Cảng biển là khu vực pháp lý–địa lý có hạ tầng chuyên dụng để xếp dỡ, lưu trữ, thông quan và kết nối hàng hóa với mạng lưới nội địa/quốc tế. Bài viết hướng dẫn từ A–Z: khái niệm, phân biệt thuật ngữ, các loại cảng, cụm cảng trọng điểm Việt Nam, đến quy trình xuất–nhập khẩu và mẹo tối ưu chi phí.
Cảng biển không chỉ là nơi tàu neo đậu; đó là hệ thống hạ tầng phức hợp gồm luồng tàu, cầu bến, kho bãi, cẩu xếp dỡ, bãi container, khu thủ tục, và kết nối hậu phương cảng (đường bộ/đường sắt/đường thủy nội địa). Vai trò: cửa ngõ vận tải biển và mắt xích của hệ sinh thái logistics toàn cầu.
Thông tin bổ sung: Cảng biển
Nguồn bài viết: https://ptnlogistics.com/cang-bien/
Thuật ngữ
Bản chất
Vị trí
Chức năng nổi bật
Ví dụ/ghi chú
Seaport (Cảng biển)
Khu vực pháp lý–địa lý ven biển
Vùng nước sâu
XNK, xếp dỡ tàu biển
Khu vực do Cảng vụ quản lý
ICD (Cảng cạn)
“Cánh tay nối dài” của seaport
Nội địa
Gom/chia LCL, thông quan nội địa
Giảm tải cổng cảng, rút ngắn thời gian
River Port (Cảng sông)
Cảng trên sông/kênh
Nội địa
Bốc xếp sà lan/tàu nhỏ, trung chuyển
Hỗ trợ đưa hàng ra seaport
Terminal/Bến cảng
Đơn vị khai thác trong seaport
Nội bộ seaport
Xếp dỡ theo công năng (container/rời/lỏng)
Ví dụ: Cát Lái, SP-ITC là terminal độc lập
“Trung tâm dịch vụ logistics” đa năng: xử lý container, hàng rời, hàng lỏng, thiết bị dự án. Phù hợp khu vực có cơ cấu hàng đa dạng.
Tối ưu cho một nhóm hàng:
Cảng container (ví dụ: Cát Lái, Cái Mép).
Cảng dầu khí/hàng lỏng (dầu thô, LPG).
Cảng hàng rời (than, quặng, ngũ cốc).
Cảng hành khách (du lịch biển).
Gateway/Deep-water Port (cửa ngõ/nước sâu): đón tàu mẹ, cửa ngõ XNK.
Transshipment Hub (trung chuyển quốc tế): dỡ từ tàu mẹ sang feeder.
Feeder Port (cảng vệ tinh): gom/chia hàng về hub/gateway.
Top 5 thế giới theo TEU (tính chất tham khảo): Thượng Hải, Singapore, Ninh Ba–Chu Sơn, Thâm Quyến, Quảng Châu — tập trung ở châu Á, giữ vai trò cửa ngõ + trung chuyển trọng yếu.
Việt Nam – các cụm chính:
Miền Bắc: Hải Phòng – cửa ngõ XNK miền Bắc.
Miền Trung: Đà Nẵng & Quy Nhơn – kết nối vùng trọng điểm miền Trung.
Miền Nam: TP.HCM & Cái Mép–Thị Vải – sôi động nhất; đón tàu mẹ đi Âu–Mỹ, tần suất dày.
Cao tốc/đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa là “mạch máu” đưa hàng ra/vào bến. Tắc nghẽn trục vào cảng dễ kéo theo chi phí lưu bãi và chậm cut-off.
ICD: thông quan nội địa, giảm tải cổng cảng.
CFS: gom/chia LCL.
Kho ngoại quan: lưu hàng chờ tờ khai/lộ trình.
VNACCS/VCIS giúp rút ngắn thời gian, nhưng phải chuẩn hóa bộ chứng từ (Invoice, PL, SI/B/L, C/O, giấy phép…) để tránh phát sinh.
Tàu cập – dỡ hàng xuống bãi.
Khai tờ khai → nhận Arrival Notice (AN) từ hãng tàu.
Lấy D/O (lệnh giao hàng), nộp local charges (THC, D/O…).
Thanh lý tờ khai – xác định vị trí cont – kéo hàng về kho → trả vỏ trong free time để tránh DET.
Booking & nhận cont rỗng (qua FWD/hãng tàu).
Đóng hàng – niêm seal – hạ bãi đúng cut-off.
Khai & thông quan tờ khai; thanh lý tại cảng.
Nộp VGM & SI trước closing time để không rớt tàu.
Xếp tàu – phát hành B/L (gốc/telex/seaway).
Nhóm phí chính: THC, local charges (documentation/seal/vệ sinh cont…), inland haulage, DEM/DET (vượt free time).
4 mẹo tối ưu thực chiến:
Khóa booking sớm, thương lượng free time DEM/DET ngay từ báo giá.
Soát SI/B/L chính xác (tên hàng, mô tả, SL, POL/POD) trước phát hành.
Sắp đầu kéo theo slot bãi; dùng ICD gần kho để giảm vòng chạy.
Lô nhỏ: LCL linh hoạt; gần đủ cont & giao đều → chuyển FCL.
Hải quan & chứng từ chuyên nghiệp: B/L, C/O, giấy phép, kiểm dịch…
Vận tải container nội địa đa phương thức: bộ ↔ sắt ↔ thủy nội địa ↔ ICD.
Cước biển quốc tế cạnh tranh: cho FCL/LCL, tuyến đa dạng.
Tư vấn chiến lược logistics: chọn tuyến/cảng tối ưu, hạn chế phát sinh.
Minh bạch & 24/7: báo giá zero ẩn phí, cập nhật tracking liên tục.
Chủ đề
Điểm chính
Khái niệm cảng biển
Hạ tầng tổng hợp, cửa ngõ vận tải biển & logistics
Phân biệt thuật ngữ
Seaport vs ICD vs River Port vs Terminal
Loại cảng
Tổng hợp, chuyên dụng; Gateway/Deep-water, Hub, Feeder
Cụm cảng VN
Hải Phòng – Đà Nẵng/Quy Nhơn – TP.HCM/Cái Mép
Quy trình XNK
AN – D/O – tờ khai – VGM – SI – B/L – free time
Tối ưu chi phí
Booking sớm, free time, chuẩn SI/B/L, ICD gần kho
1) Cảng biển khác gì ICD?
Seaport ở ven biển, tiếp nhận tàu biển; ICD nằm nội địa, cho phép thông quan/gom–chia hàng giúp giảm tải cổng cảng.
2) LCL có rẻ hơn FCL không?
LCL linh hoạt cho lô nhỏ (tổng chi thấp hơn), nhưng chi phí/đơn vị thường cao. Gần đủ cont & giao đều → chuyển FCL.
3) Làm sao tránh DEM/DET?
Thương lượng free time, bám cut-off, soát SI/B/L, đặt slot bãi & lịch đầu kéo hợp lý, trả vỏ đúng hạn.
4) VGM & SI quan trọng thế nào?
VGM bảo đảm an toàn xếp dỡ; SI là căn cứ phát hành B/L. Chậm/sai → dễ rớt tàu hoặc phát sinh phí sửa.
5) PTN Logistics hỗ trợ những gì?
Từ hải quan–chứng từ, cước biển FCL/LCL, vận tải đa phương thức đến tư vấn tuyến/cảng – báo giá minh bạch, cập nhật 24/7.
Hotline: 1900 2197 – 0935 333 999
Email: nam.nguyen@ptnlogistics.com
Website: https://www.ptnlogistics.com
>>Xem thêm:
https://ptnlogistics.blogspot.com/2025/10/cang-bien-viet-nam-ptn-logistics.html
https://sites.google.com/view/ptn-logistics/blogs/cang-bien-viet-nam