Hiểu đúng phi mậu dịch là gì: khái niệm, cách phân biệt với mậu dịch, bộ chứng từ – mã loại hình – quy trình VNACCS, lưu ý thuế & rủi ro. Tối ưu thông quan cùng PTN Logistics.
Phi Mậu Dịch Là Gì? Bỏ Nhầm Lẫn, Tránh Rủi Ro Hải Quan
Phi mậu dịch thường bị nhầm với hàng mậu dịch, dẫn đến khai sai loại hình – ách tắc thông quan – phát sinh thuế/phạt. Về bản chất, phi mậu dịch là hàng XNK không nhằm mục đích kinh doanh, không phát sinh thanh toán mua bán: quà biếu, quà tặng, hàng mẫu, viện trợ, tài sản di chuyển, bảo hành/sửa chữa…
Bài viết này giúp bạn nhận diện đúng – khai đúng – làm đúng để tối ưu chi phí và tiến độ.
Sai loại hình = khai lại tờ khai, chậm hàng, mất uy tín. Đúng ngay từ đầu giúp rút ngắn lead time và giảm chi phí ẩn.
Thông tin bổ sung: phi mậu dịch là gì
Nguồn bài viết: https://ptnlogistics.com/phi-mau-dich-la-gi/
Theo thực tiễn hải quan: Hàng hóa không thuộc hợp đồng ngoại thương, không vì mục đích thương mại, không có thanh toán giữa người gửi – người nhận.
Đặc trưng chứng từ: Thường không dùng commercial invoice; có thể dùng proforma invoice hoặc bảng kê giá trị nhằm mục đích khai báo và xác định trị giá hải quan khi cần.
Khi nào chắc chắn là phi mậu dịch?
Quà biếu/tặng cá nhân hoặc tổ chức
Hàng mẫu (không bán)
Hàng viện trợ nhân đạo
Tài sản di chuyển (định cư, công tác)
Hàng bảo hành/sửa chữa (tạm xuất – tái nhập; tạm nhập – tái xuất)
Tiêu chí
Hàng mậu dịch
Hàng phi mậu dịch
Mục đích
Kinh doanh, mua bán tạo lợi nhuận
Không vì thương mại (quà tặng, mẫu, viện trợ, tài sản di chuyển…)
Chứng từ cốt lõi
Hợp đồng, Commercial Invoice, Packing List
Không Hợp đồng/CI; có thể Proforma/bảng kê
Thủ tục
Chặt chẽ, chứng minh giao dịch, trị giá
Đơn giản hơn, tập trung chứng minh phi thương mại
Thuế/miễn thuế
Theo biểu thuế NK/GTGT/TTĐB…
Có thể định mức miễn thuế (quà tặng) hoặc miễn theo diện viện trợ…
Giá trị pháp lý
Được điều chỉnh bởi luật thương mại
Mang tính cho/tặng/gửi; không phải giao dịch thương mại
🎯 Mẹo: Nếu có thanh toán giữa hai bên → không phải phi mậu dịch.
Hàng mẫu giá trị cao → Dễ bị nghi là thương mại.
✅ Giải pháp: Proforma nêu rõ mục đích “không bán”, cam kết không tiêu thụ, thư giải trình.
Quà biếu cho nhiều đơn vị → Có thể bị xem là phân phối thương mại.
✅ Giải pháp: Danh sách người nhận, mục đích sử dụng, tần suất – tránh tính chất định kỳ số lượng lớn.
Bảo hành/sửa chữa (RMA) → Nhầm lẫn giữa mậu dịch & tạm nhập/tạm xuất.
✅ Giải pháp: Nêu rõ serial/model, biên bản bảo hành, luồng đi – luồng về dự kiến.
💡 Tip PTN: “Phi mậu dịch” là bản chất sử dụng, không phải cách gọi tùy nghi. Tài liệu giải trình càng cụ thể, thông quan càng nhanh.
Tờ khai hải quan
Vận đơn (B/L hoặc AWB)
Thông báo hàng đến
Giấy giới thiệu/ủy quyền
Proforma/Bảng kê trị giá (nếu cần)
Giấy phép chuyên ngành (nếu thuộc diện quản lý)
Công văn giải trình mục đích phi thương mại (khuyến nghị)
Chọn mã loại hình phi mậu dịch phù hợp (ví dụ: H11 – Nhập khẩu khác; các trường hợp đặc thù có mã riêng).
Tính nhất quán dữ liệu giữa tờ khai và chứng từ (tên hàng, số kiện, trị giá, người nhận…).
Hệ thống phân luồng xanh/vàng/đỏ.
Nộp thuế nếu phát sinh, hoặc áp dụng định mức miễn thuế đúng đối tượng.
Hoàn tất kiểm tra (nếu có) → Thông quan – lấy hàng.
⚠️ Ghi nhớ: Khai sai loại hình → có thể phải hủy tờ khai/khai lại, chậm hàng, phát sinh phí lưu kho/lưu bãi.
Mục đích phi thương mại nêu rõ, nhất quán trên proforma/công văn
Không đính kèm commercial invoice (trừ khi được yêu cầu để xác định trị giá)
Phân loại đúng mã HS (dù phi mậu dịch vẫn phải mã HS chính xác)
Kiểm tra quản lý chuyên ngành/giấy phép (y tế, CNTT, đo lường, an toàn…)
Xem định mức miễn thuế với quà biếu/tặng (nếu áp dụng)
Bảo hành/sửa chữa: có RMA/serial và lộ trình tạm nhập – tái xuất rõ ràng
1) Hàng mẫu có được xem là phi mậu dịch không?
Được, nếu không bán – không thu tiền và có proforma/công văn nêu rõ mục đích thử nghiệm/trưng bày.
2) Phi mậu dịch có cần nộp thuế không?
Tùy trường hợp. Quà tặng có thể được định mức miễn thuế; hàng viện trợ, RMA… có quy định riêng. Nếu vượt định mức hoặc không thuộc diện miễn, vẫn có thể phát sinh thuế.
3) Có dùng commercial invoice cho phi mậu dịch?
Thông thường không. Dùng proforma/bảng kê trị giá. Tuy nhiên hải quan có thể yêu cầu chứng từ trị giá để xác định thuế.
4) Nhầm khai mậu dịch thay vì phi mậu dịch thì sao?
Có thể phải hủy tờ khai/điều chỉnh, kéo dài thời gian, phát sinh lưu kho/lưu bãi. Nên rà soát mục đích ngay từ đầu.
5) Mã loại hình nào thường dùng cho phi mậu dịch?
Tùy tình huống. H11 – Nhập khẩu khác là mã thường gặp; các trường hợp đặc thù có mã riêng. Cần chọn đúng mã theo bản chất.
6) Tài sản di chuyển có phải phi mậu dịch?
Có. Cần chuẩn bị danh mục tài sản, chứng minh quan hệ nhân thân/công tác theo hướng dẫn.
Phi mậu dịch là gì không chỉ là khái niệm—đó là điểm mấu chốt quyết định khai đúng loại hình, giảm rủi ro pháp lý, rút ngắn thời gian thông quan và tối ưu chi phí.
Hãy để PTN Logistics đồng hành để bạn đúng ngay từ bước đầu, vận hành XNK nhanh – chuẩn – minh bạch.
PTN Logistics – Passion | Trust | Network
📞 Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
✉️ Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com
🌐 Website: www.ptnlogistics.com
>>Xem thêm:
https://ptnlogistics.blogspot.com/2025/10/quan-tri-hang-ton-kho-ptn.html
https://sites.google.com/view/ptn-logistics/blogs/quan-tri-hang-ton-kho