0-1 tuổi trẻ biết làm gì? Các cột mốc quan trọng

Năm đầu đời là giai đoạn phát triển nhanh chóng của trẻ nhỏ. Trong khoảng thời gian này, trẻ sẽ có những bước phát triển đáng kể về thể chất, cảm xúc, và nhận thức. Mỗi tháng, trẻ lại đạt được những kỹ năng, từ việc nhận diện âm thanh, biểu lộ niềm vui, đến việc biết ngồi, di chuyển và bắt đầu tập đi. Cùng khám phá về những cột mốc phát triển của bé trong năm đầu đời qua bài viết dưới đây.

1. Mốc phát triển từ 0 - 3 tháng tuổi: Sự phát triển cảm xúc và giác quan

Ở giai đoạn đầu đời, trẻ chủ yếu phản ứng theo bản năng và tập trung vào sự phát triển của các giác quan. Trẻ bắt đầu nhận biết âm thanh, mùi hương và khuôn mặt người thân từ rất sớm.

Các phản xạ: Trong giai đoạn này, bé sẽ có các phản xạ như mút tay, nắm chặt tay khi có vật chạm vào, và phản xạ tìm ti khi bé đói.

Thị giác và thính giác: Bé có thể phân biệt nguồn sáng và các vật thể ở gần, có xu hướng nhìn theo gương mặt và thích nghe giọng nói quen thuộc của người thân.

Cảm xúc sơ khai: Bé sẽ bắt đầu cười từ tháng thứ 2-3 khi trẻ vui vẻ hoặc được yêu thương từ ba mẹ.

2. Mốc phát triển từ 3 - 6 tháng tuổi: Phát triển vận động và giao tiếp

Từ 3 đến 6 tháng tuổi, bé bắt đầu thể hiện rõ hơn sự tò mò về môi trường xung quanh và bắt đầu phát triển các kỹ năng vận động thô.

Khả năng lật người: Bé bắt đầu biết lật từ tư thế nằm ngửa sang nằm sấp hoặc từ nằm sấp sang nằm ngửa. Đây là dấu hiệu phát triển cơ bắp và vận động thô.

Cầm nắm: Bé bắt đầu nắm giữ và cầm chắc các đồ vật khi người thân đưa đến gần.

Âm thanh giao tiếp: Ở giai đoạn này, trẻ phát ra nhiều âm thanh đa dạng để diễn đạt cảm xúc của mình, chẳng hạn như cười tươi, “ê a,” hoặc phát ra âm thanh khi thấy vui vẻ.

Nhận biết gương mặt: Bé bắt đầu nhận ra các khuôn mặt quen thuộc và phản ứng với người không quen.

3. Mốc phát triển từ 6 - 9 tháng tuổi: Khám phá và tìm hiểu

Từ 6 đến 9 tháng tuổi, bé trở nên năng động hơn khi có thể ngồi vững vàng và tự khám phá môi trường bên ngoài.

Tập bò: Đây là lúc nhiều bé bắt đầu học bò. Một số trẻ sẽ bò về phía trước, bò lùi, hoặc di chuyển trườn để tìm hiểu môi trường.

Khả năng nhặt đồ vật nhỏ: Bé có thể dùng ngón cái và ngón trỏ để cầm nắm những đồ vật nhỏ, một bước phát triển tinh tế về vận động.

Phát triển ngôn ngữ sơ khai: Trẻ bắt đầu bập bẹ các tiếng như "ba-ba", "ma-ma," thể hiện sự nhận thức và giao tiếp ban đầu.

Biểu hiện cảm xúc mạnh mẽ: Trẻ thường cười to khi thấy điều gì đó vui, hoặc khóc khi thấy lo lắng hay sợ hãi. Đây cũng là giai đoạn bé gắn bó với người thân trong gia đình.

>> Tìm hiểu thêm: Trẻ mấy tháng biết bò? Biểu hiện cho thấy con đang tập bò

4. Mốc phát triển từ 9 - 12 tháng tuổi: Kỹ năng vận động và giao tiếp

Từ 9 đến 12 tháng, bé bắt đầu phát triển nhiều kỹ năng và có thể dần tự chủ trong một số hành động.

Học đứng và bước đi: Trẻ có khả năng tự đứng lên khi có điểm tựa và thậm chí tập bước đi khi có người hỗ trợ.

Khả năng tự ăn và tìm hiểu vật dụng: Trẻ bắt đầu có khả năng cầm muỗng tự ăn hoặc bình uống sữa, đồng thời tò mò khám phá các vật dụng xung quanh.

Phản ứng với những câu nói ngắn: Bé hiểu các câu nói đơn giản và đáp lại khi nghe những từ này, ví dụ như "lại đây," "không," hoặc "bye-bye."

Kỹ năng xã hội sơ khởi: Trẻ tỏ ra thân thiện và biết thể hiện cảm xúc với người trong gia đình và các bé khác, đồng thời có thể bắt chước vẫy tay hoặc nói "bye-bye".

>> Tìm hiểu thêm: Bé mấy tháng biết đi? Cần làm gì để hỗ trợ trẻ nhanh biết đi?

5. Lời khuyên chăm sóc cho phụ huynh

Khuyến khích vận động: Cung cấp không gian an toàn và khuyến khích trẻ tự do di chuyển, lật người, ngồi lên và di chuyển bằng cách bò. Việc này giúp tăng cường sức khỏe thể chất cho bé.

Thường xuyên trò chuyện: Dành thời gian trò chuyện với bé thường xuyên để phát triển khả năng ngôn ngữ. Ba mẹ có thể đọc sách, hát hoặc kể chuyện cho bé nghe.

Chơi cùng bé: Chơi với bé không chỉ giúp phát triển kỹ năng xã hội mà còn hỗ trợ cảm xúc của bé, và tạo sự kết nối gắn bó và cảm giác an toàn.

Chăm sóc dinh dưỡng hợp lý: Chế độ ăn uống hợp lý rất quan trọng trong giai đoạn này. Bổ sung đầy đủ các loại thực phẩm giúp trẻ phát triển khỏe mạnh cả về thể chất lẫn trí tuệ.

Giai đoạn từ 0 đến 1 tuổi, trẻ nhỏ sẽ trải qua những thay đổi lớn về mặt thể chất, trí tuệ và tình cảm. Các mốc phát triển này không chỉ giúp bé trở nên tự lập hơn mà còn mở ra cơ hội cho trẻ khám phá và học hỏi thế giới. Đối với ba mẹ, điều quan trọng là theo dõi và động viên sự phát triển tự nhiên của bé, đồng thời dành sự yêu thương và sự chăm sóc chu đáo nhất để bé phát triển toàn diện trong năm đầu đời.