FAS (Free Alongside Ship) là điều kiện “giao dọc mạn tàu” trong Incoterms 2020. Bài viết giải thích điểm chuyển giao rủi ro, nghĩa vụ người bán–người mua, khi nào nên dùng FAS thay vì FOB/FCA, kèm bảng so sánh và lưu ý thực tiễn.
FAS (Free Alongside Ship) = Giao hàng dọc mạn tàu tại cảng xếp.
Người bán hoàn thành nghĩa vụ khi đặt hàng tại cầu cảng/sà lan, ngay cạnh con tàu do người mua chỉ định. Từ thời điểm đó, rủi ro & chi phí chuyển sang người mua.
FAS phù hợp vận tải biển/thuỷ nội địa và hàng không đóng container (bulk, siêu trường/siêu trọng). Với container, nên cân nhắc FCA (giao cho người chuyên chở).
FAS vs FOB
FAS: rủi ro chuyển khi hàng dọc mạn tàu (chưa qua lan can tàu).
FOB: rủi ro chuyển khi hàng đã qua lan can tàu (on board).
Khi hàng rời/siêu trường khó “on board” ngay, FAS minh định ranh giới trách nhiệm sớm & rõ ràng hơn.
FAS vs FCA (khuyến nghị cho container)
FCA cho phép giao tại CY/ICD/Depot; phù hợp quy trình thực tế container.
Với container, chọn FCA để tránh tranh chấp “ai chịu bốc hàng lên tàu”.
Thông tin bổ sung: FAS là gì
Nguồn bài viết: https://ptnlogistics.com/fas-la-gi/
Địa điểm giao: Cầu cảng/sà lan dọc mạn tàu do người mua chỉ định.
Thời điểm chuyển rủi ro: Khi hàng được đặt đúng vị trí dọc mạn tàu.
Từ mốc đó: Người mua chịu bốc hàng lên tàu, xếp dỡ, cước chính, bảo hiểm (nếu có), local charges phát sinh.
Chuẩn bị hàng hóa, đóng gói, ký mã hiệu; xuất trình hóa đơn & packing list.
Giao hàng dọc mạn tàu tại cảng xếp theo chỉ định của người mua.
Làm thủ tục thông quan xuất khẩu (Incoterms 2020 khuyến nghị người bán chịu XK với FAS).
Chịu chi phí/rủi ro đến khi đặt hàng dọc mạn tàu.
Chỉ định tàu & lịch tàu; ký hợp đồng vận tải chính (ocean freight).
Chịu phí bốc hàng lên tàu, THC, xếp dỡ, phụ phí cảng.
Mua bảo hiểm (tùy nhu cầu).
Thực hiện thông quan nhập khẩu & nộp thuế/phí tại nước đến.
Chịu rủi ro từ khi hàng dọc mạn tàu cho đến kho đích.
Giá FAS = Giá EXW + Vận chuyển nội địa đến cảng xếp + Chi phí thông quan xuất khẩu
Không gồm: phí bốc lên tàu, cước biển/air, bảo hiểm, local charges tại cảng đến.
Lưu ý chào giá: “FAS [Cảng xếp, Incoterms 2020]”.
Ví dụ: Hàng may mặc từ Bình Dương → Cát Lái (FAS Cát Lái 2020) bao gồm giá hàng tại kho + xe tải ra cảng + phí thông quan XK.
Tiêu chí
Nên dùng FAS
Không nên dùng FAS
Phương thức
Biển/thuỷ nội địa
Hàng không, đa phương thức
Loại hàng
Hàng rời, siêu trường/siêu trọng, không container
Hàng container → ưu tiên FCA
Kiểm soát
Người mua muốn chủ động thuê tàu/bốc xếp
Người mua thiếu kinh nghiệm xử lý tại cảng
Rủi ro
Rõ ràng mốc dọc mạn tàu
Dễ nhầm với FOB (mốc qua lan can tàu)
Nhầm mốc rủi ro (FAS/FOB): ghi rõ địa điểm giao, deadline cut-off, tàu/chuyến.
Chi phí bốc xếp phát sinh: nêu rõ ai chịu phí stevedoring/wharfage trong hợp đồng.
Chậm tàu/roll: thỏa thuận tàu dự phòng, điều khoản demurrage/detention.
Chứng từ thuế: thống nhất bộ chứng từ XK để người bán đủ điều kiện hoàn thuế/VAT.
Hàng rời nông sản (bulk): người bán giao tại sà lan/cầu cảng; người mua thuê tàu và chịu bốc lên tàu → FAS tối ưu.
Thiết bị siêu trường: khó đưa thẳng “on board”; giao dọc mạn tàu an toàn hơn → FAS.
Hàng container đóng CY: cần giao tại depot/CY, hãng tàu phát hành booking → dùng FCA, không FAS.
Tiêu chí
FAS
FOB
FCA
Mốc rủi ro
Dọc mạn tàu
Qua lan can tàu
Khi giao cho người chuyên chở
Hình thức
Biển/thuỷ nội địa, không container
Biển/thuỷ nội địa, đôi khi bulk
Mọi phương thức (đặc biệt container)
Bốc lên tàu
Người mua
Người bán
Không áp dụng (tuỳ điểm giao)
Thông quan XK
Người bán (khuyến nghị 2020)
Người bán
Thường người bán
Thực tiễn container
Không phù hợp
Hạn chế
Phù hợp nhất
1) FAS áp dụng cho container không?
Không khuyến nghị. Container nên dùng FCA để giao tại CY/Depot cho người chuyên chở.
2) Khi nào nên dùng FAS thay FOB?
Khi hàng rời/siêu trường, khó xác định “on board”, dùng FAS để khóa rủi ro sớm tại mạn tàu.
3) Ai trả phí bốc lên tàu trong FAS?
Người mua chịu phí bốc từ mạn tàu → on board và các phí cảng liên quan.
4) FAS có cần người bán làm thông quan xuất khẩu?
Theo 2020, khuyến nghị người bán làm XK để phù hợp pháp lý & chứng từ thuế.
5) FAS ghi thế nào cho đúng trên hợp đồng/báo giá?
“FAS [Port of Loading], Incoterms 2020”.
6) So với EXW, FAS khác gì?
FAS đã gồm vận chuyển nội địa tới cảng + thông quan XK; EXW chỉ “giá tại xưởng”.
7) Người mua muốn bảo hiểm hàng hóa theo FAS?
Được, người mua chủ động mua bảo hiểm từ mốc dọc mạn tàu.
8) FAS có dùng cho nội địa (coastal/inland waterway)?
Có, miễn là thuỷ nội địa và có thể giao dọc mạn tàu/sà lan.
9) LCL có dùng FAS không?
LCL thường là container hóa → dùng FCA phù hợp thực tế vận hành.
10) Nếu tàu trễ/chuyển chuyến (roll), ai chịu?
Từ mốc giao FAS, rủi ro thuộc người mua; cần điều khoản roll-over rõ ràng.
Dùng FAS khi đi biển/thuỷ nội địa với bulk/siêu trường, cần ranh giới rõ ràng tại mạn tàu.
Tránh FAS cho container; thay bằng FCA để phù hợp quy trình thực tế.
Soạn hợp đồng chuẩn Incoterms 2020, ghi rõ địa điểm, mốc giao, phí bốc xếp, và thuế/chứng từ.
Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com
>>Xem thêm:
https://ptnlogistics.blogspot.com/2025/10/fak-la-gi-ptn-logistics.html