FCA là gì? Giải thích Free Carrier theo Incoterms 2020, trách nhiệm – rủi ro – điểm chuyển giao, so sánh với FOB/EXW và cách áp dụng thực tế.
Trang này giải thích FCA (Free Carrier) theo Incoterms 2020, bao gồm định nghĩa, phạm vi áp dụng, điểm chuyển giao rủi ro, nghĩa vụ người bán/người mua, cập nhật vận đơn on-board, so sánh với FOB/EXW, kèm checklist hợp đồng và FAQ nhằm giúp doanh nghiệp áp dụng chính xác, hạn chế tranh chấp và tối ưu chi phí logistics.
FCA (Free Carrier – Giao cho người chuyên chở) là điều kiện Incoterms cho phép giao hàng tại cơ sở người bán hoặc một địa điểm chỉ định (ví dụ: kho CFS/bãi container/cổng cảng nội địa). Người bán hoàn tất nghĩa vụ khi giao hàng cho người chuyên chở do người mua chỉ định tại điểm hẹn, theo đúng thời gian và trạng thái đã thỏa thuận.
FCA linh hoạt cho mọi phương thức vận tải (đường bộ/đường sắt/biển/hàng không/đa phương thức) và phản ánh đúng thực tế giao nhận hàng container hiện nay.
Thông tin bổ sung: FCA là gì
Nguồn bài viết: https://ptnlogistics.com/fca-la-gi/
Trách nhiệm người bán kết thúc khi đã giao hàng cho người chuyên chở do người mua chỉ định tại địa điểm thỏa thuận.
Điểm chuyển giao rủi ro:
Giao tại cơ sở người bán: rủi ro chuyển sang người mua ngay khi hàng được bốc lên phương tiện (do người mua cử đến).
Giao tại địa điểm khác (kho/bãi/cảng nội địa): rủi ro chuyển giao khi hàng được đặt sẵn sàng để dỡ khỏi phương tiện của người bán tại địa điểm đã nêu trong hợp đồng.
Chuẩn bị & đóng gói hàng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.
Thông quan xuất khẩu và chịu chi phí tương ứng.
Giao hàng đúng thời gian/địa điểm, bốc lên xe (nếu giao tại cơ sở người bán) hoặc chuyển đến sẵn sàng để dỡ (nếu giao tại nơi khác).
Cung cấp chứng từ giao hàng/vận tải theo thỏa thuận.
Chỉ định người chuyên chở và chịu cước vận tải chính.
Thông quan nhập khẩu, thuế – phí tại nước đến.
Rủi ro từ thời điểm nhận hàng (theo mốc nêu ở mục 2).
Chủ động bảo hiểm hàng hóa (khuyến nghị).
Đặc điểm
EXW (Ex Works)
FCA (Free Carrier)
Trách nhiệm người bán
Tối thiểu (đặt hàng sẵn tại xưởng)
Cao hơn (lo bốc lên xe tại cơ sở hoặc giao đến điểm chỉ định)
Điểm chuyển rủi ro
Tại xưởng người bán
Khi giao cho người chuyên chở tại điểm đã thỏa thuận
Thông quan xuất khẩu
Người mua tự lo
Người bán thực hiện
Ai nên dùng?
Người mua giàu kinh nghiệm
Người mua muốn giảm rủi ro & thủ tục đầu nguồn
Đặc điểm
FOB (Free On Board)
FCA (Free Carrier)
Phương thức vận tải
Chỉ đường biển
Mọi phương thức (rất hợp hàng container)
Điểm chuyển rủi ro
Khi hàng on board tàu
Khi giao cho người chuyên chở đầu tiên
Linh hoạt chuỗi cung ứng
Hạn chế (gắn cảng)
Cao (kho/bãi nội địa, ICD, CFS…)
Thực tế container
Dễ vướng ở cảng
Phản ánh đúng quy trình container hiện đại
Vướng mắc trước đây: dùng FCA cho hàng biển, người bán khó lấy vận đơn “on-board” (yêu cầu phổ biến của L/C).
Incoterms 2020 bổ sung tùy chọn: hai bên có thể thỏa thuận để người mua chỉ thị hãng vận chuyển phát hành vận đơn “on-board” cho người bán sau khi hàng đã được xếp tàu. Điều này tăng tính tương thích của FCA với thanh toán L/C, mở rộng tính ứng dụng trong thực tế.
Nên chọn FCA khi:
Giao hàng container; cần linh hoạt địa điểm giao (kho CFS/ICD/depot).
Bên mua muốn tự kiểm soát vận tải chính nhưng giảm rủi ro thủ tục xuất khẩu.
Hợp đồng cần khớp L/C on-board (đã thỏa thuận phát hành như mục 5).
Cân nhắc tránh FCA khi:
Bên mua thiếu kinh nghiệm điều phối vận tải chính/bảo hiểm.
Quy trình ở nước xuất khẩu yêu cầu người mua tự thông quan (ít gặp, nhưng cần kiểm tra).
Chuỗi cung ứng đòi hỏi người bán chịu trách nhiệm đến tận nơi đã dỡ (khi đó cân nhắc DAP/DPU).
Chỉ định địa điểm giao hàng thật rõ (địa chỉ + khu vực + cổng/bãi).
Ghi mốc chuyển giao rủi ro theo tình huống giao tại xưởng hay điểm khác.
Quy định ai bốc/dỡ ở từng khâu, chi phí phát sinh (DEM/DET, nâng/hạ).
Thỏa thuận vận đơn “on-board” (nếu thanh toán L/C).
Quy chuẩn chứng từ (HBL/MBL, CMR/AWB, chứng thư bảo hiểm nếu có).
Kiểm tra bảo hiểm hàng hóa (người mua chủ động mệnh giá & điều kiện ICC A/B/C).
Căn chỉnh thời gian cut-off (CY/CFS, VGM, SI, AMS/ACI…).
1) FCA có bắt buộc dùng cho hàng container?
Không bắt buộc, nhưng rất phù hợp vì phản ánh đúng thực tế giao nhận tại kho/bãi nội địa trước khi vào cảng.
2) Dùng FCA có lấy được vận đơn “on-board” cho L/C không?
Có thể, nếu hai bên thỏa thuận trước để người mua chỉ thị hãng vận chuyển phát hành vận đơn “on-board” cho người bán (theo Incoterms 2020).
3) Ai chịu rủi ro khi bốc hàng tại kho người bán?
Nếu giao tại cơ sở người bán, rủi ro chuyển cho người mua ngay khi hàng được bốc lên phương tiện do người mua cử đến.
4) Khác biệt lớn nhất giữa FCA và FOB?
FOB chỉ dùng đường biển và rủi ro chuyển khi on-board; FCA dùng mọi phương thức, rủi ro chuyển ngay khi giao cho người chuyên chở đầu tiên.
PTN Logistics hỗ trợ rà soát Incoterms, soạn phụ lục FCA (điểm giao – rủi ro – chứng từ – on-board B/L), tối ưu chi phí & giảm rủi ro.
Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com
>>Xem thêm:
https://ptnlogistics.blogspot.com/2025/10/dpu-la-gi-ptn.html