uống sôi, không ăn rau sống, không uống nước lã và các thực phẩm chưa chín kỹ.
Dùng cầu tiêu và xử lý phân trẻ nhỏ an toàn. Với gia đình có bệnh nhân tiêu chảy cấp cần rắc vôi bột hoặc Cloramin B sau mỗi lần đi tiêu. Phân và chất thải của người bệnh phải đổ vào nhà tiêu, cho vôi bột, Cloramin B,... vào sau mỗi lần đi để sát khuẩn.
Tránh tụ tập ăn uống đông người như ma chay, cưới xin, cúng giỗ.
Hạn chế ra, vào vùng đang có dịch.
Không đổ chất thải, nước giặt, rửa và đồ dùng của người bệnh xuống ao, hồ, sông, giếng. Không vứt súc vật chết và rác xuống ao, hồ, sông, giếng.
Nguồn tham khảo:
https://www.friso.com.vn/kinh-nghiem-hay/tre-bi-tieu-chay-dau-hieu-nguyen-nhan-va-cach-xu-ly