Mijlpalen in de geschiedenis van onze streek

Merovinische Rijk

in Gallië woonden van oudsher de Kelten (Galli=hanen). De Franken (=Germanen uit het noordoosten opgejaagd door de Hunnen) nemen langzaam het bestuur van de Romeinen over vanaf einde 5de eeuw. Wegens de geringe bevolking hebben zij hun taal hier opgedrongen. (niet Zuidelijker waar zij het Frans overnamen vandaar hun naam Franken). Ook het voorgeslacht van de Bourgondiërs stak de Rijn over. (Buurt van Worms). Zij kiezen partij voor de Romeinen tijdens de slag bij Troyes (451) tegen het leger van Attila (hoofdzakelijk Hunnen).

- Clovis (van het geslacht der Merovingen) volgt in 481 zijn vader op te Doornik en wordt hoofd van alle Frankische stammen ts Rijn en Somme. Clovis trouwt met de katholieke dochter Clothilde van de Bourgondische koning. Hij wordt gedoopt in 506 te Reims. Geleidelijk verovert hij gans Gallië in samenwerking samen met de Bourgondiers. (overwinning op de Wisigoten tijdens de "slag van Vouillé". Clovis verhuist van Doornik naar Parijs en wordt in 511 begraven in het Panthéon.

Karolingische Rijk

Het Merovingische rijk versnipperde algauw tot 3 grote delen. Na 2 tot 3 eeuwen verloren de ze hun macht en kwijnden weg als vadsige koningen terwijl hun hofmeiers de practische organisatie deden. Hofmeier Karel Martel uit de Maasstrek verenigd de macht. vandaar de naam Karolingische Rijk. Verdrijft in het zuiden de Arabieren (Slag van Poitier in 732). Zijn zoon Pepijn de Korte zet de laatste Merovingische koning in een klooster. De zoon van Pepijn is Karel de Grote (+814) verschuift de grenzen en wordt keizer in 800. (zie kaart)

- zijn zoon Lodewijk de Vrome en zijn kinderen versnipperen het rijk. Karel de Kale krijgt het Westelijk deel (Frankrijk). Verdrag van Verdun (843). Later zal Midden Francia (Lotaringia+Bourgondia) grotendeels opgeslorpt door het Oostelijk gedeelte. Grens de Rijn. Het vroegere oude Bourgondië werd in 2 geplitst. Het Oostelijk gedeelte wwek zich spoedig los van de Rooms-Duitse kiezer als Vrijgraafschap van Bourgondië of Franche-Comté

- Noormannen vooral uit Denemarken vanaf 820 plunderen. Burchten worden gebouwd. Hierdoor ontstaan snel vorstendommen, handelsroutes en nieuw steden in de schaduw van de burchten. Een ketterse Noorman Rollo werd in Chartes verslagen door een zekere Richard ,graaf van Autun, en werd verbannen naar de regio die later Normandië zou noemen. Zeer veel latere afstammeling was Willem de Veroveraar. De

Graven van Vlaanderen

- Ambtenaar Boudewijn schaakt Judith de dochter van koning Karel de Kale en krijgt hierdoor enkele gouwen in de streek van Brugge en Gent. (862-879). Zijn zoon Bouwdewijn II (879-918) doet veel om de Noormannen te verdrijven en legt de grondslag van het vorstendom Vlaanderen. Erkent het gezag van de koning van Frankrijk maar doet wat hij wilt. Breidt zijn gebied uit tot de Aa-stroom en de Artesische heuvelrij. Zijn zoon Arnulf I (918-965) breidt verder uit tot de Canche.

- De laatste Karolingische koning, Lodewijk de Luie valt in 987 van zijn paard en heeft geen ergenamen. Dus het einde van de Karolingische rijk. Een onbeduidende Hugo Clapet wordt tot nieuwe koning gestemd. Start van de 36 Capetingsche koningen (800j) en dus ook van Frankrijk. Dit duurt tot Filips de Schone van de neventak, het huis van Valois. Zijn kleinzoon Robert probeert zijn oudere broer Hendrik II van de Franse troon te stoten. Lukt niet maar wordt hertog van Bourgondië. (eerste van de Bourgondische Capetingers). Koning Edwaard III van Engeland is niet akkoord vandaar start 100 jarige successieoorlog vanaf 1337.

- Boudewijn IV (988-1035) treedt streng op maar kan de verzelfstandiging van de lokale heren niet terugschroeven in Boulogne, Guines, Hesdin, St-Pol. Ze erkennen wel de graaf. Zeeland en Artesië behoren tot graafschap.

- wegens 2 maal een gebrek aan rechtstreekse erfopvolging heeft men beroep gedaan op de dynastie van de Elzas voor graven (aangetrouwde familie). ondertussen heeft ook Willem de Veroveraar, hertog van Normandië, in 1066 vanaf Saint Valery naar Engeland getrokken (slag bij Hastings) en wordt de invloed van Engeland in Frankrijk zwaar.

Onder Diederik van de Elzas (1128-1168) grootste machtsontplooiing. Met Filips van de Elzas komt ook Vermandois door huwelijk bij Vlaanderen. Hij treedt enkele jaren op als voogd voor de Franse koning Filips II August. Maar later beschouwt de koning het blok Vlaanderen-Vermandois een bedreiging. Oorlog + verlies van Vermandois. Overlijdt in de Derde Kruistocht. Hij bouwt ook het nieuwe gravensteen en ids stichter van het wapenschild de Leeuw van Vlaanderen.Zuster van Diederick kan dank zij haar huwelijk met Boudewijn V van Henegouwen de opvolging van het graafschap opeisen en noemt zich Boudewijn VIII van Vlaanderen. Moet om graaf te mogen worden, Artesië afstaan aan koning Frankrijk. Hun zoon Boudewijn IX keizer van Constantinopel (1194-1205) sluit aansluiting met Engeland tegen Frankrijk maar sterft in de vierde kruistocht. Opgevolgd door zijn dochter Johanna van Constantinopel 1205-1244) Ze huwt met Portugesse prins Ferrand die partij kiest tegen de koning van Frankrijk. Koning Filips II August verovert hem bij de Engels-Franse slag van Bouvines (1214).(daar overlijdt ook de graaf van Boulogne , Reinoud van Dammartin). De koning laat Johanna verder regeren (Vlaanderen zonder Henegouwen) maar met weinig macht. Vlaanderen is een Frans Protectoraat. Johanna overlijdt kinderloos en wordt opgevolgd door haar zus Margereta van Constantinopel (gravin 1244-1278) die een tweede keer huwt in 1223 met edelman Willem van Dampierre uit Champagne.

Filips II de Schone heeft zeer lang geregeerd (tot 1314) en Frankrijk voor een groot deel heropgebouwd in zijn strijd met de Engelsen (zie plan). Geen goede mannelijke erfopvolging en de zus van de 3 broers mocht de kroon niet nemen die zopas weduwe was van de engelse koning Edward II. De kroon gaat naar een zijtak het huis van Valois Filips VI. Na 4 jaar Jan de Goede. na 10 jaar maakt Edward III aanspraak op de Franse troon. oorlog

De graven van het geslacht der Dampierres

- Voor de opvolging grote ruzie tussen de kinderen van zijn 2 huwelijken. Lodewijk IX komt in 1246 tussen en verdeelt de erfenis. Vlaanderen aan Willem II van Dampierre. Henegouwen aan andere zoon. Macht van Vlaanderen samen met Henegouwen nu defintief gebroken. Gewijde van Dampierre (1278-1305) aangetrouwde graaf met Margaretha II van Vlaanderen wordt graaf van een verzwakt Vlaanderen. Verliest ook Zeeland ingevolge huwelijk.

Dampierre versterkt zijn gezag in de steden ten nadele van de patricieërs die aan de Franse koning Filips IV de Schone een klacht indienen. Controleurs + nieuwe partij "De Leilaarts' (stadspatriciaat + deel adel). Engeland steunde niet zodat Vlaanderen ingelijfd werd en bezet, rechtstreeks bestuurd door de Franse koning. Gwijde van Dampierre en zoon Robrecht in Franse gevangenis van Chinon. (1300). Opstand 1302 Gulden Sporenslag zonder Gwijde en zonder Robrecht(voorafgegaan door de verloren Slag van Bulskamp waar Walram gedood werd en later Willem van Gulik de ouderen overlijdt aan zijn verwondingen). Terugslag in 1304: zeeslag van Zierikzee. Vlaamse vloot vernietigd + onbesliste veldslag van de Pevelenberg waar Filips IV zwaar gewond werd en de fransen het slagveld niet verlaten hebben, dus gewonnen? Gevolg 1305 Vrede van Athis-sur-Orge (zelfstandigheid vorstendom en vrijlating gevangenen in ruil voor het in pand geven van Rijsel, Douaai, Orchies en regio regio Duinkerke-Kassel-Berges-Hazebrouck, zware belastingen, afbreken vestingen). Gwijde van Dampierre overlijdt in Franse gevangenis. Zijn oudste zoon Robrecht van Bethune (= Leeuw van Vlaanderen) wordt graaf (1305-1322). Vecht lang tegen koning. Door huwelijk Nevers (Loire).

- Zijn kleinzoon wordt graaf Lodewijk I van Vlaanderen is opgevoed in Parijs en huwt op 13 jarige leeftijd (1322-1346) met Margaretha van Frankrijk dochter van Franse koning Filip-V. Boerenopstand maakt dat hij beroep doet op de koning . Slag op de Casselberg (1328) verliest Nicolas Zonnekin. Veel belastingen en boetes.

- In 1336 start de 100-jarige erfenisoorlog Frankrijk-Engeland (1337-1384). Graaf Lodewijk I steunt Frankrijk (in Gent Jacob van Artevelde aan de kant van de Engelsen). Zijn zoon Lodewijk van Male (1346-1384) herstelt de rust en de macht.

- in 1346 eerste overwinning van Edward III in des Slag nabij Crécy + verovering van Calais (6 burgers van Calais). Vanaf 1356 veel strooptochten door de Engelsen met Jan de Goede als zwakke Franse koning. in 1356 verliest Frankrijk de Slag bij Poitiers. Koning Jan de Goede wordt krijgsgevangene evenals zijn jongste zoon Filips Le Hardi (=de Stoute). In 1359 komen 12.000 Engelse troepen aan te Calais. Geen slag maar veel steden veroverd (uitgezonderd Reims en Bourgondië). Na bedreiging Parijs werd verdag ondertekend in 1360. Edward III krijgt Aquitanië en definitief Calais en grote afkoopsom voor Jan de Goede maar stopt voorlopig zijn aanspraak op de Franse troon. In Bourgondië sterft de laatste Capetingse hertog. De Franse koning Jan de Goede neemt het bestuur over en schenkt Bourgondië aan zijn jongste zoon Filips de Stoute als beloning voor zijn voor zijn moed tijdens de slag bij Poitier. Zijn oudste zoon Karel V wordt later de Franse koning.