oorlogsgetuigenissen
Door Jacky Launoy

Er was natuurlijk de bijzonder grote aanwezigheid van haringen (vanaf november) en garnalen (vanaf september). Om te vissen heb je boten nodig. Een groot deel van de vissersboten was ofwel tijdens Dynamo opgevorderd, naar Engeland of Frankrijk gedwongen te varen of zelfs vernietigd door de Luftwaffe. Meerdere waren ook voortijdig gevlucht naar Frankrijk of naar Engeland. Na het opkuisen van ons strand werd door het gemeentebestuur bemiddeld met de Kommandantur. "De bezettende overheid verkoopt de achtergelaten bootjes aan vislustige Pannenaars voor een kleine geldsom".

De vissers moesten een “ Schein” halen in hotel “Bellevue” in de Zeelaan en mochten onder toezicht uitvaren met beperkingen.
Gemiddeld werd dagelijks 50 ton ijle haring aan wal gebracht. 1 bootje ging verloren (Gerard Vanhove).(bron Duinenhalm).

Op vraag van raadslid Gustaaf Bisschop wordt een "voedingscomiteit" opgericht en in de gemeenteraad van 27 juni 1940 geeft de burgemeester uitleg over het in dienst stellen van het ravitailleeringsbureel door de afdeling Bevoorrading van de Burgerlijke wacht met aan het hoofd Emiel Demeester (raadslid). De eerste goederen werden ons toegestuurd door het ministerie van economische zaken. Het verliep niet zoals aangekondigd en beloofde wagons kwammen niet terecht.

Omer Vercouter werd belast met de uitvoering en de prijzen bepaald voor zover dit kon. Alle leden van de gemeenteraad hebben recht op toezicht van de stukken, zowel aankoop als ontvangsten. Er werd aangedrongen om een komiteit op te richten maar dit gaat niet door. Toch werkt deze aanpak en de omliggende gemeenten die dit niet gedaan hadden dienden dan klacht in bij het ministerie.

In de nasleep van Operatie Dynamo was er op het grondgebied van De Panne nog heel wat munitie achtergelaten. Zelfs na de oorlog vonden spelende kinderen kleine hoeveelheden kogels waarvan de kop werd verwijderd om de "poere" uit tehalen en die dan te gebruiken om vuurtjes aan te maken. Dat hiermee ongelukken veroorzaakt werden kon niet uitblijven.
Einde maart 1941 gebeurde een triestig ongeval met kinderen door een ontplofte granaat. .
Er vielen toen 5 doden: Roger Vanhove, Kamiel Vanhove, Jozef Meeus, Henri Huysseune en Armand Dewulf.
Burgemeester Demailly nam toen maatregelen om dit soort ongevallen te voorkomen door o.a. in de scholen inlichtingen over de gevaren te geven. In een brief van C. Noterdame drukt hij naam van zijn leerkrachten "....zijn besten dank uit voor de zeer nuttige aanschouwingslessen, inlichtingen en raadgevingen welke op het gelukkig initiatief Ued. door de heren Depoorte Daniël en Castelein Petrus vanwege het gemeentebestuur van De Panne, met het opsporen van achtergelaten munitie gelast op 7.05.1941 aan onze schoolkinderen betreffende zekere ontploffingsmiddelen en allerhande oorlogstuig werden gegeven ten einde ongevallen te voorkomen."

Een gelijkaardige bedankingsbrief door S. Verstraete in naam van de aangenomen meisjesschool bereikte de burgemeester op 13.05.1941

Maar ook bij het eigen gemeentepersoneel betreurde men slachtoffers bij het uitvoeren van hun werk. Tijdens de gemeenteraad van 11 december 1940 wordt hulde gebracht door de burgemeester aan 3 tijdelijke werklieden die slachtoffer werden door de ontploffing van een ondergewaaide landmijn. Slachtoffers waren Hippoliet Lambrecht, Camiel Maes en Evarist Schoolaert.

De eerste Britse troepen die De Panne kwamen verkennen in september 1944 en er een korte tijd ook verbleven behoorden tot het South Saskatchewan Regiment. Omdat mijn nonkel, Willy Acou, vlot Engels sprak kon hij vlug contact maken waarbij souvenir kiekjes werden gemaakt.

Nadat de verkenners van de Canadese strijdkrachten in september 1944 De Panne waren binnengekomen dachten de mensen dat we bevrijd waren. De administratieve bezetting was inderdaad voorbij en de oorlogsburgemeester Dr. Charlet werd toen weer vervangen door L. Demailly maar de Duitse strijdkrachten die aan de westkust de stellingen hadden bezet die geallieerden de Atlantik Wall noemden hadden zich allemaal teruggetrokken in de Festung Dunkirchen. Er waren een paar dagen chaos in onze gemeente die "bestuurd" werd door gewapende mannen van het verzet zoals het " Geheim leger" o.l.v. Adrien Ryckman en "Force Belge " waarvan o.a. Maurice Neyt deel van uitmaakten. Er gebeurde van alles in onze gemeente waarover later zo weinig mogelijk verteld werd. Wie op één of andere met de bezetter had samengewerkt en hierbij doelen we niet enkel op collaboratie maar wie zich ook verrijkt had tijdens die periode werd het slachtoffer van zij die geleden hadden. Orde moest dus hersteld en gehandhaafd worden en daarom werden geallieerde strijdkrachten in onze gemeente gestationeerd. Zo kenden we een tijdje de aanwezigheid van Tchechen die vooral artillerie konden opstellen die richting Duinkerke gericht werd. Volgens mijn vader was er een batterij opgesteld in de buurt van de Ernest D'Aripelaan, maar ook in het Cabourdomein te Adinkerke. Aanvankelijk beantwoordden de Duitsers die beschietingen waarbij burgers in onze gemeente ook het slachtoffer werden zoals Boels in de Nieuwpoortlaan die groenten uitdeelde aan behoeftigen. Na het vertrek van de Tchechen die een parade hielden op de markt werden deze vervangen door Britse troepen die ook telkens een parade verzorgden voor hun vertrek. De laatste vertrokken op 8 mei 1945 toen de oorlog voorbij was en behoorden tot het hoofdkwartier van 5 Bn (bataljon) Duke of Wellingtons Regiment en waren gehuisvest in de Zeelaan 138. Ze kregen een dringend verzoek van hogerhand om De Panne te verlaten zodat de geplande parade die nog samen met de burgemeester Demailly besproken werd s'morgens niet kon doorgaan. De burgemeester werd hier schriftelijk van verwittigd om 14.00 u door Sergeant Richardson.